Iusti Lipsi Admiranda siue De magnitudine romana [Texto impreso] : libri quattuor

발행: 1605년

분량: 239페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

18 DE MAGNI TV D. ROMANAbritate, alibi dicemus: de pretiis, quis nescit Daphnidem vae Lib M t. nil se in Plinio) trecentis millibuου in septingentissestertiis δ id est, septem millibus quingentis septemdecim Philippaeis cum dimidio frande pretium in uno fluxo & mortali homine, & quem Q-lus Grammatici titulus commendabat. Ab eadem classe & arte Laelius Praeconinus sin Suetonio emptus ducentis milibus nam mum : quae sunt quinque milippaeorum milgia. Iam Calvisius ille Sabinus in Seneca plures anagno ου habuit, e singulos centummii bus emptos. Quot aurei igitur prodeunt e talibus singulis 3 quot ex millenis aliquot,qui,cottidie paene dixerim,vaeniebat 3 Et Iurisconsulti quidem pretia seruorum definiunt: in communi aliquo miginti aureos; in artifice, medico, notario, eunucho, triginta, quinquaginta, sexaginta :& quamquam Romani aurei sunt sidcst duplices nostri) tamen modica illa aestimatio, nec in vendi tione locum habet,quq nimis sepe excessit. Alio fine a Iurisconia sultis ea sunt scripta: aestimationis communis caussa;& fortasso ad Portoria aliquis etiam trahet. Sed tertius sons,Centesima, quae rerum vaenalium fuit: de qua Tacitus, in Tiberij rebus. oentesimum rerum vaenalium deprecantepopulo,e dixit Atrarium mili tare eo subsidio niti. Si omnium autem Vaenalium, quae & quam

infinita suinina fuit φ Si in auctione tantum; minor, sed & sic grandis. Suetonius quidem sic reitringere videtur, qui in Caligula sentesima auctionum appellat, remissa taliae ab co Principe notat. Finiui de IErario militari: quod proprio qui&m ad ipsum facit. Alias non nescio, &poenas siue mulctas legum,

item damnatorum confiscationes saepe in hoc aerarium relatas.

de quibus Plinius in Panegyrico : Locupletabant ἴνscum stuararium, non tam Voconiae ωJubae leges Papias intellegit, de ma

ritandoὶ quam Mesiestatis,fingiuare in micum crimen eorum,qui crimine vacainent. Et magna quidem haec ratio fuit : sed illa

Maiestatis raro, n in a deterioribus, usurpata. Tetigisse haec tatis sit: nos nunc ad alia imur.

62쪽

C A P. v. '

De Metallis,ω argenti, auri, Hiar se remm fodinis.

AVD. An & aliud igitur restat LIPs. Aliud,aliaq; potius, ut

dixi. Au D.Hem,quousq; accumulabimus 3 & vide ne patientiam omnem illis excutias tot onera fercndi: imo & mihi paene fidem. LIPs.Confide,bene & firmiter imponam,& testimoniorum suis vinculis ligabo. In ista re pecuniaria, an ipsam eius materiem, id est Metasia omittat nefas. magni ex iis reditus,& in varijs locis: & reditus quidem innoxi), iusti, & sine onere subditorum. Terra,benigna illa male haec quoq; nobis donat. Cassiodorus pulchre: Metaliam 'efurto diuitias rapiunt. talisit auris sine inuiduper frumitur, ω soli sunt hominum, qui assique

vita nundinatione, pretia Nideantur acquirere. Iterum'; mox addit: taurum per belga qMaerere,nefa est, per maria, periculumlers L

sitates,opprobrium; in Verὸ natura,iustitia.Nescio tamen,o b ne Cassiodore, nescio de Iustitia: & an non Saeuitia aliqua admixta certe,ut illi tunc quaerebant. Nam multa millia hominum huc adigebant, quosdam mercede conductos, plerosque damnatos ad metalla: quos in subterranco illo carcere, fames, labor,vapor,& ruina saepe etiam necabat.Ipse Cassiodorus non dissimulat lintrant bomines caligines proriundas, vivunt'suporis, exsulant a sole: m si ub terris compendia quaerunt, nonnunquam lucis gaudia derelinquunt. AEgyptiorum hoc inuentum suit. quarum regre ait Diodorusὶ omnes criminis damnatos, item ex hostibus ita , . captos, siue quis regem offendisset,ipsimn stre totam cognationem interdum,auro effodiendo deputabare, ut d facinorum poenam siremetes, simul γ quaestum uberem ex eoru labore curentes. Atq; h I tali interdum numero apud Romanos,ut Polybius ad Carthasinc Nouam, dinis in Hispania, n minus x L .midia hominum scribatas 'sidue in opere versari. Plinius etiam notat, censeriam isse fuisse Ict, mulota aurifodinae in agire Vmelgensi qua caurbatur, ne plus quisque misitabomin in operePublicani haberet. Nec id credi tomi seratione aut cura pereuntiu factum: sed cautione,& dispessitione operis,

63쪽

ut ne in una conductione Publicani totum aurum exhauri rent. Itaque lex in elocatione dicta fuit, de numero operarum. Strabonis locus est . qui abdicare a Rep. aut Principe Argenti omnes fodinas videtur , relinquere tantum Auri. Verba: Es ι

πλtici, Sunt autem ω nunc Argentariae in Hi panis, non tamen publicae, neque ILLIC neque in ALIIS LOCIS, sed adpriuatas re dempturas sunt redacta. Muraria autem pleraque publιce exerceu-tur. Ambigua mihi hic sententia est, vel sine venditam Argentari s priuatis, certa pensione aut illatione ; an dumtaxat elo-χatas, ut olim solet. At in Aurarijs aliter, quas ob lucri magnitudinem ipsi Principes exercent. Ex hac quoque metallaria parte igitur, magnum uberemque factum quaestum, & nostra artas doceat: maxime cum pulcherrimas fiscundistinasque Fodinas varie haberent, ut in Hii ania, Gasius, Norico, Salaos, Ilbrico, Pannonia, Thracia, inacedonia, Troconneso: quarum singulatim testimonia dare possim, sed fidei meae nunc hoc credes. Habuit & Italia,putatque Plinius aliam nudam foecundiorem metasiorum quoque tetarem ese : sed interdicto Patrum cautum. Vt ei, Velut parenti, parceretur. Praetcr haec, suerunt & freturiae, & 'cariae, dc Sal Ermae, Ferrariae: & nullum gcnus quaestus e terra omissiun.

Meretricio.

πAM &alia video. AvD.Bona venia Lipsi, etsi avide audio, tamen taedere incipit tot illationum. Quid faciemus his opibus,& quin potius erogamus φLIPs.Alia,alia:& ab Augusto &priscis ad nouiores,atque adeo auidiores,veniamus. Exordium a Vespasiano snam Caligulam consulto omitto, qui multa &insana instituit, sed mortua cum ipso) a Vespasiano, dico: qui,

ut communiter de illo Suetonius, AVXIT tributa prauantia,non nutas in DuPLICΑv1T.In paucis verbiS quanta accessio rerum,

64쪽

attritio subditorum Z Et quidni ille solita augeret, vel duplicaret,qihi instituit & excogitauit etiam pudenda/Nam Vrinae ve- ctigal commentus est, quod idem scriptor tradidit: & notus, cuin filio pecuniam ad nares admouitat, in ea re eius iocus. Origo liuic Vectigali & causta, quod in publico amphorae aut dolia flabant ad Vrinam reddendam: quam Fullones, ino Vertebant deinde in suum usum. Tune ridesὶ AvD. Largiter. & vahVespasiane, non alia tua sagacitas in excogitando L I P s. Sed Principes etiam secuti tenuerunt,siue auxerunt: & videtur hoc fuisse triste illud Cis set rum, historijs decantatum. Georgius Cedrenus quidem eo trahit aperte. Chrysargyri pensi int , inquit,talus,ut quisique mendicus aut pauper, meretrix siue tam emeriata,omnis seruus itemq; bbertu inferrent in aerarium pro vRINA OSTERCORE, iumentorum etiam in camin: siue in agris, siue in ops dis habitarent. Et bomines quidem πιψuissexus,Nomima argenteum,equus,mudus, bos tantumdem, asinus ει cunis, friges'. Cuin

Ccdreno Constantinus Manasses facit: cir sargyrum sustuliι

Anastasius Imperator. quod era ut omnes Ῥιri, samn pueri,strui, liberi,nummum a gentem'nomine s TE R C o R I s ET URINAE

sifico darent. Dem muli, equi, boues . Proh sancta fides t quanta haec pccunia suisse debuit, ex omni genere paene viventiumΘ& quae umquam Cassitatio accessitZ Miror, & simul indignor, haec tam foeda de tristia a Constantino nothro Magno instituta: si tamen ille. Nam Zosimus ast erit,& eum culpat : ' Eua- Vide Iib. grius ex professo negat, &hunc ut hostem optimi Principis invadit. Sane videtur a Vespasiano exemplum, quicumque auxit & produxit. Au D. Phut,phui haec talias & odor mihi naros spurcat. L I P s. Quid tu auertistit viri proceres & reip. primi noc munus colligendi ambibant, non aliter Euagrij verba quis missitarem abluam Fraefecturam,aut ciuilem magistratum. O indignitas i sed Princeps dignitatem addebat, qui & in Sacrum Marium hanc pecuniam recipiebat : ut idem ilic Euagrius notat. Ne miremur iuuenalem iam olim scripta de ijs quos

fortuna amaret :conducunt foricas. cur non omnia' clim sincaeuales ex humib maenaod fastigia rerum Extollit, quoties voluit Fortuna iocari.

65쪽

Lamprid.

62 DE MAGNI Tu D. ROMANAAtque isti pudendarum sordium lucrique exercitores aut conductores sunt, quos Foricarios Iurisconsulti appellant. A v D. Mihi ridere hic lubet res humanas. LIPs. Quid itaZAvD.Nam qui pulchriores ludi sunt, quam vel in stitui tributum inhaee talia: vel collectores eis Eoneuissimos admouere' An istud non est illudere & insultare, non dicam dignitati, sed libertati φLips.Tibi sic videtur,& nobis hodie: & tamen, ut nunc quoque mores aut cupidines, aliquis seueriorum fortasse fuisset in ter illos Foricae candidatos. Sed aliquid occurrit. quid Z turpe &pudendum item,& dignum suo auctore. Caligula ex capturis Trostituturum vessitigal instituit,quantum quaeque Nno concubitu mereret. Ita Suetonius: sed quod credo cum illo periisse: etsi postea quoque sub Heliogabalo Lenonum Uectigal, in meretricum, in exoletorum fuit. Ista foeda,& Romano nomine indignariaec sustulit tamen optimus Imp. Alexander Seuerus,sed dumtaxat in Sacrum aerarium vetuit in erri, coe ad instaurataenem Theatri, omphisbetari, circi deputari. Ex quo vere dixeris, magnum & hoe Vectigal suin, cum ad tantorum operum restitutionem conferret . Sed mittamus, & finiamus. Nam ad posteros Imperatores & Graecanicos,non lubet ire: etsi multa & ij inuenerunt aut collegerunt,& quidam eorum diuitias mirandas,

C A P. VII.

Tribus omm, AV P. Etiamne Graecanici qui vero id potest, imperio

iam tenui, diuiso, & sic minuto L I P s. Potest: nec in rationes aut vias omnes pecuniae lubet inquirere, ipsam tibi

daboe Basilius Imp. vixit sub annum Christianum octingentesimum a Zonara scribitu r, implesse totum AErarium, o ipsis

aditus isque, pecuniis confertissipatis. Habuit, inquit, in th Iauris Du CENTA MILLIA talentum auri. Nam alterius pecuniae NEC NvMERUS iniri poterat, adeo Ῥt teme eam infoderet, aerariis aut repo sitoriis ubique repletis . A n ARCvLΑs habuit

tapi Gigemmiique protiosis plenaι , cum aliis, tum illis quae candent,

66쪽

o qum Margaret proprie appelgamus. In quibus verbis ducenta ilia millia talentum auri,quid redduntὶ ipsos milli in ducentos milia senes. Vbi nunc argentum illud infinitum & innumerum3ecro non arbitror infra, imo supra, aurum iu isse. Vbi geminae& lapilli in arculis ἰ itidem aequalle. O mira, o reiicienda, nisi e dictis & dicendis fidem caperent, & mutuo sbi attestarenturi Enimuero hoc grande in Graecanicis , Iudaeus etiam scriptor longe post,affirmat: cui Jtinerarium Geniamini nomine, Arias Montanus edidit , vir plurifariam doctus, & nobis peraiamicus. Is ante annos circiter CCCC Europam,atque alia, pera-

grauit, & scribit se Constantinopolim quoque venisse. In ea

urbe,inqui πιά res atque OPES INENAR RA BILE S. D

feruntur enim in Principupalatium quotannis Tribula,quibus ΤvRREs implentur coccinea purpureaque veste, ω auro: ita me NuLLVBI TERRARUM par congestae pecuniae exemplum reperiri possit. o matur etiam ipsius soLIVS VRBIs vectiga ex Foris No

bum,.Fortu ac mercatorum pensionibus collacium,ad vIGINTI MILLIA AUREOR vM IN SINGVLOS DIEs accedere. Quid

tu facis3quo abisὶ AvD. Fugio- LIPs. Sane bellus comisque es 1 postquam bene te sermone saturaui & excepi, abis, nec vel salutas. AvD. Salus te amet Lipsi,sed magis Veritas. Ego vili clam vanagam monstrosa, stans patiensq; audiami Fugio. nam in os tibi resistere aut refellcre, pudor me arcet. LIps. Exsiluo

te hoc vinculo,fac si potes. D. Nam satis attendisti Lipsi sui

Turres auri, Gemmarum arcudas omittam :) unam Vrbem,

in unumquemque diem, dare vicena misita λ LIPs. Attendi. A v D. Aureorum etiam 3 LIPs Aureorum, & fortasse vel Ium, qui duplices fuere ad hos nostros. AvD. Proh Deus,ubi terrarum sum φ& tu etiam augest LIPs.la hic in meo solo. Sed age,gratia augmenti fecero: snt menstruasexcenta misita aurcorum nostrorum, sint annuiseptem mistiones, & paene quadrans. Quid hoc te percutitZmaiora diximus. AvD. Sed no in Vna urbe. Prouinciarum,& quidem grandium, hoc tributum sit:atq; hodie,re orum. LIPs .Non abnuo. sed nempe Byzantium, id in Nova Roma hoc dedit:& tunc quidem in suo flore. quid autem censes ut obiter addam illam vetere olim dedisse3 Sed ego sanie hoc non nimis mirorcillud magis,quq opes este potucrint, . in tam

67쪽

64 DE MAGNI Tu D. ROMANAin tam exiguis tunc finibus, ad pompam de apparatum illum Principalem. Lege Curopalatem, si vis, te o ficiis auia Constantinopobtanae, & adiunge Graecos alios : videbis Persas, dc Medos omnes, vinci ab his Byzantinis. At ego tamen assensum tibi non impero: auctores mein dedi: tu aut alius,huc aut alio ite. A v D. Sed viati in etiam, Lipsi, quaerere liceat. Cum sic urges tanta eos olim dedisse: qui potuerunt miseri, de fuerunt oneri ferundo' Nam nos sane hodie non possimus. Lips. Non possimus 3 dico ego nos facere. A v D. Nugaris, ut libere loquar. nam ubi hodie Principum etiam magnorum istae opes, aut aerarij ubertas' LIPs. Non est, fateor: & causese aliae etiam sunt, sed dc illa quam, pro mea nunc mente, dicam . Non uni Resi aut Principi , quisque in sua prouincia, damus, ut olim : lad varie magis de divisim, ita ut summa

magna ad unum non redeat, magna tamen contribuantur.

Quomodoὶ in exemplo nostro vide. Conserimus hodie Principi quaedam; post eum, ordinibus; post hos, Magistratibus opidanis. post istos, Toparchis municipiorum aut pagorum. Dcnique Ecclesiae etiam de Ecclesiastici, quam musta a nobis habent3 de iustissime quidem, atque ex lege diuina, sed tamen habent. Haec igitur omnia si conseras, dc in aceruum iungas: Mrmo tibi nos paria, aut plura dare. Quid, quod concussiones dc raptus militares omitto quae maxima ratio est, de misera nostra Belgica satis sentit, Negabis in unam caenam militarem, rusticum aliquem plus imputasse, quam in annuum tributum y Atque haec non semel eueniunt, ὁ quando tollenda 3 quando securitas dc pax erit, aut saltem disciplina militibus quando oeconomia dc ordo in acceptis expensit L ue Z Ista sint; sortiter dc audacter dicam. tondeant accidantque nostri Principes, renascemur.

C A P.

68쪽

C A P.

v III.

Pecunia e Triumphis, S aliquot eorum ingem, astimatis.

VAE T satis in tota re Tributaria iam dixi: alia via se ostenditri de aperit quoniam de militibus ictigil rasilitws.Quaeracit 3 lata, trita, & per quam cu muli atque acerui pecuniarum inuecti. Pccuniarum Z imo vasorum, coronarum, Vcstium, eminarum , & quidquid dici appctendum , aut aestiman . dum potest. Ne teneam te, intellego Ules quae e Praeda & manubiis, per Triumphos in aerebantur. Quot autem isti fuerunt3 quam multi, supra modum & fidem , uberes diuitesque 3 Liuius distincte plerosque eorum rccenset, de describit: milii quid opus est ξ satis sit, opinor, tangere, dc specimen eorum aliquod, per aetates, dare. Fuere igitur Triumphi a Romulo, Vsque ad extrema Augusti, circiter trecenti duodecim: & ex his primi non nimis uberes, tamcn modiciis magis magisque creverant. Vt ecce sub Regibus L. Tarquinii Superbi trium phum reperio, qui victa Suesia CPometia & capra,tantum praedae rettulsi, notante Diony sio ὶ Ῥt sacratae di s decimae explerent quadris entorum talentorum numerum. Ergo fuit in cumulo, quater Midet Antis : id est, vicie quater centena misii a Philippicorum. Magnae sane ab uno bello & victoria, si consideras, opes. Post ciectos deinde Reges, insignis L. Papirii Cursoris, de Samnitibus habetur ab ipso Liuio: qui sic describit. Triumphauit in Lib. x

Meistratu , I N s I G N I , mi ILLORUM TEMPORUM habitus erat, triumpho. Nobiles aliquot captist, clarisiuis patrumque factis ducti. AEris grauis magna Nis transiecta, cies centum misita quingenta triginta tria millia. Id aes redactum ex C AΡT I- v I s dicebatur. Orgenti quod captum ex URBIBUS erat, pon

do mille trecenta triginta. Omne aes argentumque in aerarum recon

ditum , militibus nihil datum ex praesties. Verba pluscula dedi, Ut videas unde etiam ea praeda manubiaeque parari solent: S sere ς Captivis, quos ingenti numero sub corona vaenum i dabant;

69쪽

div III

cap. xl.

66 D E MAGNITUD . ROMANA

dabant; aut e Spolijsopidorum publicis priuatisque. Summa

autem illa 2Eris ossicit, vigintiqωnque milia, trecentos reginta Philippaeos : Argenti,tredecim milli trecentos. Ac tales sere, aut minores, omnes illi usque ad Tarentinum, trium plii: qui incidit in annum Urbis CCCCLXXII x. De quo ira Florus: Nec enim v LLvs P vLCHRIOR aut 1peciosior in urbem triumphus intrauit.cum ANTE HUNC DIEM nil nisi cora Volscorum , greges Sabinorum,carpenta Ga lorum stacta Samnitium arma victio Tum, si po Majiceres, aurum, purpura, signa Iabulae, I arcntina ae de-htiae. Et valde ipse quidem aut nimis sui cli ille scriptor affecti tum aut exccstitu in Dimis, in aurin, sacres illos abiicit: Mhunc tamen non immerito artollit. in ca urbe & p .rte italiae, gustauit Romanus Graecanicas delicias & dantias, quas astatim postea hausit. Scd nota in iis dein i lori .pu- p ram,signabia, lulis illata: quod inerum fuit, oc deti 2 p ctiam tolleniae. A que adeo digna obseruatu re ) quid notabile aut optabile orbis,aut in eo urbs aliqua haberet; i zi hanc viam portamque Triumphalem id Romam 1 ore inuecti m : etsi quaedam ctiam extra bellum vi aut persuasione mapilli auum.lam vero,pol quam copiae & arma cxtra Italia inissa in grandes illas, &priscis opibus,aut Vici Oriis quoquc, inclytus regiones: quid auri,arstenti,spoliorum non relatum Z P. Scipio ccce ex Hispania in Li u loὶ argenti prae se in aerarium tulit x ii ci M. Pinp udo, trecenta, qt udragintaduo: em signati argeuti magnum numeru a . Ea pondo faciunt, centum quaaragintatria millia, qua ringent A vjinti Philippaeos. Et si ilic tamen Triumphus non fuit nam sine magistratu cas res gestcrat Scipio scd pecunia dumtaxat Triumphalis . Idem iterum , victa Carthaginos pariter in Liuio) intulit in

aerarium argcntI pondo centum mitia triginta I a. Si ita a cipis , ut sint triginta tria m dra etiam, voce ῖκοινοῦ repetita ut equid cinon inor in tum crunt nobis ter eues centena triginta millia

Philippum. At alter Scipio, victa d. dirimi cadem Carthagine,

70쪽

LIBER s E e V N D V s. 6 fuisse 3 Quin exiguas opes Plinius indicare voluit, scripsitque mea sententia: quattuor millia, quadringenta, sit tuaginta pondo. Eaessiciunt quadraginta quattuor mi i a Philippicuim, e tingentos. Neque miremur minus quam antea rclatum, quia pler turbs,dum captur,incensa & diruta suit. Ita opes perditae, aut ruinis opprellae. Quod autem inibi etiam sequitur,in pari menda videtur : Nostea victa Numantia, idem Ap tamus in triumpho militibus xv i. millia pondo dedit. O viros illo Imperatore dignos,

quibus hoc satis fulti Nam quomodo laudet vel parcimoniam Scipionis , vel modestiam militum, si maior summa diuisa, quam tota Carthago habuit' Et citent ea pondo centum septua-giuta millia Philippaeorum : quae redderent in vi inti millia militum ut ponamus tot fuisseὶ circiter octo Thilippicos cum dimidis vitilina. Nimis magiaa haec largitio in illo aeuo restricto stri nec sane pro Plinis mente. Sint septem millia pondo: &plus satis erit. Sed quid facio per Triumpnos omnes iboὶ finis siti & Liuius distincte ac descripte in plerisque tempo

rum horum fecit. Lultra si volcs: iuvabit videre, & magis,squis in summam Sc aceruum.colligat triumphales omnes opes.

Fac vel in Asia sola, vel magis Hispania: non admiratio sol timin animo tuo gignetur, sed stupor. Fortasse ego 'alibi: nunc, ut institui, per aetates aut saecula quos da in tangain. Vt hunc et ...' L. 2Em iiij de Macedonibus: qui sui velleij verba dem) tan- oo xv M. tum PRIOR Es EXCESSIT, magnitudine regis Tersei, vel Jecie simulacrorum, vel modo pecuniae, ut bis millies HS. aerario

contubrit, OMNIUM ANTE AC TORVM comparationem

amplitudine vicerit. Simulacra ibi fuisse super ceteros vult: &quid mirum ' cum prisci illi Macedones,quidquid hoc elegantiarum esset, ex Graecia tota & Asa iamdiu collegissent3 Pecutiniae etiam modum producit ad bis mi ies: id est,quinquagies ceu tena millia Philippum. AvD. Magna summa est, de ex uno

triumpho: sed quod sugere te non puto Lipsi si fugit juggero)

Liuius eam atterit,& ad milias reducit. Ita eni in legitur: Sumia Libat .mum omnem captim auri argentiq; translati, H s. millies discetio fuisse Valerius Antias tradit. 1igis etiam Plinio minuitur, in quo ista: Divht eis Psimilius Pausius, Perseo ege Huicto,praedam pondo trium Lib.-ῖ, millium, ii quo tempore populus Romanus tributum pendere desiui. Ur

I a.

SEARCH

MENU NAVIGATION