장음표시 사용
131쪽
9 VNrvERs MEDICINAE qiue venis cognominibus cunt 'comites. At iugularibus venis associantur arteria carotides, pariter ramum exteriorem Minteriorem obtinentes,quorum ille ad externas , hic ad internas capitis partes procedit. De his auemus, ubi de capite tractabimus, sicut etiam ibidem de venis jugularibus
omisi a complebimus. s. LXVI. De nervis vix aliqua supersunt, nam sexti paris ex cranio elabentis historiam enarravimus: reliqui autem ex foraminibus communibus prodeunt Min circumsitas partes disseminantur. Si quid autem in illis omissum fuerit, id circa explicationem capitis commode attexe mus. Et haec, quantum hoc loco necessum videbatur, brevis historia partium thoracis est.
g. I. 4 Eduini ventrem priore capite expedivimus, hoc infimi quo-W1que ventris declarationem adiiciemus, 'uidem eadem cremethodo,quemadmodum medium ventrem tractavimus. Absolute diciatur venter distinctionis gratia inivi venter, aliquibusvi abdomen,verum improprie 'inelcganter, cum id nomen porcis proprie competat. Termim ejus sunt mucronata cartilago, latera, lumbi Mossa pubis. Et hoc modo descriptus dispesci solet in partes anteriorem, laterales,4 posteriorem. Anterior pars alias tres complectitur, supremam, quam hypochandria proprie appellant; mediam, quam regionem umbilicalem dicunt: in mam,quam Graeci .nt. - Latini aliqui vero sumenvi abdomen appellant. His
subiicitur pum culus partes laterales nominantur inguina,& Grece βουζονες.
Suprema partis pars media secundum longitudinem mensurata, appellatur plastrium Laterales dehinc partes Latini nuncupant Ilia Hippocrates autem dixit, quia molles de inanes esse forinsecus videntur. Denique postrema pars vel superia vcl inferior eli. Illa nomine lumborum venit, hanc autem Clunes & nates appellant. F. II. Magnitudinem infimi ventris quod attinet, ab anteHore parte sere tertia parte longior est, quam thorax a postica rursus parte aliquanto brevior: at crassities clatitudo notabiliter major, quam in thorace Figura ejus propria vix est: licet tamen eam ad quadrangularem aliquatenus referre. Temperamentum ejusdem calidum est, minus tamen'tiam thora-
132쪽
CONTRACTI LIBER PRIMus.cis. Os icium autem multiplex, in genere autem duplex, nempe conferre nutritioni, aenerationi, sicut id ex particulari partium historia innotescet. s. III. artes Himi ventris in specie sunt vel continentes vel contenta.
Continentes rursus vel communes vel propria. Continentes commanes sunt cuticula, cutu, pinguedo cum sua membrana intertexta atque ossa. Propria autem sunt decem abdominis musculivi peritonaum. Contenta abdominis partes vel ι- tritioni interviunt, vel generatieni. Et quae nutritioni inserviunt vel coquunt, vel excernunt,vel deferunt aliqui vel alio modo nutritioni inserviunt. Primigeneris sunt ventriculus, ad qucingula pertinet, deinde hepar deum aliqui iadem asserunt. Secundigeneris sunt intestina, deinde rem , cum ureteribusvir sica, ac vecticula sellis Tertii generis sunt vota iactet, deinde vena sanguinea: ac denique arterra. Quarti generis sunt ineleri eriistri, quod intestina alligat; pancreas, cui ventriculus tanquam pulvinari incumbit; imentum, quod ventriculi 4ntestinorum calorem fovet, ac vasorum variam distributi
nem firmat: aliaeque ignobiles partes in iis contentae, uiglandula, si que:
aliae. s. IV. Partes generationi dicata aliqua ratione disserunt in viris mulieribuT. Viru competuntortes, quae vel materiam seminis advehunt , redundantem revehunt, ut vasa sterinattea vel materiam illam aliiquatenus prae
parant, ut parastata vel semen elaborant, ut testes vel elaboratum semen devehunt ad partes semen asserrantes, ut vasa deferentιa vel semen elaboratum affervant, ut refluuia seminaria vcrsemen excernunt , ut prostrata; vel semen muterum transferunt, simul expellunt, ut penis. Mullicrumgenitales partes sunt etiam vel qua seminu materiam advehunt, redundantem re νehunt, nempe arteria oenas vel praeparant, ut parastata; vel consciunto conservant, uta ses vel in uterum alliumque convenientem locum immittunt, ut vasa deferentia, vel semen virile admittunt, ut vulvari uteri cervix vel semina commistico servant, ad debitam perfectionem deducunt ut uterus. Sed quid de nervis'
Advehunt spiritus animales pro sensus in quibusda partibus pro motu, atque speciatim in partibus quibusdam genitalibus pro materia seminis.
s. V. De his partibus, quantum opus est, quaedam attingemus, ita ut os non ita secundum officium, verum secundum situm ordinemus. Ergo
in dextro quidem hypochondito hepar iacet, atque totam sere ejus mi nem implet. Convexa ejus pars ad diaphragma crgit,ita tamen ut ab eo transversi circiter digiti intervallo distet, cava autem circa ventriculum jacet a dextra, ubi sere ad dextrum renem pertingit,in anterius, ubi sere ad naucronatain cartilaginem pervenit. Hinc magnitudo etiam eius cognosci-
133쪽
96 VNI vnns I MFDICINAEgnoscitur, quae tamen variat multum in diversis, ut ultra terminos recen sitos se etiam extendat. Figura ejus rotundasere est, superius convexa,intus cava, non tamen aequabili ratione. Nam protuberantias ostendit ibi locorum in concava parte, ubi vena portae ingreditur, quar seus orta appellantur, Malium exiguumqucndam locum molliore carne uariore, quam hepar habet, praeditum. Porro etiam sinu duos acquisivit: alterum parte dextra, quo vesiculam sellis recipit: alterum autem versus sinistram, ubi ventriculo transeunti cedit. In medio etiam cavitatis circiter
suram obtinet, quae Wφαγη Herophilo vocitatur,in venam umbilicalem admittit. Connectitur hepar convexa superna sui parte diaphragmati interventu ligamenti membranei lati eli firmi, quod a peritonaeo ubi ab inferiore parte diaphragina investit, enatum transversim ad hepar deductum id postica parte alligat Anterius vero cartilagini cnsitorini lato ac duplicato vinculo, quod a membrana hepar operiente creditur proficisci aifirmatur Mumbilico per venam umbilicalem, quae in adultis usu cavitate deperditis vicem ligamenti obit Contra cava sui parte beneficio venae portae me senterio cons ungitur Minterventu venae cavae costis,
his instrumentis in sede sua permanet, de coetero suspensum. g. VI. Diversae hepatis .irres sunt, parenchyma ejus proprium seu caro hepatis consisten tia non adeo firma membrana dehinc operiens de vasa per hepar distributa praecipue vena cavad porta trunci ac propagines multiplici ramorum serie inter se coris unctae arteria autem pauciores sunt a dextro ramo arteriae coeliacae exortae inerri pariter duo exigui a sexta con jugatione orti, qui pcr ipsius tunicam, ubi cavam partem tegit,disperguntur Temperamentum hepatis calidum est moderate. quoad secunda qualitates moderate consistens, densum tamcn Irmum propria autem qualitates ignotae nobis sunt. Perse hepar in loco suo quiescit, at quatenus vel sedemus, vel iacemus, vel stamus, vel respiramus, diversa quadam ratione huc vel illuc trahitur. h. VII. unctis hepatis em sanguini primum rudimentum dare ex bylo. Medici autem complures existimarunt , sanguinem in hepate plene conrici. Contra autem sentiendum est, cum nec moram longam in nepate hylus trahat, nec calorem tam magnum possideat, nec sanguinem pro nutritione partibus communicet, sed universam substantiam, quam vasa ejus
continent, ad cor transferat. Alii vcnis hepatis sanguiscationem primariam transscripserunt, sed pariter non levi crrore, cum cacm ramcntum illaruna huic operationi aptum sit, sabrica carundum manis est
134쪽
CONTRA CY cara EI PRIMus in monstret,vectioni materiae illas esse destinatas Hispositis etiam illud cooruit, quod communiter docent, in hepate generari spiritum aliqueria, qui naturalis vocitetur 4 in nutrimentum partium cedat. Sed id latius adhuc deducemus, cum postea de spiritibus agemus Solvi ex dictis etiam potest quaestio Vtrum heparsit pars princeps Nimirum habet quidem satis laudatum officium,attamen quia tota ejus operatio praeparatio tantum quaedam
est, & quia corpus non gubernat, principis partis dignitatem neutiquam defendere potest. Sed ecquid etiam hepar bilem separat a sanguine tis pertum equidem est, quod in hepate separetur , dum in vesiculam selleam bilis
deponitur, attamen certa ratione astrui nequit, Vtrum hepatis vi secretrice, an vesicula bilariae attractrice, aliave ratione contingat. s. VII. Atque ista declaratio naturae hepatis ac communis officii jusdem est,nam particulam ut notum suppono, nomen a item a Graeco est,
ubi pariter appellatur. Id autem unde sit ambigunt. Quidam deducunt vocabulo quod inopiam significat, quia ei iudicatur succurrere. Et eodem sensu derivant ab om quod est benignum. Alii aiunt deri variaba quod significat peror, 'mes Mus, quia censetur esse ossicina sanguinis. Aliis e dicitur ab π- perforare, quia venis pluribus in locis perforatum est Latinis vocatur Iecur, quasi juxta cor, quia vel situ a corde non valde remotum est , vel etiam dignitate ad ipsum proxime censetur
g. VIII. Hepaticava 5 dextra sui parte inserta est relicula bilaria nomen suum indo riit , quod vesicae quidem parvae obtineret similitudinem, ossicium autem haberet bilem ex hepate recipere,in in intestina cxpurgare. Superior vesicula bila pars, qua hepatis sinui ad id peculiariter
exsculpto innascitur cervix reliculae seu socatur & plurimos ramulos ex hepat accipit, qui inter venae cavae radices s. ramos dispersi in substantia hepatis reperiuntur,4 in cervicem desinunt, cui suprema parte oblongus ductus usum valvulae praestans praetensus est. Eadem obtinet ductumquCndam, qui ex producta cervice prodiens in finem intest mi duodeni, aut principium et uni desinit. In erior pars eius defundus dicitur, Moblongam
rotunditatem exhibet. Foris membranam tenuem,intus autem crassiorem,
inaequalem mucosa materia obduratam, Momni fibrarum genere inter tectam habet Usus vesicula fellea est bilem ex hepat in se recipere, Min intesma per porum bilarium deponere Vltimum praestat contractione sui per fibrasci at quoad primum dubium est, an elicula fellea bilem attrahat an veroeam hepar aut vena in ductus diu ad cerpicem te mlentes exoneret ' Posterius tali men
135쪽
o VNIvΕRsAE MEDICINAE men probabilius est, licet quo id fiat modo declarari clare non possit. Vt illa bilis ex valis expurgaretur abundantiusvi melius, natura alium quoque meatum dilarium labricata est, quem canalam bilarium vocitant Ena scitur idem non procul a cervice cylta bilariae pariter multiplici ramorum serie inter radices erue cavete dispersa Mad intestina viam essectans, cum me alii bilario cystico coniunctus , ut communis ductus litui pariter se in ntestina exonerat. Iudicant aliqui ex hoc canali prius in vesiculam selleani bilem deponi postea exta in intestina derivari. Sed chitantur partimcxperientia, partim ratione, quod tum non solum natura ambages quaesitura, sed sibi ipsi remoram positura fuisset, si per eandem viam ad vesculam sellis bilis adduceretur,4 per eandem expurgaretur. Alii ergo censent, tenuiorem quidem bilem per vesiculam felleam, sed crassiorem per canalem bilarium expurgari. An vero propter redundantem copiam bilis duplicem esus educendi viam a natura fabricatam dicemus' Vivorum anatome id amplius edocere poterit, sicut Mid per Maatomicam experientiam amplius inquiri debet, quod de valvulis diversis in vesicula felica disicii tientibus opinionibus disquirunt, nisi dicere,climus ludere quandoque naturam, inutores quoque, dum saepe idem sentiunt, sed diverso modo
s. IX. Ex adverso hepatis in sinistro lupochondrio paulo depressiusquam heparitotum tamen adhuc sub collis puriis pollica magis parte situs
est lien lylan etiam vocatum viscus, νεγαν, h. c. trahere, quia trabere creditur illuviem impuram sanguinis, aut portionem aliquam chyli ad consectionem portionis sanguinis. Alii vero id nomen derivanta πλη- M. cinis, quia ad hujus colorem in adultis abit aut putant dici'. acmλος, macula, vitiligo, nota, quia colligere creditur sanguinis h. e. fraces Figuram obtinet aliquando triquetram, aliquando&saepius quidem quadrilateram altera parte Ion iorem Hippocrates eam expresturus dixit lingua bubulae se similem, Aristoteles autem lieni suu Foris gibbus est lien,intus cavus, atque circa medium cavitatis notanda illa albicans linea, quae αφη vocitatur, 'uo loco vasa in lienem procedunt. Connectitur a perne diaphragmati inferne omento leni sinistro, a latere peritonaeo, tenuibus membranis at aliis vicinis partibus, ut ventriculo antellinis ac pancreati interventu vasorum. Componitur ex propria carne viscerosa, eaque rara ac spongiosa, quidem magis quam hepatis caro est coloreeli in adultis nigricans plerumque, in pueris autem: quandoque in ad altis etiam rosea, seu caro hepatis tena peramentum iisdem moderate calidum
136쪽
CONTRACTAE LIBER PRIMus. 99 calidum est, ac ad siccitatem vergens. Ea lienis caro membrana tenui, crassione tamen , quam hepati competit, coercetur, quae creditur a peritoneo originem suam capera. Dehinc vasa omnis generis continet attamen maxime plurimas arterias, qvi multiplici omnino seria per substantiam ejus disperguntur. g. X. Quala scium lieni competat, varie omnino disseritur. Recept iapud multos Medicos sententia est, quod lien melancholicum humorem ex hepate trahat, eumque conservet, tandem exoneret verum ejus sententiae salsitatem jam plurimi agnoverunt. Neque enim vel melancholicus humor in liene invenitur, neque etiam inveniri potest, cum neutiquam cavus sit, ut eum recipere possit in vasis autem eum asse vati nemo facile
credet, Hesunt ipsi viae, quibus melancholicum sanguinem admittat, de quibus exoneret. Alii ergo censent, quod lien hepar quasi spitrium sit, adeoque sanguinem pariter claboret, non qiudem tam persectum quam
hepar attamen commodum, pro nutritione viscerum in abdomine contentorum, ad quae pleraque venae portae rami pertingunt. Verurn etsi consced lienem ad sanguincationem conferre, neutiquam tamen admittere
possum, quod sanguinem elaboret. Nam neque materiam habet aut accipit, ex qua sanguinem faciat, neque eam pro nutritione partium distribuit. Primum exinde liquet, quod neutiquam chylus ad lienem perveniat salterum autem, quia, ut docet autopsia in vivonina dissectione, venae portae rami sanguinem omnem versus hepar vehunt. Exin patet, neque humiditates ex ventriculo in lienem adduci, utpote cum nulla vasa appareant, per quae illa deductio seri queat mapropter quoniam lim olum aliquid accipit per arteriam coeliacam, e per ramos venae porte se in hepar min-dit, atque illud, quod in eo sit, sementandi vi praeditum est, illorum opinionem probo, qui junt in liene elaborari aliquod' termentum, quo
chylus Acilius in ranguinem convertatur. Atque ideo etiam venae lactear, cum non proprio trunco se in hepar exonerant, succum suum in ramos voti e portae deponunt, ac sic cum semento eo confundunt, ut una cum cotandem per truncum venae portae in hepar,s consequenter in venam cavam decIucatur, per quam deinde in cor devenit. s. I. In postica de superiore parte abdominis ad primam lumborum vertebram sub ventriculo per Mus latitudinem, non tamen integram dispositum est pancreas, seu calicreas, nomen inde sortitum, quod totum carneumst. Substantia etenim ejus tota glandulosa est, spongiosa nempe ac rara apta imbibendis quibuscunque humiditatibus. Clauditur autem
137쪽
Io VNIvERs MEDICINAE numbrana tenui a peritonaeo prognata. Vasa omnis generis nactum est, venas quidein i vena portae, arterias autem a ramo coeliaco, Mnervos a sexta conjugatione ex cerebro prodeunte. Praeter ista autem peculiare
aliquod vas obtinet, usus quidem veluti truncus per longitudinem pan- creatis projectus , at rami hinc inde per omnem eius dimensionem divisi sunt. Desinit idem vas insigni& notabili orificio in intestini duodeni nem aut jejuni principium , vel conjunctum meatui bilario, vel non procul ab eo situm. Primus id vas Patavii observavit D. Ioannes Georgius V ire fuimus, post autem ab aliis quoque notatum est. Quis sit usus hujus vasis ambigue ab Autoribus pronunciatum est. Aliqui judicarunt id nutrioni prancreatis riservire, verum male quandoquidem diversum omnino a venis Marteriis est, 'illic visceri peculiare. Neque etiam inservire poteitchyli ad hepar deductioni, quandoquidem aperto foramine communi cumductu selle per pancreas disperso, aut proprio in intestina hiat. An ergo iudicabimus probabile esse, quod per illud collecta impuritates in abd inune, Ma pancreate imbibitae in intestina expurgentur irata sane videttir, conspirat eo tota substantia pancreatis glandulosi, cujus quidem en rate olficium est imbibere humiditates quascunq: Sic liquet etiam quodnam sit pancreatis ossicium praecipuum. Praeter id tamen Malterum pos sidet, quod ad instar culcitrae ventriculo substratumst, atque calore qumque suo ventriculi calorem juvet, aut saltem sua obsistentia dispersionem rius prohibeat. Terrium porro quoque obtinet vasorum ibi locorum divisionem tutiorem reddere. Quanquam autem ista sc probabiliter defendi possunt, tamen insedit plurimoruin mentibus firmiter ea opinio, quod ad chyli elaborationemri translationem ad hepar pancreas conserat. Hinc
pancreas lacte nominatum apud Veteres junt,in plerumque albo&I cico luimore impraegnatum inveniri urgent. Hinc evenire quoque arbitrantur, quod illud vas plerumque inveniatur vacuum, non secus quemadmodum di venae lacteae suo succo destitutae concidunt. Magnum etiam robur opinioni huic affert, quod de lacteis agens Asellius notavit eas ira pancreas notabili ramo propagari. Siquidem res plene constaret, illa argumenta expediri facile possent, verum ingenue fateor, me in vivis rem clare nondum deprehendere potuisse. Id tamen una observavi cum Clarissimo Viro D. Ahasvero Schmi inero, Sympatriola ac Amic o conjunctis mo, in brutis ac maxime in canibus magnam quandam glandulam iri
medio mesenterii circiter inveniri diversam a vero pancreate, quam pan-
creas Asellio appellari censumus, praesertim cum pictiua ab Asellio pro
138쪽
posita ei quadraret, A verum esse deprehenderemus, quod in ea multi plex venarum lactearum ei te dispergeretur, quarum divisionem illa flandula sulciret, propterea opinioni ultimae recensitae hactenus accedere non potui. s. XII. Supra pancreas inter hepar& lienem superna abdominis a te sere ad umbilicum extensus situm obtinet ventriculus, ita vocatus, quaa quasi parvus venter est Graecis etiam absolute, He appellatur. Figura ejus utricularem tibiam Muscorum eleganter exprimit. Nam gula quidem unam, sed intestinum duodenum appendens alteram sistulam, ac interjecta pars corpus istius instrumenti repraesentat. Corpus ventriculi, superiore parte, qua sinistrum orificium insertum habet, versus sinistram partem aliquantum inclinat at inferiore magis sertur in dextrum latus, ita tamen ut dextra pars sit gracilior acclivior, sinistra autem c pacior ac prosundior magis rotunda Totum ergo oblonge rotundam figuram habet.Non inatursum lentriculi, improprie tatnen, at parto illae, quibus accipitin expellit, rectius vocitantur ori sta Duo horiun ventriculo tribuuntur, finistrum, quod vulgo superiin,&alias absoluteos ventriculi ac stomachus quandoque vocitatur ac dextrum, quod inferius os ventriculi &pilorum appellant Sinistrum sinistra parte locatum est, ac cibum potumque accipit, simulque clausum egresium Gus,ac fuliginum in caput assc lum, calorisque dissipationem prohibet. Dextrum autem dextra parte constitutum pariter superiore ventriculi parte)anitoris vicem gerit, atque cibum concoctum in intestina emittit, Minde est,quod pilaru nuncupatur: Connectitur ventriculus superno suo orificio gulae, inferno intestino duodeno inferna &ima parte cum omento ac alioquin libere pendet. Constat ex triplici uno omni fibrarum genere intertexta. Earum extima aperitonaeo est, di fibris rectis donata, media deinde tota carnosa est in xime tansversis fibris praedita, aliquas tamen etiam obliquas possidet intima vero magis est irma, nervea aut quasi tendinosa valdeque rugosa, ac omni fibrarum genere dotata ori uia ventriculi firmiora sunt, ac tinistrum quidem fibris carnosis orbicularibus undique munitur, ut exactius claudi posset & dextrum praeter transversas fibras, quibus firmatur, intrinsecus quoque crassum spissumque circulum in modum musculi sthincteris undique ambientem pro pertione & clausone accuratiore habet. s. XIII. Quodnam sit pentriculi temperamentum non it palam est. Nam cum ventriculus totus ex membranis confletur, rigidum esse deducitur. contra autem, quia coquerexalterationem ciborum praestare debet, ca-
139쪽
VVm n chylum eui: hi l s, st mutatio alimetito denominationem hi, k; i Sed pD 'Un operationem est diversu' istςundum diversam partem&di b ci fibrarum peragitiir
140쪽
CONT ACTAE LIBER Ri Mus Iosquantum a vertebris versus medium thoracis deducta arte, ain transsccndit, ac diaphragmatis soramen laeva parte periorat,4 clica undecimam vertebram in orificium ventriculi sinistrum des nit. In hoc itinere diversis partibus committitur. Nam intima ejus membrana eam pharingi firmiter alligat, Vera quasi suspendit rursus externa cum in colM tuan in thorace candem cum vicinis partibus connectit, ut totum ventriculum aliquatenus infra sertultum etiam cibis repletum citra molestiam sustinere pos-M. Figura teres Moblonga est, instar fistulae aut canalis, pari ratione ex
tribus membranisu vcntriculus componitur.
g. XVI. Vsu ejus est,ille viam, qua alimenta ex ore in ventriculum transeant, ad quod opus est, ut dilatetur,4 deinde se constringat pro ciborum descentu Dilatatu respectu gulae se passive habet, & fit, quando a
ciborum mole latcra ejus ab invicem recedunt in principio tamen ejus superna parte sunt, qui ei officio musculos quosdam praeficiant, ut eorum ratione vera ibi actio esse censeatur. Vbi gula alimentum accepit, judicant aliqui, quod solo suo pondere in ventriculum deorsum ruat, sed etsi concessero, id aliquidio facere, primo tamen eam stinctionem tum fibris per membranas dispertis,tum musculis angustantibus superna parte gulam asscribo, utpote cum nec frustra illa gula data sint,&sui constrietione hoc praestent, atque nos etiam experiamur, si quid ingrati acceperimus co tractione fibrarum ab insta sursum illud vi expelli Maec alimenti traductio
deglutitis vocatur, Mea ratione, quam insinuavi continuit. Vocatur gula Graecis in πις ab οι, sero, αφα Μαα alimentum ab eo uiu, quem praestat. Aliquando α μαχος, sed id vocabulum sorte magis proprie orificio ventriculi lini liro quadrat. Nam derivatur a Maos, deum co- lo, angusto, ut idem significet,quam os angustu aut strictum aut Orci Uringens&coarctans,
quale respectu ventriculi id orificium est. 5. XIII. Habet id orificium, in quod gula desinit, magnum cum corde consensum, unde dolores ejus καρήαλγέα καριδεδεμνς, quasi cord, dolores appellarunt, di ipsum orificium vocaverunt καρ Vnde ille consen sus oriatur, dissentiunt Autores: aliqui id vicinia asscribunt aliqui nervis communibus. Sed nec vicinia ejus ad cor tanta est, quin alia partes vici niores minus cum corde conspirantes dentur pariter cor cum aliis partibus, qua eosdem nervos acceperunt, non tam valide consentit Iudico ergo eum consensum cum corde esse tantum communem, prout cor cum
omnibus partibus conspirati sed speciatim retra nutu, quia orificii hujus sensibilitas aliarum partium sensibilitatem superat. Sic enim promptissime in animi