장음표시 사용
141쪽
substituto, aut, quod idem est, agnato proSimo:seda creditore sint venditae: Luit. C.de re jud.vel abstin. hered. aut si ipse , se majorem simuIando, fallaciam alii struxerit. l. 3. C. se min. se major. dix. Cessat & restitutio,cum minor mandato alterius gessit, i. 23. hie. & cum actus ipso jure non valet; quamvis & cum aliis actionibus hoc restitutionis
remedium non concurrat: l. 16. S.I.eod. & cum major factus probavit, quod in minori aetate gessit. l. 3. S.I1 eod. t.t. c.si major. Dc .
Perenda erat olim haec restitutio intra annum utilem, hodie, & petenda, dc lis coepta terminanda est intra quadriennium continuum. l.ult. C.derem. in int. rest.' Quod currit post vicesimum quintum annum completum , niu per adversarium steterit, quominus res finem acciperet. l. Is hic. Nihil autem refert, minores sint patres-familias, filii-familias, mares an foeminae, dummodo eorum intersit resti tu i. l. 3. 34'o' f. 7. F. arc. - Ιdeb ea tantum, in quibus manifesta est circumscriptio, irrita fient : vid. d. l.7. l. 6. t. 36. S. I. t. q. f. eod. affectionis etiam habita ratione. t. 3 s. g.
Sed non aliter in his,minoribus subvenitur,quam si, caussa cognita,& rem alicujuε esse momenti, l4. De in int. rest. & in eo se aetatis lubrico lapsos,probarint. l. II. S.3..hic. Cum non mali eventus, sed inconsulta sucilitas pariat restitutionem , d. l. H. S. 2. & laesio ha rens in ipso contractus principio. d. II.,.s . per .
An verbsoli minori sit succurrendum, an etiam iis qui pro eo sunt obligati, an potius creditoribus, I. 33. Jhic. denique quis, contra quem, inam neque
adversus parem, hoc est, aetate minorem, d. l. M.
pen. ίSiquidem laesi sint ambo : Nam tum privile-tiatus contra privilegiatum non potest uti privillatio suo, Sin unus laesus sit ei succurretur. in item libertatem , L9. S. 6.F. eod. Nisi minor a Principe hoc ex magna causa consecutus fuerit. l.Io .hie. nec' . semper
142쪽
De capite minutis. I 2Isemper contra bonae fidei possessorem, restitutio da ri solet. l. I Iseod.) ex qua gestione, propter quam
causam , dc quatenus, d. l.9. l. 23. f. eod. restituendus sit, diligenter ex circumstantiis rerum est perpendendum. d. l. 13. S. I. Causae autem cognitio praesentibus adversariis; aut legitime evocatis, facienda. d. l. 13. iv pr. versica a. Ex qua Praetoris, i. 2 . s. I. f. ult. F. hic. aut minoris magistratus, i. II. eod. in provinciis Praesidis: I. 42. hic. cognitione, totum hoc judicium pendet: Cum ex Edicto nulla proprie actio Vel cautio proficiscatur.
Restitutione in integrum decreta , unusquisque jus suum integrum recipit, sumptusique in rem facti restituuntur: l. 2 .F. pen. l. 27. insin. F. hic. una cum frustibus, us iris, & omni causa , tam minori, d. t. 2 . S. pen. l. 27. f. I. quam ei, qui cum hoc contraxit. l. o. M. . eod. Nam & illi qui cum eis contraXerunt, in eam conditionem, qua ante contractum fuerant,sunt re ponendi. I. 39. S. . hic. Quod & in omnibus in integrum restitutionibus sexigente ita aequitate) observatur. l. 22. F. m
OUia, si debitor , sive per adoptionem , sive
emancipationem, capite minuatur, actio, quae contra eum competebat, stricto jure extinguitur; cum statu mutato, & persona mutetur, utpote quae
sine statu suo stare & 1iibsistere nequit,ideb Praetorcam hoc Edicto restituit. Et ait : taui quaυe , posteaquam quid cum huactum, contractumve sit, capite diminuti, diminute e se dicentur,in eos ea e , perinde quasi idsectum non sis, iAdicium dabo. I. a. S. I. hic. Cum capitis diminutio sit status permutatio ; in
pejus puta deterius; ἰ. I. hic. α tria sint status
143쪽
Deest. Lib. I C. Tit. VI. . capita, libertas, civitas, familia: triplex etiam est capitis diminutio : maXima, cum libertas , cavatas α iamilia, amittuntur : media cum civitas & familia amittitur: & minima , cum tantum familia mutatur. l.ula .hic. ct Inst. eod. Hoc autem Edictum ad minimam capitis diminutionem pertinet. Nam sive amissione libertatis,sive civitatis, contingat capitis diminutio , locus Edicto elle nequit. Quia sic minuti penitus non possunt conVeniri. l. 2. F. eod, i Utilis tamen aetio dabitur in eos , ad quos bona capite sic minuti pervenerunt, sive fiscum, sive dominum. d l. 2. 7. ,.sinst. e ea. Nec habet hoc Edictum locum in his, quae pothcapitis diminutionem contracta sunt. d. l. 2. S. 2. neque in delictis. d. l. 2. S. 3. Et cum sit rei persecutorium,perpetuum quidem est, & in heredes, & heredibus datur; d.l. 2. , .ult. sed non in solidum;sed quatenus,sive Capite minuti, sive eorum heredes, facere possunt. l. 2. C. quod cumco qui in alie n. fol.
Ex quibus causis majores viginti quinque annis in integrum restituantur.
MAjoribus viginti quinque annis laesis & qui ab
illis laesi sunt, vel propter absentiam necessariam , puta justi metus, i. 3. hic. Vinculorum, hic. Reipublicae , L . hic. alteriusve justa causa Mnecessaria, l. s. hic. vel probabilem, Reipublicae utilem, ut studiorum, I. 28. hic. hoc Edicto per in integrum restitutionem succurrit Praetor. vid . I. S. I. cum si . seqq. F. cod. Modo a nemine domi fuerint defensi : amicis eo-xum interrogatis an defendere vellent: aut nemine existente qui interrogari posset. l. 2I. S. ult. I. 22.
Constat hoc Edictum duabus partibus ; qua-Tum
144쪽
De alienatiane judicii, Oc. Ir rum prior specialiter loquitur de absentibus , Sciis qui in vinculis , vel servi tute, vel hostium potestate simi : Posterior est generalis, & omnes alias causas edicto non eXpressas, complectitur. d. l. I. S. I. Prior pars minus est in usu ; quia personis in ea expressis, e Xtra ordinem jus, ex Senatusconsultis,& principalibus constitutionibus , dici solet. l. a. eod. Datur ex hoc Edicto restitutio intra annum utilem , hodie , ex Justiniani constitutione , intra
quadriennium continuum. l. ult. C. de temp. inint. res8.
Et quidem, non si leges permittant; sed si leges
non eXpresse prohibeant, eam pollicetur Praetorist. 28. f. a. 1f. hic. EX capite ignorantiae non datur restitutio. l. ult. C. de long . temp. prα r. Ossicio tamen judicis illis succurritur ad triginta annos. I. 3. c. hic. In contractibus puta bonae fidei:
I. 3. C. hic. Quia in illis judiciis amplissima )udici potestas judicandi quid ex bono & aequo praestari oporteat, data est. S. in bonaesidet. Inst. de action.
De alienatione judicii mutandi causa fucta.
Τ I T. V ΙΙ. 3 Ltima restitutionum species ad alienationem V judicii mutandi causa factam pertinet. Edicto Irraetoris introducta, ne cujus deterior causta ex facto alieno fiat. l. I . hic. Ne scilicet inciliena potestate sit, conditionem alterius non delinquentis facere deteriorem. contrat. 2. F. quod vi
Praetor ergo actionem in factum dat, d. l. I. I 3.s . . l. 8. hic. si quis, re vel possessione, dolo malo,
QVocunque modo, etiam donationis causa, l. pen. Da c. alienata, molestum, aut quocunque modo duxiorem adversarium,prueatum nam si publica po-F a testate
145쪽
xet Digest. Lib. IV. Tyt. VI I. testate praedito mancipet, ipso jure alienatio est nulla. l. 2. C. ne lic. pol. pro se sit ecerit. l. I. 2.3. . in c. Competit ad id quod nostra interest, i. . 9. s. F. eod. alium adversarium non habuiste. Quia haec sctio non est poenalis, sed res persecutionem arbitrio judicis continet. l. . f. 6. hic. Ergo neque alii competere potest, quam ei cujus interest, neque ad aliud quam ad id quod interest. Ea demum namque actio rei persecutoria est, per quam persequimur quod nobis e X patrimonio abest l. 3s.s de obi. O a t. Nihil autem abest ei cujus nihil interest; cum appellatione ejus quod interest contineatur,
α quod actori abest,& qnod lucrari potuit.
Constare debet,dolo malo, inter Vivos, t. . S. Σ. I. 8. S. I. hic. &causa mutandi Iudicii, alienationem esse tactam. Bart. l. . hic. text. in d.l. . S. I. O S. 3 . . .
Ad futura judicia haec alienatio pertinet. Cum rei litigiosae alienatio sit invalida. t. a. l. . C. deliri . Datur & heredi: d. l. . 6 .sin. dc in heredem, vel similem , quatenus ad eum pervenit. l. 7. l. 4. S. 6. hic. Non post annum continuum : Ls. 6. 7. hic. quia licet pertineat ad rei persecutionem, tamen e X Pa te debitoris ex delicto , cum e X dolo nascatur, quod delictum est , l. 16. De Gl. mal.) dari videtur. l. 7. hic. aeterum non modo personalis amo ad id quod interest , sed etiam restitutio in integrum , ex hoc Edicto data fuit. Idque vel jure actionis in factum, vel actionis utilis in rem, seu utilis rei vindicationis. l. un. C. hic.
Restituebatur enim aEtor ut hac actione praeto-xia uti posset: cum nullam adversus eum qui non possidet, puta eum qui rem alienavit, jure Civili haberet actionem: ut&iu actione de dolo obtinet. l. I 8. de dolo.
146쪽
De Receptis, qui arbitrium receperunt, ut sententiam dicant.
1 I T. VIII. O olent litigatores ad judiciorum moras & sum- plus, caeteraque incommoda declinanda , privato alicui viro bono, uni aut pluribus, sed numero potius impari quam pari, l. 17.9.6. l. 27. f. 3.hic. controversiam dijudicandam credere: I. 32.37, 3. - . F. in eumque ita compromittere , ut quicquid statuerit, ratum atque fi mum &pro judicato habeatur. l. a. 7. 3. - - sod. Quod ne elusorium esset, Praetor se interposivit,& hoc modo edixit : arbitrium pecunia compromusa receperit, i. 3. f. a. hic. sintentiam eum dicere cogam , ct nisi arbitrio pareatur, qua de re recte compromissum erit, pecuniam compromissam st-οi jubebo. Recepi sic arbitrium videtur, qui Judicis partes
suscepit, finemque se sua sententia controversiis impositurum pollicitus es ; non qui hactenus tantum intervenit, ut eXperiretur, an consilio, Vel auctoritate sua, litem discutere posset. ἰI3. 3. 2.hic. Arbitrorum duo sunt genera : Unum ejusmodi, ut, sive aequum, sive iniquum statuat, parere debeamus : I. 27. f. ata hic. aut pinnam eX stipulatione solvere : l. a. hic. vci, ea non adjecta, intereste: d. l. 27. S. ult. Quod observatur , cum eX com promisto ad arbitrum itum est. Quo de genere hic agitur. Alterum ejusmodi, ut ad boni viri arbitrium redigi debeat, etiamsi persona certa sit comprehensa, cujus arbitratu fiat. pro . Soc. Ad quod hoc .Eὰ ictum non pertinet. Hujus Edim duae sunt partes, quarum altera, eum qui recepit arbitrium , sententiam dicere ; id est, ea mente aliquid pronuntiare ut secundum id titigatores discedere a controversia velit: l. I9. S. I.
147쪽
hic. altera litigatores diste sententiae stare, ac mo-Tem gerere, metu pCerue Piastor compellit. Jure quippe veteri nullum erat arbitrii munimentum, nulla Uis, nisi pecunia esset compromissa, danda ab eo qui arbitrio non pareret. vid. l. 27. S. sis. hic. Non cogit Praetor arbitrum sententiam dicere, siexjusta causa eXcusatur, l. . l. 9. F. 3. 3. IO. f. II. l. 3Σ. f. g. bis. Vel, si compromisium aut sit nullum, vel Tatione arbitri, t. I. l. I. eod. Vel propter compromittentes, servus. l. 3 s. eod. Vel rem, de qua compromisium, d. l. 32. S. 6. aut sit incertum, an e X
eo poena ob adjectam conditionem exigi possit ,
. II. f. . eod. aut sit finitum. d. l. 32. f. 3. Finitur, Vel die , d. l. 32. f. 3. intra quem arbiter definire ex compromisto debuit, exeunte ι nisi is
omnium Voluntate prorogetur, l. 2F. l. 27. eod. V Imorte arbitri,aut utriusve qui compromisit,d. l. 27. S. I. vel acceptilatione, l. 13.inpr. eod. judicio, l. So. eod. pacto. d. l. 32.6.F .F. eod. dcc . .
Iustor caussae ob quas a sententia dicenda arbiter excusatur sunt. Si cum litigatorcs infamaverint: 13 f. . hic. Si spreta ejus auctoritate ad judicem,
d. 9. f. .Vel alios arbitros,l Io. eod. iVerint . si mul- tb post ad eum reVertantur. l. I7 .f. I. eod. quod ar-hitrio judicis erit aestimandum , alias caepta iurbitrandi potestas triennio finietur. l 13. I . C.dejudic. Si unus ex litigatoribus bonis cedat: d. l. 17. in Irin c. Si inimicitiae capitales inter arbitrum Sc litigatores Intercesserint: Si aetas aut Valetudo, quae postea contingit, id munus ei remittat: aut alioqui incommoditas rci post arbitrium susceptum incidat. l.I6. hic. 8cc. Qualem sententiam arbiter dicat, ad Praetorem
non pertinet ; dummodb dicat quod sibi videtur, I. I9. in pr. hic. idque non tantum corpore , sed δί'animo, vid. l. 27. f. F. seqq. hic. l. 2o9. 1f. deverb. sistis. praesentibus litigatoribus ; d. l. 27. S. . nec sit incerta, l. quid tamen. 2I. 3 3 .hic. 8c si de ea re, de qua compromissum, t. 32 S.Iῖ. ct f. ιιθ. l. 6
148쪽
Nauta , eaupones , ct c. I 27 In ea, nec appellatio, l. I.ubi Bald. .hic. Mar par. 6. de opp. n. 27O. nec reductio ad arbitrium boni viri, Panorm. O Dd. in c. quinta vastis. 23. dejurejur. Bart. in l. in societatem. vers. arbitrorum. F. pro sco
Non appellatio, quia nec judicati actio inde prae stari potest, & ob hoc invicem poena promittitur, ut metu ejus a placitis non recedatur, l. I. C. hic. quamvis etiam inique arbiter pronuntiaverit. Imputet enim sibi qui talem elegit. l. 27. S. stari. hic. Hodie, contra quam olim, l. a. hie. e X sententia arbitri actio & exceptio datur , si partes eam vel consensu exprcssio , id est, subscriptione : vel tacito , id est, decem dierum silentio , probaverint. l. c. hic.
Nec post illud tempus reductio ad arbitrium boni viri peti potest. l. pen. C. hic. ubi Bald. Mar. d.
Si tamen enormis & evidens laesio in arbitrio emeat, etiam post decem dies exceptio doli, contrae illius iniquitatem, l. 36. de C. O. Opponi potest, e X-ecutionem impeditura. t. 32. f. cum quidam. F. hic.
Nauta, caupones , stabularii, ut recepta restituant.
Τ I T. IX. π Υ Τ arbitri, l. 3. . I . sinpra.de rec. arb. sic & nauis 'tae, caupones , stabularii, de recepto tenentur, ne alioqui, cum sit necesse fidem corum sequi , res eorum custodiae committere , occasio eis detur cum furibus adversus illos quos recipiunt, coeundi. l. I. S. I. hic. Ait igitur Praetor , Nauta , caupones , stabularii, quod cuiusque y alvum fre receperint, nisi restituent, in eos luisicium dabo. d. I. I. in pr. Nautae,caupones, stabularii dicuntur, qui navem, cauponam , stabulum exercent. d. t. I. 3. 2. 33-
149쪽
118 Digest. Lib. I C. Tit. IX. seqq. id est , ad quos quaestus & reditus praecipui
perveniunt. l. I. S. F. De exerc. aris.
Receptae res videntur, etsi non expresse custodiae eorum sint assignatae, sed solum immisiae: hic. modo immisias esse sciverint, aut scire potuerint . Ignorantes enim obligari certe durum esset. Custodiae ergo nomine tenentur, d. l. I. in . d. I.
s. in pr. hic. etiamsi dolo & culpa careant; Nisi quid vi fatali aut majori contigerit da. 3. S. I. hic. aut praedixerint, ut quisque veAorum aut hospitum res suas servet, neque se damnum velle praestare, M vectores praedictioni consenserint. l. An. in pr. vers item si praedixerit. F. eod. Τenentur non solum de suo facto , sed & omnium qui in navi, caupona , stabuIo sunt, habitant, vel diversantur. l. I. f. . l. 2. l. 3. in pr. S.I. E. eod.
Datur ex hoc Edicto, ni restitutio fiat, actio in factum Honoraria de Recepto ; d. l. 3. g. ita. quae cum rei persecutionem contineat, perpetua est ; Sciam heredi, quam contra heredem competit. d. l. 3., pen. Praeter dictam actionem , & hae personae tenenatur actione in factum in duplum , si vel ipsi , vel
aliquis eorum , quorum opera in exercendo utuntur, furtum fecerat, aut damnum dederit, ei qui res suas credidit. l. 6. O 7. hic I. un. F. furi. adv. naur. caup. stab. Datur ex quasi maleficio. Culpa enim est, malis ministris uti. l.ult. S. . hic.
Factum Vectorum, aut viatorum, non praestant, d. l. 6. S. 3. ut nec servorum suorum, ut quorum nomine noxali duntaXat tenentur. l. vis. S. . vers. ser
Haec adtio perpetua est; sed cum sit poenalis, non transit in haeredem. l. . f.6. ff. hic. Competit etiam , si nautae his qui in navi sunt, praedixerint, ut res suas servent; nisi consenserint:
d. l. uir. in princ vers. item F. etiam tacite remanen
do in navi. Nam & hoc casu sibi imputenr, qui
150쪽
De Iudici is , sec. I 29 maluerunt hac lege in navi remanere. Accur Ant. Fab. ad d.l.ult. in privc. Plures si sint nautae, adversus singulos non in solidum , ut exercitoria, l. I. S. ult. 2. de exercis. action. sed pro parte datur. l. ult. S. plures. hic..
LIBER U. De Iudiciis , o, ubi qui sique agere vel
Actenus de Iuris prudentiae judiciorumque principiis : jam ad judicia
ipsa progrediamur. Judicium , est legitima contro-Versae apud judicem tractatio Scdijudicatio. arg. cfrus. Io. de C. S. Partes judicii praecipuae sunt, Litis contestatio δίSententia. l. I. c. de lit Cont. l ys. De re jud. Reliqua, quae in judiciis versantur,aut praeparatoria sunt , ut citatio; l. IS. Frem rat .hab. aut media , ut probationes et aut consequentia , ut executio. vid. Auth. ad haec. C. hic. Dicitur hodie lis contestari , quando res agi di ceptarique coepta est , per Actionem propositam,& responsionem rei subsecutam. d. c. I. ubι Socin. Exi de lit. coni. Puta talem, per quam actori contradicit. l. 2. in princ. C. de iureiur.propi.calum. l. I . f. I .hic. Nam sine contradictione lis non est. l. 73. . de procur. l. 2s. f. ult. I. seq. ad LAqui . Judicia sunt aut Extraordinaria, sive fiscalia, in quibus formularum subtilitas non est necessaria , . I. 7. S. I . de negor. est . ut hodie, sublatis veteriuri formulis, l. I. C.defrmul. sunt Omnia ; 6.ult. Inst .de interd. l. I., pen. De calum. aut Ordinaria,in quibus