장음표시 사용
151쪽
eveniat, ut nascentibus Gemellis disparis sexus, ut- plurimum minime vitales, aut taltem lummae debit talis, ae maxime loemina existat, non negandum runde neque infletari licet, quod ubi res eo modo eveniat, nimirum , ut summam debilitatem Me ineptitudinem ad vivendum praeseterant, scaenrina Si valetudina ita re in foecunda futura si r se ubi convenient robote docentur, e nullam debilitatem, aut repugnantiam ad vivendum praeseserant, inferre quod foemina ex ex hoe . quod cum mare nata sit , ad generati nem sit inhabilis, neque rationi eonsentaneum est, neqtie auctoritate ulla munitum , neque ulla experientia eonfirmatum qii in imo, rationi contraiarium est, ct auctoritati ad vel satur experientiae non respondet Et quoad rationem , assumpto Advcrsariorum dici crio/illa, de quo supra, quod seu res se habet ad else, ita etiam ad operandum, certum est, quod quand cunque foemina nata eum mare Gemello bene te habee ad elis, bene se habebit ad operandum eum igitur ei eelsentit Mima virgo non bene tantiam sed optime se trabeat ad esse, quia ela optime conformata est Si optimum obtinet temperam Entum, Et vires sortit nesint uras, Optime quoque se nabebit ad quamcunque Na. orae operationem, ac praecipue ad generandum, ad
quod unusquisque ex sui natura praesumitur habilis r
Zarate, Si iure quia quae a Natura sunt, semper pra,
sumunt adesse, ut est notissmus. Praeterea nulla affignatur, vel assignari potes ratio, euiscemina, quae eum mare gemello nascatur, inhabilis existimat i, imo damnari debeat ad generandum, ut, ineque debili a nativitate, neque ullo vitio et befactam praescierat; sed econtra in ea vigeat firmum Naturae robur, e emineat aptista ad omnes alias Hulae operationes . Ineas sum ergo, inanites omnino dubium de elus inscecunditate excitatur hui tantum fundamento innixum , quo cum mare gemello nita sit. Ad de his, quod non maior ratio est, eur, ubi mastulae mina in utero materno concipiantur , foeminatari um ex maris societate hanc generandi inhabilitatem contratiere de eat , non autem mas ex societate
loeminae elatamen constat aliquando matrem, alias etiam iceminam, ali atque utrumque loeeundiis mos fui se, ut illustii bus expellentus conlirmatum inlerius ostendemus. Sed neque ulli auctoritati haec opinio, ut distanus ῆnnuitur; nam etiamsi iusque de quo, itotquot v Iumina Classicorum Auctorum lucem viderunt, re volvantur, nusquam in ea re dubium aliquod excitatum comperiemus, non obstante, quod omnes optime noverint , partiis geminationem in homine perieuli plenam eme aes alti sint, id plum multo magis habere loeum, uti nati lexus disparis existant aetrequenti experientia firmatum esse asseveraverint, in hoe partu Se matrem simul, M pueros ut plurimum periclitati de si forte fortuna nati supersint, vitam valetudinariam, maximeque morbis obnoxiam traduceres; qui Seeorpore aliquando mutilos , a male formatos . monstrosos esse , cum tamen de hae repugnantia di inhabilitate ad generandum, nullus, quod sciam a seire me certo proiiteor runquam, aut ut quamne verbum quidem. Sed ad expersentiam accedamus unicam rei uni magi. stram, aceertit Iimam omnium rerum iudieatricem Galen lib. i. de smρι Medicam. cul east lis quae a petutissime nobis ostendet memel Ios disparis lexus all- quando non tantum adolevisse led ineolum sanitati vitam ad senium usque produxisse, quin kex illis marem ademinam fuisIe ineunditate insignes.
Α primo exstat testimonium D. Augustini tib
decimit. De cap. c. in quo plures similes loetus S vixit se, e robulto extitisse testatu i aliique ex Medieis ipsum firmant, a proprias observationes in medium
afferunt, ut inter recentiores Frederis Bonavent loco suo. t. e Iul. Guas a vin in comm. lib. O. Problem. Aristot num. 19. Ego inquit, noviso im natos marem,
Ioeminam iacostumi matre adolevisse a V iuventuti
proximos etiamnum vivere . Praeterea Ioan Gallego
della Serna Philippi Tetti S: Quarti Regum Hispaniarum Archiater tib 3. de Princ* generat tras . sq. suum testimonium adducit his verbis i Et ideo non per Iopetuum, quotiescunque Iunt gemini mas , e farmina moriatur famina Mognovimαι enim geminos marem e Iaeminam viveates adbae satis robustos , aguntque iam
Sed ut ad immediata accedamus, nec solum ad lo sum tempus vivere incolumes gemellos disparis sexus constat, sed alterutrum aliquando, interdum etiam utrosque esse foecundos Audiamus primo D. Augustinum ιοι cit. cae. 6. Novimus, inquit, gemino di vers eos, ambo adtae vivunt, ambo arate vigent altae quorum eumsat inter I simile eomorum Decie quantum
in diverso sexu potest , Uisut ramen evr νορosito vitae ita sunt diisares, ut praeter aes.s, quos necesse est a virili-Misiariis Demineos ere ille coniugatus, illa virgo D. rea ex ille numerosam prolem genuit, uia nee naenie Denique, ne longa Auctorum recensione taedio Loctori sim, satis sit Roderie. Castr. ιιθ. . de nati Mat. εaq. It exemplum retulisse. Cum ergo Auctor hic Gmni fide dignuseommunis opinionis ei realio dubium mentionem habuisset , hae verba subdit et Arramen amantissmus frater meus Maatiscus a costa remotu es
cum ebarissima sorore Leonora Pae , quorum uterque summo Dei benefici qm Magesmum fere agit anηκm , a que ut non solam viribus tomoris, veram etiam quod citra invidiam dictam velim Animi ora meHis, metuis te, madentia , e morum integritate conspicuus ι δενον vero , quae illum uno die tantum praemenit, numerosam
habet prolem, me quibus aιi. similes geminοι D. Anae I sim vidise refert, urieriam contra Ari telem colligas, mutrum interesse e libris, an experientia loqui Non ergo ex eo, quod nonnulli, qui nascuntur Ge. melli, sunt disparis sexus, non facile vivant,&im- cilles sint Mad opera naturae parum habiles, deis ducendum neeesse esse, ut omnes, ut sic nascuntur, iisdem vitiis laborent; nam quemadmodum Septim
strium, licet plurimi non vivant eu imbecilles sint, ut ex iis ui met Hippocrat. Mao.de Septim e Omm. Part. de caνmb. 8 ex aliorum omnium auctoritate , e consensu probavi Ia. i. Οὐ Medis Leg. tu 2 quo Dalibi aliqui tamen viribus firmioribus de vivunt, e Iaadoles cunt, Se non seeus ae eaeteri quieunque homines ad opera Naturae sunt suffieientissimi r ita etiam ex iis, qui Gemelli sunt, aut etiam disparis sexus, licet plurini intereant, E s vivant, imbecilles sint S valetudinariam vitam traducant, aliqui tamen Ob Genitorum robur ipsis quoque eommunicatum Se vivunt, S adolescunt , 5 ad opera Naturae sum , ut eae teri quicunque homines, sum cientes, etiam adgenerandum, cum societas Gemelli diversi siexus non id possit, ubi rigor Naiuiae emineat, ut illos ad opera Natiirae Re praecipue ad generandum inhabiles faciat.
Ad itulum fecitndum Libri leti indi, ad
Titulum tertium , Libri tertii. ARGUMENTUM. Olympi , uxor Tiberi Pantoschi , vigente
Peste, cum febre correpta emet cum vomitu, capitis dolores, siti, ac ingenti inquietudine,' spatio quatridui decessisset, ac
pridie quam decederet, inguinibus parum per doluisset, non apparente tamen insignitum reci nec rubores, a Pelle ipsam fuisse sublatam dicebatur eum alia ex parte defunctae propinqui, eam non ex pelle , sed ex veneno a marito porrecto decessisse firmarent. Itaque cadaver domi per aliquot
horas detentum putrescere incipiens Odum Fiscus
152쪽
Fiscus illud reeognoscere vellet per Medi. cos ad hoc destinatos elatum est in locum
in quo caetera cadavera peste sublata reconduntur maritus , hoc non obstantes, in carcerem conjectus , cum mirum in modum
Propinati veneni suspicionem augeret similis delicti alias intentatio , quo tandem uxorem e medio tollere satagebat . Hae a Tiberio satis confidenter respuebantur Unde relictis, quae ad rem Medicam non iaciunt, sequenti discursu , rei veritatem indagare rogatus, eam detegere breviter sed dilucide pro euravi.
quod determinati possit ex certis signis, an homo
vita functus interno , vel externo veneno obierit quam opinionem aliqui etiam Jureconsulti sunt ieeuti,
ego eam rem ιι cauast Medis tu tit. 1. σκU. 6. pertaram , examinans , in eam sententiam veni , quod Iicet universaliter loquendo hoc maxime operosum, sit, tamen num. ult eam eonclusionem firmavi , ni
mirum, haberi posse eertam cognitionem , atque inulli bilem hominem ex veneno propinato non oblitas se, quia tametsi omnia pene aecidentia , quae purululane ex veneni externi assimptione, apparere possint ex veneni interni violentia; quia venena in nostro corpore generata possunt ad amussim referre natu tam , e malitiam venenorum externorum , tamen non e conyers fit, quod venena externa omnia accidentia excitare valeant, quae excitare solent quaedam venena interna ut Pestis venenum thoe in casu nostro manifestissimum fit quia etiamsi vomitus materiarum corruptarum, ingens ille capitis dolor, stis ardens anxietudo, morbi aeuties, ac mortis celeritas, S a parentes denique i cadaveris peticulae 8 exanthema. t pessimi coloris, Belivores potuerint ex veneno Pr pinato pullulare Bubones tamen in inguinibus non nisi a veneno interno originem habere potuerunt, ne
queunquam in potionatis tale quid observatum memi PasI Zaccb. Quas blad. Om. ni me legisse erae alta evidens est quia apparentia tu jusmodi tumorum fit ob id , quod Natura ipia per
eonsuetas vias, nempe emunctoria exonerare se proin eurat, ubi eorruptos, a noxios humores in corpore tribulantes persentit a vero ubi veneno exteriano est irritata, per proximiores ductus illud expellere conatur, hoc est per ventriculum, omitum excitando, aut per intestina Gieet ininus tuto Dexeμtando ventris fluxum Quibus adde , quod veri
num externum extra venas permanens non potest peripi b ductus venales expelli, ut venenum internum, quod natura ad emunctoria per eosdem ductus, ubiacunque existant, saepissime, ne semper dieam4 demandare latagit. Ergo apparentia hujusmodi tum rum, vel pene Aures, vel sub axiliis, vel in inguintiabus semper facit certitudines, quod venenum , ex quo .m ger sublatus est internum fuerit, non exterianum, unde idcirco dicitur, Bubones esse signum Pe Istis demonstrativum. Lud Septa l. lib. I. de Pin. v. s.
nempe signum quod soli Pesti, non ulli morborum eonvenit quod in eas nostro manifestissimum ni it eum olympia, ut in proeeilii habetur, tertia ab inv sone morbi in inguinibus dolorem passa sit, in illisque
levis tumor apparuerit. Neque eontrahoe quicquam facit, quod adversarii opponunt, nempe dolore mullum , ac tumorem, qua Iiscumque fuerint, non apparuisse ex violentia Pellis, sed tantum ex humorum agitatione a veneno propina isto facta, Se ex nimia febris non pestiferae, sed tamen malignae inealescentia, ut alias evenire, nec de raro obiervamus at in Peste de tumores, dolines ubi iscunque fuerint, multo evidentiorestiunt, eum Natu. xa ob majorem morbi malitiam, conetur noxios h mores vi ae valide ad eas partes expet Iere. Respondetur enim, quod tantum abest, ut huiusmodi tumores, cum solum leviter apparent, ex alio morbo, quam ex Peste eveniant, ut tunc maxime ex Pes e fieti certius commostrent, quia arguunt, Natu. ram stimulatam quidem a pestilentium humorum maia I ignitate ae pernicie ad se exonerandum, sed prae debilitate luccubuiise nec ad opus perficiendum ut Iscisse; se quantopere potest , nos utcumque fidemtiores reddere, ae spem aliquam salutis promittere eum tumores foras prosiliunt, ac decie manifesta me gnitionem praebent, ex eo, quod validam Naturae virtutem expultricem ac eius iupra materiam morbi fi- eam, ae pestilentem dominium ostendunt; tantopere eum levio iculam, aut nullam de se significationem praebent, ipsam Naturam iam prostratam, ea moriabi malignitate evictam porrendunt et nam tales m. siserae iebre adeo exitiales sunt, ut illi eo cordi vi-em fonti insidientur, cipiritus omnes, a nativum ea lorem obruant, e penitus extinguant, ita ut i sam Naturam ne insurgere quidem momento peris mittant contra irruentem humorum perniciem equae aegrum in citissimam, aequasi repentinam mor
Multo minus eontra faciunt, quae de novo ab A versariis obiiciuntur , atque illud praeeipue quod a Galen lib. 6. de lae abs ea . e. ab aliis tam Medicis, qvam Iut econi ultis quos adduxi tib a Q. V. it. quast t. nam. 6. firmatum est, nimirum quod si aliquis cum sanus, a robustus degeret, victus ratione ianorum, modo instituta cabas Iumpto cibo in prava symptoma Pta incidat a tertitudinem propinati veneni faciat Cum ergo Olympia sana omnino degeret; de repente ab assumpto cibo in cena in tam pernecabilem morbum. tam horrendis symptomatibus associatum inciderit eam certe non ex internorum humorum eorruptione sed ex administrato veneno aegrotasse, ae succubuisis firmandum
Sed hoe nihil omnino affeti, quia Guleni alimrumque Medicorum assertio, licet alias ineaeteris ea. sibus locum habeat, nequaquam habet locum inlesie a
Pessis venenum non aliterquam quaecunque Pot otiora venena externa homines sanos, a robustos, suis que negotiis graviter incumbentes adoritur,immo mul. to facilius sanos Se robustos, quam debiles de valetudi rade idcirco empti magis infestum in juvemibus,
153쪽
quam senibus, ut ex Plin. lib. . Nat. s. e. s Rasi 4ontrariari febri; cum ergo calida venena, quae mac
&aliis notavi lib. . Quam tu. 3. quani. n. I. etiam Juris peritorum auctoritate firmavi. Quamobrem hu morum naturalis constitutio , hominisque bona valetudo, ac 'igor, certum in diei ii praebent propinati veneni , si ab assumpto ibo ille terribilibus tymptomatibus preheniatur, sed hec in esse nore habent lotum, ob rationem iam enarratam , cui adde , quod ipsissimum Pestis venenum externum est, I quoad modum nocendi . quia ab extra hominem adoritur. v ab aere putrido eris ommunicatur vel ab ipsismet aegris an infieiuntur per contagium, unde non ieeus ae alia venena externa ctis mines sano & robustos adoritur, tu ad citam mor tem perducit. Neque item pro adversarii qui uam Deit, quoa Olympia illie a que caenata illexi P dormitum se conferret, de Romeli dolore, de anxietudine eo questa sit,i plura per vomitum reiecerit sapore abominabili cum ibis assi impiis commixta, quae quidem nihil aliud fuisse firmari potest, quam usus propinati
Verum hoc ymptoma maxime familiare et se solet in ptimo estis insultu , ut Auctores omnes in tractatu de esse, unanimiter testantvr de si quid potest disserentiam sacer inter vomitum qui ex propinato veneno excitatur, killum, qui fit ob violeatiam veneni interni, illud est , quod ubi fiat a veneno assumpto I hominem potius sublevat, quam secus i ita utplurimum illud a morte vindicet, unde est, quod nisi reputantur venena, non occidant, quod peculiare esse erodentium , e putrefacientium venenorum docet Galen. lib. . desmρI. Med facultat. aρ. 2 e. at vomitus,
qui ex corruptione humorum fiat, nec facile nee cito sedatur, nee proficuus est , ea interdum per totum morbi decursum durat, ita ut aegros vix ullo cibo, aut ' potu refici permittitur , quemadmodum in Olympia iactum est, quam constat ita pertinae vomendi vo-Iuntate suilla detentam, ut non potuerit unqiram sine molestis rima nausea cibum ullum . vel potum capere: unde ex circumstantibus nonni illi, ac praesertim mulieres firmabant, illam prae debilitate succubuit se. Sed praeter haec non leve indicium iacit, quod o-Iympia ex veneno interno, non ex propinato obierit is febris ab initio morbi invadens, quae sicuti cum veneno extornorum facile , o maxime tam subito altae ia-tur , ita nonnisi ab interno veneno Originem in priisse intuli morbi habet, ducum aliis formidabilibus
symptomatibus se prodi in veneno autem externo,
licet symptomata eiusdem gravitatis appareant, cum febre tamen non illic associantur , Daniel Sennet t. lib. 6. Praes pari. I. cap. 3. Ergo eum Olympia illic a febre , e magnis symptomatibus simul conflict Maluerit, non ab externo 'eneno sed ab interno tuti ad judicata sitit. Sed ex his facile unusquisque coniecta 1 poterit, estem non nisi ex summa humorum puti eis dine excitari, venenum autem propinai absque ulla putredinis praesentia Praeterea , ut majorem in modum adversariorum sinistra opinio convincatur, adnotandum , quod olympiae cadaver, is cesse iubente , ut de delicto praesumpto certior fieret , d domi per nonnullas horas
servatum, antequam et terretur, summae putredinis indicia commonstravit, eum tam brevi tempore sint
rem magnum emitteret , e manifestissime corrumpi observaretur, quod de directo contrariatur effectibus veneni externi, cujus proprium est eadavera ut plurimum, a putrefactione servare , ita ut difficillime putrescant, nec verminationem patiantur , teste M. necatib. 2. Natur quastion capis tr esimo mimo , cujus rei causam, quandum ego conticio , verum , ac propriam eam attuli eod. lib. s. quassionis Iae eitato n. a quod venena omnia siceitatem corporibus conci- Iiant, quae contraria putrefactioni est. Hinc etiam forte evenit, quod non tam prompte febris ad propi natum venenum consequi solet nam febris esset indicium putredinis, ab ea originem duceret, elatamen, cum venena peneo nia calida, o sieea sint perpaucis, quae rigida sunt , exceptis , certum cst frigida
iorem multo activitatem habent, plerumque non soleant cbrem accendere, manifestum inde signum deis
ducitur, ea a putredine eorpora venenata potius praeservare, quam illa ad eam disponere . Non conte. mnendum ergo indicium habendum ex ita putrefactione adaveris ipsus Olympiae, eam non ex propinato veneno, sed ex interno, nempe ex Pestis veneno
occubuisse , quod in quantum ab aere ipso putrido , is vel a eontracto contagio dependentiam habet, externum certe est, ae externum dici meretur, licet in quanis
tum insignem illico in corporibus exeitat putredinem absque eo, quod per ossit administratum, inter ingenita connumerandum.
Cur ergo inquies, Pestis venenum, si externum est, a
non eodem modo, ut alia venena externari corpora putrefactione non praetervat, imo non modo non prae
servat, sed illa quam citissime corrumpit an non e hoc ipsum venenum calidus mum est, ut omnia venena externa esse iam superius firmatum p Respondeo
quod Pestis venenum nihil aliud est , quam ipse aereorruptus , unde corruptivum ex sua natura est,
in genere eorum venenorum recensendum, quae putre
faeientia dicuntur. Ergo de novo instabis, hoc veneni genere Olympia potuit potionari, o inde proced reta meita corporis putre iactio. Adboetamen dico quod talia venena neque administrati facile possunt , , cineque administrataeelari, cum ei Iese mani testissimis signis prodant ob eorum horrorem , o abomina iationem praeterquam quod si evoman 'ur, ut letumque fieri superius dictum est, non oceidunt, itaque
cum Olympia illico accina evomuerit, si vomitus ex administrata veneno excitatum esset , debuisset ei proficere, eamque a morte vindicare, quod eum non luc-eelserit, dicendum, venenam , ex quo decesIit, non fuist cxternum.
Ad de his, quod Pestis venenum immediate ad cor
ad cerebrum , de ad majores venas per respirationem se insinuat, venenum autem propinatum a stomacho recipitur, ibique interdum remoratur, absque eo quod febrem tam prompte excitare possit quin ubstantia ipsius venem pestilentis, quia tenuis est, in causa esse potest, ut promptius , quam quodvis aliud externum venenum quae omnia densa, herassoris omnino abiasque dubio substantiae sunt' ad cor, ela propinquas vena , ela ad cerebrii se conserat. Et quibus luce Marius patere existimandum, Olympiam ex Pesse obiisse,
non ex propinato veneno, e Tiberium ejus maritum tanquam innocentem este absolvendum.
Ad Titulum quartum libri quinti.
Mutius Rabilius duxerat Terraei ni qua Anxur antiquitus dicebaturo virginem uxorem , unicamque filiam , atque haeredem satis diviten , nomine Clementiam , ac se obligaverat in perpetuum cum ea inibi comis morari, neque in alium lacum illam unia
quam traducere Transacto anno, cum Maistius venationibus, ac commessationibus
absq; modo vacaret, neque aliis gravioribus et ratis in victu abstineret, in imi ventris rebelles obstructiones, ac deinceps in lentas, ac longas febres lapsus, in cache xiani lapsurus videbatur unde ex Medicorum
cc insilio Tibur locum aeris laudabilioris , ac patrium se contulit, ibique in victu cautius se eiens ejus beneficio ita pro secit, ut
ad pristinam sanitatem reversus sit omnem
igitur praegressae infirmitatis culpam in pravitatem aetas Terracinensi rejiciens
154쪽
antinum a reditu ad uxorem omnino abais lienavit , unde illam, ex qua jam puerum susceperat ' quae iterum utero gerebat,
ad se accersit illa Marito obediens Tibus
contulit, ibique vix per mensem comino
rata in iussim sanguinis sputum lapsa,
timore perculsa Terracinam reversa est , renuens iam maria diutius inibi commoraria quam rem aegre serens Maritus, instabat pro ejus rediti, contra instante uxore,
ut ille ad se. rediret, juxta obligationem in
Matrimonii contractu factam . In ea re seniatentiam meam pro eo , quo ad Medicumspectat, dicere ab Exceli Canon ista rogatus, sequentibus satis seci.
r Uo praecipue puncta distutienda in o casu exuta Canon istarum De eretis videntur Rr primo, an Maritus cogatur stare obligationi per plum tactae de
commorando Terrae inae, ibique cum Clementiae uxore cohabitando , non obstante pravitate aerri eius loci sibi maxime intesti. Secundo, an ex parte, I mentia, non obstante aegritudine secuta ob mutatio nem aerispatae ii in aerem ibertinum, teneatur sequi maritum, junae Tibure cohabitare. Et quoad primum , nulla hae litatio videretur inter venire, si nonnullis Doctoribus adherere licet, vale tibus, Maritum non teneri, neque hoc pacto obstringi ad commorandum perpetuo cum uxore hoc enim pactum est invalidum ita dicunt rares nonnulli, quos citat Rota in Tridentina Manimonii a Iunia sis. emram celsa, vers. Nam licet, emin eadem coram Alberrato loco. n. 6. Quia de jure naturali, divino, positivo uxor tenetur eonabitare eum marito, Rot in Pisaurens Iocatium 648 coram Arguetus n. so. Quinimo etiam iatale pactum de sui natura esset validum, in casu nostro non teneret, praesente causa austa, legitima, ob quam Mutius in loco convento inhabitare non potest, ob vitiosi aeris malitiam, ob quam in tam longam, ac peri euiolam aegritudinem lapsus est irritatur ergo ex hac eausa huius modi actum, ita ut ei stare ulterius Maritus non teneatur. Ead Rota ibid. vers certum est ramen emineas. coram Alberrato 16 o. n. 7. Vineat. coram Rosas 4 3urtii i632. f. Et quamvis Licet
enim Mutius ab ea aegritudine sese optime recollegerit, D ad pristinam sanitatem redierit, tamen ulla causa illum movet, ad non redeundum Terracinam, P. Zarthia Quas . ind. Tin III.
ob timo tem scilicet te incidentiae in eundem morbum, niti tandem terminari possit in mortem, eum Aer il lius lori de sua natura sit maxime insanus ac vitiosus, utique sum opere inimicus. Ouoad secundum punctum diem dum videbatur
Clementiam teneri maritum sequi, non obstante eis euia infirmitate Haemoptoica , hoe est sanguinis spitiato, quia licet sanguinis putum temper malum portendat, eum hominem offendat Phthisi Obnoxium,& licet sanguis quocunque modo sursisna feratur malum, ex Hippocrat. lib. 4. bor. pessimum autemst ubi sputo reiiciatur, tamen quia Clementia, ob uteri gestationem, eo sympromate molestatur, non adeo ex eo periclitari potest ut alias posset, quia ob
menstrua retenta occasione praegnantiae Natilia aliis aliam angii ix sei uidem partem ad lupe tota demanis dando eam per spiri in elicit, e onerando se per viain, eum per conluetas, internas non pollit ne ille adeo infrequens hoc ympi Mna in mulieribus utero erentibus, ut de raro observandum se praebeat. Attamen
experimur huius minii mulieres abl lite illi. ipsus pectoris noxa ela absque eo, quod in 'hthisim labinis
tur, a parti sceliciter evadere intolumes lite omnino vivere , a sit ut etiam sanguinis liberatas . Cum ergo Clementia , ex vitio eris Tiburtini, in quo cum Marito commorari debet non aegrotaverit, sed e ceu lectantum gravi driatis, non potest te eximere abes ligatione , qua tenetur sequi Maritum , quocun- mi eam vocaverit, maxime eum latis superque pateat. Nam non incidi ite M sputum an uinte, ut tibi persuadet, ob rigiditatem Aeris Tiburtini, iiii etiam in patrio Aere Terracinensi eadem et lavis iis Oeeasone in idem symptoma lapsa est, u .i noxia evasit, eum sceliciter pepererit, is partu sputum sanis gutuis omnino cessaverit. Debet ergo omnino sequi
mali inritium de cum eo, ubi jusser i coli. bitare ueex matrimonii vine ut eam teneri palam et . Rota
Neque absque summo iure dicebant Doctores, qui pactum huiusmodi, quo Maritus se obligat eo habitare eum uxore, non ella validum voluerunt, quod hocellat eo nita ius divit iures Sanna de DonDI CV matrim. lib. I. Interstr. cv q. n. 38. quia hoe pacto Maritus esset lub potestate uxoris, contra quam iubeat praedietum ius divinum praecipiens, uxorem ei Ie sub potestate Viii SancheEde ADtrim lib. I. diJur. 4 n. l. Igiatur euin Mutus non teneatur nare paeto de cohabi. tando Terracinae cum Clementia cla e contra Cleia mentia teneatur sequi Maritum, cogenda est, ut non obstante inani elus amore, Maritum equa tu i de cum eo perpetuo cohabitct.
Sed eontia praedicta omnia ad Clementiae favorem dicebatur primo, pactum deco rabitando Terra curae cum uxore inter conjuges emanatum. se validum, pissumque Mutius tenera ad eius obiurvant an, ut ex communi D. op mio ite testatur lvota citata 3 ιν ιο ιβ odias vers. Iniinitia enim irae tertim cum nulla ui haea usi offeratur, quae illuma observantia hujusti, di obligationis eximere pol it:nam licet ille in Aere Teriaracinens aegrotaverit, nec sine vitae per cirio, tamen
non potcst, nec debet suae aegritudinis caulam in milit in tu Aeris illiust nodi rejicere, sed potius in malam, imo pessimam victus rationem , qua usus est in bi eo m- morando, cum qua victus ratione licet deberct post
modi eum tempus peius multo aegrotare, quam aegrorit aversi, tamen permultos menses in eodem Aeres aisnus, ae pancra ice vitam traduxit; sed qia id mirum, ilialum tot comellatio nubus ded)ttim, tam irequenti ae
intempestivo exercitio defatigatum, totque multiplicatis erroribus invidi ratione derivantem , pos modum tanto mi aegrotasse Imo multo magis nitium videri debet, quomodo potuerit mortem eflugete . Itaque ii ante pacto de babitando cum uxo i in suci robore, redire eae tu ad illud adimplendum, eum excusatio, qua se tueri contendit, quod Terracine sis Aersit minime noxius , ac sibi summopere contra-trarius, nullius valoris existat, ex ν aedictis. Quod multo fortius procedit, stante impedimento ipsinu Uxoris, propter superveniens auguinis pu-
tu luci quod illam probibet cum Maia in Aete sibi
155쪽
infestissimo eo habitare nam experientia ipsa satis superque ollandit, Aerem Tiburtinum esse ipsi, maxime inimicum, nec sine evidenti ratione, eum frigidiora tenuior sit, quam ho sumpto ma requirat, nais turalis ipsius uxoris propensio ad Phthisim, quia, ut patet, habitus est tenuis, ac gracilis, colli oblongi, sparularumque elevatarum, angustique pectoris qui habitus est eorum, qui ad Phthisim a Natura propens sunt ut Medici omnes inpropriis Practicis testantur. , Hujulinodi autem eorporis constitutioni Aer fragidus, ac tenuis est omni ex parte contrarius ut iisdem omees ractici unanimiter docent, cum deci ctione Aetis ad hujus morbi eurationem facientes verba faciunt: nam Acr hujusmodi pectus, de spiri- tua es partes angustare solet, sputum res fringere , Ne in ejus vicem languinis sputum excitare, in summa Phthisim accersere ora terquam quod erebrum ex- mi mendo distillationes irritat, quae ad pectus praeeipitare morbum accelerant.
Unde eorruit Mariti assertio , ae instantia pro eo scribentium ouod Clementia in sputum sangit irres isse riderit, ob culpam, tantum graviditatis, maxime quia eiusdem graviditatis culpa allas in patrio Terracine nisti eodem sanguinis sputo suerit molestata nam contra probatur ex natura de propensione potius, qua in
ex culpa graviditatis, ad illi evenisse, ii id alias cum non tum Marito iuncta es Iet eadem Haemomo ea pasmone, seu sanguinis sputo tentata fuit ex minima occasione data, deponendose aeri Boreali ex quo errore primo in pectoris dolorem, ac post siccam tuisfieu Iam in sanguinis sputum lapsa est, unde opus habuit languinem sibi detrahere, e aliis remediis se munire, ad sanguinis spuitionem compescendam, ne in pejus Iaberetur, quod tunc facile successit, quae omnia latis probata remanent per Testes ad hoe addi ictos. Quamobrem ex his clarissinae constat. Clementiam non ex eulpa graviditatis, sed ex naturali dispositione sanguinis sputo esse subiectam; licet autem negari non possit, quod quando hoc symptoma ex culpa tantum xraviditatis evenit, minus periculi afferat, Morte ab omni periculo absit, tamen id locum habet in mutietibus sanis, est nulla pectoris labe inscctis, contra vero in Muliere Phthisi obnoxia, ut Clementia est, etiamsi ad graviditatem culpam sanguinei sputi referendam esse contendamus, non solum non est absque Hrieulo, sed ipsa graviditas accelerat morbum, qui alias ex sola naturali dispositione pullularet. Ex quibus concludenter educitur, quod cum Clemenistia non poss4 sequi Maritum proprium, nisi eum imminente, ae proximo vitae periculo, nullo modo te Reatur illum sequi Ita Summa Sylvestr et erue uxor. n. S. Summo Angel eod. num. 9. Sanctit E de Matrim. lib. I. dispuρ . l. v. a. Nam palam est, quod homines
ex sputo sanguinis inant hi si noncidant, de mortem
denique obeant, ut clare docet Hippocrat tib T. e. p r. c. ibi . ., uantuinis muto, Puris sputum, a ειν is sputo Tabes, e mors. Quod multo magis facit Cle. mentiae timorem rationis ilem, quia Phthisis modus est ineu rabilis in iis maxime, quia natura ad eam dilisis ponuntur, ex ea enim Paelmonis ulcera i anabilia tonia sequuntur Galen. I P. .. bor m. I 6 Ceil. Iu a Medic. Iib. 3.e- 22.Jure igitur optimo excusatur Clementia
recusando cohabitare Tibure ne ejus aeris rigidita te in Phthisim labatur. Neque in eontrarium saei opposto, quae fit ei rea Nariti infirmitatem opponitur enim, quod quemadmodum Clementia ex contrarietate aetas viburtini potest incurrere infirmitatem mortalem, si Mutius
ex malitia aeris Terracinensis in idemisericulum labi postit, ut de facto alias lapsus est, e sic eodem modo excusat ut Mutius a cohabitando Terracinae eum
propria uxore, ut excusatur Clementia cohabitanis do Tibure eum proprio Marit O unde non poterit adstringi Mutius ad cohabitandum cri acinae quem admodum non vult Clementia adstringi ad cohabitan.
Sed viderer omnino disparem esse rationem, Ze quo. ad morbi alterutrius qualitatem, quoad obligationem quoad morbum enim, si eomparentur obstruis calones viscerum inralii , deinde enatae febriculae, etiam natura tendente ad malum habitum, cum Phil: i.
si multo minus pelicui habere illas comperiemus, eum non tam prompte vitae insidientiir, neque adeo nobilem partem obsideant, ut Phthisis , imo neque tam diis euiter sanantur, ut sputum languitiis, δε- de orta Phthisis, quae temper in mortem terminatiar, .si aliquando Eger melius habere videatur, eum nunquam integre convalescat, promptissime recidivam facit, contra ita eveniat de praedictis obstructionibus, .morbis eas consequentibus , quia aliquando, Put plurimum omnino sperantur, neque, si catillone aegri utantur, de facili revertantur. Magis ergo dicemus excusari Clementiam a cohabitando I ibure cum Mutio ejus marito , quam Mutium a cohabitando Terrae inae eum Clementia ejus uxore, rei pecti ciculi, quod uterque ex cohabitatione hujusmodi subire potest Quoad obligationem autem, videtur utilis non habere justam causam se eximendi ab Obligatione cohabitandi cum uxore, quam multo magis iustam cauissam habere constat eximendi se ab Obligatione coha hitandi cum marito, quae causa id insuper operari videtur, quod Mutius magis teneatii ad reddendum uxori debitum eo habitando eum it Ia, mam teneat ut Clementia ad reddendum deni tum cohabitando cum marito, cum majori periculo it Ia se subjiciat, cohabitando cum marito, quam maritus cohabitando cum uxore , ut iam probatum cst Non desistendum autem , quin dissicultati respondeamus adversus marit obligationem de cohabitando cum uxore . rate. ita irritari vult talem obliga ticinem ex eo, quod sit contra ius divinum, ex quo habetur , Mulierem esse debere sub potestate Viri cum per cam Oblieationem Vir potius fiat sub potesate mulieris. Respondetur et imprimo, hoc in tantum liabere polle veritatem . in quantum Vir eontra propriam voluntatem cogeretur cohabitare, ubicun- iii uxori libet et, sed non procedere eum Vir eae propita voluntate remittit de iure su , contentium se dicit in hoc uxore obseeundare favori enim suo unusquisque potest renuntiate, Rota in Bonon. flete.
13, eo maxime id nunquam sacere oleat absque proprio intere illa, Plautilitate, qua allcctus ad matriis monium est, cum l: ei te possit quia ad matrimonium alliei spe lucri, Rota in Venuflua Leoti Iun. 62 I. eor.
lierem bi subjectam habete velit . An non alta permulta ex pacto inter conjuges fiunt, quae alias contra rei naturam sunt ut eum vir exempli gratia, uxorem indotat an dueit, de ipse se adsti ingit ad eam do.
tandam, cum secundum jus , aequitatem, uxor marito dote in imbuere debeat onera matri trioni sustinenda. Ducere ergo uxorem indotatam ad cot 1 naturam est, ut reputetur summas etiar Fontan de a se nn t.
8 adseqq. quam equitur Hecto caenerali
pyc. confit. 2. u. 3I. unde ex generat consuetudine matrimonium nori praesumitur contractum sine dotes; Ludovis in It -- man Dotis, seu pecuniaria, quae est, dec. εο inter erus impressas n. 4. quia etiam dicitur apud eundem I Onta ven. ibid. num. II ex Luca de Penna peceare, qui sine dote matrimonium contrahit, quod Canon istae viderint Satis nobis sit, quod praedictis non obstantibus, ducere uxorem indotatam , di piutum de eam
dotando, non esse illicitum unde neque est pecca
Qii in etiam alia permulta pacta fieri inter eoniuges
illicitum non est , neque contra jus divinum , aut humanum , quae tamen alias ipsum Matrimonium destruere viderentur, ut essc gratia exempli, obligatio non petendi, neque reddendi debitii matri lamoniale tamen huiusmodi pactum validum esse adstiuunt Canonissae Soche de Matrim Iib. s. disputatione trigesima septima, numero decim o octavo. Et inlumma, nihil violenti inpacto de cohabitando cum uxore intervenit, eum obligatio inla a libera voluiu teiplius mariti dependeat aqua propter propriam utili tatem recedete, neque ab ulla Lete, neque ab ullo Ca non prohibetur cruω nequaquam Ita prccediret,
156쪽
si tale pactum eontra ius divinam e Iedi, quia percilinlud doestrueretur in in Matrimonium contractum,
qui plo iacto evaderet illicitus Videtur ergo vero magis consentaneum esse , a. ubi nullam iustam, ae legi imam causam habeat re redendi a tacta conventione.
Λd Titulum Primum Libri Quarti .
probatam inculeabat Religiosus quidam,
qai eam rem promovebat, ut nullum de
ea disium fieri posse firmaret . Ego plu-xi iam Testium depositiones circa hoc factum rae volvens, in eam sententiam veni hujusmodi resurrectionem non esse ullo modo probatam , ex iis, quae sequuntur.
ΡRobationem Resurremionis prauenta Iuvenis
de quo agitur , non esse suffcientem, is ipsa testium depositione ne invalidari ex hac una eonditi ne manifeste elicitur, qu id qui vult pro veritate teis
a stificari, mortuum a laquem resurrexisse tenetur ante eerto scire, ae indubie deponere, illum vere suisse mortuum, quod non modo et Ilifficile pro certo deponere, antequam cadaver putrescere incipiat, sed est omnino impossibile quia, ut dicebam lib. q. quast.
ni. . ili num. ex Celsi auctoritate lib. a. suae
t Medis. ωρ. 6. Ne finitae quidem vitae satis certae notae P. Zatcbia a fl Mea rim. III.
unde non modo persone vulgares, Se idiotae, quales sunt omnes adducti Testes . in hoe possent deeepi, putando, alii quem mortuum esse, qui adhue vivat, sed etiam ipsi Puilosophi, quin ripsit limi Medita exispertissimi, qui eum aliunde non possint eius rei eertitu.
dinem habere, ut certiores deveritate fiant in tam a strui dubiet te ad nonnulla experimenta eonfugione a me loco citata recensita, quae tamen leviora sunt. 5: fallacia ella plures Medicorum testantur. Neque hoe mirum esse debet, quia ex vioIentia ali εquorum morborum homines ita extra omnem vitae senium rapiuntur, ut ne minium quidem vitae sit. perstitis signum pae seserant, ex quo pro vivis existi. mari possint, quorum morborum recensionem habes Brad. ι b. a. σι eolim alibi Atque hinc factum ali quando est, ut vivi pro mortuis elati sint, ut patet historiis relatis per Schenckium lib. r. Observat eis de Apoplexia, orati bi ex aliis relatis per Dom. Tetili. de ea . rep. morr.fectiou.6. cap. 2 quibus ego aliam an. nectam nu alteri minus admirandam, quae sequens est.
Iuvenis quidam in Archiliospitali S.Spiritus aegrotis inserviens anno praeterito I 636. est eorreptus est , eet euius violentia in syncopem lapsus pro mortuo elatus est, ejusque orpus inter cadavera peste sublata eiectum, eum quibus dum vespilliones parant illud navieula per Tiberim ad destinatii locum asportare, ille vitae aliquem sensum praebuit, unde ad Hospitale relatus, re utcunque ab eo symptomate sese te. Olligens post dies in novam syncopem lapsus, unde iterum ejus corpus inter adavera peste sublata eonis jectum est, cum illis Terrae demandandum, sed deisnno reviviicens, aptisque medic mentis recreatus tandem morbo in totum liberatus adhue in vivis degit. Sed in hae eadem peste hie Romae alios non adhue vita desiitutos pro mortuis sepulchro demandatos
esse scimus. Quae historiae sitas superque ostendunt, nullom do posset hominem non adhuc vita tunctum a ut re mortuo eognosci, ubi aliquo morbo attonito, puta Apo stplexi a syncope, aut aliqua sui rationis specie detineatur . Quamobrem optimo eonsilio suadent Medici, ne huiusmodi morbis oppressi, a mortui existimati, ante tres dies efferantur Avicenna I. Tertii, tract. s. e. 22. de ex vetustioribus alii plerisque Domin I rettit. IMacit. Franciscus Ranchinus de morb. sabitas. eap. I. quia per totum hoc patium , tridui nempe, eos, ubi mortui vere non sint, reviviseere posse dicunt. Et ratio assignationis termini praedicti ex Mediis eorum auctoritate alias a me assignata est lota italo
Ex quibus facile deduci potest, Testes examinat
non potuisse de certa scientia de nere , quod juvenis ille exsuffocatione in flumine fuisset vere moria tuus; sed tantum, quod apparebat mortuus, edtalis ab ipsis existimabatur, qui , ut omne unanimiter deponunt, nullo modo movebatur nec ullo mod cirespirabat, frigidus erat, oculis obscuras, faeie sub tumida , a Iethrali pallore insigni Sed haec signa omnia aequivoca uint, e communia
sunt eum non vere mortuis, sed ab aliquo ex eomme Rmoratis morbis derentis, nempe forti Apoplexa syncope, vel aliqua suffocationis specie, unde non probant, hominem esse rite morietum, elisie, non probata morte per eorum praesentiam, non potest proba fri resurrectio, quae tamen mortuis hominibus eompetit, quia caetera animalia mortem obevntia, non irsunt resurrectionis ea pacia eorum sorma in morete corruptari nee capaci de non esse redire ad esse, ut explicavi alias loco citato.
Non modo autem Testiumraepositiones nihil om nino faciunt ad probandam Iuvenis illius resurrectio. nem, sed ipsa facti series plurimum facit ad mobandum contrarium , nempe illum L cum nequaquam mortuus ei et se adhue in vita uteunque superstes esset, a morbo, hoe est a suffocanone oppressus, morbo amaturi s)rer m revixisse. Narratur enim, Iuvenem illum in flumine subrueta sum, post horam ab Aquis exemptum, post quatuor subsequeatas horas ab ore mucositates invisas emisise a una
157쪽
rio Quaestionum Medko-Legalium
vina eum aliquam quae 'pia . e dehinc ait preces le voti illus Dei ei vi revixisse, licet testes non eoneoris dent de tempore, quo materias illas ab oret eiecit anam alii deponunt antequam motum ullam ederet,
id factum alii postquam de vita manifestum signum
praebulisset. Quomodocunque tamen sit, eertum ei ledebet, non modo hoc miraculosum non esse, sed neque nier ea eventa onnumerandum , quae multam admirationem audientibus exeitare consueverunt
quippe eum pateat, alios permultos non post aliquot horas tantum, ut iste Iuvenis , sed etiam post diem ultegrum, imo etiam post triduum, eum in aquis vel alia ratione suffbeati essent, revixisse de hoc ideo, quia intercepta in aquis respiratio, spiritibusque ompresssis, de Amplectico affectu excitato, pro mortuis reputabantur , cum tamen adhue viverent , servata vita per transpirationem , quae sensim lucerescens in liberam respirationem terminata, illos adhue in viis vis esse manifestum iecit, quod in hoe Juvene eodem modo successisse apertisssime eommo sitavit egressio mucositatum, e quae ab ore, post quarum exitum Natura sublevata , in libete respirare permiua aegrum ad vitam remeavit. Quod perfecto factum multo evidentius patefacit.opus loci maturae tribuendum esse , quia non sine eri sis uecessit, quae nihil aliud est, quam motus ab ipsa Natura excitatus ad depellendas extra corpus morbi dicas materias, e morbos superandos quando bona est 3 subito fili Galen lib. s. decνisib. caρ. i. Iam autem alia toeo citara, quo nam. s. er eouentibus, probavi, motum liujusmodi eum a Natura sit , pugnam instituet eum morbo . Gaialen ibis semper exeludere iraculi effieientiam quantum est ex hoc unde constat tam in iis miraeulia , quae in utraque historta saera recensentur nempe nova, de veteri, de in alii ab Eeelesia satica canonigatis, nunquam intervenisse similes natu rete motus ad mani se, dorendum , essectus illos a
sola divina virtute absque ulla dependentia a natura
Neque contra hoe saei illud , quod ad probandum. Iuvenem illum suis se vere mortuum, opponunteontrarium sentientes, dicendo, non posse hominem ne per momentum quidem absque respiratione vive- 1 re, quia, ut Galenus lib.6 de Ioe asseclise dicebat, viventem non spirare est impossibile; unde eum Iuvenis de quo sermo est, per tot horas non respiraverit, utqmne Testes unanimiter deponunt, firmanis dum omnino est, ipsum iam vita excessisse, quia vit a respiratione est inseparabilis Galen ibi/em. Cui tamen disticuliati respondetur, veram quidem
et esse propositiqnem illam, quod non possit ut sine
respiratione vivere, s de quacunque respiratione intelligatur, est enim respiratio duplex una quae nota nobis est, per motum apparentem pectoris, aliarum que partium, quae proprie Res ratio dieitarci alial ouae impereeptibilis a nobis est, quae Arteriarum Corindisque o mei eonservatur Se hare rasoisatio diciis tur Modo sine illa nobis nota respiratione, quae Pers totis, eiulmonum evidens motus est, potest quis non ad horas tantum, sed ad dies etiam vivaere, nunquam autem sine transpiratione ita Galen. IMO Iu is eis. Avita . Tertii. tras .eaρ. 1. Idque eam obeausam ita eontingit quia calor nativus ad extremam debilitatem deveniens , ob alicuius morbi violentiam , non indiget tanta refrireratione . ut nece lIehabeat Pectoris, Pulmonis officio restigerari: Avlc. nul ergo quia transpiratio nullo extremo signo nobis innotescit, cum tamen ea durante adhuc homo in vivis degat, non possumus, nequestatuerunt adducti Testes lirmare, Iuvenem illum ene mortuum,
ex eo, quq observassent, illam non respirare, quia 2 huius respirationis priyatione , non potest distingui
mortuus ab homine vivente. I Pro certo ergo concludendum, hominem vere moris tuum non nisi ex incipiente putredine cadaveriseerto cognosci posse, hae enim praesente LaZaro, cujusca dave fcxlibi ii cem quatriduanus esset, non potuitvlio modo dubitari, an mortuus etset, necne, quod ad manifestandam tanti miraculi evidentiam, ut alias
Hae autem eonfusio amiseria esse debet, ut neque illis experientiis ad eognoscendum, an homo vi vat, necne, standum sit, eum omnes fiat Iaces sint, de fidem non mereantur, plures id genus ab Auctoribus in medium produeuntur, quibus fidem aliqvam ha hent, cum liabere non debeant nam Ae Iana earpta leonuissime GA admota, e aqua poeulum peliori impositum, e speculum ad exeipiendum ab ore spiritum ex respiratione emissum, Ee inustiones ,rae sternuta toria, de si quae alia sunt, omnia suo fine frustrantur rnam post ea in usum protracta, de determinata, minem esse mortuum, compertum est, illum adhue vivete . Fortun Fide lib. de Diat Med. e. l. sternutatoriis plurimum tribuit, eum tamen quotidie observemus, sternutatoria inrassum adhibetimini superstiti, Se manifeste vivo. itaque eum hoc putredinis signum , quod t- modo mortis ertitudinem fuit, in hoc iuvene nota adsuerit, aliaque ex parte neque ex diuturnitate temporis, quo tanquam mortuus aeuit, neque ex ullo ali certo, de evidenti signo pro mortuo fueritatem iudicari potuerit, non potest eonsequenter firmata, illum resurrexisse.
Ad Titulum Primum Libri Quarti . D Misaeulis. ARGU MENT, M. Miehael N. N a puerili aetate usque ad derimumquintum annum Epilepticis sympi
matibus frequenter vexabatur, ac procedente a pueritia aetate morbus tantum incrementi susceperat, ut singulis novi Iuniis, ve paulo maturius, aut serius illis prehenderetur Medicus, cujus curae commissus iverat, multa per plures annos maehinatus, nihil profecerat, unde prognostico facto, quod non esset amplius curabilis humana Arte, Parentes illum devoto cuidam Dei serves, de quo in responso praecedenti tuac in vivis degent , commendarunt, qui cum eum invisi in , pomum benedictum a seipso illi obtulit post reeitationem Salutationis Angelicae jejunio comedendum , quod ille
execationi domandavit interim, eum domesti ea famula se eommiseuit,in in gravem Iucem Gallicam lapsus est, cujus occasione bubones in utroque inguine se prodidere, qui adaperti ad longum tempus copiosissimas materias, putridasque emiserunt, nec postmodum jam a pluribus annis deeursis Epilepticosymptomate molestatus est. Hoc factum Religiosus, qui illius servi Dei Beatificationem promovebat, Miraculo adseribendum esse pertinaciter contendebat, Pr ducta Medi ei, qui aegrum curaverat , de Ego contra, illud mere naturaliter procesinsisse, ex sequentibus demonstravi.
158쪽
ANtequam ad facti veritatem detegendam aece
dam, rationes adducere praestat , ex quibus Religiosus ille, ela Medicus, qui fidem feeit, moventur ad firmiter eredendum, di determinaudum opus hoc seu maenarratae pilepsiae sanationem miraaulosamisisse , non naturalem. edicus ergo in fide, quae producitur, testatur, morbum illum obaecessionum frequentisin, Etemporis diuturnitatem lacium fuisse habitualem, ac si dixisset, morbum esse iam factumVeonnaturalem, idcirco nullo modo naturaliter liti sese sanabilem. Ne omnjno haec gratis firmavit, quia protritum est is experientia multa eanon illatum, huiusmodi morbos, qui habent insultus, Eaccessiones molestantes principes partes, de praecipue Cor ela Caput ex ipsa aeeeissionum frequentia fixati in ipsis partibus, e
rumque dominium eapessere, Natura omnino exel sa , in posterum nullo modo naturali via amovi biles;
unde tecte hi morbi in habitu facti di euntur.
De frequentia autem accessionam molestantium ipsum Adolescentem eonstat, cum per tam longum tempus a morbosuerit at sectus, ac maxime cum esset pubertati proximus, hoe est anno duodecimo, Eeci
quenη, in quibus singulis Noviluniis paroxysmum patiebatur, ut in facto eonstat, qui licet non esset ita
gravis, ut morbus ιν-gna nomen mereretur tamen non
erat omnino levis, irequentia recutius magis ter eiebat, unde elastomachi anxietatem post se relinquebat, elatristitiam, S impotentiam quandam a m tum, ela capitis dolorem, ela visus offuscationem, quin in ipso paroxysmo braehiorum , de crurum, caeterarumque partium convulsionibus tentabatur, Min4. ne accessionis materiam plurimam crudam, ac pitui. totam vomebet , quae non minori tempore , quam per horae quadrantem durare titplurimum solebat.
Non dubium ergo est, quod morbus hie a pueritia
Originem habens, ae procedente aetate violentia, Emultitudine symptomatum actus, manifestissime tam monstraret naturalem quoque dispositionem ad eum morbum, quam removere Arti non licet, imo ex mi nima ecasione reddit illum promptum ad morbum incurrendum , ut ipse rei exitus commonsitavit unde Hippoer in ib. de morb. sacr. nam l. dicebat, hanc morbum, ubi diu duraverit, non esse amplius sanai, inretaeus lib. . Chron. eap. 4 iure firmavit, um, ubi altius radices egerit, ne-ediis, neque Nataram aetatis mu- posse, sed eum aegrotante vivere,
His addendum, quod Adolescens hie ante septen. nium morbo affligi cepit, nee in ipso septennio, neque post ipsum, ullam mutationem in melius fecerat, ut saee debeat mutatione aetatis, seu rabilis a natura fuisset imo non solum morbus perseveravit, sed, ut dictum est, maiorem in modum est adauctus, ex communi ergo Medi eorum consensu Hippocratis auctoritate a. s. Assor. 7. confirmato, hic morbus insanabilis erat , cum aetatis muratione, quae singulis septenniis accidit , mutationem non receperit , nec sanatus fuerit, quod maxime in casu nostro videbatur
ponderandum, in quo non totum in septennio a in
post septennium morbosi cellavit, i ed nee in ipsa pubertate , ut secundum plurimum sueeedere solet.
Avicennali I. Fea. l. tract. . e. η nempe decimoquarto anno, in quo ob seminis proventum, Se evacua etionem, ob insignem corporis, At temperamenti mutat onem, qui sanabietes sunt, sanari solent, qui vero sunt insanabiles, in posterum nequaquam hominem
relinquunt. Cum igitur hie Adolescens transacta pu-hettate e . per aliquo menses decimum quintum annum
transsi ei lusi pilesticis symptomatibus adfine vexar uir, ut in relagione habetur, manifestissimum indest, pilepsiam iam transus in morbum habitualem,
elinonem amplius vel remediis, vel aetatis malatione , sed tantum divina virtute sanabilem.
Caetern nimis debili fundamento innititur Reli. :iosi hujus opinio, dum illam ex fide Medici et e
natur, quae tamen duplici vitio, atque utroque qui isdem gravi laborat.
Et primo quod Epilepsiam per insensum a stomachosactam, pto tacta peressentiam in capite accipiat, nullamque inter unam, e aliam disserentiam posue. rit nam quae locum habent in Epileps per proprium eapitis affectum excitata, nequaquam locum habent in Epite psi per eonsensum facia. Epilepsia vero huis ius aegrotantis fiebat per consensum a stomacho non per proprium apitis a flectum imo quod multo magis urget, Epilepsiae hujus insultus originariam ea uiam
tia hebant semper, de ut plurimum a caula externa , ut e Tettium aliquorum dicto constat, deponentium. adolet centem hunc utile maxime edatem, Et in viis et ius ratione mirum in modum , ae era inter delicioquentem, unde cum cibi multum indesinenter inguris altaret, stomaehus superfluis, a pravis humoribus replebatur, se se per tres, vel quatuor dies ante Epit pileum insultum de dolore stomachi conquerebatur, nauseam , ae inanem vomendi voluntatem patiebatur, quouique symptomate ingruente, tandem vo. metet copiosillime , eoque modo a symptomate leva retur. Unde verum non est, illum in quolibet No.vilunio morbo prehendi, quia constat ela multo ante aliquando, inteidum etiam multo post eo a isse vexatum pro majoribus aut minoribus erratis in viis eius ratione patratis, de pro majori vel minori in
Secundo nihil laetenda Mediei fides, adprobandum,
hune adolescentem miraculose fuisse sanatum ob alterum vitium, quo laborat, nempe negligentiam tu eonsiderando novi morbi adventum, uius oecasione potuit eorpus per tam e molas putridorum humorum evaeuitiones, etiam a malienis humoribus Epilesiam exeitantibus emundari constat autem tiotidiana exisperientia, unum morbum alterius esse remedium Avie. e. a. ιι doctr. l. aρ. 8. ut de ipsa Epilepsia firmat Galen ιn lib. I. EpιIem. 69. I. comm .' idem A. te ibis quae interdum et Quartana superveniente sanatur, non aliam ob causam, nisi quia humor ex-
eitans Epilepsiam, qui Atrabiliarius est, per quartanarios inlitatus aput deseritur per vomitum , aliasque evacuationes expurgatur, quemadmodum in casu nostro sata um est, in quo ex bubonibus in insut-nibos obortis tanta puris eopia per quadraginta dies, 3 ultra emanavit, ut ipse Chirurgus, vir expertis I mus, desistere non posset quin eam summa admiratione prosequeretur. Ex hoe ergo Naturae opere nullatenus mirum est,
Adolescentem hunc ab Epilepsin liberum evasisse quam ab ipso tomacho originem duxisse , A non fuisse propriam , v Idiopathicam Capitis ostendie
sanatio, cessatio nempe omnimoda angultiae Sid loris ventriculi, quo ante Epilepsiae accessionem, Iestabatur , cessante enim causa cessat effectus , ut protritum est, quemadmodum enim manent eausa non potest morbus sanari, Galen lib. I. Merbo med. Seaρ la se causa ablata, cessat morbus unde sana.
tio naturaliter procedit, ut in casu praesenti. Ergo si Epilepsia , celaante stomachi plenitudine, cessavit, Epilepsin erat effectus plenitudinis stomaclii. Quod tanto magis veritati consonum Mitima
dum, quando Adolescens , iket tantisper, a te te pleodo
159쪽
plendo eontineret, non omnino tamen ab ingurgi.
landis cibis quibuscunque clam , de eum a nemineo servari se erederet, abstinebat ut ex familiarium relatione habetur, tamen neque lici machi a letudine, neque vomitu, neque Epilepsia in posterum m testatus est, quia natura per adapertos tumores omnes superfluitates expurgabat , undem stomachus, di eaput ab earum molestia evaserunt. Ex quibus pro veritate e eludendum est, sarrati nem huius Adolescentis omnino ad Naturam referendam esse, nullamque in ea resiaculi appareatiam imaasia ari non posse. Et ad ea, quae contrarium dicuntur, non est dinselle respqndere, eum considerata optime per ea. si tacti serie ex se ipsa e .anescant.
Et primo ad id, quod in Medici fide habetur, quod
hae morbus esse iactus habitualis, idcirco non ma- gis sanabilis, quam si ab ipsa Natura ortum habuis.1et , Dicendum, falsum omnino esse, quia licet frequentia aecessionum reddere possit morbum habitu tem, id veri fieatur, quando morbus est proprius ipsius Capitis, sed quamdiu est sympathicus de perton
sensum aliarum partium, nequaquam hoc locum ha here potest. Et ratio evidens est, quia partes expropria assectione patientes ab ipso morbo, violentia accessionum, Se a praesentia materiae morbificae absque ulla intermissione, e indesinenter oppressae, nuci. quam sublevare se possunt, sed e naturae necessita. te a morbo ipso subiguntur, Natura ipsa omninci sue
cumbente, a vero quae ex aliena a flectione male ha. bent, nec tam violenter patiuntur, nec a morbo, ut
in primo ea su indesinenter in se stantur, sed per vi. ee quasdam , ita ut Natura vires resumens , dum quietem habet, eontra causam morbificam insurgens illam subigat, nec permittat se a morbo vinei itaque nunquam quousque morbus per consensum taniatum fit, nee in parte per consensum patiente fixatur,
io potest dici morbum factum uisse abitualem. Et
se eum haee Epilepsia, ut evidenre eommonstratum est, de per consentum semper provocaretur a stomacho , non erat habitualis, sed raturalibus remediis , naturali via sanabilis.
Quod autem hic morbus, ob id , quod a pueritia as-ffligere incipiens , semper augescendo commonstraret eius pertinaciam, haee repugnantia suae remotionis
non eveniebat, nisi a causa extrinseca, qua remota,
morbus eritisset quod incile succedere poterat . si ille praeceptis Medicis paruisset sed quia, ut d cuum est, die aegrotus multum, e assidue se replebat,
omne et borum genus indifferenter ingurgitabat, necesse erat, ut causa manente perseveraret flectus nempe ipse morbus , ut ex Galeno supersus annuebam. Quod imperata Diaeta usus esset, repletionem somachi aei lime evitando evitasset etiam Epilepsiae insultus qui ab ea repletione excitabatur, ut probatum est removentur enim hujusmodi morbi, atta. tis certe mutatione, sed competenti laeta servatar illud enim docere nos voluit Galen is 6 de morb. g.
eedit uterque eos morbos sanari, nisi magnopere a victus ratione delinquatur. Contra ergo ubi magnopere in victus ratione delinia quatur, ut in eas nostro indesinenter fiebat, amo
vibilis nullo modo est, neque ullis remediis edit, neque aetatis mutatione ullam in melius mutationem recipit, sed ela Naturam, medicum deludit, in peius quotidie ruit . Quod huie adolescenti eo modos necessisset, nisi a Natura supervenientia novi morbissimulata, illum a major illo,, vetustioli morbo
liberasset, demandando ad partes inferiores, wt ties oeconomia naturalis emunctoria superfluitates. N excrementiti humores, unde vapore a stomacho ad caput elevabantur, MEpileptica symptomata excitabant. Cum ergo morbus non ex intrinseca aliqua causa tu mala Cerebrio Capitis naturali dispositione dependii et . erat omnino amovi bilis , contra quam evenisset si idem intrinsecas de naturales cauis fas habuit set, tune erit m Medici de sitio veritatem habuisset, quod morbus non esset humana Arte, aut
quia tune solidas paties occupasset, ut motbas quia libet inhabitu iacere solet Galen ἐκ l. moeset de morb. must comm . R. partie. 46. Quod idem est aerii di- eas, talem mi bum ibi id arum partium substantiam, de formam ipsam devastasse: quia quemadmodum Natura, cum animal bene valet, pro sua voluntate corpus ejusque partes gubernat, ita, morbus inhabitu habitus autem QNatura idem in eorpori rabus operantur, de una eademque res esse videntur;
Calen fite Melie At vero cum Epilepsia in hoe ipso
adolescente, ut dictum sepius est , dependere a ausa extrinseca , nunquam potuit diei esse in habitu, eum morbus in habitu non talum habeat de necessi tale eausam intrinsecani, sed habeat fixam , de insolidis partibus radieatam , ut ex praemissa Galent auctoritat patet; idcireo morbus hie poterat praesidiis Medicis, ae naturalibus, aut ab ipsi Natura suis perari, nec exigebat ad sui remotionem divinam potentiam, quae ad hae specialiter coneurreret irae se omnis miraculi suspieio evaneicit ubi enim Natura ex se operatur, effectus nunquam pro miraeuloso de is
terminandus, ut natet e quiam Vocul uni est effectus,
vel simplicitet vel secundum quid a naturuli eatis
Ad Titulum quartum libri quinti. De Aere, quis, is ocis. Illustriissimus ac Reverendissimus Dominus
Episcopus Clusinus visus debilitatem patiebatur ejusque affectionis culpa in in crassi
item eris illius civitatis quae Camerso lim dicta est, ut testatur Abbas D. Ferdinand Ughel. Italia Dera Clusi
ni Epistolo conjiciebat videbatur autem
procedente tempore eam visus debilitatem non modo augmentum capessere , sed vasum in dies offuscari: unde timens, ne in ejus sensus totalem deperditionem, ac consum malam caecitatem laberetur , piseopatui
renunciare determinavit ' an autem id ex
juila causa faceret, in dubium vertebatur a quod tamen plenissime dilui posse , ex leuqueotibus comino nitravi.
Ieet lestrissimus ae Reverendissimus Dominus rimaturae opera amovi bilis, cum jam etae in habitu i aia Episcopus admodum rationabili timore moveatur,
160쪽
ne ex Mnmoratione in propria Clusii Ecclesia visionis sensum ita oblaedi contingat , ut illum omnino amittat, non videbatur tamen extra rem dubitare quod polla citra timor non sine remedio esse, ita ut reminciue in polierum eam ob cati iam non ematurri nam liae ultus debilitas, qua de re praesenti tiscitur, adventitia est, Aesiit ipse fatetur, a crassitie, nimia humiditate Acris Clusini dependente , unde , anteis quam Episcopatui renuntiet, videtur teneri dare opotam, si fieri pollit, ut Aeris illius erat sities, tu mi
ditas superfluens aliquo modo emeridetur, quemadmodum si ex causa morbi liceat Epitcopatui renunciare , ante inquirendam, ac determinandum , an morbi)s sanabriis sit, necnes nam ubi lanabilis existat, non est justa caula renunc landi , ut in confesso est.
Erno si Clusinae Civitatis Aer emcndata quoquo pa- et potin , de ejus malitia vitari , vel vitum peradi qua remedia ab eius lasione tueri, P in suo naturali esse eonservare, nulla iusta ex caiisa moveretur
Ir histrissimus Dominus aeri renunciandum. Quod autem Atris istiusmodi inia lubritas emenda-i i aliqua ratione possit palam est , quia vel quod ex
sua natura humidior sit, vel quod pravorum vento-:rum ne ursibus illaudabilis efficiatur , impedimento
ieorum ventorum impetus, aditumqne ventis meli
tribas aperiendo potest, de humiditas ex parte saltem ι xuperari, de ventorum pravorum malitia evitari, uti si exempli gratia, Austri, ut volunt, Clusinum Ae-πem inficiant, possunt impediri, ne Episcopi habitalionem per flent, claudendo lenestras, aditusque alios . Austrum respicientes, apertcndo ventis Septentri Halibus, qui omnino Auitrorum malitiam obtunderei mistini unde quemadmodum hi sensus habet ant, Aeci istim praecipue caliginosum reddunt Hippoctat. lib. τ'. . epbor. s. ob id quod Aerem crassiorem laciant; si e 1lli Herem puriorem reddentes, vilui maxime opitula. Hi post uni, Minoe pacto non blum visus debilitas in Ilis ultrissimo Episcopo augmentum non recipiet, sed si tuae de praeterito adestet, ea cautela cessabit , ae in ut celsabit, causa renunciandi Episcopatui, ut patet. Sed dato etiam, quod hujusmodi Aeris emendaticis; impossibilis, non desunt naturalia remedia ad viisl se debilitatem conferentia , eumque sensum elatior em , ac puriorem reddentia, ad qu meflectum multa, e quidem proficua a Practicis proponuntur, climele ea te verba iaciunt, his enim consuevimus oculo-νum vigorem non modo eonseivare, sed etiam acue -rct ut in senibus quotidie experic murti quibus non- milia ocularia med iramenta, ut stillatitias aqua et Sel uitiores, collyria , de id genus alia non sine effemipi, scribimus, ac praeterquam plurimos Medicos, quido morbi senum scribunt, multa ad vittis debilitatem, qtiae proprium senii sumpto mata est proponit Franci
litet omnia a nonnullis inania, sed male existimeniat vir, tamen videbatur, teneri Illustrissimum Episcopum, antequam reminciationem meditaretur, omnia
experiri, eum renunciatio Episcopatus sit res gravis. nee facile admittenda Paris. de Reκἀne. e. . quast. s. num. s. lib. s. Cum ergo hactenus nihil ad rem vendam, ac superandam eam visus debilitatem Illustris limus Dominus machinatus sit . non possumus
erat esse, an amovi bilis sit, necne ad se non liabet justificatam eantam renuneiandi 1 nam si forte reme- 4 diis c debilitas removeri potest , cessat illi eo legit ma causa renunciationis , quia non ex quacunque infirmitate potest Episcopus te nunciare, sed ex illa tantum , ex qua redditur in posterum inhabilis ad sui Pastoralis offiei executionem Paris. ubi βρ. num. I 8 quae talis item si oportet, ut omni salutis, Aesanationis spe destituatur modo , Episcopus non redditur inhabilis, nisi forte ad tempus, ex infirmitate, quae sanabilis sit, fecessat iustitia ipsius causae, quae debet renunciationem legitimare.
Neque obstat, quod simplex eris intemperies sit
iusta causa renuneiandi, ut pereundem Paris. eae; rat. num. 244. qui hane esse opinionem Doctorum eo mmunem inibi testatur. Quia hoe verificatur, quanto praedicta Aeris intemperies vitae insidiatur, de est na -
ne ipsius Episcopi eontraria Parisius, at non
videtur habere loci im, ibi alios quosdam moibotexci tare pollet non lethales . neque hominem impedientes, ii in suo muneri posuit satisfacere ut exempli gratia, si cespitis faceret gravitatem, aut dolorem, non qui isdem perpetuum, aut molestam distillationem, non tamen periculosam excitaret, aut quemadmodum in eas nostro, visum obtusiorem , ae debiliorem redderet, aut etiam Auditum incrassaret nulliis enim horum morborum , aut symptomatum hominem vitae periculo exponit , aut impedimentum ad exercenda
Epis topatus munera praebere potest, Se sic nequaquam iii stilicatur causa renunciationis ab Episcopo faeienda per solam , ae simplicem Aeris intemper lem. Sed, ut re veritas detegatur , eonsiderandae sunt
nonnullae concurrentes conditiones, tam ex parte pissi ut Illustrissian Episcopi quam ex parte ipsius e ivriatis Clausinae . Nam ν imo , Illuit rissimus Dominus a nativitate parum ac ut videt, ex quo arguen indum , hune sensum sortitum a nativitate esse satis de-hilem. Secundo est jam in aetate declinante, cum sit Sexagenatius . Tertio , non est omnino sanus, quia stomachi cruditates aliquando absque extrinseca ulla causa patitur Puarto , caput maxime distempera. tum , ae nimis humidum habet , ex quo distillationum materiae perenniter ad internas partes subminiis
strantur . His additur intemperies notabiIis ipsius Clutinae Civitatis, quae non blum Austrini flatibus est maxime obnoxia , sed a Clani fluvio alluitur unde redditur tantopere in humiditate distemperata, ut nihil supra. His sic se habentibus, firmandum omnino pro veritate est , Illustrissimum Dominum habere illustriss mam causam redunctandi Episcopatui ob imminens eae citatis perieulum quod urgentissimam caulam habet a singulis praedictarum conditionum per seu und Etanto urgentiorem habebit ab omnibus simul iunctis. Satis et go tuetur Illustrissimum Dominum Episcapit m hoc rationabile, ae instans periculum, ut licite possit renunciat et idem enim operatur perieulum incisenis di in morbum, ae ipse ea iii in morbum , Ne tam periculum illud, quam praeiens morbus hominem iure extulare debent a res dentia: nam si saecus impediis tu ad exequenda munera Episcopatus, &ob id debet Episcopatui renuntiare, quia per caeeitatem evadit, ut patet, irregularis r Rota in alentina coadiutoria
Iaxuar. 6 IT coram Coccino inum. 24. idem poterit
rationabile periculum incidendi in caecitatem: esse, stante ejus periculi evidentia, licite Illustrissimus Dominus Episcopus renuntiare potest Episcopatui. Porro periculi evidentia satis superque probatur primo ob naturalem debilitatem sensus Visus , ob
quam siqitae causa est ab extra, quae illum laedete possit, promptissime laesonem experituri naturaliter enim
fit, ut si quae pars debilis a Natura existat, faei lepraemetetis corporis partibus superfluitates recipiat, quae semper ad ipsim potius quam ad illam quamcunque eonfluere solente Galen lib. I. Metbia mes ea I. ralibi saepe Modo, nulla eausa evidentior dari potest, qtiae visu orliciat, quam Aer erassior, de humidior, cum enim ii sensu multo, ae puro lucidoque spiritui indigeat, ut bene fiat, idem Galen. I b. 6 deus pari. e. 3. lib. . de Plac. Hire e Plat eap. s. Aer ejus naturae illum offuscat, incrassat Ee i tu ibi dat,& ad visionem reddit omnino oculos inhabiles etiamsi alias sani sint quid ergo sta Natura sint
debiles terte eum eo ea tu spiritibus paucis, Aesimpuris, ae erassoribus oculi sint referti, faeile ab euiis
denti quacunque ausa, e indesinenter agenti quavlis Aer est, spiritus illi non solum incrassantur, magisque inturbidantur, sed prosus extinguuntur,unde ,h mo inconsummatam caecitatem de necessitate labitur. Accedit huic eausae AEtas jam gravis, eum II lustrism-mus Episcopus si sexagenarius, cuius culpa visus prae omnibus sensibus dem mentum patitur, ea potissimum ratione, quia spiritus crassiores .minus lucidi in dies vadunt, eum tamen sensus visus, ut dictum est, spiritus requirat maxime tenues, Puros, ac pe/hici dos sed e nimia excrementitia humiditas, quaeaput senile abundat, reddit ipsum oculum visionis instrumentum, e praecipue coeneas humidiorem