장음표시 사용
381쪽
Chorae ae alia udiuera promi ab Siluet,e Eom te a
Voluptatibus vulviri se miseet aliis quandociuiliter. Forma regiminis silualae. uorediae situs. Praebuit inest a bula sibaudiae Domula Magna domina. eiosabauda edo
ata H ISTORIAE PATRIAE tibus vulgi, pars humanitatis suit, apparebat lasciuiae id neq; otii, sed tantummodo ciuilitatis esse obieetamenta. Postulata supplicum, Imperil causas quae res ad Urbis I Reipublicae statum pertinerent non alijs cognoscenda delegare constituit. Sed resedire ad se volebat, Vt haberet subiecta omnia oculis ct de uno quoque capite statueret.
Eporedia in finibus Salasmorum est Cisalpinarum Urbium haud cuique secunda, vel hoc ipso, quod Sabaudiae Domui praebuerit incunabula quondam. Hi que fistigio Regum pene aequati Duces . Si vera est fama Beroldi, inde
prodierunt, dc dominationem inchoavere tantam illam , quae trahitur hodie diuiditurq; in partes . Ab Augusta Taurinorum S Hasta pari 'ferme spatio nempe xxv. milliaria passuum distans. Imposita rupibus est, Duriamque flumen inter munimenta habet. Aggredi hanc ct capere V rbem Galli destinauerant, ut quemadmodum captam ab GuZmano no stis unius euentu Tain rinum, haud minus prospera ips dierum aliquot obsidione receperant , ita pene Regiam hanc alteram in potestate haberent non antiquitatem modo famamque Urbis, sed praecipue situm opportunitatesque alias ct momenta maximarum rerum intuentes, qua Sabaudiam, sub qua Suhalpinos S deinde ulteriora spectaret Gens,
iam regionem Vtranque complexa animis, aut
armis. In ean spem intenti Galli egressi ab I aut riuo
382쪽
rino processere obscoero noctis ad Duriam, Stransbcsi repente vado flumen, castella quae
dam nullo resistente insederunt, tum imminentia opportune in Urbem, tum haud minus opportuna commetatibus ab Taurino accipiendis. Mox& Ancurtus ipse ex Gallia aderat, haud perinde valida ad rem cana gerendam manu, quam fama rerum antea gcstarum ingens. Ad duxerat curulia tormenta aliquot, quibus bifariam ad moenia vcrt,cranda collocatis , hinc arcem Versus, hinc ad tecta Capucinorum, qua infirmiora Urbis sunt quatere,acdIruere muros, ct praecipue culmina aedium instituerat Neque
dubia expugnatio. siue dedjtio oppidi habeba tur. Res indicata statim Comiti Struelae Gubernatori Prouinciae cum Mediolani consilia
maximarum rerum . tum inuadendi, tum arcendi hostes agitaret, Venissetque Princeps Thomas ad ea communicanda in Urbem. Namque post euocatum Vt memoraui GuZn anum in Regiam, non exercitibus modo, sed animis quoque con iunctis cum Principe,Corales Imperatorque noster gerebat rem . Et concordia Inter ipsos erat,
sicuti rebus apta Hispanis ita suspecta hosti, tantoque accitis ab Ancurio S tormenta displode. hantur,ct tentabatur Undique ascensiss in muros si vel penetrare ipsi possent in Urbem, vel ter rore iniecto elicere ad deditionem inclusos ante quam his animis .hi duces, atque haec coniuncta sic arma adessent, starentque contra. Nocte toto connixi
383쪽
exmati Galloio .issiderati. Hi illati ae vulaici ti plurimi.
connixi impetu Galli tentavere corona urbemi S cum ab quinque partibus irrumpere conaren
tur, ac tempore eodem fragor, impetusque αViolentia tormentorum, omnia ruinis, ct terrore compleret, Eius nocturnae impressionis exitus hic fuit, Vt neque potuerit miles Unus euadere in naui os & orta luce strata corporibus exanimis
sossa coiaspiceretur Sexcenti amplius Gallorum desiderati sunt. Saucii , truncique S mutilati
membris aut in castra reserebantur, aut foedo agni ine vias ct interim strage complebant. Famaque&gloria tam strenuae defensae ea nocte
Urbis cc sit in Vercellinum Μariam Uicecomitem, qui ibi in praesidio positus, simul ad omnia
loca concursando, capessendoque suis manibus pugnam, simul trahendo secum in aciem caete
ros disponendoque S animando, multa militis egregis, multa sapientissimi Ducis facinora edi. dit. At Siruelae Comes Uelaschius nuntio acicepto, nihil in tanto discrimine cunctatus legio. nes undique S turinas, Ducesque S praestitos earum confestim este in procinctu iubet, cum Eminentissimo Triuultio caeterisquo delectis ab urbe egreditur,atque ad submouendum Eporediae obsidione hostem ire pergit. Praecesse rat ex ante condicto Princeps Thomas.Is coactis
ex Biellens agro copiis legionibusique luis , ad
Santiacum Velalchio occurrit, ct exercitibus uterque coniunctis ad Uiueronem, inde Bolen
nium, ad radices collis , in quo sita Eporedia est
384쪽
l LIBER OCTAVVS ais contendere . Sed desectim nunciata Monoecit Principis ad Gallos, maxime Siruelam in ea era peditione turbauit. Monoecus orae Ligusticae Oppidum est, medio sere inter Nicaeam atque Intemelium Urbes spatio, inde septem hinc decem millia passuum distans . Portum, S arcem habet rupi saxoque inaedificatam, adiectis adsitum ingeniumue loci operibus etiam ac munimentis , quae ponuntur manu,quae Vsitata suere antiquitus, quaeue reperiere posteriores, tanta
l scilicet cura , quanti momenti semper arx ipsal habita est: Namque in maritimi imperis partem rupe ab illa imminens veluti domina fit nauium
commeantium eo mari: nec ulla satis tuta nauigatio aut ex Hisipania in Italiam, aut ex Italia quoquo Versius suerit, si ab Monoeco immineat miniteturve Hostis . Grimaldus Princeps hoci tempore arcem eam non tam dimisso , quam pene eiecto Hispanorum praesidio , tradiderat Galliae Regi, pecuniaque scuti fama est, ac-l cepta, ct rerum ingentium spe adiecta ad pretium , retento tantum nomine tituloque dominatus , Gallos illuc in possessionem custodiamq; loci induxerat. Eius negot ij causas originemque simul de tota re coniecturas Opiniones que prudentum,&quid ex eo secuturum crederent, haud alienum fuerit hoc loco exposuisse: exponamque prout
i ab ipso Legnano politicarum huiusmodi quaesotionum, di hujus Ciuilis philosephiae principe T t tractata
Monoeei oraelia Eius positio. Munimenta loci. Magni momenti
Atauper habita. Domina nauium ista Ain . utrique nauiga tiona opportuna. rinops Gri malis dua monoeci D mitvri. Eiecto praesidia Hispanorum eam uadidit Gallia. Titullim uomen quae Dominatua retinet . Eius negotii eau. sas de orisinem vult scriptor tra dere. Ab H eronim Legnano vina Deeurionem pr- fit et ut seriptor is haec accepisse.
385쪽
laus. Eius ingenisi sapientia di must is plea liueratur . Indoles tintiri a Dina ae M noeeliorcana.
portum Monoeci in tutelam Catholici tutore1 permittunx.
Quibus conditis. Quid turbaret
Principem conis nimata iam aet te. Et modestia i fit , si 'authori. tale tutoia haud se sommo si .
tractata atque in omnes partes examinata res est . Nam peruenere commentarii in manus meas, non subtiliter modo, ct exquisite, ct cum historica quadam etiam lenitate conscripti de negotio hoc, sed,& Viri indolem praeferentes raro altoque temperamento compostam inter liberos animi sensius, ct mansuetudinem nemini inimicam, amabilem etiam atque honorificam erga omnes. Unde ct Verba pene ipsius transferre huc iuuat ab eo collocata sere in hunc
Dynasta Monoeci, qui tradidit Gallis hoc
tempore Arcem fuerat patris morte pupillus olim infansque relictus. Tutores considerata Principis aetate periculisque imminentibus, a cem ipsam, portumque, ct oppidum permisere in tutelam fidemque Catholici Regis ea conditione, ut cum adoleuisset infans restitueretur in possessionem ille auitam, S praesidium postea idoneum ibi haberet atque aleret Rex , sicuti facturam rite atque ordine omnia Maiestas illa promisit. Datum securitati hoc,coeperat quidem offendere Principis animum posteaquam confirmata iam aetate , non esse ipsum sui iuris, S iugum pene quoddam ea praesidis conditic ne sibi impositum esse reputabat. Sed ne sese com
moueret nouaretve quicquam, modestia qua
dam insita, ct disciplina obsequij erga Regem,
in qua enutritus educatusque erat, simul autho ritate , dc reuerentia tutorum, quae in animo eius
386쪽
eius validissima erat, attinebatur. Ut verb tempora haec inciderunt plena angustiarum atque Fbium. dissicultatum, per quas neque stipendia praes dio ab Regiis ministris satis expeditae ad diem mitti possent, neque pecuniae . ct vectigalia quaedam e prouinciis debita Principi exigerentur atque insiper nauigationes, ct mercimonia nonnulla, quorum cmolumento fere sustent hatur,auertebant intercipiebantque Galli: tunc enim Verti irritatum iuuenilem animum credibile est circumspicere,ct cogitare coepisse,quam consilis viam sequeretur, & quomodo ex necessitatibus se se multis expedire posset Certe Galli 4- , ....is iii.
1olertes atque attenti temper regio more in id, ut aduersos siue ancipitcs hostium casus sacere suam occasionem , ac Vertere sibi in bonum Passim,na scentem laanc in Italiae angulo Catho, lici Imperii vomicam plagamue odorati, adhi-huere Ungues , atque id malum asperare studuer t. Per occulta, ct nostris ignara pollicebantur Polueentur mul-
multa iuueni tantumque praetentis pccuniae dederunt, Vt contentus ille fuerit, ac sese Si arcem ab Catholico Rege alienarit permiseritq; Gallo Haec initia traditionis a b Legnano perscripta sunt ubertate tamen ct prudentia, quam 4- -- ις ti- assequi non possumus nos, cum crebrior pene sententiis, quam verbis narratio eius sit sicut de Thuci didis Historia summus Oratorum assi Ti. .,
marat. De momentis autem S quasi de pondere i odio die fue-
negotii ipsus , ac de nexu, ct de conssecutione Te a causarum
387쪽
causarum, quos nempe motus, quaeue rerum discrimina alienatio haec X traditio Arcis porten deret, sue minitaretur,sententia scriptoris eius. dem eXplicata est noto Socratico more ipsius, quo nihil tamquam e suo sensu, D d tamquam ex aliorum sermone depromere omnia, ct ubi do prompserat relinquere eadem in suspenso con . . r .: ... siueuit . Rupta sic atque interclusa, ct sublata hie ν miihi, de- esse compendia nauigationum , necessariosque μ' ' commeatus , vel ex Hispaniae terris ad litora ς-- terrasue Italiae, vel hinc in alias oras regiones diuersas, qua Catholici Regis Imperium perti,net. Antea breues tutissimosque cursius fuisse nauigiis, ea maris linea tractuque. Nunc fleo vlhaenaum est tendum nautis ab solito tramite iter, ct aut in
u talia iter. pericula manifesta eundum: aut non minore
periculo contrahendas sore moras inutiles pedi M. .. .u ;i., niciosasue negotijs, quae dilationem pati non possitnt Quod si vera fama sit, quae Galliae Regi haerere intra Viscera serat huius Mediolanensis Prouinciae inuadendae cupidinem, atque imminere cum Urbi huic, Vnde ad caetera deinde grai, O dus etiam fiat arce hac insessa Regem eum veluti
facibus ab spe propinqua admotis inflamari posse magis, magisque cum patefactos aditus atque intercepta subsidiorum itinera habitu, rus sit. Princeps Italicos dominationesve caeteraS,Hineipe, Irali quibus coniurandi metus antea suerat, ne Vel, ἡ '. et, ... Mustra coniurarent, Vel coniuratio in capita
388쪽
ipsorum reclideret, nunc solutos hoc denique metu cupide ac prompte ituros in foedera, quorum exitum sore victoriam sperent. Authorita-tem nomini Hisipano siccesse diminutam. ix amissa tanti nominis Arce cadere, ac vilescere Regiis quoque ministris animos ad ea prouiden da, quae prouidere , ct agenda, quae agere debebant ne detrimenta maiora accipiantur.Haec, ct alia prospera Gallis,aduersa Hispano politica mens sapientissimi Guis ore styloque sublimi mi/ilar.bai L pronuntiare. Et rursiis salua nihilominus, atq; integra manere posse omnia versis in contrarium rationibus iisdem ostendebat. Quippe neque moueri quicquam adhuc apud principes: ct ii quis animos fortunasque eorum ma Uintrospicere possit, congruere praesentem statum habitumque rerum ad quietem eandem 'posse namque considerare eos, quemadmodum ante Catholici Imperii tempora & Opes in Italia e. iatis firmatas, lacerata bellis afflicta seditionibus etiaa Tyrannis oppressa omnia terrae huius inust φ sent. At Maiestate illa superueniente iccessisse et bello pace compressosque eos, qui ct libertatem . antea adamassent. Mille sere passuum aberant, inde namque diuerteram castra Gallorum, nec nisi solutis ordinibus per arcta S invia penetrare nostri poterant illuc, ut in conspectu hostium essent. Exercitus hoc ordine incessit. In primo agmine cum mille equitibus Marchio Caracenae Magister equitum ibat. Hunc legiones aliquot
389쪽
Lento gradu pro cadunt pine. Impaditum a vis me atat . Matthio ar est. nae ad soleat unpropuat.
maduerso mitti Vei ich. ad eri
aliquot Hispanae sequebantur Inde Princeps
Thomas,& Dombardae circa eum,mediam aciem
Velalchius ipse ducebat , claudebat Batto uilla postremum agmen celebris famae iuuenis, ct memoratus non semel antea nobis , ct saepe deinceps inter haec arma memorandus. Procedente agmine in hunc modum, lento Vt inter areta ct impedita gradu, iam primi ordines coe perant prodire ex angustiis, paulatimq; explicantantur in planitiem colli subiectam , ct ad Bole nium sicuti statutum erat occupandum Marchio Caracenae properabat . Quod ubi conspexere Galli, consiurgunt ab statione sita protinus, obuiamque descendunt, Volentes pugnare cum paucis illis, antequam maior numerus afflueret. Praecesserat Uela schius antecapto spatio ex angustiis assumpto secum Ioanne Uas queae cura S solicitudine cognoscendi num statio ad Bolenium iustis munimentis facta est et per Caracenam et Interimque conspecto Gallorum motu, & discriminc animaduerso , mittit propere ad Principem, ut copias mas rapere secum, S adducere festinet, ne hostis numero, ct occasione superior fiat Haec dicta Principi, dum ille tempus absumeret recognoscendis, ct ordinan
dis militibus suis, qui disposti varijs locis undiq; ad signa congregabantur . Interimq; ipse misso ad capiendum insidendumq; Bolenium legionario
milite obvertit tormenta in hostem, peditumq;
cohortes, ct equitum turmas ad collis ima dis, ponit
390쪽
ponit, ita consertis ordinibus, uti inuicem prae- sidio essent. Mox ct Princeps Thomas aderat, piineενι Thaaera immissaque scioperariorum equitum manu acriter incubuerat hosti, circumueniendo a fronte.
a lateribus, a tergo per calles, faucesque quasdam, prout ingenium situsque loci, in quo dimi cabatur. Ea prima irritatio pugnae fuit. Et
caesi ab utraque parte complures . Sed nostri Caeduntur ab superiores crant. Dein S Galli recollectis ani- ..ur. mis impetu facto perrumpere dexterum cornu magna Vi , nostrorum , in quo erat Caracena tentarunt. Semel iterumq; repulsi,nouum secere impetum in sinistrum cornu, Vt interciperetur iter, qua extremi agminis egressus miles ex angustiis subinde recipiebatur in aciem. Ibi quoq; i Iesia'. aduersam praelii fortunam experti in Neapoli. '
tanum equitatum auertuntur, nihilo meliore euentu, cum S equitibus: intermixti pedites Equlii , inter. strenue rem gererent, ct bombardis ab ea parte aue tem senior. fulgetra pilasque emittentibus, pugnandi etiam ordo turbaretur. Tot irritis Uno tempore coqnatibus in Principis denique Thomae equitatum i muηε hristea lairruere si qua melior ibi sortuna daretur, cum equiratum.
impetu ct instinctu , ct furore qualis esse pu- - .gnantium solet. Ibi multa virtutis, sedct aliqua
desiperationis facinora ediderunt, Vincere Viriq; , ulta .irtutia a Volentes , ct quia superabantur , offerentes corpora neci nulla aeque salutis cura inter me. dia tela volitantes. Impetu tamen hoc S ardore animorum per virorum equorumque stragem.