장음표시 사용
161쪽
alia vero subsidia ex applicationibus bb. lib. aut grauiorum discipi. praecedetibus, quaedam etiam ex ro dolitemi studiorum suae professioni utilia, s fuerit perspicax , facile colliget restat ut priuatim se exercendo, ut decet promptitudinem, ut cum opus erit dextre utatur, studeat
Aserota lacremo , di iratano, dc alij, ex supradictis , si excitato alacrique sint ingenio , inuenient modum suis negotiis,sive etiam historiis sacris aut profanis , & concionibus accommodandi quae omnia sigillatim recensere longum & tardio sum esset.
Viginti octo regula ad artem probe
exercendam comprimis necessaria. REliquum nunc est, vi 28. regulaS
subiungamus, quae iuuant ad artem laudabiliter exercendam,quarum aliquae licet in supradictis satis clare tactae sint,& aliquae tales sint, ut quis per se illas observet, ac nonnullae forsitan sint non magni momenti, non ingratum tamen
162쪽
spero, s adiungantur. I. Asinosasrepae attribuendae sunt a se nos fit Cas conuenientes ipsorum conditioni: non enim recte ac decore tegi vel principi bo ita sca agricolae tribua ur ; vel contra ἱ nec concio natori fabri lignari j, & vice versa. 2. Vinis agam is astuto mi attribuendus est, & fi a sera est immobilis seu in anima, constituenda persona, quae cum debita be nolicas repraesentet. 3. nec sinthesiit os , quia non satis excitant o. ut sib equusi sit in v. pede terram pulset aut fodiat, si lupus, oues delaniet ac deuoret. hae duae regulae satis in prima lectione a nobis habita sunt indicatae, his verbis; attributa aliqua insigni se nolicas. . Si res aliqua fuerit falamis anas, sed parua, ut formica, mn sca , cicada, constituenda erit lanosirepo ipsam monstrans: ut autem videatur fiet. I. praefi-xione mentis. a. per res adiunctas huiust modi insectis ivt si in patina melle oblita lanostepo flabello ex plumis facto , det signum abigendi muscas. formicae in cumulo frumenti occupentur. 3. per res acertis asino strepo fieri solitas: ut si quis ancillam. in stragula lecti quaerentem, &
163쪽
Issvngues interdum collidentem costituat, ut pulex exprimatur; sic pediculus pes gestum fabulae Aesopicae Vulgo notae. equidem malim huiusmodi insecta g.
magna exprimere, veram tamen figuram reserente ; ut videlicet sormica , musca,
cicada, sint instar passeris, columbae, fel is, canis, agni vel eQui , imaginationi enim,
obediunt omnia ficuti enim turris, castrum, ciuitas, in exiguo pocola, utvnguis digiti pingitur; sic etiam contra a sero ba minima si opus sit, magna p.repraesentari potest. s. a seni gamis, proportionem quandam habeant ad v, & non excedant quod quomodo fieri debeat pauia Ioante dictum est peno ita rugi se, vel o. meno itas enigamis omnia fiunt proportionata:atq; ita pro l. asirruta, pro X. asi-. uani potest poni. 6. laenos repo in v v. col-c locandae sint grandes , vivae, & essicaces quoad fieri potest; qhioniam plus mollent. haec regula etiam satis insinuata fuit iisdem verbis, quibus secundam tertiam diximus. 7.b rugi se &gg. ne sint solitae in eos s. esse , in quo collocandae
164쪽
non esse v. repositam, sed partem in eos esse solitam et . & ut huic occurratur difficultati, obseruanda est regula Variationis, attribuendumque aliquid insoliti, E. G. si in v .consueuit a sedeso esse,
tamen in eodem Prog.ponenda,subuersa vel in uersa constituatur; vel pendeat;
quo signo abunde constabit , non rem esse ordinariam , sed formatam per g. 8.ex improuiso collocatibus afficit unam v.committere v.sed per otium & lente si fiat,non est inconsultum plures uno in l. constituere bene distinctas, & commO- de asilupos e sitnemo se offerentes m. habea ar actiones deformes , foedas, ridiculas : hoc ipso enim magis mou
bunt: quod cum fieri potest, sine indecora reprς sentatione,valde utile est operatori. Io. Docte Cic. monet de vigore
seu vita & insigni be nolicas , quia illa
fortiter excitat o. quales sunt res admirabiles, nouae, rarae, delectabiles, defot mes, ridiculae, horribiles,magnae varietatis,pulcritudinis, summae monstros. &c. vi homo scissa facie,magreo naso, gibbo- state monstros a. item res dignitate excellentes, Papa. ImP.Rex.item exceden-' tes in
165쪽
tes iri Paupertate, ut vir laceris vestibus M Perie nudus : haec & talia valde sunt
idonea ad vitam seu vigorem uia. ideo-R C operator a solucos ad huiusmodi debet habere intentos ii . in collocatione gg. R. quadam utendum est, ut videlicet absoluto uno h. repetamuS eum , an le- quam ad 2. procedamus; deinde hoc absoluto 3 .ac A. antequam Ulterius progrediamur ; & si bene repetimus, v lira tendimus, alioqui ubi errorem experiemur, subii stemus: ac diligentius considerate dabimus operam ne secundo usu veniat.1 r. si hoc die a sera aliqua pro u. posita . est , eadem pro alia re non est tequentidie collocanda, ut si hodie agnum posui, ut agnus legatur, cras pro in nocetia non expedit ponere: quoniam confusionem parere queat, praesertim si prioris non simus obliti: aut si g. non fuerit variata per signa, vel bene firmata distinctione asitnemo & R. I 3. cum oratio vel periodus O ..commendanda est de verbo ad verbum,primo bis terve legenda est tarde & distincte: ut vult Cic. quod no exi guam adfert utilitatem. sed hoc no susticitisam deinde in compend. redigenda,
166쪽
Ratio exercendeto. Λ c. I . In collocatione aa. proportio generis per sexum exprimenda erit, ut diuitiae per feminam diuitem potius quam 43er irum . sic ponam vim amen olicas cum pol bila exercentem , ut hinc constet de gen. neutrum autem per hominem e muta v rata
effero , qui mihi neuter est, nescio enim vir ne sit an femina ; & is operatur aliquid circa scamnum, pociat, abi jcit, vltra saltat, vel animal quod ducit, percutit,insidet, &c.is. in integris vero periodis , aut orationibus si inueniantur forte 8. vel o. plures vel pauciores dictiones, quas quis facile recitaret sine alia collo Catione, tum no opus est subire laboremit. sed sufficit notare praecipuam , quae nobis alias in mentem reducat quod accipiendum est de diction. aut orat . quas semel recitatas non cupimus diutius retinere : utpote actionum forensium &c. dictum est, praecipuam, quidam enim ingeniose nouerunt effingere vocem artificiosam , aut dictiones paucas, qui bus O. iuuatur, ut quam plurima repetat, unaquaeque enim litera dictionem , di
167쪽
IU ctio sententiam, haec exemplum memorabile aut totam historiam suggerit. E. G. Hinricus , habens Iesum Nazarenum Regem Iudaeorum custodem vitae suae: puton sin. i. Princeps sine literis quasi&c. u. ut in mare flumina &c. t. tyrannorum versutia &c. o, obedientia virtutum, &c. n, nulla Reipublicae &c. s, seruire Deo &c. quod latius filiis artis examinandum relinquo haec sola regula fi bene applicetur, efficit artem quandam neutiquam contemnendam. JG. gg. habeant proportionatam altitudinem, ne oculus debeat se nimis attollere aut de primere , ut videat. aliquid momenti habet haec tegula, si ad oculos exteriores referatur, verum si ad mentis , parum. tam cito enim asnemo Romam,
Hierosolymam vel per longius spacium se dirigit, atque ad u. proximum , nisi quis dicat sympathiam aliquam e ita inter amsicas amuro lucos & asitnemo: per se regula mala non est, & valeat quantum potest. II. non oportet nimium festinare, ut subito collocentur It. cum
non opus est festinatione , nam paulo post occurretibus melioribus magisque idoneis,
168쪽
r68 idoneis, dissicile erit priores statim ita delere, ut aliae snc difficultate substituantur : & aegre meliores omittimus: voluendum igitur animo & reuoluendum, utrumne conuenientiores occursurae sint, deinde bene formatae disponantur i8. Ante omnia videndum Ut uv. snt rerum notissimarum , & abstinen dum a fictis & incognitis, vel minus cognitis, cum haberi polliunt vera: & notae, vel magis cognitae i9. quemadmodum similitudo ss. multum obest in operatione, ita & g g. ideo danda opera quoad fieri potest, ur sint diuersit. ne ex similitudine error oboriatur, ut si dicendum tres franci, distingua tur cicatricibus, gestibus, aut alia re attributa: quod infinitis modis fieri posse, alibi dictum est l. lin. ut si unus sit gibbosus,alter Inoriculus. tertius sine naso. o. habenda quoque ratio aequi uocorum, & synonymΟ-rum, ne pro cane signo cςlesti, teri est rem legas, aut pro petra saxum, &c. quae electione a sit nemo seu prassi xione distingui possiant in collocando Ac repetendo, Δ ,quae omnia perficit,exercitatione. 2 I.
Si plures gg exprimendae sunt igno strepo
169쪽
ctagna Una atque altera si cum pluribus aruis , ne ram multi occupentur uv. dc duri iam lint capaces : & diuersitate cC CaCiores 22. Cum verba & conceptu S,
seu periodi capiuntur ex fati brahco , &in V. collocantur , non applicanda est o. baetha oratica, sed huic solum,hoc est, ita Crurit Concipienda quali tantum in h. seu V. essent positae. duplex enim esset labor, Te Cordari utriusque & pareret confuso De quia mens distracta vacillat & confundi rur attentione ad diuerta 23. in collocandis 31 repetendis it . cauendum 1a evi armar gestibus alienis ab arte pronunciand L sed liberi sumus ab omnibus indecoris huius ri gulae defeetii, inuenti sunt quidam in recitando immobi les, oculis fixis in h. instat statuae, quod non solum indecorum est, sed praeterea artem detegis: in qua prςcipuum cst ipsam
celare , libertate actionum obseruata , quasi solius naturae fclicitate faceret: nisi igitur aliquis in se priuatim exercendo ab huiusmodi caueat, publice aliquando impi udenti de inuito eueniel hoc vitati a .Hac arte non est in
170쪽
ITO omnibus passim utendum, ut singula quis legit, videt, audit per ametraso tradat, ac retineat; sed potissimum studiis dissicilioribus applicanda, acre . bus magis necessariis: vi causis forens b. disp. respon. concion. potest tamen ali- quis successii temporis,multum hac ipsa
se in omnibus iuuare:ac tu requiritur, ut
ama iret amo studeat bene intelligere, Min breuem emammua redigere, ac suis quaequess. constituere, ut dictum est ;qua Q. comprehensia, vel potius lectaasitnemo leicas ,reliqua facile succedunt a s. R equiritur in hac exercitatione vacatio assitnemo ne virtus naturalis per occupationem exteriorem distrahatur.
26. Debet quisque esse mansuetus, ne ira, impatientia, uti alio imbetur affectu. 27. Sobrietas etiam huc spectar, ne per ebrietatem virtus naturalis suia focetur:nam ebrietate ita sensus interio res impediuntur, ne recte faciant ossicium. non tamen ipsa ossicit litras , sed naturae , quae Omnia operatur , longe tamen melius petras directa insuper siquis quotidie ebrius esse consueuisset, sed crapulam edormiret, mane in petras