Georgii Hornii Dissertationes historicæ et politicæ

351쪽

332 GEORGII HORNII arca posita. Observatumque est, totam prosectionem ad exemplum Israelitarum ex AEgypto in Chananaeam migrantium, institutam fuisse. Quemadmodum malus genius divina mysteria semper aemulari Scad superstitiones Iuas detorquere conatus est. Dux tanti Exercitus Mexi suit; a qu

tota gens Mexicanorum nomen accepit. Post longos multorum annorum errores,

cultis passim, & iterum jussu Idoli desertis locis, Rexhausta innumera pericula, multis lacubus & soli amoenitate suavissimam regionem conspexerunt. Ingens Optimarum piscium copia in pellucidis aquis ludebat passim , unde loco Mechoa

canae nomen inditum. Ibi condere coloniam jussi, Iavantes' in lacu Paetcuaro u . triusque sexus plurimos, caeteri vestibus, monente Deo spoliatos, in loco solo, perfide, castris clam motis, destituunt. Qui partim pudore, partim ira impediti ne suos sequerentur, eas sibi sedes delege.

Iunt. Inde odio in Mericanos aeterno flagrantes , in contraria omnia, mutatis semmone , vestibus, institutis, distes isse memorantur. Erat in exercitu Mexicano famosa pessimis artibus mulier ; quam Dei sororem vocabant, quae multis damnis,

ut tali ingenio se minae solent, illatis optimo cuique, id operam dabat, ut divi-

352쪽

DIssERT. HISTOR. POLIT. 333nis honoribus, juxtim ac Vitet ii putetit coleretur. Qui motus invidia , seniorem ex sacerdotibus noctu affatur, & repetitis

ad populum prioribus promissis, velis se

dixit sororem suam cum omni familia, clam alicubi locorum, destitui. Quod cum factum est et, saga mulier vicum Malinal

co struxit; cusus incolae omnes magicis ad posteritatem artibus celebres semperfuerunt. Immanis in Tulae montibus Coa te pec caedes facta , omnium animos exterruit. Erat ille algosus locus, quem ingens flumen medium rigabat: quod Dei jussu ita in tenues rivos diductum, ut spariis per depressa undis, pulcherrimi montes undiquaque aquis cingerentur. Ita lacus humana industria natus, & arboribus circa consitus amoenissimis, pulcherrimam faciem prae se serebat. Ibi cum sedes, exhausti tot prosectionibus Mexicani, ponere constituissent , vetuit Deus, I statimque flumen antiquo alveo reddi, amotis aggeribus, jussit. Renuente ς, gravibus se ulturum poenis, minatur. Quod cum susque deque plures habuissent; au I diti media nocte gemitus & morientium eiulatus. Mane repertae cadaverum per illos campos struices cum aspicientium horrore. Omnium aperta pectora & cor ex visceribus crudeliter evulsum, qui sa

353쪽

33 GEORGII HORNI rcrifieandi apud Mexicanos imposterum mos fuit. Quo supplicio omnibus territis , sedes ex Tula, versus lacum, cele-

riter promoverunt. μ

Lacum illi quos diximus,lenebant, Te-panecae, tum temporis in tria regna ΑΣ- capuzalcanum , Cuyoacanum , Tacubanum ; Cuthuani in duo, Tezeucoanum& Attacuyavayanum divisi. Tlascaltecae jam in xxxv Ii I. oppida muris cincta xcreverant & quicquid valles inter, Atliscanum & Ocruabam jacet,ditione tenebant. Ipsa ingens Tlascala, in quatuor divisa regiones, vix tamen populi sui capax. Igi-- tur ad lacum delati Mexicani omnium in si Navat laeum animos irritatos videntes, Chaput tepecum tumultuaria Opera contra vim muniunt. Nam in Malinalco re

licta saga, filium Copel praemiserat. Qui

infanda quaeque fingens, omnium indignationem in Mexicanos convertit. Magno exercitu obviam venientibus progressi , praesentem internecionem intentabant. Spectator erudelis praelii Copillumulum Acoplico insederat: ubi jussu Dei obtruncatus est. Cadaveri evulsum cor , & in lacum , ubi Tunal e nascitur, conjectum est. Quo facto ad manus cum Chalcis & Te panecis Mexicani devenerunt. Quorun Dux Vitetito vitii, manu dc

354쪽

DIssERT. HISTOR. POLIT. 33seonsilio juxta promtus, dum suos adhortatur, ut jussu Dei sortiter gererent, inter primos acriter pugnans occumbit. Amis sio. Duce, caeteris, quod mirum , animus crevit. Tanta vi hostibus ingruunt; ut composita acie, receptis in medium agmen quos aetas & sexus tardabat, Atla-cuyavayam Culhuacanae urbem incolumes penetrarent. Ubi, jubente Deo , legatos ad Regem gentis mittunt, sedes petitum.: Non se ponte sua huc venisse. Cur luce indigni judicentur' Cur ante crimen ultam, arma in se concitata vi deant y Dedisse poenas iratis numinibus illum patria sua proditorem Copil. Ornamento se m usui Nauatticis fore. Exclusis terra marique saltem ubi vincant, vel moriantur satium relinquendum. Rex Culhuoacanae , inito cum suis consilio, migrare omnes Tissanam jubet. Is erat insaluberrimus loeus , Sardo coelo pesti lentior : putrescentibus hine inde aquis; unde busenum & noxiorum animalium ingens pronascebatur copia, laedus. Perituros Omnes contagione aeris & soli, non minus Rex sperabat quam ipsi metuebant. Unde natus totis castris clamor,du

bitantium : Duid satius esset, hostili gla

dio , an loci pestilentis vitio, perire. Et quo quisque in arma rigidior, eo minus Regi

355쪽

336 GEORGII HORNII callido eredendum stemebat. Non se in eam fortem genitos , ut cum calo pugnare queant. Cum hominibus se, non pestilentia, bellum gesturos. Sed oraculum sui anxios confirmavit: capesserent jussassedes: catera sibi rura fore. Purgata brevi a noxiis animalculis regio, longe aliam faciem induit; amoenis hinc inde agris spem magnae sertilitatis promittentibus. Ipse Rex miratus gentis industriam , non iam dolose, & amicitiam & civitatem suam ipsis ultro & lubens obtulit. Vitzilopuetili Sacerdotem allocutus dixit: Non hunc esse serum ubi fata sedes Imperio deleg rint. Vlterius migrandum. Nec absque multis bellis, eam, quam pollicitu sit, felicitatem , consecuturos. Opus ad hanc rem Dea Discordia. Hanea Cui acano petendam. Igitur missi ad Regem Legati, qui filiam ejus, sibi reginam. Deo matrem, humillimis precibus poscerent. Nee temnenda Patri petitio visa. Cuν reginam , quam genisisset, cur Deum esse

nostet ' In lens malarum artium, filiam mittit. Excipitur utroque honore, & ut Deam, & ut Reginam decebat. Felix sibi Pater tanta prole,selix Mexicanus tanto munere videbatur. Media nocte erudelissimum faeinus seseeptum. Jussu Dei miserrima virgo, jam frustra, Pater, P

teri

356쪽

DissERT. HIs TOR. POLIT. 33 ter, inclamans, ad caedem rapitur. Mactatae pellem detrahunt. Qua juveni supra consuetas virginis vestes induta, Arma tur horribile idolum juxta Viretii puteti in locandum & imposterum sub Tocci &Dei matris nomine adorandum. Nec contenti immanissimo facto, ipsum patrem, quod solum restabat, Culli uaca advocant; ut filiam suam jam plene ordini Deum

insertam, religiose primus coleret. Venit cum maximis donis & insigni comitatu Rex & Pater miserrimus, & nescius crudelitatis , templum ingreditur densis tenebris Armidabile e jam dona parans, jam vota novae Deae concipiens ; cum inter adolendum , exuvias dilectissimae sobolis & horribile mortis genus agnoscit, nec irae nec voci iter pandebat aspectus praeceps. Et jam non suus, non pater, non Rex , attonitus, defixis in filiam oculis

haesit. Ut ad se paulum rediit, ut filiam, ut Patrem se & Regem , & a quibus hoc adm issum , Mexicanos advenas esse meminit ; furore & rabie plenus, cum Mis, in consertissimos irruit, sundit, sugat, resistentes in ipsum lacum , impellit. Ibi vidisses cum aquis & hostibus luctantes.

Clamor ruentium sceminarum & infantium omnem illam late regionem occu

357쪽

338 Ggo RGII HORNII fortius recollecto animo in hostes imperium faciunt. Qui multis quoq; vulneribus Redi cum pedem reserrent, spatium Mexi- canis sese ex lacu emergendi dederunt. Unde toti madentes, ejulantibus miserum in modum infantibus & sequiori sexu, Culli uacan circumita, per Iriapalapan, Acatetnitillan, Itetalcalconem progressi, &ipsos Deos ac ceva fata incusantes, ad lacum subsistunt. Una in tot adversis spes Vitetiloputzli: a quo bonum animum ha here & res magnas imposterum sperare,

jussi sunt. Ingressi limpidas in sinu quodam aquas, Sacerdotum nonnulli, videntarbores ex mediis undis albicantes. Mirantur. Mox oraculi memores , quo praedictum ; ubi reperta in aquis alba arbores

se ostenderint, jbi sedes , ibi Imperium

Mexicanis porrendi , laetissimo nuncio eastra suorum implent. Sequens nox dubitantibus adhuc de eventu fidem fecit. Vittit opuletli seniorem Sacerdotum allocutus: Eo loco ubi cor hostis sui Copil δε- memum fuerat, supra petram visuros a horam Tunal ct ei aquilam insidentem. Ibi fore locum condenda urbis toto mundo celeberrima : e m Imperio quicquid ei Nea longe lateque gentium,sset, fata desti

narent. Senex mane convocat in unum o- '

nanes. Quid viderit, exponit. Eanr bonis

aviis

358쪽

asibus Θ tot laboribus quaesitas sedes,

nunc tandem laetis animis inquirant, hortatur. Omnes ineffabili gaudio perfusi manus ad coelum tendere : sibi quisque gratulari: Hanc illam diem esse, cujus de

patriam deseruerint. Mox summa religione compositi, partito agmine, lacum intentis omnes oculis , circumeunt. Post longam inquisitionem , apparet ex mediis undis petra, Tunalem simul, &ut Deus dixerat, aquilam ostendens. Quae expansis alis soli obversa, inter innumeras pulcherrimarum pennarum aves, superbiebat. Ut cognitum fuit hunc locum condendae urbis sere ; omnes in Ora proni , aquilam , caput superbe circumagentem , venerantur. Hinc ad coelos versi, Rerum creatorem & magnum Viteti lo-

putetlin votis & laudibus propitiant: Quia in omnibus se patrem ostendat. quicquid Iam olim praedixerit nunc sibi compertum Traducto in petram , ubi conspectaeum arbore Tunal Aquila, Deo Vitχli- putetit, casa recondendae ejus arcae ex cespitibus rudi opere struitur, usque dum templum tanto Deo dignum excitari posset, duratura. Urbi Te nox tillan nomendatum, quod Tunalem in petra significat;& ejus insignia, Aquilam uno pede avem

359쪽

3 o GEORGII HORNII tenens, altero Tunali insidens, esse voluerunt. Primae civium opes, in tenui re, aucupio & piscatura quaesitae. Quod Senatoribus optimum paupertatis remedium visum fuit. Quippe vicinae civitates otio, luxu, divitiis longo aevo congestis superbientes, uberrimam lacus piscaturam &tot avium delicias, sere neglectim habebant. Unde apportatas avide coeme bant. Et Mexicani callide rebus suis stabiliendis intenti, ligna , lapides, calcem, necessaria structurae, mercabantur. Videre erat eos qui onustas piscibus & avibus scaphas ad vicinos mercatus duxerant, calce & rebus omnibus ad ornandam urbem necessariis , Tenoxtillan reverti. Tum melior Deo aedes, & civium domus ac major urbis pars, ex lapide constructa. Lacunares quoque undas, mersis in profundum asseribus , & tignis decussatim adactis , ad moles aedificiorum serendas, statuminarunt. Annus urbis conditae post

natum Christum cII CCC LXXXI, est.

Quo tempore in Frisiandia regnasse dieitur Zichmi, & magna cum vicinis Isiandis bella gessi sse. A quo duo Venetae nobilitatis Principes viri, Nicolaus & Antonius, ex Patricia Zenorum familia, novas detectum terras missi, Estotilandiam, Ionge Occidentem versus, in altissimo mari

360쪽

DIssERT. His TOR. POLIT. 34Imari sitam . quo Piscatores quidam te .pestatibus abrepti, detexerint, delati. Quid ibi, viderint referre non est opus, cum certissimis argumentis constet, neque ullam unquam in eo mari Frisiandiam

fuisse; neque Estotilandiam qualis in Itinerario Zenorum describitur. At sortunatas in Atlantico mari, qua Mauritaniam alluit, sitas, eo a V O, cum per multa secula occultae mansissent, detectas esse, constans & certa fama est. Quas cum jam A. C. CII CCC XXXI v.

Ludovicus Cerda, insolenti ambitione, propter successus aliquandiu prosperos, Fortunae Princeps dictus, auspiciis Petri

Aragonum Regis infeliciter tentasset, Bi- se aienses & Hispalenses, A. C. cII CCCXC i. regnante in Castella Henrico It r. propius aperuerunt. Quippe in illo Oceano , extra Herculis columnas navigantes, vel tempestatibus vel consilio, ad unam Fortunatarum , quae Lanetarotta dicitur, delati, exstensione facta, Regem, Reginam , cum centum ac septuaginta barbaris , captivos in Hispaniam duxerunt. Gratum Regi Henrico spectacuIum,& repertas extra Fretum Gaditanum novas insulas, Imperii accessio videbatur.

Quas subactum nobilibus quibusdam concessit. Qu.i cum minus feliciter rem P 3 gere-