장음표시 사용
81쪽
PER Ducris hucus ue Curis hisice posterioribus, Nobilis&Clari sis vir Ioannes ab Q. - Hoghelande raram quandam olyspeciem nobis ostendit, emtam a thirotomo quodam o
Gallo, quam ille Mol Hispanicum nominabat. Nobis autem primo intuitu species ii 2 aquaedam oly Pyrenaei esse videbatur: Sed caulem habebat rotundum, firmum, tesse o, Ηοῦ ' re pedes altum, summo sauigio, evagina quadam membranacea intres partes fissa flores μα emittentem p. m. sexaginta, satis magnos, singulos uncialibus aut longioribus pediculis subnixos, senis soliis, dilute rubris aut carneis, purpurascentibus stellae sorma radiatun expansis constantes, cum sex concoloribus intermediis staminibus gerentibus apices tu. teos,in quorum medio capitulum viride,interdum trifidum aut triangulare, cum stilo aut pistillo intermedio, interdum vero quadrifidum,praesertim clim florum folia octo numero sunt tunc enim famina octo cum apicibus totidem in hoc flore conspiciuntur. Ex eadem enim vagina membranacea seu solliculo prodeunt fiores aliquot octo soliolis con .stantes; et si plerique sex tantum soliola habere consueuerint Odor floris gratus, nec alliaeea aliarum Mol specierum grauitate capiti molestus Florebat autem sub ho Maii. anni 16 Ii Radix alba rotunda& bulbosa, longis compluribus fibris terrae adhaerens aepereas eodem anno alias propagines emittens: magnitudo autem eius proportioni caulis non respondet uncia enim vix est altior, tres uncias ita circumferentia cxtuberans folia
emittens duo, viridia aut porracea caulom quem modo descripsimus amplectentia bi. pedalia p. m. lata sed in medio latiora, id est sere tres uncias lata, carinata,ri non solum ea ulem intermedium, sed de se mutuo amplectentia nullius paene odoris, saltem allium non redolentia: inter quae, nempe haud procul ab exortu ipsorum, Malii minuti bulbuli crescunt, praeter illos bulbulos qui iuxta radicem ipsam ex praedictis fibris enascuntur stupenda sane secunditatα
83쪽
MEDICINAE PROFESSORIS Oratio funebris
85쪽
MEDICINAE PROFESSORIS,& magnifici Acad. Rectoris,
SENATORE Academici, Profectres Cl'', Illustres ac generosi Barones, Viri Amplissimi, doctissimi di reuerendi, Iuventus ornatissima atque Reip. spes florentissima ;EC EN ac nuperum Academiae nostrae fatum , alius nunc iterum longe acerbissimus excepit casus Extulimus paucis abhinc diebus Iosephunti Scaligerum, temporum nostrorum Phoenicemia; hunc breui adebinteruallo subsequutus est Caro lus noster Clusius,vixdum dolor noster aliquantb subsederat ecce nouo percellimur luctu,malumque paulld remissum rursus integrascit nec enim uno contenta Scalia gero in cuius tamen iactura totus ingemuit orbis mox alterum, hoc nobis subduxit ornamentum inuida Parcas. Huic venerando seni hodie pro vestra pietate parentastis; huius honorandae memoriae huc trequentes conuenistis huius defuncti gratia foris Qrdidatos, intus maerore obsestas vos maestus intueor huius denique caussa in hune locum, non tam mea Voluntate quam vestra, Patres Academici, petitione atque impulsi ascendi. Quam durum susceperim onus, nomme fugit dicturus enim sim de eo Viro, cuius virtutes, eruditio, imremp. litterariam merita,omnem meam dicendi vim, omnem Impello
ictilem excedunt longe dicturus sum in eo loco, in quem nihil adferri selet, nihil debet nisi perfectum ingenio, elaboratum industria, dc quod demorses sapiat ungues a quo dicendi splendore tametsi qua longissime hanc meam orationem abesse probe clam, vestra nihilominus fretus beneuolentia multus in me excusando apud vos non ero. excusabit me Senatus Academici decretum, quod dicendi hanc imposuit necessitatem. cusabit pietas,qua defuncti manes prosequutus, extremu hoc officium a me desiderari passus non fui. excusabit Vitae ac
86쪽
ψ EvER ARDI VORsTii ORAT io professionis meae genus quod ab amoenioribus istis litteris, eloquen- studiis multum semotum quae meditationi accuratiori spatium perexiguum concessit. Quare si non ex dignitate omnia dixero, & ex tam multis pauca solum delibauero, haud spero apud Auditores tam aequos iudiei mihi ulla forci parata iniquata Fauete igitur piis conatibus, Auditores humanissimi fauorisque veliri auram tantisper mihi concedite, dum tu. d tanto viro ab aliis aliquando ornatius dici aut selicius scribi poterunci, ego ιλο τυπω crassaque,quod aiunt, Minerua,adumbrare studeo. Qui viros praeclaros laudandos sibi sitscipiunt, solo natali in quo orti, in quo primum hauserunt caelum,orationes suas auspicari uolend
non immerito huic enim tantum a maioribus est tributum, ut parcn- tisanctissimum nomen nobucum commune habere voluerint,nihilque prorsus esse, quod a nobis vel fortiter geri, vel prudenter agi, vel sapienter dici possit, cuius patria sibi non arroget iure suo parienL, aequissimi rerum aestimatores censuerunτ' Atrebatum urbs Calliae Belgicae ad Scarpum fluuium antiquissima est, ampla, laga amoena, acre saluberrimo, ingeniis ac nobilitate florens totius gent Metropolis iam olim habita in hac Clusius noster nasicitur Anno salutis millesimo quingentesimore vigesimo sexto mensi Februario, pati Michaele de 'Esclusie,Domino de Walenes,& consiliario Curiae Provincialis matre Gulielma Quineaut, rari exempli emina quo in
loco parentes simul cum anima illi tradiderunt, patriam non obscuram, familiam non poenitendam,domum innocentem opes honestas, ingenium liberale, studiisque optimarum artium capessendis aptissimum Quare ut primum ex ephoebis excessit, Candauum a parentibus missus, sub optimis praeceptoribus iis artibus, quibus aetas illa ad humanitatem in Ermati solet,rite imbutus est quo quidem rem porta
multa neque ea vulgaria spectatae indolis edidit speciminata. Elatta Iam grandior factus adgrauiores disciplinasi imprimis Ius Ciuilci
discendum, Louantum totius Europae florentissimum tunc Gymnasium ac litterarum Emporium ablegatur: ubi celebriores in omni scientiarum genere Viros publice docentes cupidit audiuit priuatim etiam quibusdam ex praecipuis familiariter usus, Gid a illa
doctorum hominum consuetudine effecit, ut breui admodum in si gnem optimarum rerum peritiam, nomenque inter aequales clarum, sibi compararet. Erat enim ea tunc in urbe summus praestantiuJmorum irorum' adolescentum concursus ex omnibus Europae prouinciis i& docentium discentiumque studia ad aemulationcm aeque feruebant. Anno aetatis vigesimo secundo Louanto digressus,ad beriorem ingenii cultum capiendum, externarum regionum visendarum cupidine flagrans, in Germaniam contendit,i Mawrurgi apud
87쪽
IN opi Tvu CAROLL CLusii sapud Chattos aliquandiu substitit, ubi Oidendorpium clarissimunt. apud suos & exteros Iuristonsultum diligentissime audiuit ibidemq. in familiaritatem incidit Andreae Hyperii, magnae cxistimationis ac farnae apud Germanos Theologi Huius consilio anno insequent Wittebergam Saxonu adiit, potissimum ut Philippum Melanchthonem videret audiretri coram cognoscere virum mehercle egregium,
qui scientiarii orbem uniuersum velitus,vel cum paucis apud populares suos intellectione coplexus est; δί ob id dum viveret,Germaniae suae oraculum habitus Circa annum Christi II. II. L. Nitteberga profectus Francos artum indeque Argentinam petiit, ubi paullului .
commoratus,cum Galliae ultrandae teneretur desiderio per Helvetios
δί Allobroges Lugdunum peruenit, hinc Montepessulum in qua Vrbe certo consilio triennium totum egit, Gulielmi Rondeleti Medici celebratissimi contubernio ac mensa vitis: Hoc primum in loco illum cepit Medicinae stirpiumque noscendarum amor, quoad extremum usque vitae diem raptus Iuris Ciuilis professioni nuntium remisit, se ille ictum Sacrae Artis,ac praecipia simplicium medicamentorum cognitioni tradidit, insito quodam naturae ductu assiduus ac sedulus Rondeletii cui unice caruso acceptus erat, auditor, ex ore do centis excepit Methodum curandorum morborum particulariuITU,
quam postea typis vulgauit Laur lolibertus. Rei herbariae studio siti pra modum delectatus, saepissime in agrum & circum uicina loca prodibat, totamque Galliam Narbonensem perreptabat neque, quod multi peregrinantes hodie faciunt, perfunctorie aut veluti canis Nilum lambit, exteras regiones obibat, vertim pensiculate minutissimae. etiam quaeque animaduertebat; nec Blum rerum naturalium ibi nascentium indagatione contentus, quicquid praeterea adsitum, antiquitates dc populorum mores spectaret, mented oculis attentissimis
obseruabat cui inter caetera fidem facit Tabula illius Chorographica, Galliae Narbonensis, quam Theatro suo Geographico Abrahamus Ortelius institiit. Dum apud Montepessiilanos degeret, Petrum Lotichium Poctarum Germaniae principem cognouit,& inter reliquos amicos familiarissime coluit huius ad Clusium versus aliquot de Epistolae cum reliquis eius operibus leguntur. Porrbin bidio Bolanico, cuius incredibili flagrabat amore, ita breui prosecit, ut vel tunc Ron deletio Scyronio aliisque Academiae illius Doctoribus liqueret,quantus in illa professione aliquando futurus esset non obscuris quippe
indiciis colligebant ad rem herbariam ornandam augendamque natum atque unice factum utpote cuius animo altis lime infixum haerebat graue illud dictum quod apud Galenum extare nouimus,ac ab Oribasiorepclitum legimus, simplicium medicamentorum, & facultatum quae eis insunt cognitionem adeb Medico necessariam esse, ut 3 sine
88쪽
c Eugsti RD VORITI ORATIO sine ea nemo ritu mederi queata quidem ita iudico; si Medici ali quin eximii animum herbarum notitia spoliaueris, mentemque natiua stirpium specie nudaucris, licci caelo deiectus, licet Esculapius ipse fuerit, lic et omni Mularum choro stipatus, Physica, Anatomica, atque hirurgica callens, placere tamen posse ne Apollini quidem sto utpote herbarum scientissimo. Fuit sanc haec Sapientiae pars quae stirpium historiam complectitur, non ita multis ab hinc annis in obscuro plane posita densissimisque inuoluta tenebris. nam praeterquamqvbd per se sat difficilis esset temporum longinquitasti crebrae populorum migrationes in caulsa fuerunt, Vt pleraeque, ne dicam omnes, plantae veteribus abiectis noua saeptiis induerint ac commutarint nomina, ita ut pristinae nomenclaturae nec vola nec vestigium appareata
ullum. Hinc etiam morosior ac scrupea prorsius reddita qubdi istimateriae medicae Scriptores, stirpium, quas pro vult cognitis habebant, paucas inter describendum, non rar nullas tradiderint notas, quibus a posteris recognosci possenta. Quibus S tertium accessit incommodum , ubd recentiorum quidam ad primam quamque vel
leuissimam notam a veteribus appositam, alienas ac nonnunquam. contrarias silpponunt plantas, adebui loco salutarium remediorun ,
venena etiam quidam nobis surrogarint nocentissima, damnabili prorsus atque steterata inscitia. Quobus malis ne diutius conflictare tur Ars medendi, summi Numinis prouidentia factum. ut patruir L. nostraque memoria multi praeclari exorti sint Viri, qui hanc PhiloQ-phiae partem illustrandam sibi sumpserunt inter quos primas obtinent Leonicenus, Ruellius, Matthiolus,Fuchlius,Tragus, Dodonaeus,
Dalecham pius, Lobelius, Caspar Bauhinus, Clusius denique hic noster de cuius in hoc studiorum genere excellentia,& singulari peritia non est quod multis apud vos disseram; res ipse loquitur,4 quae omnium manibus teruntur, Viri eminentissimi Scripta id abunde testantur inde enim apparet duo sibi potissimum proposita habuisse ut ab antiquis deseripta aut memorata, altaque iam caligine mersa, erueret atque in lucem protraheret , noua ver aliisque indicta ipse reperi posset, repertaque optima fide bono publico omnibus communicar utrumque telicissimc peregit,& cum immortali nominis sui gloria perfecit. Verum ad reliquum de Vita Optimi nostri Senis sermonem regredior Montepessulo post gradum, ut vocant, Licentiae in Medicina adeptum, discedens per Galliam Lugdunensem, Geneua incluta, iterum Basileam pervcnit, ubi exquisitissimis honoribus ab Ordinta Academico exceptus,secundo Rheno vectus Coloniam usque Agrippinae, inde terrestri itinere Anmerpiam petiit, dc ab anno quinquagesimoquinto supra millesimum quingentesimum usque ad annum.
cagesimum tertium in Belgio fere haesit nisi qubd Lutetiam Parisi
89쪽
rum semel exciarrere illi visum Vertit interea temporis in sermonetae. Gallicum Vitas Hannibali sic Scipionis a Donato Acmiuola Latin Cprius editas, quae inter opera Plutarchi Gallic evulgata hodie le-ountur Dodonaei praeterea Plantarum historiam in eandem linguam conuertit, Anno verbsexagesimotertio Augustam Vindelicorum' tiit, proximoci hic repetiit,& inde in comitatu illustrium fiatrum Fuggerorum,per Belgicam, ceteramque Galliam Oceano proxima n Hispaniam prosectus cst ,quam uniuersam peragrauit accuratiuime perlustrauit a Pyrenaeis montibus ad fretum usque Gaditanum quo
in itinere a Calpen equo dilapsus os tibiae confregit Oly si pone cunnia
esset incidit forte fortuna in Dialogos GarPae ab Orta Lusitanica lin eua conscii pios Aromatum apud Indos nascentium descriptionem, complectentes, quos cum avide percurrinet, dignosque qui tot orta innotescerent iudicauet, Latine vertit,&parergis Onnuis contraxit ,
additis etiam Notis. Hos primum anno septuagesimoquarto hi istophori Plantini typis Antuerpiae publicauit . quibus adiunxit Nicolai Monardis Medici Hispalensis de Simplicibus med Noui Orbis Librum ex lingua itidem Hispanica in Latinam traductum Hispani tota decursa in Belgium reuersus est, & in eo usque ad annum septua-zesimum commoratus est amicitia mul usus Boysotti Brancionis, Laurinorum fiatrum, Plantini, Raphelenetii, aliorum. Hoc tempore ex sermone Italico in Latinum transia tulit Antidotarium, ut vocant, Florentinum, quod anno LXVI l. apud Plaivinum edi curauit. Anno vero LXXI. in Brisanniam nauigauiΥ, indeo ne redux biennio exacto ab imper Maximiliano II. Augusto Viennam Pannoniae honestissimis conditionibus euocatus fuiτ, α numero familiarium aulicorum adscriptus, commisi illi etiam Horti Caesarei cura in quo munere ad annos circiter quatuordeonia
durauita in summa Maximiliani Aug. Rudolphii existun tione ac gratia.quo empore Pragam una cum Imp. Maximiliano prosectus est quo ibidem vita deruncto in Rudolpho successore prist
num illi munus confirmatum fuit. Hungariam etiam totam tu Austriam peragrauit Britanniam etiam permiui Imp. iterum ad n .
ubi in familiaritatem incidit generosissimi Viri Philippi Sidnaei Francisci Draho, a quo sociisque eius naualibus permulta didicit quae ad Exoticorum historiam spectant in aula Caesarea quamdiu fuit totum inuestigationistirpium se dabat eluque rei cansa tami me uti
vicinos Pannoniae agros montesque cxcurrebata Hybς no vero tempore, quoties otium illi esset auiducaliquid quia ad studium hoc
pertineret commentabatuU. Edidit enim Anno xxvi typis tantiniano Hisipanicarum stirpium a se obseruatarum Historiam p tecGarciae ab Orta Dialogos, Christophori a Costa Historiam roma-
90쪽
Plantarum Pannonicarum obseruationes. Versabantia codem tempore in aula Io. Sambucus Iul. Alexandrinus, Crato, Dodonaria 'alii
que non pauci Viri doctissimi , quos omnes amore sibi devinctos habuit Patuit etiam illi aditus in multorum principum & illustriuia L.
Virorum amicitiam; inter quos potissim una colebat, maximeque familiares habebat Comitem a Scrotin, Iaronem a Balthyan, Hungariae proceres. Aulicae tandem vitae pertaesus, Anno LXX ii ian cofurtum ad Maenum concessit; ibi quo per annos ferme lex priuatir
egit, sibique vixit nisi qubd interdum ad Principem Gulielmum,
Lanigrauium commeare oleret: cui tantopet acceptus fuit,ut annuo illum honoraret stipendio itantopere familiaris ut eadem cum illo veheretur rheda, intimeque consuesceret complures etiam alios in hoc secessit,ut erat lenissimae consuetudinis homo,comparauit sibi amicos, magni nominis regum ac principum Legatos illic cum eis et vertitae lingua Gallica in Latinam P. Bellonii Obseruationes, quas Anno tinxix publicauit, addito eiusdem Bellonii Libello de eglecta firpium cultura Demum Anno XCm ab Academia nostrae Curatoribus honorificis litteris &stmendio invitatus huc venit. Ita enim iudicabant Viri prudentissimi, a tam clari hominis praetentia, non minimum splendoris Academiae huic accessuriarim: nec opinione si frustrati sunt quamdiu enim apud nos fuit qua publice qua priuatina . utilis esse nullo unquam tempore destitit Scripta sua omnia ad incudem hic reuocauit, extremamque manum addidit, di in duos tomos digessit, titulis Historiae Rariorum Plantarum,d Exoticorum: additis etiam aliis quibusda libellis Epistolis& obseruationibus Nec solum seriptis aeterna memoria dignis illustre reddidit Gymnasium hoc sed quotidianis sermonibus omnes qui ad ipsuis ventitabat et ud clxii be
nigrae l. omnia sua commonstrabat atque communicabat. adco ut cui
conferre cum illo libcret, non inter plantas versari, sed in Philosophiae sinu conquiescere sibi videretur. Erant quippe in hoc viro pr te stirpium cognitionem exactissimam, complures alia oc insignes dot . Linguarum praeter Graecam Latinam, Hispanicae, Italicar& Germanicie callentissimus fuit: qui Italiam nunquam viderat; optime
tarnen illius gentis loquebatur e scribebat lingua Historiarum,
Ceographiae peritissimus memoriatiam selicis, ut quaecunque in te peregrinandum etiam minutissima quique obseruasset, ad unguem, teneret& tanquam in numerato habe retia Pietat in muni atquα homines non obscura relictuit indicta se cum maior natu essti fratritamen, minori cessit vltrbteudo ac dominio Calenesiici exciriplo ii stris hisce moribus raro uritis praeterea suorum ob bellam nostruim, Curile opibus, libet ali manu subuenit ex eo quod iugali suad caelibe