장음표시 사용
91쪽
incon xiiij.Dicens quod etiam priuata persona in eiusmodi conet surget,ctiam usque ad internitionem. Sed inciditqliaestio, tande nuntiato, bello liceat illud exercere in omnes diffidati subditos,vasallos & 'deratos,& Anto.de Bu. in.d.c.olim,de rest.*o. in Iv.col .vers. sed est dubium dixit quod licet, quis & dixit Bal.in.l. ij.col. antepen. vers. & no. quod quando aliquis, C. de seruitu. & Alex. in Add. ad Bar. in.l. si quid in bello.ff. de capti. ac Ang. de claua. in sum .in vers.bellum.f.xiij. oui tamen hoc dictum restringit ad subditos qui iuuat dominum de persona vel bonis: quod est etiam de mente Archiep.Floren. in sum.in iij.parte, tit.iiij.3.j. infin.&.3.iij.col. pen.Quae restrictio nescio quomodo procedat cum omnes subditi,si1 non actu, saltem habitu & potentia, praesto sint
4 domino si egeat,iuxta ea quae dicta sunt supra; t Nisi essent substi origine,qui alio domicilium suum,& rtunas transtulerunt, in uos larte bellica non exercebuntur neque hostilia,sicut in similiicit Bar.quod in huiusmodi non exequuntur represalis. Et vide quae dicam infra in tit.pacis isdera,per totum primum cap.partes ultima. 'Vnum tamen omnivo est in hoc proposito notandum,
quia quamuis liceat subditos hostiles pridari & captiuos ducere
utamen aliqua hostes occupent loca ex Vstris, & ea per vim uti l propria possideant, non ideo licebit nostris militibus ius belli iti illos municipes exercere,aut eos, eorumque res hostium loco habere , cum non possint dici rebelles nisi passive: Et cum in nulla sint culpa vel dolo,si bello tamen abstineant, & rebus suis intendant,ita Bal. respondit in consxcvi. Proponitur quod consuetudo ciuitatis Hastensi li.iij . in ultimis verbis. Quamuis enim illa loca conserant inuaseri ad rem bellicam, praesiimitur tamentidem metus & vis continuari,arg.l. qui nMue, in fiaest de vers sin& eoru quet per illam.l.dicit Bar.in .l.qui in carcere.T de eo quod me.cauta. Et Panor. in.c. accedens, extra de procur quod in eo qui non est pristinet libertati restitutus semper prisumitur durare ida metus,& vere de eis dici potest quod Bal.in.d.cons. dixit de me te AZαtolle voluptatem de medici &omnisinus erit indisserem. Hoc tamen militaris licentia& rapacitas male seruauit in hac pa tria Pedemontana,in qua Gali i multa opida & vicos Ducis,'cc Pauerant, qui nihilominus patebant praedae& rapinis militibus Caesareis quam si de antiquo fuissent Gallorum dominio,quod tamen puto iure iactum.
92쪽
ri. capta in bello fiunt capientiam. dima. l . ra hostiles uni capientium,νidelicet Principis. i. v. lo 3. 3 AIraris leges. i :nv lo li4 Captiuitas absilue bella potest esse licita. i ni ysi Aue Indi ab Hi panis subacti licitd fiebantscrtu capientiam . i . smi a 6 Capti a piratis non mittunt ubertatem. ibi Labit
s captiui occidi non possunt. . t
Capta an capientium fiant. Titulus XIJ.l ν
EL L o ' qussita capientium fieri probant iura ind.c.Iulentium in d. l.ex hoc iure. Hde iust.& iure,in.3.item quae ex hostibus,Inlt de re di. in I.naturalem, in fi .mde acqui.re.do.) Et nedum mobilia aut rse mouentia, sed ex iisvnobilia, quod probatur in L si captiuus.=.j.de capti. t Hinc leges illa: Agrariae 4 exores; diutina Romanis dilidis ina. iEt nedum t bello contingit captiuitas sed & eo cessante;si quis enim ad gentem eat cuniqua sitis nulla sunt hospicii neque amicitiae foedera, aut si quis ex illis ad nos venerit,capientis fiet seruus Ita probat tem in I postli, F minij Lj.fide capti.Merito igitur: Hispani Indos illos occidentalesiis orbe nostro diuises Graecis Latialis incognitos, pericumlos atque audaci nauigatibile nostro. aeuo inventos; Auspicijsquidem Hispaliscis de Ferdinandi mi Isabellet Regum, Omumque Caroli quinti liu his nominis Caesaris ac Retis,opera tamen & 1abore Italici viri Christo ri Colloni Iouetis, merito inquam Hir*ani,Indos illos inseruitute trahebat ege illa postliminij, ita cocedete;Nisi dicas lege4lla loqui in extero capto, in vadit ad extraneos, non autem in extraneis alieno orbe qussiti qua iste ratine moti ducti Reges,pro Christiana pietate quam summe coqlimi iusterunt illas gentes,si Christo inicientur,suis legibus liberas 6 vivere: t Non erunt tamen a Piratis,atit latrunculis capti serui capientium, neque libertatem aut Ciuitatem amittent, i. postlimi nium. . a Piratis Ede capti. Quid autem latrunculi ab hostibus disserant habetur & not.in l. holies.sside cap.& l .hostes.ff. de verb. sed Serui vero proculdubio a seruando sunt dicti,natura ipsa m
93쪽
nente humannm csse hostem captum seruare & non occidere, ut 8 l. t ibertas.Ede sta ho.& inst.de tu perso. .serui t Neque enim fas est in dediticium squire,aut eum occidere, ungeque minus est inhumanum deditionem ipsam reiicere,& iure belli agere,unde,&apud Cornelium Tac.legitur cum Romani Soracoriim urbem vi-spen aggrederuntur offerrentque oppidani decem milia seruitiorum,asberitati, iiiquit, ea sunt victores, quia trucidare dediticios saeuum,cultodire tantam moltitudinem arduum, praestare igitur ut iure belli caderent sivum quippe est,& barbarum squire in captos. Sed hoc etiam quandoque iactum legimus , Tarquinienses enim, ut est apud Limum lib. vii. primae Dec. Trecentos septem Romanos captos immolaverunt,quod tamen eis non cessit imputane : victis enim eis Romani trecentos quadraginta octo captiuos ex maiore numero selectos,virgis cssos,securi percusserunt, Idemque factum contra Cluvianos, ij enim Praesidium Rom. in Sam-nao,quod expugnare nequiuerant,fanas ad deditionem compulia .sum verberibus cssi um,necauertit, Romani vero vicissim oppido eorum per vim capto,puberes omnes ad unum occiderunt. Sed &apud eximium Poetam legitimo in Pallatilis funere. -Hnxerat O post terga manus,quos miteret νmbris. Inferias, fio Jarsuras sanguine flammas.
Md de nostris bellis vidimus quandoque in captos stultum, fidisi,mo tamen more, nisi capiantur transfugae: de quo latius dicetur infra suo loco. IS V.31 N A V
Foederati, Dediticis,Captiui quid disserant.
O s T QI A M scederatorum, dedititiorum,captiuorum, sermo incidit, opere prctili cst videi e quid intersint,
' f erati sunt qui nobis amicitia & societate sunt iucti,Liberi tame & ipsi,siqesquoiiuc in isdus venerint,c L siue
94쪽
siue etiam conuenerit ut alteri alterius maiestatem comiter obsera uent,ut dicitur in l. non dubito.*.j. ff. de capti. At dediticij R .mano Iure medio quodam erant discrimine, ut neque omnino liberi eque tamen essent regulariter captiui vel serui, Quod vel formula ipsa deditionis declarat,quam Refert Liui.j. prinas Dec. 3 Interrogauit enim Collatinos Rex Tarquinius,his verbis, i Estisne vos legati,oratoresque a Populo Collatino ut vos Pop. que Co llatinum dede retis sumus, inquit illi, Estne Pop. Collatinus in sua libertate λ Est,deditis ne vos Pop. Collatinum urbem, agros aqua terminos,delubra, utensilia diuina humanaque omnia in meam Pop.quq Romani deditioneydedimus,& ego recipio:hic Liuius. Propius tamen accedere dedititios ad captiuos quam ad βοῦ- deratos vel hinc licet coni jcere, quod quandoque & ipsi stru rum instar venierunt,quod multis locis posset ollendi, nam ut est apud Liui. li.iiij.cum Fidenis captis populus su Dictatori Mamerco dedidisset, ipse postero die singulis captiuis ab equite ad centurionem sorte ductis,& pro cuiusque virtute donatis, citeros sub corona vendidit.Sed & humanius agitur cum spote deditis,quam si vi & virtute bellica:quamuis utrique in hostium potestatena trastiliat quod vel locus illeLiuij ostendit li.vij. primet Dec. cum Campani enim Romanorum auxilium imploraret aduersus Samnites, excusarent vero Romani non licere tueri eos contra Samnites, etiam amicos, andoquidem rfiderunt legati nostra tueri aduersus vim atque iniuriam non vultis,certe vestra dcfendetis, Itaque Pop.Campanum urbem Capuam,agros,delubra,Deuna humanaque omnia in vestram Pop.que Romani ditionem dedimus, quidquid deinde patiemuν dediiij vestri passuri,hF Liui .declarat, &alter eius locus,Cum M.valerius Coruinus Satri eum cspisset, quatuor milia deditiorum vendidit,Additque Liuius, sunt qui hanc multitudine captiua seruorum fuisse dicunt, id magis verissimile est quam deditos venisse,ut per cum ii. vij.Durius igitur cu deditici js agebatur pro re,& causa, Mi vero plura de his volet scire videat Alcia. lib.Parergon j.c.xitu. cum ij. seq.Aliquid perBald. inrub.C.de dediti .li. l.ubi etia hoc notabiliter dicit quod si hodie aliqua Ciuitas exeplo antiqui deditionis se alteri dederet,posset victor de ea facere quidquid liberet,no deberet tamen vita adimere.quod no.ad eos qui etia hodie se dedunt ad discrettione, quod infra dica plenius, aptiuos vero a capiendo dictos declarat vox ipsa,quod & dixit Bal. in I. adoptio.C.de adoptionibus.Eos autem
95쪽
r Fides seruanda hostibus. x Fidias predombiis non enseruanda. a Insidia quae niti habent perfidia oona.
Fidem hosti esse seruandam. Titulus XIIII.
D Ius gen.pertinet,' ne fides violetur, sed quod conuenit etiam inter hoste ruetur: ut dicitur incinoli,xxiij.q.i. quod tractat bea. Tho. ii. sexundae q.xLSic &. Cicero.ius hoc ait esse bellicum,& fide iusiurandumque hosti seruandum, 1 At si praedonibus, inquit, pactum pro capite aurum non attuleris nulla fraus est nesi iuratus quidem id feceris: Nam Pirata non est ex perduelium numero deuinitus. Sed comunis hostis omni ut & supra dixi,unde & passim in historia taxantur Pini perfidit. contra qui iusticie, & fidei laudatur Fabricius qui oblatum graui hosti venenum repudiauit. Reprenditur,&Ladistatis Imperi qui cum pacem fecistet cum Amurato Turca, male persuassus quod fidem quam inconsulto Papa dederat seruare non teneretiit, pacsi violauit, quod tamen ei male cessit, acie enim victus interiit. 3 Insidiis ' vero quae nihil habeant perfidiae, uti,fas est,& decet,qui vocantur stratagemmata, huc tendit Leonidae dictum, cum non prodesset pellis leonina induere se vulpina, Vergilianuque illud.
quo est textus in c. Dominus,xxiiii. q. ii.& pleni sunt annales his stratagenumtibus,& commendantiss.sundac laudatissimi qui eis uti nouerunt an tempore, quamuis ea reserre nihil ad hanc renostra conserat. Ingenio igitur atque armis pugnetur cum hoste, dolis etiam,si nihil habeant fraudis,neque perfidiae,cum in his nihil esse possit virtutis,& gloriae,Sed neque veneno utetur quis aduersus hostem i sit etia accerrimus, Et periculosus,etiam si perlaga id offerat aut proditor,n iam dixi comprobatum, in Fabricio quanto igitur minus procurandum, aut emendum. Non desunt tamen quibus hodie haec via videatur ad victoriam compendiosior atque commodior.
96쪽
: b Pet. Belli de re Militati.
t Romulus dimicauit singulari certamne racio Sabinorum Rege. It Alexander dimicauitsingulari certamine. L3 Duci an liceat singulari uti certamine.
est comittendum singula ri pugnae. s C*rolus Andegavensispepigit de dimisaudo cum Petro raranM,
cederet regnum impolis. 6 Nora quae noceat prima , an ultima.
An Duci ipsi ilaeat in singulari certamine: ' Titulus XU.
VAEsrτvM est liceatne Duci & Principi, aut etiam Regi ipsi, singulare inire cum aduerso Regei certamen aut pacisci, aut victori cstat RegnumZquod quidam comprobant i exemplo Romuli, qui dimicauit aduersus Tacium Sabinorum Regem. Sicut l& Alexander Macedo, cum Poro Ι0dorum,Sic Egregius Poeta Aeneam, & Turnum dimicasse scribit de Lavinia. Olci. hoc tractat in cons.cxcj.quod incipit, nul
a di modo. t dicitque quod ista esset magna abusio, quia inuitat ad
delicta,& ad arma, & quia Deus tentatur, quia res rei committitur , quod fieri non debet. tractat hoc idem Paris de Pir. in tract. de re mil.li.vij.c. ij.cum duob.seq.& sibi videtur repugnans,& male constans,Nam in ij.& iiij.c. concludit non licere, In tertio a tem dicit Regem posse prouocare Imperatorem, quorsum enim prouocatiosi est interdicta pugna. t Ego omnino censeo non licere,siue sint Rcges.siue etiam Imperator,tum per rationes Oldr. tum & quia stitit certi modi a iure de moribus introdiicti dandi Regna,vel per electionem,ut in Rege Ro.vel per successionem, ut in caeteris Regibus,quos non potest Rex ipse tollere,neq; rescindere, sicut dixit in simili Bar.*runt certi modi a Iure adinventi deferedae haereditatis, extra quos non desertur,etiam si ita sit couentum,&actum,ut per cu in cocccxij. promitto tibi,que sequitur Dec. in
ide Bar. in coclxxij. Ite quia hoc esset prsiudiciale filijs ac csteris ad quos defertur Mgnum ex succesiloae, quorum iura non potest Rex
97쪽
Rex tollere, prout statvliut iura,&consuetudines seudorum, etiam in minoribus laudis,ut in tit. de prolii. seu. alle. per Lotha. & per Fed. Interest & populorum ne subiciantur nouo & inconsueto domino, unde & dicitur quod neque unam Civitatem posset Rex transferre in alium ea inuita,ut per Cano. in c. dilecti de malo. de obe.per Inno.in c.auditis deprἱscrip.per Abb.in c.cum deputati, col.vij. de Iudi. & in c. expotuit,col. H. de dila.ubi tamen supremi domini,si eum habeant Reges,accederet auctoritas, & consensus,& parum interest populorum,secus dicerem sic Auorum memorias i cum Carolus Andegavensis Comes Prouinciae,& Petrus Aragonum contenderent de Regno Neapolitano siue Siciliae, de consensu Martini .v.huius nominis,Pontificis, conuenit ut uterque Rex, centum suis aequitibus comitatus, certarent', &Regnum victoiari cederet,& in Ciuitate Burdegalensi, quae erat tunc siib Rege Angliae, pugna fieri debebat. In eaque, statuta die, summo mane comparuit Carolus cum suis centum comilitonibus ,&expectato hoste usque in vigesimam secundam horam,discessit,Qua hora statim comparuit Petrus, qui non inuento aduersario,testatus est per se non stare quin pugna comitteretur.Diuque posteadisputatum est uter esset in mora,qui summo venerat nune,sed non expectauerat. An is qui ultimis horis comparuerat; quasi ultima mora magis noceret quam pri Contrarium tamen euentus comprobauit,reuersi sunt enim Reges pridicti ad acina,quod tandem imseliciter cessit Petro. s V N N A V M.
a Duci Belli capto an parci debeat. a Homo mortuus non ciet bellum.
3 corradinosuit abscisim caput.
An duci hostium capto parci debeat in Titulus XVI.
98쪽
In cap. noli,ad si. xxiij. quaest.j. maxime si in eo pacis perturbatio non timetur,ut est ibi intex.ubi Archi.exponit maxime,id est,dutarat, inferens, eo dumtaxat casu parci debere cum non timetura belli renouatio,prout est in vulgari prouerbio. t Homo mortuus non renouat bellum. At si de bello dubitetur,videtur inserri ut tu 3 tius sit perdere hominem funditus: t Et propter illam expositio nem Archidiaconi, dixit Mart.Lauden. in tracta.de mil. quaest.lj. quod Carolus Andegauesis amputari fecit caput Corradino Sue- Vo.Resert tamen Fely. quod cum recitaretur sententia illa coram ipse damnato,ut est plerunque moris, conuersus ad iudicem dixit Serve nequam, serue nequam, Nescis quod par in parem non ha- t Imperium Quod&recitat Collenutius in Neapolitana sita historia. s V M N A V M.
r David diuertit ad infideles. i a Solomon contraxit assinitatem cum infideli. . t 3 AD Rex conduxit Rege infidelem contra populum Hebram. udera fidelis Principis cum infideli aduersus infidelem sunt uriza .s Machabo iunxerumfaedus cum Romanis. 4σ Abraham etiam duxit secum extraneos in pugnam is T- Infidelium auxilio uti non debent fideles interse beruntes. is Foedera,quod amicos habeant pro amicis inimicos pro inimici,deberae mtelligi salua iustitia. 9 Iurameit m illicitum non est seruandum.
An Christiano Regi liceat auxilio uti infidelis Principis. Titulus XVII.
Α e T v M est etiam aliquid supra de dominorum,&Principum foedoribus, Quaerendum cst igitur, an etiam infideles liceat ficietibus, dc Chri ii ianis Principibus assumere in foedera, eorumque uti opera atque auxilioῖ Et i quod liceat videtur in argumen.Dauid vir ille Deo acceptissimus,qui cu Sa lem fugeret,diuertit ad Regem Geth.ut legitur Regum j. c.xxvij. Accessitque cum eo , cum iret cum caeteris Palininis dii nicaturis contra Saulem, ut habetur Res4.cocrix. Misit etiam Dauid lega,
99쪽
tos suos, ut consolarentur Hanon Amonitarum Regem super morte patris eius,eo quod esset ei amicus,&secisset cum eo misericora diam,vi habetur Regum ij.cap.x.Eius t quoque filius Solomon,&amicitiam,& affinitatem contraxit cum Rege Aegypti, quod factum legitur antequam peccaret,& antequam templum illud miraculosissimum construeret, ut legitur iij.Resum. Iunctus est eliga foedere Tyriorum Regi,ut iij.Reg.c. v. , Assa etiam Rex inter bonos ascriptus,& de quo scribitur, quod fecit rectum ante conspectum Domini, sicut David pater eius, mercede conduxit Regem Syriae, ut dimicaret contra Bassa Regem Israel, ut legitur Regum iij.c.xv.Regum etiam iiij.c.xvj. dicitur misisse Achaz Regem I daeorum nuncios cum thesauris ad Assyriorum Regem , ut pro eo dimicaret contra Reges briae,& Israel, qui ei bellum intulerant.
4 Ego puto distinguendum, t Aut iungitur foedus cum infideli contra alium infidelem,aut aduersus alium fidelem.Primo casu, ut cuImperator Carolus quintus foedus iniuit cum Rege Tuneti contra Aenobarbum Archipiratam, qui Tunetum coeperat, & Regnum illud inuaserat,Aut si quandoque consilio aut armis luit Persarum Regem,quem Sophi vocant,cotra Turcam,puto id licuisse, & licere.quid enim magis expedit Christianis, quam ut Satan in se i sum diuisus sit,& pariter omnia membra eiusὶ quales sunt Maumetani omnes,sicut enim nobis fidelibus expedit, ut unum simus,&sentiamus,ut dicitur Ioannis xvij.unde & monet Pau. Ephesiiij.ut Iiciti simus seruare initatem spiritus in vinculo pacis, unde, &omnes nos unum esse dicit in Epistola ad Gal. c. iij.sic expedit ita 3 Ios esse seiunctos,& scises,ut contrariorum sit ratio contraria. t Et huc spectat quod Machabet foedus iunxerunt cum Romanis, neq; enim illud inierunt contra suos,sed contra Antiochum,qui eos ad 6 idolatriam cogebat. ' Sic &Abraham secu duxit Mabre,&alios ex A morreis deratos suos, dum liberauit nepotem suum Loth,& getem Sodomorum ab alijs Regibus,ut legitur Gen.xiiij.At se- T cundo casu,tcum res est inter fidele omnino abstinendum puto a tali foedere & auxilio. Quod probatur illismctauctoritatibus quae sunt supra in contrarium adductae, Aessa enim Regem increpuit, pro inuocato auxilio illo.Hanani Propheta dixitque ei, stulte egisti,& propterea ex hoc tempore in te bella consurgent,ut habetur Parali. ij.c.xvj. Achra vero pesiimus Regum fuit, neque ei prosi rut, inuocata auxilia, imo ala illismet quos sibi inuocauerat est spoliatus,vi habetur Partii p. ij.c. xxviij.Debet igitur Christiani Reges habere in corde,quod Regi optimo Iosaphat Propheta respo-
100쪽
is ercitus bella consisterea per ri ' eq*yppi, inquit, diuuare, & in fugam conliertere Quod vero dictum est de David qui venerat inter Palestinos,contra Saul , non fatua fuit eorum suspicio, diim iusserunt di: si consideremus qtiae fecit, cum esset
tandum est eum iure fecisse,cum essent omnes hos di stentis suo.&a concessam. Caeter ero exem- , pQrtinent ad saperius membrum; Hanc ipsam quaesti
ant Omnes pro amicis,&Ininaicos pro inimicis, ubi concluditimn valeret, isdem,quia inuitant ad delinquendum,maxime sitaderatus meus iniustum bellum, aut inserat aut defendat, ut ibria ius; Poterat tamen simplicius dicere tenere quidem ipsa sidera, sed restringenda salua iustitia, quando iam supra est conclu-Nm iustas esse oportere bellorum causas, & quando etiam fideli-Du N gctilibus,sola ipsa naturali ratione ductis,ipso sociali,quoda est,ture,aequitas sanctissime est attendenda,&lecten V enim promisit alium defendere non propterea ei obligatur ad rem illicitam,maxime si nota & euidens sit iniustitia, pr 4tat enim tali casu non stare pactis,sicut dicitur in.c quod David, Dr.c. Iurauit,xxij. quaestione iiij.Etin.c.in malis,ea causa,&.q. luit Pge enim iustius David secit, quod non stetit iuramento quod fecerat de perdendo Nabal, quam Herodes qui propter iiisiuradum occidit virum sanctissimum,utea.q.dicitur c.est etiam, &c.siali quid, habetur & no. in c.cu iuramento, de homi.inc.1. de iureiuri:n. vj.in c.Qui lataualis,& c. venies, eo. tit. facit quod dicit Anq. in . si quis in graui,in prin.Ead Syllan.quod in istis isderibus, etiati sit promissum generale&lum auxilium,non tamen extendi uir ad iniustum, quod Spςcialius insta tract*itur, tit. Iterum de varijs