Rosa gallica aggregatoris Lugdunensis domini Symphoriani Champerij omnibus sanitatem affectantibus vtilis & necessaria. Quae in se continet praecepta, auctoritates, atque sententias memoratu dignas, ex Hippocratis, Galeni, Erasistrati, Asclepiadis, D

발행: 1518년

분량: 295페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

DE REPLETIONE ET INANITIONE

sanguine nominanius carniu&uniuersi corporis pabulum.Vnde irrigatio distributa passim exhausta cum replatiModus aute implanonis euacuationisve talisae quo iis munitieris cuiussibet latio:m qua cognatu qdlibet ad seipsum seconfert.Haec Plato in eodem Ταso. EIn exercitatibus ad summu bons habitudines sunt fallaces:si in ultimo fuerint. cim possumma rei e :n quiescere.quivero non quiescunt nequau in melius addere relinquit igitur ad mus.Horu igiturcausa bona habitu Dem1oluerecolaritata tarde:vt rursus pricipiu nutrimcti accipiat corpus Sc.HF Hippocrates in primo aptaotismo tuan cuius cometo Galen' inquit. de multi morte sublatanea sunt extincti corporibus pungoetabus in ultimitate plenitudinis..d senserat Hippocrates ubi supraS i secuado amonsmorum apta insino.iiij.cum ait.Non plenitudo

ne indigentia sunt bona:quscu. plenitudo metit illa.

et Cum squaliter sibi inuicem aucti fuerint humore multitudolisc Dctoria nominatur.Cum aut iam xatha cholera velitigra:vel phlegmate: vel serosis humiditatibus plenufactum fuerit corpus:cacochimi mplectoria votat taetlaindispositionem.Iinc Galenus in secudo Therapeuticae diiunctione.isca.vά.Et in libri euchimia ca.i. dicit. Qui non sunt insensati beneperpendunt et magna habeat incochimia virtutem ad aeg dinum generationem. Ille,in quo multitudoexhuberat humoru in hyeme propter eius Diositate:& exercitii eius panestat sit in veres gutudinibus aptus.Haec Avicentia..h.primi doct. is .ca. Et in tertia naidostii.cxvii.inquit. Vesaemens repletio iqualibet dispositio estperuetabilis.quot nasphoies minnue se replaierunt:&su au interiere Quae etiam sententia colligi potest ex verbo illo Atistotelis in prima probles matum.problemate.xlvs.dicetis.Nutumeti superdundatia causa fit aegritudinis.

252쪽

mentum:non abhorreas eam. vita na in humiditate taci Pila sistinerum oportet,vi caueas,&abhorreas eam in via suo fluitatis.licet non appareat eius nocumentum:reme adustnit:ec subito.secundum Φ dicitur in cap.v.ubi est. Pingue do stiperflua est compos corporis a motu,& deambulati ne ex couersione:coarctans venas coarctatione consuli te eas quue oppilat spiritui vias suas.quaobre extinguitur multoties:& similiter non peruenit ad eos spiraculum aeris:

uare corrupitur propterillud coplario spiutus eorum:&unt in timore Φ expellatur sanguis eorum iterum ad locue mictum:quarefottasse scindetur vena subito scissione perniciosa.Et ad summu mors super vlumatos in pingues diia festini:& proprie illas qui impinguant in primaaetas te.lpsi enim minutas habet venas ct costrictas S sunt expoanlaesitus:8 syncopi:& febrib' malis. Ex negligmtia aut extractionis sanguinis cu aliquiε phlebotomia indiget accidunt apostemata:& exitus: & febres csidussiac pluenta:& pleuresisS vario S morbi itipassio emoptoica:&mors subitara: ti pestilenaru* apoplaria sanguineaule q facies viridis apparet: vel nigra: vel synanclaiaβ lepra hc Rasis inasii. Almansoris cap. is Et propterea ita escludit. phlebotomia magna existit mesdicina in sanitate conservanda:valde proficiens:& ad pramdinum curatione congruens:si ut oportet fiat. Et i libro Vii.eiusdem cap.xxi.dicit iterum.Phlebotomiaquoq; ita nitares coseruatione cfgritudinu curatione maxima ope rationis medicinae pars existit:si qualis oportet fieri:fiat. i

Num sanguis ut Ghumore qui vincit sensis domis .natura phlebotomia incipitur:quoniam ipsa est potissima temedium ad euacuandum sanguinem A reliquos immo, tralitam superflue fuerint augmentati. Haec Avicenna ui

253쪽

DE REPLETIONE HUMORVM

Et in libro de prognosticati P pulsum ca. vltimo. Si quatuor similiter auseantui humores:p phlebotomia est pilii Palissima.' maxima euacuatio.Qui autem debeato ipsius quantitas, innuit nobis in.v.Τlaerapeuilas cap.xiihin ait.Inonani crassi corporis & in omni regione hora & constitutione tantum lavinorumauferre incongruunt: qua tum super idiqd secundum naturamlauctuin est.

empus auteconueniens phlebotomis est veri & tuus pestatis subet phlebotomiarpter debilitate virtutis in illo

tW:Si ter resolutione spirituu. veru si reqratnatura aegritudinis facias euacuatione:sed in parua quantitate. pua vero hyemis phlebotomiaprohibetppter coagulationem

sanguinis:& ypter grossitiem qua laabet isto tepore. au autumni:quias spinquus ti in sua teperatia siccistatis Scal ditatis:noest coum ad phlebotomia ter sieritatῆ ipsius:&rpis turbatione lepus caliduqd praecessit.

Hare Auarcis in.vii colliget.Dideo c&ludamus cu Hiin elate ii'. vi. aphorismora aphorismo. xlviii. sic dicente. Quibuscunq3 couenit sanguine auferre ex venis:hos verephlebotomar aut plavinaciam dare esumit.Et in.vq.e, rudem,aphorismo.lius ut sc conuenit sanguinem

auferreex venis:hos oportet lebotomarein vere.

Solutione inris uti prout oportet summa est medicina ad sesumtis conseruat onem magnu pias adiutorium. est mina possibile ut lituus operationis causa cor ab humosae:qui ter ciborum errore, vel ex dips negligentia, ur corporis inteperatia solet genera ianuMificer obhoc igitur esse pol ,uteorpus sempermunduin exillat: Simq; i eo su issultates ad Num umgfiationῆ apis remaneat. Quapropta medicina inrissolutiva quiscit vlidebet:qus humor in tinocere solet vesqui meo ex sui corporis disipositione generarimns ili4Hcausa erroris sui regiminis

254쪽

permultos est comedes cibo ct fructus:& qui pam moueatur Ec exercitatur.Haec Rasis litatus. p.x v. obis necesse esculdubio sustultates euacuare. Quas rum euacuatio secundu plurimu noc5pletur neq; est conueniens:nisi cu medicinis fiat venenosis: spculdubio natura frangians lis etia si venenos non essent:non posset esse quin eas biberenaturς laboriosum esset.queadmodu dicit Hippocrates*medicina purgat&inueterat.HF Avicena in tertia primi doct.iscap.1.Et postaliqua ausam hui' adduxit: ait edicinesolutius m humore su luo evacuat ex laumiditatibus,3 spiritu,qui est substatia vitoparte magna:& cu hoc virtute membrotu principaliu debilitant. atura medicinam soliitiuar cotraria naturς corporima:q ipe soluut:& stim uniuersaliter pnecates,& iterimentes ea.H- Gale.in.q. minis acutoru iamento.xil.Et in quarto apirotismoru cometo.x .Purgatio au erat defeis onem virtutis.Et in primo de regimine sanitatis inquit. Pharmaciae calidae sunt:& siccae:& ex quibus exiccatur carnes: v attenuanturcorpora.

si munis medicinaria secudia plurimu malitia est facere senescere cors & frequetatib' illas hesione afferte pricipalibus mebris:& q suntminerae vinum:& earia motores debis litare:qsunt spus,& calor naturalis.Indicit ergo nobis nescessitas admiscere medicinis sollatione facietibus, res ouas tu sprietas est fortare cor:& inebra principalia: R MIeneris dispositiore laudabiles.Et m hoc auxilio aiuntur corpirciuuenescetia A scolumitas.Res aut quaru auxilio facim'Nκ :sunt medicinae cordiales :&stomachi creti cerebrales.

Harcex sententia Ioannis insue.in cap.s Y canone.

Comnes medicine solutius sunt nocius stomacho:8 proprie oriesusaeum sit pluris sensus spier neruos qui ortu tutineo:&ideo oportet ut permisceantur es medicina quarta

255쪽

solusuarii ori stomachi nudaict simplex.Haec Galaesui secundo regiminis acutoφ.cometo.xi.Et in lib.de expetiineusca .vlti,inquit.Medici ingeniati sunt in medicinis laxatiliis ponere aliqua:quae stomaclatim confortant. e Putrefit omne qd putrefit,ab extranea caliditate:sicut a propria digeritur.in sstate quidem extraneu dominat: propter qd putresciit magis omnia in i pa.Hic Aristoteles.iiii. meteororum:& in secunda problematu .mlemate. xxxiii. Et Avicena in lib.de viribus cordis cap.ssecundi tractatus inquit.Dispositio laumiditatis inqua ait calor, innaturas is putrefactio notatur.lascautem dispositio in corporibus immiadis,' repletis inuenitur:quia ibiextraneae existut humiditates rab ext inseco aestatis calore alterais: non paru et a naturali csimois Sinnamina aeol vias obtinent: R respleant puta*:per quas naturalis ipra caliditas nabellati sokt,S refrigerari S propterea fit* inde putrefactio in natu, ratibus,ti utilibus contingat humori,aex qua diuerst fgritiidimina species generantur. 5stratum est in libro causarum fgritudinum. in illa sola putrent corpora quscum materiam habet calidam ct humiduli transpirabilia Sinflamabiliamanentia in calido&bumido loco. Si vero in motu fuerint:& flabellent:& liaspirent:possent uti pimputribilia custodiri.Haec Galenus in v.Tlaerapeuticae. 4 De vomitibus. Cap.II. . Omit' pituitam mouet: εἰ caput exonerat: e qui multu comederit:vel vinum sumpserit multum:offendi non sinitiopitulaturq; pavomitus desectio corporeinnatu intumente: nemo lapramodum attenuatis:fluxibiles p omnes affectiore vomitus medicati c5sueuit. Velut hulcera renum: vesicae:&anus:reh-quaisq; partiumrelephatiasicorreptos:& cacrosleuat: mas lasei corpis habitus:necndassectides articulares: hydropis

64Ppebsertim intra cani aquosum habetes languore.

256쪽

opitulatur armatisti comitialibus a stomaclao affectiois principium capientibus.Nam eis si in capite affectides hauhent comitialamo respondet v an a uuat tremores:apoplexias:orthopneas:mela holias:impetiginosa. At vomitus aduersantur sanguinis eductioni sJuffocationibus: nauseantibus naturisianima consternatis:ac deficientibus perpetuo suffocatio perturbatismecnon qui exigua de causa capite oblanguesciitat:quissuffiisidis habeat suspi, uominu tinctis p omnino oculom languoribus. Sunt aut idonea ad vomitus ciendos n5 a a.' at ida:sed dulcia, de acutiora.Videtur intus conuenire rapham:seu ut quidam loquuntur radiculain aerucata salsamentum vetus, et oris

ganus viridis' cepapauca, porru.couenit quoq; vomisti, Tana aliquio mellis assumens: pingues, carnes. :

Curiiurauigiis Fenauseabiliosa:q vero secus,pituitosa nepe sin in aliis fatigatio:hic autem cu metu, di tum tinniet asittagnatoru comotor intestinoria.pituita vero

redundans quidda est,ti extraria lilis porto cognatum ex kognaici procreatum quiddam est. Curex potibus,&vomitiυ,& in frigoribus loquumirhominessrauius:vel cu pituita guttur obstipatur Couerit liquide distillatione aliis sidem vomitus ut potus:aliis velo temporis status Proinde grauior spiritus.gnitur edim Aio: qasitvalde grauis,eadem Starda est. Cur potum oleum vomitum cit:& praesertim flatiam HI fauoniam cs sit leue stipe a petens, cibos elicit,

λςad stomachum eleuans.stomachus aut grauatus vim egestiuam ad vomitumexuscitat:pr piae flauam bilem: utpote leucili tenuissima S facilesumunt versus euaddut .in autem oleum sursum peta expetientiaipsa manifestum laumido siquidem alicui admixtum i superiores se euestigio recipit partes. 2De Vomitibus. rectiones. i.

257쪽

omitus est motus per me res in concauitate dimini manens expellitur.Hsc Galenus m.vi de accidenti A mor ea.i. Et Avicenain.xiii.tertii tract.v.cap.viii.dicit. Vo mitus,5 stibversio sunt motus stoniacies ad expellendu ex eo aliquid:qd estin iD:per viam oris. uiatnelaumor peripstina sit aptus euacuariaexpressit Auic i quarta primi cap. uls .cu ait. humoribus qui velocioris sup o lenitiae vomitui,secundum plurimum est claolera:rebellis vero inelantiaolia:medium autem phlegma. 'omitusin hyeme est abhorrendus.Ii state vero bon' quoniam humores in aestate sunt natantes. In hyeme V2 o, ad sustinendum declinantes.Haec Avicenna in tenta. i. o.

v.Et in quarta primi cap.xi inquit. Aestas si tenus ii quo magis est dignia ut in ipsonat votivius . Quaestituri' cratis sententia intusaphorismoru aphommoviii. dictitri Purgare qde staresupiora:Hyeme vero iseriora oportet. 4molas q remotiores sunt ab hoc: ut medic eos vomere faciat:sunt q maehabet mictuin qui phthisi sunt patri Haec Avicenna quarta primi. pitulis quarto&ini. Hippociales pcepit vomitu fieri debMi viroquom sed Udieescotinuis: terea in meo esseniat sanitas. Hoc aute plus estinatu.Ηm Austem i quarta.i.ca.xul. Di Iautus causam assignas inquit. mitus mutvlificat stomaremouet grauitassi q acculitcapiti:&clarificatvisum aufert fastiditi, colanti. ad cust stomachu descAlit cholera:qipsi' corrumpit c Sremoueta inimi ne quae sit xpter unctuositate,&casum desydetii: A colati plurib infirmitatib'Et ille cui quide mastis iuuatnetum astat vomitusis cuius plexio prima est cholerica. Non oportet ut in me e plussi bis satilemmantiquo inam consuestanaturaeiiceresupcinustates adsto minumas m vomitus facili leuis sine labori Ic faequev. dira necessitatis,est maximimumcti.Haru ictaa. b

258쪽

ct sensum alleuiat:vii una*acuit. in simuli'fuerit ,cor desiccabit:& hepathac inne o oculi sin pulmoni nocebitio propterea vomitus no frequeter fieri debet: conus pitur enim stomachus:S ipsius virtus desiuit.quare non, si cu oportuerit:fiat.Hare: Rasis in.iiii. Ahnasoris cap.xvi. Tt Auic Lin.xui.tertii traci .v. .vi .dicit.Ii; adminilliatione quidem vomitus cum aequalitate est iuuamcntsi ina ximum. verum assiduatio eius maxime debilitat virtutea facit ipsum lacunam supei fiuitatum. EDe Deiectiones purgatione humorum. . Asel Cap.Iu. ri Perosim est quom sana sunt corpora pii x torquetur em S subuertutur procedit*d cilia

deiectio:colastis dis hiuntia eo modo pura. Evigatur.Expeditigitur :quos purgarevelimus; prius tenuare,secar crastis,& glutinosos humores: spis rameta quos voce scaporos n'iam', interpellare:O'succi traium εAtrahunt a purgatoriismedicamini':ae scros dentae'; succosipricipio es nidim deiicere expedit. Aticrassis glutiosis ex Gamcoctio.In acutisau Mumoueant mater β apricipio medicame adluihel: id multa fieri uetulcautione. notum delatio/ssu acum fuerit liuores:vereduene quoquo modo Becissu ais, qasuapte naturaitatim comotamcbiatmateria: pcipue thesax.Cu aut mi aliciti liuoresis erit:queadmota in viascem fieri solet Mamatiotes: medicame priusq cocomo facta fuerit noem admouedu.qcini inamatas insit Him

259쪽

DE PURGATIONE

perniciesan materi in quidem deductione utinam sationibus:ince alea c43ius nimbo rubescetibus oculis at pin caeteris materialib' morbis.Insanguinis aute detra,ctione per vos mesura detractonis cosyderadae. Aegritudinis etiam ma ludo:virium*robur in sanguinis de, nactione cos Ueratur,qusmagna quide plus fieri posse in dicat detractionis:mimora vero qualitatedetractitas purgadu deiiciedus3 quoad vis magi mdc*motbinminuaLCosyderada porro est:qualis nasithois natura in simo est. At si venas habeat agustasnissim corpore:mollim cars I ne:parcesanguis est detrahedus.paucunam hi habent san. phime:ac facile distrahuntur.Eadem rationeo quidsi adot lasciabus annom quatuordecim detrahed' est sanguis, &' nequidem seni spraecipuedebilibus.at quib' vires sunti integi E necessitasema tat:vel septuaginta annos mus guinem dempseris. CProblemata. Woar inferna purgatione magis et superna, graciles ut

Nempe P ex inferna ad alim ex toto corpore quςsubsidui trahi possint.hoc autem manifestum foetuu nutrimen, io Inillo enim loco,qui sunt foetus triuntur.Postrema squidemin tem locum. Sursum autem versia a vicinis exeut locis.Proinde a minori vi multo mobiliora sunt ncta q deorsum praecellatad sese defere v. Supema igitur purgatio emergens extrarium solum rapit ideo etiaristorum praebetomestigio cossimat ..uaeautem infernarur attinea ex multipo cogit loco.' aliquando multa se

eu popua covellitnaec supnuitatibus moderatur. Quapro pteresseripi siro omnia exinanire:fiunt siquidem resis arnutrimentii robur stippetunt.Cum autem nihil rerinulti erit:est ubiexinanitionem vellementefaciataest ubi

' ruta v exhaustiinterficiatimnescian tardaistula oblati

260쪽

LIBERIII. m. XI.

mpositioopportunissimo adueniat loco. Mir econario albus.' niger helleborus purgare ec' calida purgatoria sunt. lido inde cucta soluunt.hi aut potius coagulatur. Si igitquNa inferne:qda vero minne purMntur:Mimulatur ipsoru virussi medicamum puragationi.Grauis sid densus est:qui niger.Albus verorarus,&kuis.qusintsub vir cetro humida culpsis tulerit sim dine:quae subnigro graui dela, feredideorsum . natura ha . que aut ab albo rara effecta,ct leuia, facile ab

excestente caliditate eleuantur in sublime. si renesi inerataci res an arseaut foedi odo is magna amara quaecu B male*- - κοιpletia comminui Lo ua de causa medicameta quocum ita sunt: se da. concoctio nullasibi a . mittatem a cit amaritudine possunt:hincmedicame.

Gimus.Ne illa side medicanina vocamus:q no sui genes l squalitatepurgareqant.Sutem puramin genere cibiM- si suman acere, poteruuceuiticiol micolai minus facile cocoquutur,iccirco puit: nec ocii sed aliquos.Sunt em aliisaha cococtu facilia: dissicilia M. Q obrenoneademedicamelo omnibus sunt:stantia piris p comperiuntur.Denm medicametu G solii concoctione immune:sed etia motus emcri essedebet:sicut&ex

ercitandi ratio extrinsecus ut intrinsecus accedens no nisi permotum alienam excemit materiam.

si deiectione, purgati humo'Collecti Ler intendimus ii sentiatu velle depurgatissis medicis

resto rutram materia expeteret. sermone facere.sed intu a opportuna

SEARCH

MENU NAVIGATION