장음표시 사용
391쪽
HISTORIAE PATRI, ct sto ipsorum sanguine manantem humum
pene peruaserant eo, Vt caperent intercluderentq; fauces, qua veniebat ex angustiis,Vt dixi, recipiebaturque miles. Quo minus figerent ibi Bilis uni,,u. pedem, obtinerentque Galli gradum per Batto uillam, atque per Neapolitanam Vnam turmam ' stetisse narrant. Iuvenem illum pari cum Gallis rabie concitatum obstitisse surori eorum, equini noninae fere tesq, pariter ipsOS non tam strenue, quam pene furenter miscuisse atrocem illam pugnam. Mille neea hosti hu/-retulere, quibus curae fuit post Victo riam etiam cadauera numerare,ct spirantia alia vulneratorum cadauera maiore pene nu ero, Multa radictis in cautibus saxisue illis reperta sunt, quos aut neglexere Galli aut consternati ex fuga tollere secum, S asportare non potuerunt. Abibantq; non senesto solum, ct diminuto caedibus agmine, sed maiore solicitudine incerti , quatenus Nis .hti,tia nostri Victoriam exercerent. Iuuit nox, pluviaq; h' insecuta, quae scuti Victores ab insequendo rotardavit, ita praebuit Gallis effugit locum, abi---, hantque seruantes quemdam pugnae tenorem,
ut prosectio quidem illa , ct nihil aliud.quam
t. tibi. iis, is praςlij finis Videretur Noctem eam egere in syl- sφηρη uis. Nostri etiam pernoctauere, qua tutissima statio visa est, ne quid incommodi acciperetur, sin. sorte redisset hosti animus , atque ad compensanda diei antecedentis damna repentino aliquo impetu consurrexissent. Turinaque una, cui datum fgnum erat, ut opportuno e collibus
392쪽
digressu veniret in praelii partem, cum paulispςreunctata descenderet, atque incidisset in Principis Thomae equites , siue loci, stud temporis
occasione, siue demum etiam virtute superior fuit. Postero die Galli relicto nemore, intra quod pluviam hostemque vitantes sese abdiderant, quanta maxima poterant celeritate communire castra institerunt, valdeque intenti erant in id, re subsidia ulla in Urbem intromitti possent. Statuerat Uelaschius intromittere mille pedites, existimans ea manu Eporediam posse defendi, interimque reliquo exercitu geri alia, quae gerenda sibi sicuti tentanda destinarat. Et peditum mille quidem qui mittebantur, pars sere dimidia seliciter urbem intrauere silentio noctis .
Caeteri Vero cum per colles occultos irent, audito inter tenebras strepitu , iumenta aliqua ferramentis onerata prociderant, rati hostilem
eum este tumultum,& haud dubie adesse Gallos, initio a paucis orto turbantur primh, dein lilicillucque dissipantur. Et collecti deinde rursus in unum per varias ambages, itinerumque flexus ad nihil proficiscuntur aliud, quam ut luce orta insisterent iisdem pene vestigiis Vnde abierant. Caeterum firmata utcumque subsidiis Urbe Velasichius, ct suo prouisu, ct recum Consilio Communicata, reputans hoc quingentorum sub sidio nihil ab hoste posse moueri, tum satis esse alimentorum intus, ad Clivassium ducere flatuit,
393쪽
Opportunitas i istius Ioel pensita ra .b velaschio. Galli munimentis stati temiis. rant custodiam.
velasthii astus. Circumducit per
sumna velasthi, dissimulavi Ad Massinum per biduum subsiuit .ar HISTORIAE. PATRIAE de quo aggrediendo oppido antea cogitarat, non Vt auerteret jta ab Eporedia hostem , sed quia simul ad tutelam Eporediae ipsus, smul ad
curam summae rerum, atque ad arcemos Italia Gallos, opportunum in eo loco praesidium, d magna ibi momenta obtendebantur . Porro autem quantae Qpportunitatis, aut compendis res esset antea. diligςntia prouiderunt, condicitum ut paria opportunitatibus hisce etiam moenimenta essent . Quibus freti remiserant hoc tempore Galli custodiam, S in Eporediae op pugnationem intenti, non perinde custodias ab ea parte intendere potuerunt. Adhibuitq; Ue laschius artem, qub magis incustodita , solutaq; illic omnia haberentur. Nam quasi non ad Cli, uassium inuadendum, sed ad firmandam nouo subsidio Eporediam, ita circumducere per colles exercitum instituit,tanta dissimulatione rei, quae agenda erat, Vt & milites agmine in ipso crede rent, duci se se ad moenia obsellae urbis, S hosites quidquid sere roboris in exercitu suo habe bant, obiicerent tanquam euntibus ad Epore diam nostris, qui interim ad Giu assium ignari ipsi ibant. Ad Massinum S loca circumiecta pee biduum substitere ob continuos imbres , eoq; temporis spatio, nihil cessatum ab speciς eadem S suspicione praebenda hosti, tanquam ad Eporediam iretur. Siruela clementem nactus temipestatem, iunctoque flumine ponte in eadem dissimulatione perseverans memorabili austa .o hostes
394쪽
hostes seselisset, si fortuna, quae multum in retiailitari potest bene conceptae spei respondisset. Hostes in Eporediam intenti, nihil de
Cliuasso timebant, cum SiruelaeXpeditionem edicit, ct triumphum de nat s magna celeritate, ct animorum alacritate veteres legiones in Clivastis moenia scalis euaderent,pugnarentq; in muris, ct post mutuas denique caedes victoria
arcem obtinerent. Delecta gerendae rei nox,
tempusque noctis illud, quo credibile erat vino somnoque demersios iacere vigiles , ct plane denaers ita iacebant. Unde facile euasere pauci serme in pinnas, pluresque deinceps ordine. Sens re tamen vigiles ct ad arma conclamatum
Ex omnibus locis semisomnes erumpunt armati, propes lunt,exturbaniue subeuntes. Aliqua caedes in ipsis muris facta, pars etia ex ipsis muris deiecti, saxa ct alia prouoluunt; Nec nostris deerat animus instaurandi oppugnationem, si scalae moenium altitudinem usquequaq; aequassent. Ita abscessum irrito conatu , effectumque ea nocte nihil aliud, quam ut incautus antea hostis, nunc peruigil ad rem suam, attentusque esset. Etiam lunata propugnacula, quae per tenebras Coeperant tenuerantq nostri approperante luce relinquere necesse suit. Circumuallare inde oppidum, ac siccatis fossis, cum iam res in eo eruet, ut descendere, figereque pedem, S rursius ad moenia scalas octore pararent. Praesidii Praefectus,clam emisti ad Hancurtum litteris,mone
Fortuna matrem inmmilitari ...test. velasth hortia me usiones ut iis Ciluassii moenia evadant scalis. Nos delectaeeadae rei. Ad arima eoael
Deturbamat atholici. Malaa moenium altitudinem haud
395쪽
Emodiensea raiapiunt in urbem LMmmeatu ιos ab hoste . Properat Ancudi
bat atque denuntiabat, nisi auxilia missa essent non vltra rem posse sustineri. Simul vidua hos iis, hostiumue socia , soror Galliae Regis, per
litteras, item hominesque suos , obtestabatur' iubebat, relinquerent potius omnia, Omitterente manibus Eporediam , quam ut in discrimine esse Castellum sinerent, Unde tantum in caetera discrimen. Ad xv. Calend. Iunij , nocte quae diem cum insequebatur, soluta obsidio Eporediae est , abscellumq; inde tanta festinatione, urcastra referta commeatibus, ct Omni telorum copia relinquerentur: quas reS , quosiue com meatus , obses4 nuper, nunc liberi Eporedienses egressit, protinus rapuere in urbem. Ad Clivassium inde, cum exercitu suo tenditur. Ancurtus praeter serociam, ea causa solicitatum animo serunt; quamquam dissimulante metu, ne serum auxilium veniret. Nostri ut venientes citato agmine Gallos conspexere Varie comoti animis sunt. Laetabantur solutam esse obsidioriem, id in praetentia satis: ad alia, quae destinabantur,spa tio nonnul lo temporis opus erat. Pugnare statim nolebant: timebant ne poeniteret Ancurtum
gloriae auidum, quod abstractus ita fuisset obsidione Vrbis eiusque ludibrij pudore , simul &
ira conuerteret retro agmen , ct acrius deinde
obsidium incipcret. Placuit iri ad obtinendam pracsidio maiore urbem, si forte hostes ab sti mulis hisce nouis illuc redire volui sient. Fuitq; cum mille equitibus Magister Neapolitani equi-
396쪽
istus GonZaga 2 Pernoctauerat ad '. . . . '. ,
Vulaschius agendarum deinde rerum consilia disponebat, in id praecipue intentus , ne Eporedia deinceps ab ulla parte relinqueretur Op- cutis velisebii portuna hosti. Praesidium ibi sustecturum asuersus quaelibet inposterum tentamenta, consti- tueretur. Ad xc Cal. Iunis peruenerat GonZaga , cum equitatu suo nocturnus in Urbem Ea ipsa inocte Galli, quanta maxima potuere celerritate secuti vestigia pene agminis, siue Ut repeterent Gilli sequuntur instaurarentque obsidionem, siue ut tol lerent ea, ''s' - οφ quae reliquerant, in deserta nuper ab se castra ibant, peruenerantq; ad prima Vada flumitiis, Peruen uni ad aut traiecerant , aut in traiiciendo occupati m erant. Erupit Gon Zaga in eos, spectaculaque ς, . i. litii,
pugnae edidit ea tunc in oculis, si quis clade Gal. lorum,ct sanguine delectaretur miseranda apud alios, ct posteris omnibuS Vtique memoranda, ob praeliorum casus glorianique bellatoris.
Iuuenis erat medio inter florem roburque aeta- Aera Gauratae
iis confinio, vividos animi spiritus corporisque vires bello aptus, simul amabili gratia icmperatum militare decus serens ore , fronte . ct δgni late oculorum, quale caput naturae munere ita compositum S amauere exercitus, ct admiratisiant . Arma decus addebant, quoties ex equo pugnaret. Erat ex Mantuae Ducum stirpe . Guasiallae Principis patruus , atque per Man- G, in tuae Ducum stirpem regiaq; matrimonia domuS,
annexus Austriacae domui , quam originem dc animi
397쪽
zas HI TORIAE PATRIAE animi indole , Soris dignitate praeferebat. Et alia suere in eo viro, ob quae memorari sic ipla
debuerit, quaeue non facile alibi memoranda simul omnia, haec ii storica cura reperiet. Quibus rebus Scipionibus antiquis eum haud dubie fama aequabat. Uenerat in Regia castra volunta pii rius primo miles, celebri non modo apud Primcipes caeteros, sed per exercitus quoque Uni uerses fama, ob Musarum studia queis praeceliaricia. lebat, philosophantium facile princeps inter arma ipsa habitus. Per quatuordecim deinde
pist....... 4,- annos dato sortitudinis ct prudentiae experit,ia mento Magister Neapolitani equitatus hoc tem-tii equitatua ist- pore erat,miseratque sicut dixi Uelaschius cum,
quo obsessam paulo antea Vrbem, veluti praesidium unicu frursiis obsessa foret conatu maiore sicut credebatur tueretur. Ad primum serepitu aduentantis agminis Gallorum cum equitatu suo egressiis, illa edidit speetacula, quae stupe 4- ν' eius pugnae Galli , nostrique hodie in morant . Cum alis transissent iam sumen, alii - undas ad traiiciendum quaererent,pars in medio alueo, gurgitibus undique colluctaretur: pars intenti in Vndas niXus exitusq: transeuntium intuerentur , illatus GonZaga in istud misera bile agmen, dirigendo ancipites in capita attoni
κ...i in ta ictus, ita vulneribus, ct crebra procella con- absum, sedit, Ut ruerent in aquam, ct flumine absumerentur pene plures, quam qui cadebant, sternebanturque ferro. Vt vero petentes iuga alterius
398쪽
hracliij pontem in pedites sitos inciderunt, qui subsidio veniebant: tunc haud aliter quam si in hostem incidissent sicuti necesse erat in occursu
tumultuque nocturno , pestumdedere manipu- prequenter idios, suntq; turbati vicissim, S Vulnerati. Multi noluinuitu. equisque suffossas praecipitauere in amnem. Hunc exitum habuit obsidio urbis, quam deinde ves,tehiu. Epo . Vesaschius S commeatibus S multo milite te fi xuii.
mauit. Exitu huius anni, quem ad alia sunestum S minacem , ad alia, quasi per inducias dchreuia interualla mitem ac pene pacatum , prout mixta tristibus laeta inciderunt, re pretentaui hactenus atque ordine:cxegi . Pontifex Urbanus Cardinales duodecim crea uit clam vacua loca Patrum ad viginti qua tuor essent, eaque Collegij diminutio in Urbe cuncta interpretante varie acciperetur, alijs in glorium id atq; inutile Pontificatui mussantibus Conquerentibusue palam, alijs ad magna Ponti scis consilia trahentibus rem tanto plus momenti in tempore iacturam Ecclesiae negotiis, quanto longius ducta esset. Patefacto denique secreto, nominibusque promulgatis, Aula tota recreata
est: ac plausere Cardinalibus nouiS etiam alieni R.ei itiit Aula. ct moesti quos destituerat spes quiue spem nihi' G. auhic. .lominus adhuc tum ambiguam, atque aegram α is 'utum aliquanto certiorem animis fouebant. Et reserebatur ad celsitudinem Pontificiae mentis,
magnitudinemve Pontificatus istud etiam, quod expectationi multorum atque desideri,s oppo
399쪽
HIs ΤΟRIAE PATRIAE tunE ad quasdamtemporu necessitates,ct arcana dominationis integra adhuc vota relicta essent. Quippe supererant tot supplenda loca Collegibquot reperisse dignos atque capaces alias rarae felicitatis seret. Augebat plausum laetitiamque
Quid ameret communem ipsa perturbatio praesertim Italiae comuniaem . rerum, & motis per terras sere omnes armis
Oriens iatrox Vndique tempestas, aduersus quam subsidia plane diuinitus haec in tali tempore parari videbantur. Dum ardent regna bello duom
Reges implacabiliter de gloriae ct Imperii cubmine certant, atque certamine hoc diuiditur in contraria studia genus humanum: dum maximis Imperiis, interiecti minores quoque dominatus facesct tela bello ministrant, su icionibusque mutuis capitalius pene quam armis,animi imperi. tantium inquietantur deprompserat ex prosun do pectore tandem haec eignora pacis, instrimenta securitatis, Vincula Regum, vincula Prouinciarum, robora Ecclesiae Pontificum idem mortalium summus . Libauerat Vndique littera, rum, ct sapjentiae florem Apostolicae sedi or-hique Christiano subibatque animos magni viri dictum, S cuiusdam Etrusci Vaticini j quassi com V ii ae reia, probata iam euentu fides. Nam vere sapientis smus alius Etruriae olim Leonis X. pater ore I 'L styloque sublimi ita pronuntiarat: Ecclesani tunc fore felicem, cum hi cardines ea columina
Mundi probi omnes ct docti piique reperiren tur. Id iam iamque adesse tempus autumabantab
400쪽
ob Cardinales hoste proxima ordinatione crearios. At nomina quidem, dc titulos originemq; Cardinalium horum sua cuiusq; patria, aere vel saxo, monumentisite alijs custodienda curabit, ut hoc etiam memoriae genere in animis hominum atque in aeternitate temporum vivant. Nos de iuniore Montatio ab materna origine ciue nostrae Urbis, pauca sane hoc loco, sed inna origineM fusius alibi memoranda reseremus, veluti Cuem plane nostrum hoc patriae Historiae Munere Prosequentes. Somaliae Comites, Vnde Cardi.
nasi mater, neque nomine hoc antiquituS VOci- Mit.ris maestutabantur: neque Cives Urbis Mediolani ante trecentesimum annum fuere. Aghilari, prius dicebantur,suerantque inHispania ex Regulorum ii ra 'Unumero , quos Reges ipsit , quemadmodum tempora serebant, thmassumere in Imperii par- ε, κεγloremtem,tiam per connubia iungere sibi ct sanguinem consociare cum eis haud inserius maiestate sua rebantur si virtute, ac fide meruerant. Id dein de reliquere nomen, ct Capecij nuncupati sunt, 'cum familiae Princeps Mauritano bello victor caesum ducis hostis caput, ct spolia de eo opima
retulistet : unde & torridum id sole culmen C., in stεinate
Mauri nominis ab reliquo ciuisum corpore sole culmε Mau-
inter insgnia Gentis manet. Ab Somaliae do. minatu α possessione subiectarum Arci terra. rum populari consensu & fauore superindita iiii soci,si,2 appellatio est posteaquam arcem inter alia loca tenuere ham nouarum opum apud Insu-