Georgii Hornii Dissertationes historicæ et politicæ

21쪽

ε Ggo Roa I HORNII publicae ingenia , suppeditarunt. Qui-hus tandem Ducalis haec atque Comitatensis accessit Academia, sapientissimo Ordinum consilio ac consensu in hac urbe fundata : tempore ultima, dignitate inter scederati Belgii alias, suo jure non postrema. Io. Bella Gubinde gerenda suerunt, tum externa, tum, quod miserrimum esse solet, internaatque civilia. Et extemna quidem, duum erant generum. Vel enim pro Imperio, vel pro Lisertate, pugnatum. Pro Imperio de limitibus crebrae contra Clivios, Brabantos, Ultrajectinos, Hollandos, expeditiones susceptae. Nimirum, una ea'vetus hiandi cau-

tiarum. Eleum ipso pene humano gene-Xe ea opinio ecepit, sua retinere privata domus e de alienis certare, regiam laudem osse. Pro libertate contra Burgundos &Rustriacos, integro sere seculo arma cir-tumlata. Nee ullum justius bellum geri potuit, Austriacis per vim, obtentu iniquissimae emtionis, Gelaiana invadentia,

, Ir. At Civitatus bellis causam originemque dedere factiones nobilium familiarum atque potentum. Quibus cum se duo fratres Reinaldus III. & Eduari, dus

22쪽

DIssERT. HIs TOR. POLIT. 7dus I. Duces praeberent; illa intestini inter Hecheros ac Bronehorsios belli flamma erupit, quae florentissimas pene insolitudinem redegit Provincias. Ac ea in re a Reinaldo III. gravissime peccatum, quod se uni parti in solidum adjunxit , qui utramque factionem authoritate sua comprimere & componere debuisset.

2. Haec una calamitatum publicarum causa. Successit altera, longe perniciosior, eui Adolphi in Patrem Arnal dum Egmondanum impietas initium occasionemque dedit. Atrox facinus, cum Pater, iam senio gravis media hieme in earcerem a filio raperetur: cum coram Carolo Burgundo uterque causam fiam per mutua convitia disceptarent; cum Pater filium ad duellum provoearet: Filius diceret: Se ante parentem puteo submersurum , dein secuturum fata illim l berrimo pracipitio, quam ut eum intra Gebiam mel eo sere ac habitare permitteret. Patrem Iam praefuisse per totos

TLI v annos, aquum esse ut tandem etiam adse redeat Principatus. 33. Utcunque autem summa in AGnaldum impietas Adolphi fuerit, gravis.

sime taMaen ab eo peccatum, quod ultio

23쪽

s GEORGr I HOR NisCarolo Audaci Burgundiae Duel oppigneravit ac tradidit, oblitus sanguinis sui ac nepotum , oblitus etiam subjectorum, quos alieno invitos reluctantesque Imperio tradebat. Enimvero, cedere po-xius Ducatu , tantae iam Senectutis Princeps, & Reipublicae ac posteris consulere debuisset, quam ima summis, pervicacia Provinciis integro seculo noxiosissima, permiscere. Neque vero ipsius privatae cum Burgundo transactiones, ullius valoris fuerunt. Non enim Princeps acvit populo, ditiones suas divendere vel odi pignerare potest. DIssERTATIO II.

De Infula ct Oppido Batavorum,quod

Neomagum Pocant. I. D Atavi, ut Tacitus docet, Cattorum a quondam populus, ct seditione δε- mesica pulsi, extrema Gallia ora vacua cultoribus, simulque Insulam inter vada

sitam occupaverea quam mare Oceanum

Asionte, Rhenus amnis tergum ct latera circumluit. Nimirum antiquissima haec lex suit quam Ansibarii Romanis olim

ingessere: Sicut eaelum DIS, ita terras generi mortalium datas e quaque vacua,

em publicas esse. Caput gentis Oppi m

24쪽

DIss1RT. ΗIsTOR. POLIT. 9Batavorum fuit, id est Neomagum , ut& Smithius, singulare urbis illius ornamentum , Ostendit. . ., 1. Praecipue sub Romanis eorum celebrari virtus coepit ac fama, cum , quod incomparabile illo aevo privilegium , Α-MICI, FRATREs , SOCII Romanorum dicerentur. Ac mansit honos & antiquae Societatis insigne. Nam nec tributu contemnuntur , nec publicanus atterit, exemti oneribus is collationibus, is tantum in usum praeliorum sepositi, velut tela atque arma , beliis reservantur. Hinc fidi Romanis . quamdiu modeste habebantur. Ubi servitus ingesta, promtus illis libertati aut ad mortem animus. Nec fortissimae genti, vindices libertatis Cl. Civiles defuerunt. 3. Bello non alii celebriores. Praestantissimus eques praecipuo nandi studio , freta , flumina, quiequid aliis inaccessiim, arma equosque retinens, superabat. In praelio rem ad mucrones ac manus , veteri exercitio adducere soliti, aeora foedare. Quod , ut peculiare ipsis, in Agricola Taeitus notat. 4. Tales sub Romanis. FRANCOR vis successit potestas , quos eadem fide aecomitate coluerunt. Ac tum abolito

paulatim veteri nomine, Franci vel Au-

25쪽

ro oro RGII HORNII 'asii direbantur. Donec Imp. CARA Crassi tempore, in Hollandos Ultrajectinosque divisi, tertiam Batavicae gentis partem , & vetustatis suae tenacem, illi quos hodieque Belavos dicimus,cou-stituerent.

F. BETAvIA , inter quatuor Getriae tetrarclaias prima , ac in superiorem &inferiorem divisa, Novio M AGvN caput habet. Origo nominis, ob nimiam vetustatem , ignota est, & frustra quaeritur. Jam diu ante Gallieni tempora ita appellatam , ex antiquis constat monumentis.

6. Status Neomagi sub Imperio, sub Principibus , sub Ordinibus spectatur.

7. Sub IMPERIO, maxima omnino Noviomagi dignitas fuit. Nam Carolus Magnus, quatuor imprimis urbes impense ornavit, Aquisgranum,Noviomagum, Ingethemum , ae Theodonis villam. Et Aquis anum quidem, urbs regalis, regni sedes principalis, prima regum Curru, Sedes Imperii trans Alpes, ct altera Roma vocabatur.Proxima dignitate Novio- magum, ubi Palatium Imperatoris, a Carolo constructum , &cui omnia Α-quensium privilegia ab Impp. induIta

sunt. Unde territorium ejus, quem admodum di Aquense, signanter Imperium

26쪽

DIssERT. HIITOR. POLIT . II dictum , alio nomine Bu graviatus,

cujus dignitatis sedes est arx Valchenhos.

8. Sub PRιNci PIBys ab Anno CII CCILvIII esse coepit, eum Guilhelmus Hollandus Imp. universam ditionem Ottoni III. oppignerasset. Nam arcem jam ante ea tempora Ottoni II. in seudum Fridericus II. contulerat. Neque

vero illa oppigneratio libertatem urbis ac privilegia infregit. Quae complures postea Impp. Richardus, Rudolphus I

Albertus, Ludovicus, Carolus IV. Ken cellaus, Fredericus III. Carolus V. non tantum confirmarunt, verum etiam insigniter auxerunt. Ut etiam post Oppiis gnerationem Imperialis manserit civitas , & in Imperii Rom. tutela ac patrocinio. Quod vel ex Diplomate Rudolphi I. I x. Kal. Octob. CIo CC LXXXII. videre est. .

s. Usitatum Principibus . privilegia populi per varias infringere artes. Res enim sere dissociabiles sunt, aerincipatus ac Libertas. Hine illae Comitum Ducumque machinationes,quibus NEOM A-GvM , urbem nimis liberam , ac judicio aulae, privilegiis praeserocem, oppugnarunt. Ac inania quidem, Principis haereditarii titulus, eum aliis facile transmissa sunt. Caeterum libertas umilis ex

27쪽

ro GEORGII HORNI Is sit dieebantur. Donec Imp. CAR. Crassi tempore, in Hollandos Ultrajectinosque divisi, tertiam Batavicae gentis partem , & vetustatis suae tenacem, illi quos hodieque Bet avos dicimus, constituerent. F. BETAvIA, inter quatuor Getriae 'tetrarcitias prima , ac in superiorem dc inferiorem divisa , Novio MAGura caput habet. Origo nominis, ob nimiam vetustatem , ignota est, & frustra quaeritur. Jam diu ante Gallieni tempora ita appellatam, ex antiquis constat monumentis.

6. Status Neomagi sub Imperio, sub Principibus , sub ordinibus spectatur.

. Sub IMPERIO, maxima omnino Noviomagi dignitas suit. Nam Carolus Magnus, quatuor imprimis urbes impense ornavit, Aqui ranum,Noviomagum, Ingethemum , ae Theodonis villam. Et Aqui granum quidem, urbs regalis, regni sedes principalis, prima regum Curti, Sedes Imperii trans Alpes, o altera Roma vocabatur.Proxima dignitate Novio- magum, ubi Palatium imperatoris, a Carolo constructum , Si cui omnia Α-

ensium privilegia ab Impp. indulta sunt. Unde territorium ejus , quem admodum di Λquense, signanter Imperium

28쪽

dictum , alio nomine Au graviatus, cujus dignitatis sedes est arx Halchenhoss. Sub P Rincipi Bys ab Anno CIO CCx LVIII esse coepit, eum Guilhetam Hollandus Imp. universiam ditionem Ottoni III. oppignerasset. Nam arcem jam ante ea tempora Ottoni II. in seudum Fridericus II. contulerat. Neque

vero illa oppigneratio libertatem urbis ac privilegia infregit. Quae complures postea Impp. Richardus, Rudolphus I

Albertus, Ludovicus, Carolus IV. Ken- cessaus, Fredericus III. Carolus V. non tantum confirmarunt, verum etiam insigniter auxerunt. Ut etiam post Oppi gnerationem Imperialis manserit civitas , & in Imperii Rom. tutela ac patrocinio. Quod vel ex Diplomate Rudolphi I. I x. Kal. Octob. CIo CC LXXXII. videre est. .

s. Usitatum Principibus . privilegia populi per varias infringere artes. Res enim sere dissociabiles sunt, Irincipatus ac Libertas. Hinc illae Comitum Ducumque machinationes,quibus NEOM Α-GUM , urbem nimis liberam , ac judicio aulae, privilegiis praeserocem, oppugna- .runt. Ac inania quidem, Principis haereditarii titulus, eum aliis facile transmissa sunt. Caeterum libertas nullis ex

29쪽

xx Ggo RGII HORNII torqueri molitionibus potuit, ne quidem terrore'admoto. Neque raso Principes libertati graves in ordinem redacti. Nam Reinaldo I. ac III. & Arnaldo Egmontano Imperium abrogarunt. Ac cum Carolus, ultimus Egmontiorum, libertatem ac privilegia praefracte imminueret , civitas sumtis armis ostendit, penesse vim Reipublicae sitam esse. In quo negotio praecipuae consulis Iac. Canisii partes fuerunt, de quo sub extrema vitae Carolus exclamavit: o Canis maledicte, O Canis . tu qui ma ditionibuε meis ae subditus exuisti, etiam ereptum cor advo

las.

1 o. In tanta populi libertate, summa Principibus fides ac observantia exhibita suit. Nam nec induci unquam amplis Impp. promissis potuere , ut sub Imperium, relicta Getria, redirent: & in Eg- montios imprimis flagrantissima ipsorum studia memorantur.

I i. Privilegia civitatis ampla admodum sunt atque eximia. Ius monetae: legum pro arbitrio rogandarum & ab- Togandarum. Magnae per Getriam , Imperium , Brabantiam, Cliviam, Hollandiam, Zelandiam , Leodiensem Dioece- sin, immunitates. Telonium & praesectura territorii Mosae-Vah lis : Faedus

30쪽

eum Anseaticis. Quaecunque liberrimis competunt Civitatibus Imperii, Rega-ilaaI1. Regimen prudentissimum , antiquo more , ex. primoribus gentis aepromtissimis vulgi. Senatores XX V, Cou-sules bini. Plebs per foetetates diVisa &Tribus, inter quas praecipua S. Nicolai Sodalitas , Ducentum virum , Tribunitia Rem p. potestate cum Patribus administrabat. In Civilibus provocatio ad Aqui ranensem curiam: in criminalibus nulla erat. Denique totius Reip. summa penes Magistratum : Principibus pro-handi quod decretum libertas relicta ;contra niti secundum leges non potexant. I 3. Sub ORDINI Bus foederati Belgii, Anno cIo Io xCI esse coepit, a quo tempore , primum inter urbes locum . suffragiumque obtinuit. Tum quoque forma Reipubl. in quibusdam mutata. Abrogatae staternitates. In locum Sodal. S. Nicolai, xxxi I. viri successere, quos Tribunos pl. vocant. Senatorum numerus infra xx x v. Electio horum , durante bello eum Hispanis, penes Gubernato-xem , ex pacto fuit. , I 4. Calamitates civitas haee graves per tot secula sustinuit. ΑCl. Civili, Nor-

mainus, Godesredo Lotharingo, direpta