Stanislai Rescii Epistolarum liber vnus. Quibus nonnulla eiusdem auctoris. Pia exercitia pijs lectoribus non indigna pij quidam viri adiungenda putauerunt

11쪽

&de repraesentanda subditorum salute perinpetuam quandam solicitudinem liquidissime perspexi: & illam etiam propriam M. V. Iaudem recognoui : quod in tanta sua, taque eminenti potestate, maiorem suae humanistatis, quam potestatis gloriam esse velit. Quod enim de metam honorifice setit: quom a gis ego me de si itutum video, i js prisidijs quibus Ecclesiae Dei rationes subleuari consueuerunt ; quaeq; mouere Principum animos, ct solent,& debent, ut aliquem Ornandum augedumq; suscipiant, hoc magis per spicio, iudicium hoc de me M. Veitrae lex abundancia quadam humanitatis,& elemetiae proficisci, ac ad eundem benignitatis

fontem reserendum esse. Nec mihi certe potuit ex omnibus rebus, quas iste sol aspicit, quicquana optatius, atque ad Omnem laude illustrius accidisse : quam in aliquo numero

haberi ab eo Rege,& Domino: quem in hac prope: deposita Reip.Christianae parte;tan.

quam unum ex annalium memoriae coelo

delapsum, ad sananda Orbis Christiani .ulnera: ac in omni re, verissimu certissimuq; totius pulchritudinis iudicium assecutum existimant: cuius pietatem, Ecclesia; protectionem, subditi: virtutem, hostes ; victi, misericordiam;fidem ac prudentiam csteri

12쪽

onmes perspexerimit atque hoc tam iustum,

tamq; temperans, S moderatum M. V. imperium; patrocinium potius Regni Poloniae esse, quam imperium interpretantur.

Quo nomine quantas maximas, animus

meu S capere potest:ago & habeo gratias: &quicquid tandem Deo de me, per suum interris Vicarium statuere visum fuerit,cuius Dunc mandato Sigi Batoris officium, in Tribunali S. Paenitentiariae administro, daturume esse omnem omnino operam polliceordi promitto: ut si caetera omnia, quae summi

atq; perfecti viri possunt, ingenium, iudiciti,

prudentiam, eloquentiam praestare non potero ; fidem certE, studium, diligentiam prε- siem; di bonoris S sertunarum mearum au-e oribus;ac in omnibus rebus quas ad tuendam S amplificandam gratiam rem, dignitatem. S. M. Vestrae pertinere putauero, sic me adhibeam; ut ex hac S. M. V.Opinione, ad alios quidem animi voluptas; at ipsam autem M. Vestram,bene iudicandi laus & gloria perueniat. Interim autem, quod adhuc feci, ac facio in dies , apud istos venerandos Sanctorum cineres, quibus haec aeterna Vrbs abundat, Deum praecari non intermittam, quod olim Christianos pro suis Imperatoribus: praec Λ a tox

13쪽

tos esse legimus, Ut S. M. V. det Dominus Imperium securum domu tutam: exercitus fortes,senatum fidelem, populum probum et Begnum quietum: Vitam prolixam et utq; sapiens sit, sicut habet sapientiam Angelus Dei, & intelligat omnia super terra: & quod tanta animi variumq; contentione laborat, istas religionis Christianae ruinas, in orbe toto Christiano reficiat. Quod superest, me di seruitutem meam S. M. Vestrae diligenter etiam atq; , etiam commendo. Dat. Romae XVII. Octob. anni Gregoriani. I sga.

STEPHANO POLON Q

REGI POTENTISSIMO STANIS LAUS RESCIVS.

mus D. Andreas S. M. V.Fratris filius,in agro Tusculano, rusticaretur;venerui ad me M. V. li in terae I9. Noueb. in Bresciat da-t.: . quio ub mandat,ut consilia M. V. de erigendo

14쪽

gendo in Ciuitate Bresten. societatIs Iesu

Collegio suscepta, apud S. D. N. promoueamus : quod etiam ea qua par est, fide & diligentia curabimus . Caeterum Benedictus Deus excelsus, qui abyssalem, ut ita dicam, Haereticorum superbiam ferre diutius, su-shinereq; non valens, te Principem istis tam sanctis cogitationibus armatum, ad Regni gubernacula collocauit; in quo ad Orth doxae fidei salutem , & Regiam potentiam ει facerdotalem vigere videbat industriam.

Benedictus Deus. Non satis tibi putas, o Rex, immanem hostem vicisse; triumphos duxisse; Regni fines protulisse, sempiterna

tuo nomini laudem & gloriam castris & armis parauisse: nullam etiam in summa Regni tui pace, pacem ; nullam tibi requiem Concedenda existimas, n isi cum requie Sanctae Ecclesue periclitantis: cui quicquid operae , stud ij, & pietatis impendis; tibi tuoq;

ἰd Regno scis sine dubio profuturum. Et merito quidem eius sperare expectareq; debes Protectionem, cuius defendis veritatem.Tu Christi causam ; una, Christus te, crede mihi Regnumq; tuum utraq; manu defendet rtalemque omnino Regni tui statum esse v let; qualem tu Religionis esse volueris, Religatis enim ad verum veri Dei cultus su

15쪽

sditorum tuorum animis, quos In omni do. ctrina Christiana pulcherrima. & utilissimum esse dicit Na Zian Zenus,pax & concordia consequatiar necesse est: quae apud Haereticos propterea nulla videtur, quod an iis, mos omni metu vacuos rectaque destitutos religione habeant. Idq; ita esse, in urgendo Confoederationis articulo declarauerunt; per quem licet essent caedis di armorum periculo liberati, armatum tamen adhuc gerere animum contra Catholicos non desierunt. Iis tu artibus, o Rex, cito in Regno tuo perficies, ut maiorum nostrorum simus,qua

similli mi; vel potius, ut oes subditi tui, tan. quam si tu esses,ita sint.Quandiu enim principes obediunt Prophetae dicenti. Seruite Domino in timore: tandiu subditi eorum Paulo obedient praecipienti; ut omnis antisma subdita sit sublimioribus potestatibus ra amdiu quoq; illud intelligent; Qui potestati resistit, Dei ordinationi resistit:& Mcut apud Magnum Leonem legimuS. Quam . diu permanebit quod de Christo petrus d cuit; tamdiu permanebit, quod in Petro Christus instituit. Sed veniam a M. V. precor. Nescio quomodo fit ut qua ex his M. U. consili js voluptatem accipio, eam non pos sim intimis medullis clausam tenere..Nam dilu

16쪽

in magnis tempestatibus, summi nonnunquam gubernatores a vectoribus admonentur: & in lucta stadioq; , clarius a vilissima plebe victoribus acclamatur. Et qui caeteros omnes celeritate superat, is potissimum spectatorum VocibuS, magis, atq; magis ad currendum incitatur . Quamobrem non verebor ego quoque, o Rex , aliam adhuc tibi curreti , teq; dignam pietatis exercendae materiam ministraret; quae curam sancti pectoris tui exerceat et S praecedentium meritorum coronas multiplicare valeat; audaciam mihi Dei amico Abrahamo; suppeditante ; qui cum cinis, &puluis es' set, qualem ego quoque me esse in consipe. ctu tuo profiteor,iac praemestro ausus tamen est pro Sodomitis semel , & iterum de tertio creatori suo supplicare: sicut & ego tibi Regi,& Domino meo supplico. Si in ciuitate tua Variauien. inueneris decem Ca- e tholicos, nonne illam tua gratia protectio. neq; dignam putabis si viginti, magis etiarii triginta, si centum, si mille tanto, etiam magis . Ecce tibi, b Rex, plusquam sep-.tem millia orthodoxorum offero, qui genua sua non curuauerunt ante Baal , vel Islebiensem, vel Geneven. vel Pinc2ouien-stm, vel quemcunque tandem alium. Cum

17쪽

his omnibus, ad tua genua prouolutus Deo dilectae pietati tuae humiliter supplico, ut istos Baalitas in Orthodoxa ciuitate tua, nopatiaris de fide disputare, quos constat a fide deuiare: non patiaris doctrinam veritatis oppugnare, quos vides a Cathedra unitatis aberrare. Iam per Dei gratiam declarata est in Concilio Tridentino veritas: iam

detecta est ab Ecclesiae Doctoribus falsitast iam in orbe toto manifestata est nouarum doctrinarum faeditas: iam probata est orthodoxorum unitas. Quid aliud isti in ciuitate Variauie n. quaerunt, nisi mendacium enon video . Nam qui post inuentam verit tem aliquid aliud quaerit, mendacium quaerit:Tenebras quaerit,qui in medio & perspicuo die commetitium lumen inquirit. Mendacia desederat seminare, qui credit verbiatem extra unitatem habitare. Pacem habere in tua ciuitate dest deras, iube subditos tuos omnes cum Christo pacem tenere . Pax extra pacis autorem quaeri potest, inueniri non potest. Pro Christi legibus, secundum Christi leges pugnandum est. Quorsum isti circulus λ in quibus soli tantum imp ij ambulant' Quorsum circum locutiones quorsum in rescriptis dubia, sine sensit, erba Quid agunt in luce tenebrae Per

18쪽

sDIsitatem non itur ad veritatem . Veritas enim falsitatem, non falsitas debet vincere

veritatem . Nec est , quod existimes, unquaesie quieturos veritatis inimicos; nisi rem eo perduxerint, ut, dicant omnes in Regno tuo. Non est Deus. Finem contendendi nullum statuent, nisi tu feceris. Quin ergo tu potius , nulla usus circumlocutione, Zelum quem pro domo Dei, in corde clausum geris, quemq; saepe & libenter, & libere profiteri consueuisti, scripto quoque & calamo apud tuos subditos testari profiteriit; non dubitabis: verbis non hodie & nudiustertius

natis, sed ante multa secula, magno tum iudicio a pijssimis Imperatoribus meditatis; quorum gloriae cum sit aemulator: esse proculdubio voles & zeli & pietatis imitator. Verba autem legis sic habent. Cunctos populos quos Clementiae nostrae regit Imperium, in tali volumus religione versari, qua Diuum Petrum Apostolum tradidisse Romanis , religio usq; adhuc ab ipso insinuata declarat: quamq; Pontificem Damasum clii diceres Gregorium XI et t.)sequi claret.Nullus itaq; sit, Hςreticis ministeriorum locus rnulla ad exercerdam animi obstinatioris

dementiam pateat occasio. Sciant omnes,

etiam si quid speciali rescripto per fraudem

19쪽

elicito ab huiusmodi hominum genere impetratum sit, non valere. Haec tu tantum, O

Rex, Orthodoxis populis tuis impera, reliqua Deo permitte. Agamus viriliter ait Scriptura, pro populo nostro , & pro Vrbibus Dei nostri, Dominus autem quod in conspecto suo bonum est, faciet. Aderit ille caucsam suam agenti. Tu Christi procurator, ille tuae voluntatis erit executor. Ita fiet, ut haec, quae institutis Collegia, haec quae con- pregas doctissimorum virorum examina , longe talicius, faciliusq; , quos ab illorum pietate expectas fructus & utilitates in Regno tuo proferent; si conatus illorum tuus Deo seruiens Principatus & fide&potestate iuuerit. Quod etiam a tua Deo amabilissima pietate & speramus & expectamus,prs Cariq; nunquam intermittemus , ut ad haec omnia perlicienda, det tibi vitam , quam mereris, & quem dedit Sacerdotalem istum Regiumq; simul animum, ad multos annos

conseruet.

De coniuratione contra Dominu, & contra Sponsam eius Ecclesiam, quam Conscederatione vocant, multos tape coram M. V. tam Catholicos, quam, qui se vocant Euangelicos, in utramq partem disserentes audiaui, istis necessitatem huius foederis, isto rerum

20쪽

rum in patria statu, ostendentibus: illis, cuAugustino asserentibus ς Nullam esse possie Christiano homini peccandi; atq; a Christo

deficiendi necessitatem; cui una sola nece usitas incumbit non peccandi. Mitto M. V. quae nobis quoq; tum Ecclesie Dei, tum char iis imae patriae amor in hoc genere suggesi sit. Vnde spero videre quisq; poterit, isc quet pacis caussa excogitata remedia videntur, veris esse periculis grauiora. iterum, atque iterum me Regiae Maieitatis vestrae ciem tiae diligenter commendo . Datum in agro Tusculano. X XI. Ianuar. t 3 8 q.

N O T AEla articulum Confoederationis, quo

Polonis Reges promittunt pace seruare inter dissidentes de religione , nec q e quam propter diuersitatem fidei , aut

mutatione in teptis , paenis ascere.

Pax seruetur inter dissidentes de Religione. At aliter scriptura. Omnis qui non secerit legem Dei, & legem Regis diligenter Audicium erit de eo; siue in mortem, siue in exilium , siue in condemnationem substantiaetius , vel certz in carcerem. Pax