장음표시 사용
131쪽
rio Digest. Lib I II. Tit. UUtilitas non ex opinione gerentis , sed ex illius eujuν negotia gesta sunt, metiri debet. d. l. Io. S. I.
mers sed issam. Cestat haec actio. Si quid post domini prohibitionem gesserit; l .ult. C. hic. Si pietate ductus gesserit, & sum priis, animo ne repeteret,. fecerit: l. - . l. 3 .hu . Si lucri sui causa negotium gesserit. sed siqua. eod. Habet tamen hic actionem contrariam in quantum dominus locupletior est factus ; non ut ultroeam exercere possit, si is non negat, Nec enim hoc ei est permittendum; neque novum est, ut non possit ultro agere is qui conventus agere possit; l. Io .in princ. g. hic. licet contrariarum actionum omnium alia soleat e Rc natura. l. II. S. I. g. commod. l. I. ira .F. de covir. γ util. tui. act.) sed potius ut a me conventus possit vicissim me reconvenire ; ut se tueatur excepti is quod mmodo & compensationis cujusdam magis,quam actionis jure . quod indicant in d. l. 6 S. 3. Is hic. verba illa, Vso tamen. De Calumniatoribus. T I T. I. Alumniari in Criminalibus , est falsa crimina
intentare , l. I. S. I. Fad SC. Turp. in Civilibus, per mendacium & calumniam agere Vel excipere, ad negocium alicui malitiose faciendum. t. t. C. de jurejur. propi. cal. Paul. lib. I .sent. c. s. Calumniator ergo alibi appellatur, qui falsa crimina sciens intendit. I. I. S. I. ad. Sc. Turp. In hoc euicto is dicitur, qui pecuniam, ut alicui negotium faceret, Vel non faceret, accepit. Paul. d.c.F. l. I. ct l. pen .ss hic.
Nam quocunque modo quis deceptus est : hoc est , non transiundo , sed sordidis concussionibus,
pecuniam accepit, ut caltamniosa lite abstineret hoc edicto comprehenditur. l. I. s. pen. t. a. t. 3.F. eod. In hunc intra annum in quadruplum ejus Pecuniae quam accepisse dicetur , post annum in simplum
132쪽
De calumniatoribus. IIIpIum, In factum actio competit, d. l. I. η pr. Scilicet subsidiaria; quam Praetor inducit ex facto ipso; Nulla enim Jure Civili actio in hanc rem compa
Et cum accepit; sive negotium deinde secit, sive non fecit, tenetur. l. 3. eod. Habet hoc judicium non tantum iii pecunia-xiis caussis locum, sed etiam in criminalibus. d. s. I S. I. .
Datur ei, propter quem datum est, ut calumnia ei fieret: d. l. 3.3.illud. illi qui dedit ne fieret, & cujus nomine datum. l.7. F. eod. Heredi, non competit; quia sufficere ei debet, quod pecuniam a defuncto datam potest condictione ob turpem causam repetere. l. . f. eod. In heredem in id datur , quod ad eum pervenit. l. s. Feod. Scelere enim alieno ditari non debet. l. 38. f. de reg. jur. Ex constitutione Imperatoria is qui Judici, vel adversario pecuniam dedit, causa, si eam habet justam, cadit. l. I.S. 3.hic. l. I. c.de ραnjud. qui mal.jAd. Sed distinctio hic est adhibenda; puta an bona fide & non per calumniam transigeudi animo quis pecuniam dederit, an vero transactionis praeteriussit quaesitus ad calumniam. Nec enim licitis transactionibus est interdictum , scd sordidis concus nibus. l. I. s. 3. hic. Tenentur & Calumniatores,pinna talionis, i. . tibi Gl. oe s t. c. hic. lege Iulii repetundarum,. l. I. 1. hic. l. te 2 Iulia. S. Alt. 1 ad i. Iul. rep. judicio concussi ovis, l. I. O 2 F. de concussis de falsis : l. r. f. i. f. ad i. corn. de fals atque varie pro modo &varietate delicti plectuntur. l. uti. c. hic.l. I ., .calκmniatoribus. F. ad Sc. Turpil.
133쪽
Solet interdum,qui in judicium vocatur, 'sim
a dictore , tot. hoc. rit. jure novissimo, a quolibet Magistratu ordinario , l. . ubi ct apud quem. Barr. in l. in causa. 16. S. nunc. F. De minor.)petere in integrum restitutioncm : quod vel metu compulsum , vel dolo adversarii, aut aetatis lapsu circumscriptum, vel absentia, vel status mutatione, vel justo errore, aut alia de causa ', quae excusationem mereatur, in captionem incidissic se dicat. l. 7.
F. hic. Quae causa si adhibiti cognitione justa esto videbitur, t. q. lfhic. & res majoris sit momenti, nam propter minimam summam audiendus non est,qui contra jus civile petit in integrum restitui; ne majori rei vel summae praejudicetur. l. st eod.) aequum est Pnetorem ita laesis, i. I.O 2 eod. etiam COTum haeredibus subvenire: l.ε. F. eod. quamvis eX con ventione, aut alio juris vinculo teneantur. Restituit qui in integrum statum reducit. l. 7s. De HS. l. 2.3.3s. seqq. F. ne quid in toc. publie. Restitutio, est redintegrandae rei, puta perlaetae, id est, datae; vel caussie, puta rei promisi e: l.9. . 3. quod met. caus actio. Paul.in lib. I. sent. 7. in pr. qui eam consideratetuarenus petitur. Vel est, sec. I M. I s.
Eryms. F.considerantem eam, quatenus a magistratu conceditur, causae Vel rei reparatio. Tribuitur vel extraordinaria Praetoris cognitione, ut ex titulo de minoribus. l. 2 . S. Mit. De minor. vel data actione, ut quod metus causa.l.9. Spen. l. I .
r. m S F. quod mer. causProponenda est intra tempora legitima , l. 6. F. hic. L . c. de te . iv iης. resi. ut causa plene eOznita
134쪽
uod metvi causa gestum erit. II gnita & probata, vid. M U.obf. 8. O .F2.ccnt. I citatisque partibus, i. 3. l. .F. hic. fiat. Postulari eo in loco debet, ubi reus domicilium habet. l. a. l. I S. C. ubi oe apud quem. A Iudice qui vel propriam, vel mandatam habeat jurisaictionem. l. 3. C. eod. Is eam plus quam semel decernere non debet. Paul. d. lib. I. sint. 7.
Τ i T. II. a It Praetor : Muod metue causa gestum erit, ratum non habebo. l. I. hic. Quo eXtraordinario Praetoris auxilio opus fuit: quia de jure civili contractus vi metuue factus, seum eo jure etiam vi metuve coactus, eo entiat. ι. 2I., .pen. F. hic. Nm coactus velle & nolle retinet, ac ejus quod geritur principium in illius potestate est constitutum. Lorioi. ad i. 3. F. de reg.jur. 7tanquam consensu initus, valebat, nec de eo quicquam antiquis legibus cautum erat. In spiritualibus vi metuue gesta pro nullis habentur. Auth sacramenta puberum, ubi Ias. n. F. O
j. C. si adver. ven. Hippol. sing. 3 7. Guid. Papa. si . 969.. Vis, est majoris rei impetus, qui repelli non potest. l. a. hic. Qui eam infert, & metum facit: l. I. insin. Me Vis enim corpori intentata semper metum animo incutit. l.7. l. 8. hic. Ided vim clausula metus continet. I. 3. E. eod. . .
Vim accipimus , quae adversus bonos mores fit; non eam quam magistratus, jure licito, infert. d.l. 3. t. 29. 3 pend=sadi. Aquil. Quia ea injuriam non habet. l. I 3. S. I. de injur.
Me tum , in hoc Edicto , tantum justum, id est, non uni hominis , l. 6. hic. t. I 3. in pr. f. de re jud. sed majoris mali, I. s. hic. intelligimus, praesentem, l. 9. F. hic. & qui in hominem constantissimum , a formidine objectorum cadit; t.I. 61f. eod. ut Uit
135쪽
l. 7. 8.9.1l C. eod. cruciatus corporis, I. . c. eod. 8c status, i. . l. 8 sfhie. servitutis , d. l. 8. fortunarum, Bart. in . t. pen. n. s. De cond. ob turp. caus pudoris Scinfamiae realis , d.l. 8. 3. 2. Vinculorum , & carceris , lo. p. hic. illiciti & privati ; non publici ;l. 3. l. 2I. F. hic. l. Io. c. eod. nisi indigne incarceretur. Bart. in l. qui neque., .solutum. De V. S. Hipp. si . 177. Non interest, in se quis haec Vereatur,an In conjuge, & liberis d. l. 3. an . Si tamen constaret, metu levi & vano factum quid e ste, crediderim restitutioni, saltem ex ossicio judicis, locum fore. Bart. ct Bald. in . CU. Dd. in I. interpositaM. I C. de transact.' Metus enim ex personae cujusque qualitate , re-nimque circumstantiis aestimandus. Dec. in l .inominnibus. 39. n. 3. De R. I. Cum alii aliis sint timidiores , & natura mulieres facilius commoveantur quam viri : cdque &ex leviore metu restituantur, c. cum locum . ubi Gl. de sponsal. Ias ct Dd. in d. l. interposito. Roman.
Metus tamen reverentialis in hoc Edictum non venit: l. 8. l. .l. 6. C. hic. Nisi accedat alia impresso & violentia. l.pen. l. . C. eod. Solius potentiae, dignitatisque timor, non suffecerit, d. l. 6. nec minarum ; l.9. . eod. nisi sint ab eo qui exequi QIet, jactatae. l.7.lpen. c..hic. Gl. Dd. rn d. l. 9. Datur ex hoc Edicto, metum passo, actio & exceptio quod metus causa; sive res perfecta sit, sive amperfecta. I.9. 3.3st hic. Dat SI Praetor volenti pristinam actionem , quarante metum illatum competebat. d. l. 9. 3. 4. Sed rescissa antea per in integrum restitutionem traditione & alienatione. Et restituta actione agens ,
Petit tantum quod ex ea olim competebat, antequam amitteret, non autem quadruplum. Duar.
Una tamen electa , altera consumitur. d. I.
136쪽
βuod metus cauya se stum erit. IIS Exigit haec actio damnum , l. I a. f. ult. g. hic. nec datur ei cui nihil abest. l. I . in ρr.sseod. Et, cum in rem,id est,adversus rem gestam,scripta sit, non solum adversus eum qui metum Intulit, sed etiam contra quemlibet, qui inde commo dum sensit, datur: ἰ.9 S. An. cum ἁ .seqq. U. eod. etsi
crimine careat. d. l. Iψ. S. 3. Datur intra annum in quadruplum: post annum
in simplum; sed tum causa cognita , hoc est, si alia
actio non sit. d. l. I . f. I. O 2.
In quadruplo simplum est; ita ut res restituatur,& poena tripli sit. d. l. I . S. I .
Cum sui dictum ) rei persecutoria sit haec actio,
d. l..I . f. 2. l. I 6. f. 2 g. eod. & heredibus caeterisque succesbribus datur in quadruplum. d. l. I . S. 2. In heredes, & succes1bres caeteros, in id compe-Tit, quod ad eos pervenit. l. I 6, 9. I. l. I9. l. 2O. ff. eod. Interitum &casum non praestant; l. I 8. eod. secundum Cujacium : Sed male. Non enim de herede, sed de rertio possessore d. l. 18. hic. est accipienda. Quia quoad heredem lassicit vel momento uno ad eum rem pervenisse. I. I 2II de reg tur. Heres enim personam repraesentat defuncti;qui in mora semperfuisse intelligitur. Quod in tertio possessbre dici
Quadruplatur autem, quicquid restitui oportuit, d. l. I. S. I. f. p., .ult. ut fructus percepti, & qui percipi potuerunt, & omnium denique causa : l. 12st. hic. Id tameir, quod vere interest, & in quo quis
Sed, cum actio arbitraria sit, poenam vitabit reus, qui metum intulit, si rem , ante sententiam restituat. d. l. Iψ. S. I. O *. . . Si intra tempora judicati res perierit, tripli poena sussicit: l. I .f. II. hic. Secus si ante sententiam. d. l . I . f. II. vers. Haec si post. quia post sententiam transfusa est prior actio in actionem judicati . l. I 6. S. 6. De pignor. In judicato autem faciendo, condemnatus non fecit moram. Liberatur ergb per interitum praestatione rei, quae quadruplo inest. Unde tripli poena superest. Govean. I.jur. tect. II.
137쪽
de his rebus alia actio non erit, ct Ia in caussa esse .idebitur: judicium dabo. l. I. in manc. hic. Quo Edicto Praetor illis, qui dolo malo ad Versa riorum circumventi, in fraudem δέ damnum inciderunt, dando actionem, I. I. pr.1f. hic. subvenit ruelitis vel malitia sua sit lucrosa, l. 2. De eo per quem se . l. s. f. si quis caul. i. I 3 . De R. I. vel istis sim plicitas sit damnosa. l. . in . l. II. passim.1. de
nis calliditas, fallacia, machitiatio , ad circumveniendum , fallendum , decipiendum alterum , adhibita. Consistit eri in committendo. Quo a culpa ista discriminatur; quae magis in negligentia, Vel ignorantia consistit. l.Ii mora. ubi Gl. F. sol. mat. l. 226.
Praetor hanc actionem ita demum pollicetur , si alia actio, non sit; d. l. in pr. id est, si res alio modo ei ad quem pertinet , salva esse non potst. l. 7. in
Non enim ejusmodi agendi genus, quo perpetua ignominiae nota condemnato inuritur, l. I. iv Derb. dolo. De his qui not. in . temere a Praetore debuit decerni : si alia sit actio , qua quis possit experiri, .vel exceptione sit tutus. d. t. I. S. . , Itaque non est huic Edicto locus in judiciis bo. nae fidei. Quibus omnibus exceptio doli inest. l. 8 .f.F. Delegat. I. l. 2I. F. tui. mair. Denique , quocunque tandem modo quis tutus isit, denegabitur ei ex hoc Edicho in integrum restitutio: d. l. I. 6 cum mult. seqq. l. 2.3.7 3. I O 2. f. pen. t. 18. f. I. O S. 2. F. hic. Ni si probabiliter , a a alia amo competere possit, dubiretur z d. 7. F.ῖ, Aut nisi alia actio quae concurrit aeque famosa sit: R Oriatur nota ex contractu, sed eae delicto; l.3.hic.
138쪽
De dolo malo. ri ut stellionatus. l. 3. de crim. steli via. Gl. O Dd. iul. I9. C. de transacf.
Haec actio, cum sit tam gravis, non sine Iusta causa d. l. I. in pr. nec passim est indulgenda. L s. Se An . f. hic. Quare, si modica sit summa, hoc est, ad duos uiaque aureos, non haec, d. l.9., M. γ lseq. sed subsi- maria in factum potius actio, Gl. γ Dd. cum d. S.
in . danda. 'Nec etiam liberis vel libertis, adversus parentes. Patronosve : nec humili, ut plebeio, adversus consularem: prodigo,aut vili, adversus hominem vitae
emendatioris, scum parcendum sit talium hominiam existimationi, ) danda ; nisi temperata bonae fidei clausula. l. II. , r. Fh.r. Id est, ut detur in id omne quod ex bona fide pnestari oporteat. Esse inc. enim ipso his verbis dolus satis indicatur dc vindicatur ; cui nihil tam contrarium quam bona fides.
l. F. C. de rescind. υend. 1' Praetor in hoc, ut & superiori Edicto, judicium, dat, non modo tribuendo exceptionem , isn. hic. sed & actionem. Haec actio, sutpote tristis & famosu ne nimium, evagetur, non in rem, ut superior quod metus causa , sed in personam quae dolum fecit, scripta est.; Quae propterea designari debet; l. I F., M.f. eod. ud.&id quod Dolo factum. t. I 6.eod. Et, cum ab eo , qui dolum commisit, recesseris, in alios non eompetit; nisi quatenus ad eos pervenit d. l. I f., pen. l. I7 .F. . ' eod. v si plurium dolo quid factum, omnes quidem exsito crimine obligantur: sed uno rem, vel quanti ea res fuit restituente, omnes liberantur. d. l. II. Quia actio de dolo non ad aliud datur, quam ut actori res
dualestituatur; id est, quod ei per adversarii dolum abest l. 38 hic. Atqui post restitutionem ab uno ri etam nihil jam actori abest; . nec potest ei magis, restitui quod jam semel fuit restitutum. Ergo eum. qui restituit non tantum , sed & alios liberari
Lst& haec actio arbitraria, utpots in qua resti-
139쪽
xi Dis s. Lib. IV. rit. IIII tutio fieri arbitrio judicis jubetur: quae ni fiat, sequitur cohdemnatio Quanti ea res est: Cujus aesti matio jurejurando in litem actoris committitur. vid. tis.1fo c.de in iit. jur. l. I 8. g. hic. Si manifestum, rem restitui non posse, protinus reus condomitari debet in id quod intersic actoris. ι. I 8. f. I.ss. hic. Nec hic ad quadruplum crescit in contumacem condemnatio. Quia decepto volenti , non invito
Ideo visum fuit sufficere,si refusis actori damnis,
reus, in vindictam doli, existimationis jactura plectatur, t.I. S. . F. hic. non contractus hoc praetexturescindi. Haec actio olim intra annum utilem, hodie intra .hiennium continuum , cedens a die doli admissi, etsi deceptus abfuerit, vel ignoraverit, competit :ι. . C. hic. & ne quidem litis contestatione perpetuatur. Gl. Dd. in d. l. . Quia est famosa dc odiosa, & contra jus Civile datur. l. 3 IJf. de oblig. O
In factum actio, quae datur in quantum factus reus est locupletior, perpetua est: ι . in .ss. eod. Cum,quia cestat acerbitas ignominiae, i. 29. Τ. eod. tum, quod haec sit mere rei persecutoria. i. 3 . De action. tit. In st. de perp. O temp. action. Qua ratione etiam doli exceptio est perpetua ι .s ult. De dol. mal. exc. Haeredibus datur haec actio, ia rei persecutoria est. In heredes autem eaeterosque succe res perpetub, eatenus, quateuus ad eoS PerVenit, ι. II. S. I. ι. 26. eum v. seqq. F. hic. Vel dolo eorum factum Iuo minus perveniret. d. l. II. S. I. d. t. 26. cum
Quod enim ultra est , poena est in persona heredum . Quo poenali genere actionis , haeredes conveniri non solent. l. I. De priν. del. I. un. C. exdol. def
140쪽
De minoribm viginti quinque annis.
Τ 1 T. IV. P Raetor sciens fragile & infirmum esse minorum A judicium, Sc multis captionibus obnoXaum,hoc titulo eorum tutelam , naturalem aequitatem secutus, suscepit. Et sic edixit : αuod cum minore quam viginti quinque annis natu gestum esse dicetur: uti quaeque res erit animadυertam. l. I. Duc. Id est, prout quaeque res gesta pollulat & mereri videbitur , anima vertam; id est, emendabo,corrigam in melius,adeoque in integrum restituam. Ut ita illis verbis restitutio ipsa pariter ω ejus causa exprimatur. Donet.
Minorem dicimus etiam die natalis sui,ante horam, qua natus est, computatione temporis a momento in momentum, id est, ab hora in horam, Gestum sic accipimus , qualitercunque gestum sit, id est, sive contractum sit, sive quid aliud contigi l .l.7. hic. Puta quod minor ipse gessit: alias non .
In delictis sane nulla restitutio est, ἰ.37. l.9. 3.2. ct seq.1Leod. quanquam poena miseratione aetatis in his arbitrio judicantis, I. LII. depornu. mitigari
soleat. l. 1o8. de R. I. d. t. 37.
Delicta hic intellige non quae re ipsa per ignorantiam contrahuntur,in iis enim conceditur restitutio, I. I. C. Si adυ. delict. l. a. CAod. l. 38.3.stuprum. fadleg. Iul. de adult. Sed quae ex animo veniunt ; ut furta, adulteria; α quae dolo malo eontra leges &in contractibus admittuntur. l.9. 6.a. Lar. f. hic. d. LI. Etenim malorum mores animi in simitas non excusat, d. l. I. Ac contra leges committens indignus est carum beneficio. G. 37. in M. Nequaquam etiam audiendus, si post repudiatam hereditatem , ad partam laboribus substituti pecuniam , velit minor admitti, ι. 26. s. et .F. hic. Nisi forte durante minore aetate res hereditariae, non a sub