장음표시 사용
131쪽
norunt etiam mullet est, quae majorem placticam in Obostetricia exercenda habent: nam ela quoad sanguinis, qui purgati solet, iubstantiam me quoad ea, quaecum sanguine pureati solent, maxime differunt in simplici
enim menstrua purgatione, sanguis ei se purus, nisi mala valetudo mulieris obstet expurgatur, eo lore lauda bili, elaquantitate moderata;quod si mulier non admo. dum sana sit, sanguis, qui singulis mensibus expurgatur, aliis humoribus commixtus apparet aesensim vel inordinate procedit quantitate vel modica , A: diminuta , vel superstua, dexcedenti. At vero in uetpGrio sanguis allatim expurgatur e qualis ex victima prodit, ut Hippocr. lib. de PO . Puer n. H. in tibia de Morb. Muι. sect. s. docet, ela cum sanguine ipso ante, vel etiam dei neeps aqua effluit eu quod magis attendi debet in hoe negotio, etiam Lae cum uerperio, aut
cum urinaeommixtum apparet, ut Medici fatentur, HOller. eomm. 7. bor. I. insoliis, e Laur Io ubert. Id. q. ere e Pastuti eaρ. I. de Severin, Pinaeus ισea citato,
quos omnes alias ad hoe adduxi.
Sed alterius ponderandum, quam negligenter se ei serint Obstetri es illae in observandis potioribus s-gnis, ex quibus elare in velitatis cognitionem venire
poterant, utrum Matthia vere peperisset, neene; nam 3 neque pectus, aut mammas observarunt, quae licet non niti tertio die, ut plurimum, lacte turgeant, tamen illico a partu magnopere tument ae solidiores
fiunt quas si observat seni, omperissent illas valde flaceida seli perpendentes, nihilque eum Matthiae pulchritudine cohaerentes, nam hilque sorte eius foro
mositatem, ac vultus venustatem magis deturpare misterat, quam mammarum illa onstitutio, quandocunque eam observare aspicientibus lieuisset. Quid Gltitudinis ergo haberi potuit ab Obstetricibus, haeesgna etiam a mulierculis obstetriciam artem non
exereentibus maximopere observata, sicco pede transeuntibus quaenam ergo fides illis adhibenda est e Denique a Grebant Obstetrices praedictae pro evidenti signo recentis partus, subitam ventris detumem scentiam ipsius Matthiae, est maxime se undabant in
ea ratione, quod in menstruis purgationibus, si quae eorporis tumescentia praecesserit , ea sensim ac paulatim diminuitur; in partu vero illi eo venter subsideres Iet, ut in nostro casu evenerat nam eum Matthia ventrem satis tumentem haberet , momento secuta expurgatione subsedit, unde non a retentis mensii uis dicendum, tumorem illum suis se excitatum, sed ascetuin ventre eommorante , quo eiecto venter illico detu- mesactus est, ut in parturientibus omnibus evenire so
Sed neque in hoc satis se expertas ostendunt hae obstetrices, vel malitiose supponunt id,quod non est;nam in partu tantum abest, ut illi eo venter subsideat, ut
ipleuterus, qui una cum foetu ventris tumorem proincreat, tanta erassitie etiam a partu doletur, non o
stante eius assidua dilatatione per incrementum scitus in lusi facta, ut duorum digitorum eram item undique,
ac circumcirca aequare bleat, ut testant ut Anatomici, δε nar Laur. lib. . Analom ea 2 . Ioan Vesting. in I tum Avaram. cap. 7. quae erassities non illico a partu disparet, sed sensim in dies decrescit, prout mi: lier
a puerperio expurgatur. Hoenon norunt hujusmodi Obstetrices, quod mirum non est, cum etiam ex Medicis sint, qui id ipsum ita evenire ignorent, existimanistes uteri membranas, vel, ut melius dicam, ut cri cor. pus eo magis attenuari, quo niagis Licet in dies granis
diori facto distenditur, atque hoe pacto hi ipsi acile
eredent, uterum a partu illi eo detumeseri, ut ostendunt se ita taedere hae obstetrices. Sed contrarium omnino evenit eorum determinationi, dum existimant in menstrua purgatione ventrem , si quo modo ex reistentis menstruis turgeat, sensim detumesceres, in partu vero illi eo decresce te; nam eontra, ob rationem praedictam fieri solet, cum in menstrua purgatione venae illico vacuae a sanguine letineant, venterque illico subsidet Ee detumescit, nam eorpus ipsius utera in tantum tumebat, inquantum venae turgidae sanguine reperiebantur eum in praegnantia eorpus uteri secundum suam substantiam tumefiat.
Cum igitur vana omnino, edi utilia sint ea omnia
quae pro signis partus, quem Matthia elaeisse praesumebatur, Obstetrices duae addunt, dedueendum inde est, earum depositioni nullo modo esse fidendum, sedeo. tius depositioni magis expertae Obstetrices, Se non indocti Chiriirgi standum esse, ae eoncludendum, non posse ex ullis signis comprehendi, quod Matthia pepererit, eum gravida lim quam uerit, ut manifeste ex absentia praegnantiae deduci potest , sed tantum qito longa menstruorum retentione laboraverid, ex qua mirum non e it, illam ventrem transactis nonnullis mensibu tumidum habuisse, ut infra vidis evenire soletu hoe enim novum non est, imo in dies observamus mulieres nonnullas Ola menstruorum retentione laborantes, gravidas se existimare, nee solum ex ven 6 tris tumescentia post aliquot menses iacta sibi persuadere, sed ex omnibus symptomatibus quibus ea, quae vere in utero habent, molestantur, nam Ee ipsae iisdem detinentur reum tamen nono, vel decimo mense, vel etiam serius, aut maeturius Natura impetum faciente menstruum sanguinem per totum illud temporis spatium retentum eliciant, elas a tumore ventris, de ati cimnibus perpessis symptomatibus liberae evadant, ut
Matthiae evenit in quo casu non minimam conjecturam in noeentiae ipsius Matthiae faciunt panni domi aia set vati, de Flico reperit, inguinem grumos umeonistinentes, codemque languine madentes, quos, ubi illa in culpa fuisset, potius celario p. titulinae illico abluendos mulierculis tradere. Ad quod etiam faei ipsius Matthiae procedendi modus; nam ubi gravida fuisset debuisse eelare omnino quae patiebatur, cum possent
ignominiam patefacere, ne nipe ventris tumescentiam, Ee menstruorum retentionem. quae tamen illa libere vieinis mulierculis , a propinquin etiam patefaciebat, quia erta erat, se ab omni noxa liberam esse, neque egete , ut ventris tum rem ela menstruorum supprestasionem alias sceminas celaret, cum apertissime te iret, haee non a praegnantia potuisse sibi evenite. Et ex his satis mani se itumst. Fit cum nullum vos
se fundamentum facere in i lci sanguine de foedato
prope latrinam invento quia non mirum est, si uis thia fluentibus impetuose menstruis, adlatrinam, ut ventremi cecibus exoneraret se conferente, sanguinis aliqua portio in terram dec derit, Se so Ium de turis pavetit; non enim ex hoe deducere iscus potest, quod ad latranam ieeon serret, ut partum in eam abiiceret, praeterquam quod ipsam et mulier, ubi tale facinus patiasset ut erat intcgris viribus, nullatenustac biis iliata, talem sanguinem in solum defluentem poteratne ili me subita ablutione removete, ne ex huius mois di luore lacinus deple henderetur quod atrie non
aestitit, eum nihil ibi timeret, stante quod esset tuis
D conicientia, neculiam de se suspicionem quemquam concipere posse certo sciret.
Sed ut magis rasisque praediciarum obstetrieumosei tantia, seu potius erasla ignorantia in apei tum eianiebat, notandum illas de potioribus signis attei tantibus mulierem de recenti pei perisse, ne verbum qui
dem mussitasti, sed ea silentio obvolvisse, eum sorte
scirent exeolum absentia satis contra earum opini Orbem Matthiae innocentiam probari nam conlectura quae desumi potest de muliere ex sui corporis statu, magni momenti est: quippe cum mulier in primis partus diebus, ob labores , de dolores in parturiendo perpessos , quantumvis validae naturae existat insigniter debilitetur, ita ut decumbete per multos dies cogatur , quin ut plurimum pallidior fiat , ae omnino languet, non solum ob praedictos labores, .dolores, ted etiam ob multam sanguinis opiam quae in partu effunditur : at vero in Matthia nihil horum observare potuerunt dictae obstetrices, eum illa colore esset laudabili , Ee integris viribus , ae
consuetam alacritatem prae se ferret cum tamen non
nisi per diem a praesumpto partu distaret, itaque ut Fisco assentirentur potius quam ut veritatem deleg tent, ad leviora signa conversae, falso, e contra omnem veritatem pronuntiarunt, Matthiam verederecenti peperilla. Praeterea , Obstetrices non observarunt , ut de Reebat, curiosius ipsus uteri statum; nam ubi sanguis fluat occii sione partus, Epuerperii, venae omnes irsu
132쪽
ila, ureri, atque illae quidem maiores, Et magis
spicuae hiant,m adaperiun rur at in fluxu menstrua li non ita , sed minore tantum , licet negari non possit . quod ubi retentio menstruorum longa , aediuturna extiterit, etiam ampliore , maioresque venae adaperiantur in partu tamen simul eum a veianariti apertione fit maxima partium distensio, quae non observatur in fluxu menstruali etiamsi menstrua ae multos menses suerint retenta , absente causa, quae illas palles apta erat disiundere, nempe ipsa praegnanistia, de scet in utero existente. A tandem omne dubium excludit absentia lactis in mammis, in iis, quae icetum de recenti sunt enixae , tertia parte diei maxime luxuriata e licet mulieres nonnullis remediis illud compeseant, atque exiceent clusque generat Onem Omnino medicamentis prolii beant , tamen nullo ingenio effugete cisia sunt, uni mammae turgeant, e lactis ipsius impetum in partu non excipiant i cum ergo Obstetrices possent ex hoe sequenti die certiores fieri, e tamen non noverint, aut neglexerint, quia talis conjectu iar ne per bmnium auidem adsult, eaque suam depositionem roborare illis non licebat, eam eum aliis potioribus signis, conluc turis praetermiserunt, eis vioribus fisae, quibus nihil certi poterant contra Matthiae innocentiam probare.
Zd Titulum , Dei ebrio Conjugali
Vir Iuustri stimus N. N. temperatura sanguineae integrisque viribus, licet doloribus aristicularibus , sed Iuvioribus aliquando uesset
ob nox iis, viduam uxorem duxerat , di viis item uidem , ac pulchritudine insi: nem, trigesim anno non majorem stati in au tem a celebratis nuptiis , consuetis dolo. xibus molestari coepit , sed tanto acrocioribus , ac vehementioribus, ut , acutissima febre superveniente, de vita notabiliter Periclitatus saerit Linus tamen post qua .drages ' im factus imis inas vires recupera-Vit , alito tamen pretegret si morbi timore perculsiis, ut a Veneris usu , in quem mmcm culpam praestre in infirmitati rejiciebat, omnino in posterum sibi abstinendum in Mi imo Ob firmaverit suo. Hoc tamen non sine praejudicio redditionis debit matrimonialis fieri posse, cum aperte videret, illus ris stimum ac Reverendisse. D. Episcopum, α eeleberrimum Canon istam sibi sanguine, arcta mi et tia devinctum consulere voluit , qui pro eo, quod ad vitae discrimen
pertinet , Medicorum sententiam audirevo Iuit itaque duobus aliis Collegis adhibitis, alter eo rem dubio in ea re perma-Nente, altero vero acriter firmantes, non
posse illustrissimum Dominum sine manifesto uae discrimine debito matrimoniali in posterum satisfacere cisam occipis omisnem culpam praegressi morbi in coitum rejiciebat ego in contrariam sentenciam, ob rationes, de quibus infra.
SUpponendum ilhistris smum Dominum N N ii,
titum tu illic temperarii tam .inguineam, se oberis rores in victus ratione patratos incidisse primo in Ie-vem podagram, ac procedente tempore, dolores eae. teris articulis fuisse communieatos, qui tamen illurn semper leviterat Ilixerunt Vere tantum reversione mi
facientes, poli copiolam sanguinis missionem, eis ni medicamento ante assumpto, recedentes, ita ut nunqtiam integris quatuordecim diebus illum in leoli, et iii uelint dolorabus autem intra dictum teris minium ouatis, neque articuli debiles remanebant. neque ad motum ullo modo impediti, neque illum a consuetis ex mellis , de laboribus abstiner coege- fuit a quin is familiarem victus rationem , quae noli Attis Medicae praeceptis, sed ex propria libidine initi tuebatur, absque ulla noxa, quae vel ad articulos, vel ad aliam quamlibet partem attineret, redire potuit itali dolores illos suos articulares mitis smos hostes appellare soleret. Supponendum praetcie , eundem Illustiissmum
Domm .l iri x ore licta, comes lationibus Q eonviviis infit sine me ii ope. amd iisse, ac Venetri praeter moadum ii id utilite, poni pulch: iti ines, e com ira te, e venustate , ι'los Himque omnitim enitate allo tus ex quibus omnibus non modo erudita res , ae excrea ent litos uno res timulavit . sed articulos etiam nitiorem in nodum debiles reddidit, unde factum et , ut acerbiores aed 3ttirn ores do Io: cet pacius sit immo etiam febri ac ira, neque undequaque benigna conflictatus uerit,d in vitae dilcrimen lapsus
Hi Gese habentinus, videndii modo, quibus ra tionibus motus doctissimus Collega firmiter pronuntiaverit, non post illustris smum Virum absque manifesto vitae periculo in futurum Venere uti, etiam moderat , ut debito matrimoniali aliqua ex partes
Movebatur ercto non primo ex proe reis dispositi nibus, ut constabat, articularibus doloribus maxime erat obnoxius, unde arguebat ille summam ela qualieonnaturalem articulorum imbecillitatem, cui quantum inimi ea sit ipsa Venus, notissima res est, a tonsoribus ipsis persuasissima; si ad eam rem testimonia equulmus , videndi Practi ei omnes Medici in propito tractatu de arti taribus doloribusue, si Iute- consultiis aliquis singillatim prolixam eorum Auctorum recensionem desiderat , adeat iraque Ilum de
hoe tantum per se satis est adprobandum, quod Venus ut ibidem addebat Tiraque lius omnia membra dissolvit, inter quae praecipue articuli languent, quod eaetetis partibus sint trigidiores ac denique e ipsa sit natura Venerem, Arthritidem , de omne genus a ticularis morbi ex chare ex Hippocratis doctrina pluribus probatJoan. Bened. Sinibal infra citandus, lib.
Meundo addebat idem Collega, Veneris usum sum. mopere calorem naturalem diminuere , quod conir verti nullo modo potest quippe eum ipsa materia seminalis naxime spirituosa st , unde ea ex corpore ex pulla, meliores spiritus, subtiliores qui praeeaeteris naturalis caloris materia existunt, dis spantur, , vanescum unde summa cum ratione ab H i p. pocrate in libell-ge-t in prine. dicebatur, In Venerisuiu robum ui tuum quid excerni quod adeo paucula a re
133쪽
te emissa ι animalia imbee illi reddant uim praeterinquam quod ipse labor in Venere exercenda impensus, spiritus ipsis ulterius exti aurit oinde lassitudo, ac membrorum languor succedit; sed quid quod ipsa me voluptas in seminis amissione gliscens , per se idonea est ad uales vires dissolvendas ut ex Gal.
Iib. i. de sem. c. l6. dixi alias lib. I barum quast. tit 3. qu.
. num. 22. nam ut ibi addidi ex Athenaeo librax φη sopbs. p. s. idcirco res eo modo fit, quia voluptates, i, ad rem veneream spectane, omnium motismae habentur, unde quo major voluptas est, eo magis vires dissolvi necessse est. meliores spiritus exinaniti; hine post Veneris usum tristitiam, aemcero. tem sequi, notum est, euilibet homini persuasum quod plutibus testimoniis pro seclitus est Ioan Beneis
dire in praest. Ορere lib. o. r. l. r. ia apud quem plura
de ea re ab ipso, ut sui moris est , multa doctrina, replurima eruditione exagitata. Ergo deducendum ex his, Veneris usum non modo articulares morbose eitare, sed vitae etiam insidiari unde etiam si quis contenderet , non cile ullam causam non reddendi matrimoniale debitum, ipsam Arethritidem, certe negati non pistest, iustissimam causam esse, vitae ipsius diserimen, Mabbreviationem ex eo itu secuturam. Tettio asserebat idem Collega in medium crudita.
tes oeeasione ulus ipsius veneras mirum in modum ae. cumularas , quae omnium morborum , ae signanter articularium materialis ea usa existunt licet enim do insores Atthritici ab omni cujuscunque generis matellaeon comitari soleant, tamen praecipua causa, sine qua nulla materia ad articulos penetrare eotest, est humor quidam tenuis, ae serosus, qui veluti dux quidam alios semper humores praecedens, ob sui fluxi is bilitatem,&tenuitatem ad articulos penetrans, alios, quicunque sunt, humores secum ducit, illisque viam
patat, ut optime docet Daniel Sennertus inti .dis. O-ibrii eap. a. hie autem humor serosus gernien ac sci. Ieseruditatum est, ut omnes norunt, unde crudi in
talibus accumulatis, accumulantur smul multae eis rositates, humores aquei e erudi, qui, ut dictum est, sua tenuitate ad articulos se conterentes, alios uole unque humores secum trahunt, Ae in causa sunt, hi dolores in iis exeitcntur; non unius semper rationis pro diversitate humorum, quos secum seros illa humiditas duxerit Adjielebat his vir doctis fimus, non tantum ab usu
Veneris imminere Viro Illustrissimo articulares do. res erebriores, molestiores, sed quod magis nos deterrere debet, imminet etiam repentinus humorum impetus ad Cerebri ventri ulos unde poplevia ,- morsi fit enim aliquando, ut Natueta non semper ejus roboris sit, ut valeat noxios humores ad partes infit mas, ignobiliores a supernis, nobilioribus de turbare unde dum conatur ad consueta loca eos de trudere , in causa est, ut ipsas superiores ac nobiliores partes adoriatur, de hine Apoplexia, alii perniciosissimi affectus excitantur; satis autem superque Natur a Veneris usu debilitari notum est, sic facile, quod narravimus , succedeve contingit, nempe non noxios humores ob naturae debilitatem ad articulos deman. dari, die agitatos, nobi diores partes summo cum periculo occupare.
Quamobrem tum ratione dolorum, qui ex Veneris usu frequentiores, Matrociores,' multo magis non eontemnendis symptomatibus assectati, excitari posis sunt; tum ratione imminentis periculi ex Apoplexia,
vel alio quocunque subitaneo, exitiali morbo Illustrissimus Vir iustam causam habet abstinendi in totum a Veneris usu, excusandus omnino iureis tito est, si debito matrimoniali non satisfaciat, ad
quod, lieet teneatur ex iustitia, non obligatur tamen ad illud eum notabili, evidenti damno ac propriae salutis detrimento, ut ex Canon istarum decretis probavi alias lib. . Quast. εὐιο eg. D qu. l. n. s,
His tamen non obsta litibus in eam opinionem veni,
quod Illulitissimus Dominus possit absque tiet ore majoris mali, multo magis absque timore imminentis Appoplexiae, mortis, debito matrimoniali satisfacere,&ad hoc ex justitia teneri, si modus adhibeatur; nam quaecunque de veneris usu in medium a doctissi.
mo Collega allata snnt. in immodico, immoderato ο&vires hominis ex redente, non de moderato, ho. missis viribus proporticinato veri seantur moderatio autem, excessus respiciunt aetatem,
Itiam,&prae caeteris omnibus viros,&conditionem peria
loriae Venero utentisci eum immoderatus diei possit coitus etiam de raro factus respectu senis, imbecillis, temperamenti frigidi, valetudinarii, cum alia ex parte moderatus futurus sit etiam frequentatus injuvene robusto temperamenti sanguinei, wmaalmesano nam, exempli gratia immoderatus erit coitus ii sus in praedicto sene, si semel in hebdomada eum exerceat, qui tamen moderatus erit in praedicio is
vene, si alternis diebus exerceatur. Itaque eonsiderata aetate, temperamento, viribus.& valetudine illustrissimi iri, diei, quod absque ul- Iolanitatis,&vitae dispendio, poterit aliquando, ut exempli eausa, singulis hebdomadis semel debito a trimoniali satisfacere; nam primo aetas est vegata, eum in virilitate desat, non enim pertransiit annumquadrages mum , in qua aetate homines non minus, quam in iuventute posse strenue veneri operam dare, omnes
Medi ei eoncedunt ideirco enim leges, ut notavi alias
lib. I. barum quastionum , D. l. qu. F. num. l. non distin io
uunt Iuventutem, Virilitatem, iecite, quia, ut Epiphan. Ferdin. lib., Theorem. 2 testatur in hae aetate adhue permanet vivacitas caloris, perfectio operationum licet praedictus Epiphanius no Iit hane aera iatem extendi ulteritis, quam ad trigesimum quintum annum , tamen Galano adhaerere magis secandum rationem est, qui tam a trigesimoquinto anno ad duos sequentes septenarios extendit, ut docet to no. H m. e. ἶo. Et in tantum verum est, hanc aetatem praeeaeteras Veneri esse idoneam, ut ipsa coeundi potentia ab ea itiditas denominetur ex Plinio tis. 6. tu . Iisor. v. 4. qui de Aiescusa in Ates contem vella locutus D edia iam, inquit, e Virilitatem pervenisse ιικοωmque duxisse m ex Val. Martiat. o. s. m
Non puer avari Iectu arte Mangonis.
Hirilitatis damna marret restia.
Unde Emirati dicuntur coiren potentes, idem Maristia l. lib. . Eρur. 43.
Spadone eum si eviratis saxo Quin etiam ex hoc ipsa corporis firmitudo, ae robur Virilitas appellatur, Hippocrat in libro de Aer. q.
νititas de ibid. n. seq. Virilitas antem, em toler otia M.tarum non aque ipsis it Natura inest.
Vir ea de me ep in Illustrissimo Viro sunt firmae
constantes; quanquam perpesso morbo post magna errata in victus ratione labefactatae fuerant, non vi ulto post tempore pristinum vigurem adeo recupeis ravit, ut ne per somnium quidem aegrotasse videt tur unde factum est, ut irrideret pene Collegae mei doctissimi timorem, eum se ob recuperatam virium firmitudinem , ad Venerem non iecusae ante, quam
aegrotaret consucverat, tam vegetum experiretur, ut
a Venetis stimulis indesinenter exagitatus, vix e continere posset, licet Collega hoc non a virium robore a turgentia seminis, sed ab aspectu M in desinenti praesentia peramatae uxoris id evenι re contenderet
1 taque cum res vires etiam in majoribus aetatibus ejus momenti sint, ut incipia postrema senectute homines ad coitum stimulent, ae potentem reddant, omnem noxam, quae ab ejus usu emanare pol set, ipsae per se remorentur,m avertant, concludendum , Virum nobilissimum posse non solum absque periculo sed cum Naturae ipsius sublevamine moderato coitu uti, matrimoniali debito aliqualite i
eius incolumitas permittit, satisfacere.
Adjiciendam his optimum hominis temperamentum, quod in re caeterea laudabile is prae omni. bos ad Venerem sufficiens, nam plurimo sanguine .consequenter plurima materia seminali abundat, huiusmodi autem temperamentum, nempe calidiran humidum, maxime cum tantisper ea lor humidiatatem exuperat,&temperamentum in calore parumper excedit, in humidua te autem ad moderationem vergit, tunc enim cum affluentiae matellae seminalis ealor
134쪽
cIIo vegetus, ae sortius Ubcietur tum uictuini , immo cum notabili saniratis inelemenis o tales Naturae Venere pro libito uti possisnt. Unde cum in eas nostro res Iara sit , nec blum apud Medicos , sed apud imperitissimum vulgus, perluasissima ulteriori probatione, ela auctoritate non indiget Nee silentio ptae tereunda ipsius personae conditio, aevi vendi ratio, siquidem eum nobilitate emineat , edivitiis assterat, pro suae nobilitatis ratione, ela divitia. rum affluentiae, vitam in deliciis agens, victu plurimo, de electili perpetuo utitur , unde multam sanguinis in dies accumulari necesse est, maxime cum optime eone uat , cla valetudine prosperrima uia tur, si insultus tantum podagricos excipiamus ἰ u de tor, ae tantis conditionibus quae illum ad Venerem maxime habilem, ac potentem faciunt, concur rentibus , nequicquam contendimus , illum ab eius usa totum retrahere imo tantundem erit id praestare,
Milum in morbo ex lethoria quidem periculi
Quibus sic se habentibus, facile satisfieri potes is positionibus quibuscunque ab eruditissmo Collega in medium allatis, ex qui biis tantopere timet Veneris usum in Illustiissimo hoe Viro etiam moderatum i
in inquam, etiam plus quatis moderatum.
Et ad primam oppositionem de natu tali debilitate
Atticulorum, respondendum, nequaquam verum etias e articularcs dolores esse illi connatui ales, sed ei istari ex erratis in ratione victus , cum maxime non
possit hie morbus eiIe illi haereditarius, nullus enim in ejus progenie tali morbo laboraverit cimo quod
a natura sortitus non sit articulos debiles, ipse moris hi exitus eommonstrat, cum hominem deserat absque eo, quod ullam in illis debilitatem , aut impotcntiam ad motum, aut malam aliquam sensarionem experiatur , ita ut materiae ad articulos transmissio in hoe sub subjecto fiat ob fortitudinem virtutis exispellentis superflua ad partes ignobiliores, quod stato tempore faeit, nempe quolibet ere, quando maxime sanguis luxuriat.
Neque argui potes ab experientia articu Iorum deis
bilitas ex eo , quia ob Veneris usum raucia uxore , majorem in modum ex articulis aegrotaverit , quia maior sanguis aeeumulatio, de excrementorum super hundantia ob comessationes, evalia errata in victu , in ausa fuit , ut non modo dolores atrociores fuerint, sed etiam ut febris valida, & acuta fuerit Deitata , quod satis superque denotare potest illud quod a morbo non remaoserint articu Io ullo modo debiles, ad motum impotentes , immo morbo remittente, illico etiam alticuli pristinum vigorem recuperarunt quod nequaquam eo modo succedere potuisset . ubi Articuli naturali debilitate dotarentur ἔut in iis, qui similibus morbis nil istantur, eveni re observamus i in quibus post dolorum recessum Articuli remanent per multum tempus ad motum impotentes, e inepti, ae debiles , a veluti sensu orbati,, tot pore obsessi. I Nec quicquam praeterea contra nostram opinionem iacit secunda obiecto , quod nimirum Venetis usus
nativum alorem diminuat; nam hoc tantum a vero abest, ut potius contrarium sit verius, eum nativum calorem excitet. Hippocrat. lib. 2. de Diat mere. 22-
si de moderato verba fiant; nam si de immoderato loquamur, non solum nativum alorem disinuere fatemur , sed illum omnino extinguere dicimus quia quemadmodum in coitu moderat excernitur. quod naturae luperfluit , e quod illam potius gravat, quam secus ita in moderato excernitur id cuius maxime rututa indiget , quod est ipsissimum ultimum membrotum alimentum et sed quemadmQ- rum ex eoitu immoderato natura succumbuit, quia natur iis calor evanescit, a dissipatur, ita ex eoia et moderato natura exhilaratur, & alacrior evadit, de ipse nativus ealor magis excitatur . quia deon ratur natura ab eo, quod illam gravat , de quod ad 1u alimoniam superfluit.
i Quod autem Veneris usus sit in causa, ut plurimae
auditates aceram ritur , quae dolores articulares ex-
absque IIa vi de immodico usu loquantur: at si de moderato uiuverba iaciamus, tantum abest, ut eruestates generet, ut Otriis eoncoctiones iuvare possit cum, ut aiscium est, calorem excitet, e augeat ela idcirco eorpus exhilaret a Cels lib. I. fm Medicina, ea I. Oderatus autem, evim moderatus dici potest coitus, i eis
spectu virium eoeuntis, ut iam dictum est unde eum Vir Illustri stimus vires adeo constantes habeat, ut ad moderatum coitum maxime sufficere possit, non es ab ejus usu eliminandus in praejudicium debit matrimonialis, ad quod reddendum ex iustitia tenetur quia neque ejus usus eruditates generare poterit, elainde doloribus articularibus materiam praeberea ne isque erus vitae quicquam obesse, nisi excedat toleranistiam propriae virtutis. Ex quibus facile elici potest, quam praeter rationem timeat doctismmtae Collega, ne Vir Illi strissimus exus eoitus in Ampliniam , auosque emiciosissimos morbos labatur hie enim timor tune erit ratio bilis, cum coitus fuerit excedens, de immoderatus, ex hoe enim Naturae virtus labefactatis, non sunt eleead expellendos noxios humores a partibus noditioribus , de praeeipue a Cerebro ad partes conluetas Me ignobiliores, nempe ad articulos, ela se facile poterit excitare Apoplex iam sed irrationabili omnino evadit hie timor ubi de moderat eoitu Me no excedente vires ipsius oeuntis Ioquamur , immo Lum satis sit ad satissaeiendum debito matrimoniali, ut Vir Illustiis simus insta mediocritatem coitu utatur tantum abest, ut inde aliquid mali ipsi evenire possit, ut potius non parvam utilitatem inde sit cons cuturus, nam ex totali coitus demissione timere potest aliquid mali, eam ei latassuetus, litemperamen to ae habitu doletur Veneris usui maxime apto.
CONSILIUM LXXI. Ad Titulum deleste, Contagio de ita
de Error Medicorum. Vigente peste hie in Urbe anno praeterito
copia infirmorum mirum in modum ad aucta , necesse fuit quaedam Ioca illis assugnare, ut ab aliis non insecus personis questrarentur, ac seorsim , ne alios infic
rent, manerent eumque ageretur de constituendo Medico, qui illis inserviret , visum est sacra Congregationi sanitatis , idcineum aliquem eligere, pretio ultro oblato, qui id muneris exequeretur res sorti deis
mandata est unde coastus est , qui rie
electus esset, infirmis contagio detentis inservire, etiam cohabitando in eodem Ioco. Hac occasione quaesitum est , an ,' quanis
do Medicus eogi possit ad medendum , quid in tempore pestilentii pro veritate igitur , senuenti discursu Iuulfrissimi viri petitioni satisfeci.
135쪽
i 18 Quaestionum Medico-Legalium
Quamplurima sunt , quae addue pomunto deis
monstrandum Medicum teneri, a cogi polin ad medendum Med/ quam plurima sunt, quae Ontrarium persuadere possunt vietadum ergo separ tim , quae pro negativa, quae pro affirmativa sentea. tia facere videntur, ut denine singulis obiectis ad trutinam revocatis, rei veritatem sequamur. Pro parte igitur assirmativa dicitur primo Medicum teneri, e cogi posse ad medendum, quia medendioruficium est munus publicum, quod quilibet etiam invitus subire renetur, ut inho ipso proposito dicit Ri
seq. ad intemr L Ne cui roe. Potest igitur Medicus eompelli per Iudieem ad operas suas praestandas Ad quid enim, inquam, munera publica certis personis demandantur, nisi ut ea publieo interesse urgente exeriseeant λ Incassum ergo destinarentur ertae personae ad hoc peculiare habiles , ela ad publica munera , nisi quandocunque saltem necesssitas requirit, ea exercere etiam inviti tenerentur . nam nisi cogi possint , non viderentur sum eienter provisum publico interesse. Secundo, Medicus tenetur mederi cuicunque pello Ariae in periculo ex morbo aliquo existenti, in tantum, quod si negligat, ac non curare, e cille decedat, teneaturae si ipsum Oeeidisset, idem Ripa ibidem nam. 8. nam, ut Seneca dicebat, ex quo Ioan Bapti Codronch. de brin med rat. I b. I. aρ. s. qui succurrerepvi ituro potest , eum non succurrit oecidit . Immo
non solum tenet ut Medicus mederi infirmo in peri sculo existenti, sed indiflerenter , a simpliciter lege
piaecepti tenetur etiam invitus ted aut alias mortaliter peceat, ita Ripa Aeo citato num 38. Quod maxime procedit, ubi alios Medicus non sit, cuius opera infirmis lubveniti pollit tunc enim nulla Lex, nul la ingratitudo, aut quaevis alia causa a peccatomor tali excusat , si aegrotante deseruerit , ut testatur ex Medieis Joam Baptist. Si I vatici ins Med. V. penuit. unde stante hac re vetitate , poterit etiam Medicus per pileopum compelli ad medendum , ut a peccando desistat , ut addit Ripa tibi praxime . Ero si Medicus ita tenetur mederi , ut eos quandocilata Ecpossit ad medendum, multo magis cogi poterit, quando infirmi in manifesto vitae per eui sunt positi; at
qirando nam in maiori vitae periculo infirmi versantur quam cum peste detinenture certum namque est, hoe pericu Ium hujusmodi me , ut shmma eum ratione peste insectus dieatur positus in articulo mortis Ripa ubi infra, num 46. Parii. de ResitIn Benesie lib. I '. quast. 6. num tuu e iure optimo , quia in articulo mortis positus dicitur quis , quando in proximo aem anile si mortis perieulo positus est. Ripa a tras.
tinetur in tam manifesto mortis perieulo positus est, ut vix separare pol fit ab eo evadere, quippe cum ex pestis violentia vix unus inter decem , imo inter mulisto plures salvari soleat, quia pestis nulli parcit . ut alias dixi, rib. I. uuast Medic Leges tit. I. quast a.
num. e. mseqq. Rodericus a Castro lib. 3. Med. cap. Folis. ωρ. 8. quod etiam ita esse testantur quotquot Iure conmiti, e Medi ei alique rofessores de Peste verba faeientes, nam hic charicterismus cst iu-
sus estis per quem a simplici pidemia distingui
tur, ut quamplurimos perimat Galen lib. I. intemtium 'H. cap. O. Tertio videtur data opera interficere, qui cum po o test, sanare non vult, ut dicet ex authoritate . Regum. Rodericus a Castro loco citato cap. s. Codronch. deabrist med. rar. lib. I. ap. 34. Immo cum ex te
ge Charitatis omnis particularis persona teneaturalium defendere, si in periculo est , ne ab aliquo ocei datur , aliter mortaliter peceat , ita Alphon LVivald ia candeI. - . art. . tradi de Irrunt. I. de Immitid num. s. multo magis tenebit ut Medicus
medet infirmo , maxime in mandesto vitae periculo existent , ut quando peste detinetur . A tortiori etiam id probatur , quia hostibus mederi is avxj-lium porrigere ediei tenentur opem implorantibus, nee non, Barbaris , Si quibuscunque o ininibus etiam ab humanitate, &κeligione omni allenissimis, ut idem oderi C, itio ad
136쪽
siatribus nostris in extremo periculo mortis postis, ne ex peste mortem obeant quod si id recusamus iure eontra nos impietatis nota nos lacessentes, quilibet in iurgere poteruat , ac non sine ratione rima
re nos illos data opera interfectile, unde homicidii iei eis ciemur, ut superius dicebatur. Sed vide quorium evadat lex charitatis , ut extenis ditur etiam ad subveniendum ipsis Brutis nam Deu- Drauom ι ea . 22 vein. 4. praecipitur filiis Israel sub venire Asino aut Bovi, qui ceciderit, ibi, Si mide νis ADtim Miri tui, aut ovem cecidisse in via, uoad spicie , sed blevisi cum eo . quanto magis ergo Charitatis eadem ex nos obit tanget ad subveniendum proximo, qui non casu, aut aliter periclitatur, te certa mortis inevitabιlis ruina, nisi cito succur
ui inito Medicus tam arcto obligationis ineulo obstringitur ad medendum , ut non solum volentiabus uxilium exposcentibus , sed etiam invitis
a recusautibus , opem erre ac mederi teneatur Abb. in cap. ad aures, de erat er qualis num. T. Ripa de Peste, pari vit partis. 1. .m. O . Navarr. tu Manuar. e . a . num es r. alii ex Canon istis apud Codronch ex Medicis loc cit.
8 Ne solum tenetur mederi iis , qui mercedem solvunt, sed etiam ingratis , de solvere renuentibus quod etiam ipsa Ars illis iniungit Hippocrat. ιio . de
daserere majore ergo obligatione adstrictus censendus est ad medendum aegris contra instantem moris em ab ipso opem implorantibus. Ex civibus profecto nullo modo fingere osse videtur Medicus, quin ex summa justitia cogi debeat languentibus mederi, e maxime in evidenti perieuislo postis, ut peste laborantibus , qui multo maiore nee essitate premuntur , ac tanta , quod , noli subito iiii succurratur, de illis acta res st. A demque Medici Doctoratus lauream eonsequenis
do non aliam ob causam multas privilegiis decorantur, nisi ut publice salutis curam gerant, N. . , r. de variar C exre cognit Immo ei e Galen. lib. D de Decret. HiNocr. e Piat euρ. . in rintim hoc illud est propter quod multi ad exercendam medicinam invitantur , nempe Ob sib concellam a Legibus minmunitatem ae Reipublicae vacationem Ad quod etiam habetur lex a Juliano Imperatore lata, quae extat in te ejus opera pia si ρ f. ia 3 edit Paris cujus verba
ει α ipse demonstrata quare eam a arto delapsam non immo ita bit ορb Mad eant i et im Natura nostra .n mitas, e valetudinis fensiones, qua quotidie
rem . e m rem secuti , pro nostra humanitate . mus , vos senatoribus muneribus liberos in Uerum
mimeν . Ergo etiam ob hane ipsam aulam teneti videntur Med ei vel nolentes aegrotis mederi . Unde clim ex ausa propriae utilitatis sese ad id obligaverint, nullo modo , ac nulla excusatione ab ea Qbligatione sese eximere possunt; sed omnino cogendi, maxime in summa rerum necesssitate , vel laeviente peste aegrotis medendo opem ferant praeteris quam quod medentes tempore pestis , aliis piavi legiis 3 immunitatibus ditantur, ela mercedes quoque εllis augentur, Wiure, quia propriam vitam maniis
elici perieulo exponunt, multo plus ergo meretur Op
ra Mediei medentis tempote pestis iis qui peste infecti sunt , quam si medeatur aliis infirmi r Corneus
const. 47. nam. 6. in sis. Ol. t. videntur autem Medi ei uno , eodemque pasti eum militibus procedere; nam hi multis privilegiis gaudent, sed tenenis tu semper etiam in 'it militares, nisi dimissionem impetraverint Similiter ergo dicendum de Medi eis, postquam Doctoratus lauream sunt assecuti privilegiis sibi concessis frui volunt. Alii tamen ex parte non deiunt totidem rationes nec minoris ponderis contrarium persuadentes, nempe Io Medicum non posse cogi ad medendum. Et primo Ars Medica est Ars libera, inrti liberae Opera etiam libera esse debent Hippoerat in os ad inderit. &
uuanquam Medicus reeipiendo mereedem , Artem servite cogit, ut Hippocrat. V: addebat tamen id tunc tantummodo habet locum, eum Medicus ratione mercedis, id, quod ipsi offertur , recepit, illudque tanquam quid sibi debetur, morose ac per vim exi I sere studet non vero quando aliquid tecipit honoratii loco, ingrati animi signum nam tune si quid datur, recipit, & nisi detur, non postulat, ita enim ex Artis praeceptis iacere tenetur. Itaque cum Medi eus nullo modo se obligaverit alicui medendo i servire, non potest ad hoc ulla ex causa cogi quodsmplieiter loquendo non tenetur mederi, multo minus tenebitur tempore pestis. Seeundo, deveniendo ad particu Iare punctum eirca Epestem, Medicus non potest compelli ad ea , ad quae ex sua Arte non tenetur sed ex sua Arte non tenetur Medicus , nec debet curam morborum incurabilium suscipere, ut o Hippocratis praecepto, omniumque Medicorum consensu resert oderieus a Castro I. Medie Potit. lib. 3 caρ. 18. Modo pestis est morbus is in curabilis , ut probat dem odericus ibid. quia P
si is morbus est divinitus immitIus, ut omnes de mite verba facientes fatentur, & idcirco dicitur Bel lum Dei cum Hominibus , cui nequeunt humanae vites resisteres Ripa de est pari. . num neque enim tales morbi humana Arte, vel naturalibus te. mediis eurari possunt, ergo neque potest, neque bet Medicus compelli a medendum peste infectis immo ipse ex se abstinere debet ab eorum euratione, si secundum suae Artis dictamen operari velit, alias contra Artis prae epta faceret, trae prohibet eorum, qui a morbo victi sunt , euram suseipere meditas autem eontra suae Artis dogmata Medicinam faciens. 14 graviter errat, ut probavi alias lib. 6. bar quo rit.
Sed neque dei peratis tenetur Medieus auxilium seris iere, ex praecept Hippocrat intib. de Arte, num . .
Cen. i. r. ii a Med. ev. 26 ex ipsbrum auctoritais te acutus Lusitan in introit ad Praxim , Proept. 616. Qipsi Juieconsulti in hoc conveniunt, dicentes, uno quemadi nodum Iurista non ores compelli adsumendum patrocinium ausae desperatae , se neque Medicus potest compelli ad medendum desperatis ita Rip. de Peste, are. 2 partis vlt num x. e licet 2 contrarium dicat verius . de ratione ductus, quod Medicus iuscipiens eurationem morbi desperati, n mini iacit iniuriam , ut faeit Advocatus suscipiens
patrocinium causae desperatae tamen ertum est, inais
nitet Medicum eis , qui a morbo desperati tune
opem ieri, cum non sint remediorum capaces ac satis superque injuriam publico interesse iacit Mediens medendo iis, qui iam desperati sunt , dum in ausa est, ut Ars in posterum ludibrio habeatur, v rem dia infamentur in praeiudicium aliorum aegrotantium, qui desperati non sunt, nam ii possent, ii iadem remediis, ineassum illis adhibitis, juvari, quae tamen adnotantes frustratoria fuisse, abhorreant. Ergo eum ii , qui est laborant, a morbi ferocitate, ela summa malitia desperati fiat, Medicus non debet
coe ad opem illis ferendam, ex praedictis. Tertio nullus tenetur eum proprio de praesentaneo, t8ae certo vitae perieulo alterius saluti prospicere, quia
unusquisque ex haritate proprii orporis magis estsbi obligatus ad tuendam propriam salutem, quam salienam de licet etiam alienae saluti prospicere saluti propriae , majus tamen opus videtur prospicerest opus charitatis , at Medicus curando peste ins
cios propriam salutem manifesto, a praesentaneo vliatae discrimini exponit experientia enim ubtidiana videmus, plerosque Medicorum, qui luero inniates pestifero morbo affectos curandos suseipiunt , faei linegotio perire, ac satis superque id experti sumus in pestilentia anni praeterit , in quo plures Mediei
infirmorum curae destinati , vitam cum morte minmutatunt, Itaque si accedens tantum ad locum e
stilentem quis dicitur. tentare Deum, ut ex Ripa Mascardo is aliis dixi lib. s. titui. s. quaestisae. 1. nam/rara ex eo quod facillimes, imo certo, de absisque dubio ad talem locum aeredens mortis periculo te exponita quanto magis tentare Deum dice. mus, di certo mortis periculo se exponere Medicum,
137쪽
tio uuaestionum Medico-Legalium
qui ad aegrotos peste insectos curandos tangendos, ieeundum: e multo prudentius iaet qui perieulum
observandos i eorumque expirationi recipiendae se committit non tenetur igitur Medi eus ob propriae salutis relum peste infectis medera, unde neque potest ad hoe ab aliqua persona cogi. 1 Denique si Medicus a publieononeonductus nunia quam potest eos ad medendum, Carrar de Med.
pol. 2. numeν. l. mu Itominus cogi poterit tempore
Pestia, cum id heri non possit absque manifesto, e evidenti propriae salutis poeticulo, ut dictum est imismo simcdinos etiam a publ=c conductus, non eis a et ad ea sus insolitos, nee obligatur ad medendum tempore pestilenti, ut ex Corneo dicit idem Carrar.
tuto eis. μνe. 3. m. fici quando minus obstringi debet Medi eos non conducius eodem tempore restis ad medendum Iam veto id habere veritatem facto ipso , aera pliei exempla is utroque quidem insigni demo stari potent Primum est Galeni, viride Medicina opisti me meriti, qui grassant in Urbe saevissima peste, in patriam se recepit ne peste infectis mederetur, ut ipse
narrat. ia lib. de iiDρηρον. ev. a. Alterum, quod magis
cito Si ottia Palla vicita. m. s. Histor conci. v. s. ρarp. t. ob sui nomini eelebritatem a concilii Patridui in Medi eum electus, ae Tridenti ubi Concilium coadunatum erat, peste grassari incipiente, discedendi veniam impetravit, asserens, se nou teneri, licet esse conductus ad medendum, vigente Peste. Caeterum pro rei vetitate eruenda, cuius amore non minus, quam favore Medicorum motus haneis provinciam suscepi, eo fine ut eam pro viribus tueri coner, nonnulla sunt mihi praemittenda. Et primo praemittendum, Medi cn nunquam, in nullo e
tu, repliciter loquendo, eogi posse ad medendum; Ratio est quia assumendo ocioratus insignia injureiurando, quod praestat, nulla obligatione se,
stringit ad medendum; nam obligatio emanans ad medendum pauperibus gratis, di ad hortandum aegro. to ad Poenitentiae aeramentum suscipiendum, non obsti ingit illum ad medendum; sed ad gratis medendum pauperibus, quandocunque is medebitur ι fleat e ad otiandum aegrotos ad Sacramentalem
Contes Trinem , se obligat , quando: unque aegrotis medebitur itaque simpliciter loquendo, nulla oblinatione se obstingit ad medendum.14 Secundo idem suadere potest ratio desiimpta a mili, Medicus non tenetur simpliciter mederi pauperi, sed tune solum, eum alius Medieus non sit, ut m
Medicis Codronch deibrast. m/d. νae. ι, 1. U. 3 ergo existentibus aliis Medieis, non tenetur Medicus ad medendum pauperi, qui in maior necesssitate postus est, quam caeteri eiusdem loci habitatores, inulto minus tenebitur niedeti ubi alii existant Mediel; unde neque per Iudicem, e multo minus per Episcopum cogi poterat ad medendum , de si in mactac observari censendum ι neque enim scio, nec unquam audivi, Medicum coactum titisse etiam .vitum ab alterutro eorum ad medendum. Tertio praemittendum, Medicum, ubi non suppetat copia alicia um Medieolum teneti, ac cogi posse ad medendum . Ouod non sis hum verum est iudico, si de aegrotis gravi morbo laborantibus verba fiant, sed etiamsi de aegrotis loquamii non graviter ab rantibus: Et in primo ea surripia est, per ea, quae adducta sunt supelius utim. 3. er se . . In secundo vero alia distinguendum; nam vel aegritudo, licet depta Ient levis si potest ita augeri, ut hominem vitae periculo exponat, id9ue rationabiliter timeri potest ex eo, quia tales morbi ex sui natura solent lim proce. dere Ae tunc dico Medicum tenera, meogendum esse
ait meden d lim cum tantundum fit non lueeuνrere ei,
oui in pro limo mortis periculo positus est. ' non succurrere ei, qui licet non in proximo periculo sit, tamen de proximo eidem periculo rationabiliter subjacete potest; immo eum facilius sit aegrum a periaculi praeseTvare, dum extra periculum est, quam eum a periculo eximere, xum in illo versatur, M
vicus magis forte errabit, negligendo primum, quam
culo vindieat, cum illud praeeavere posset; nam qui amat periculum, peribit in illo. Ergo si exempli gra. tia , levisquinantia detentum Iacili, ae prompta sanguinis missione curare potes, illum eurate tenuas, laucium apostema ita adaugeri poterit, ut nullo postmodum praesidio adjuvari possit, B aegrum sussoeet 8 si
simplici Tertiana, maxime Autumnali, laborantem curare neglexeris, poterit ex intermittenti duplex fieri, ex nplici eontinua e maligna de ubi in principi non ditneulter illum sanare poteras, mortis periculo expossitum videbis, tandemque etiam morte ereptum.
At ubi aegritudo tuta, ae levis est, Medicus non ten ibi. tur, eum absit omne salatis ipsius Egrotantis pericii lum. Praemittendum quarto in casibus insuetis, ut in Peste, Meditam, non existentibus aliis Medieis, qui infirmis opitulentur, etiamsi non sit a publico conis ductus, posse cogi ad medendum, quia eum ponatura periculo publieo salus, renuente Medico, qui su
venire potest, aegrotantes urare, fiet reus mortis eo.
iii omnium . qui incurati pereunt, per ea, quae superius adducta sunt n. 3. er feoqNec quicquam valet ex mea sententia, id quod
Oriar. 4e Medi pari. q. n.m. o. dicebat, non teneri
nimirum Medieum eonductum, neqne obstringi posse ad medendum peste laborantibus, quia non teneti rad easus insolitos quod aliis quoque persuasum video, quoniam Medicus, eum conducitur, non exeipit ut facere teneretur ea sus insolitos, nee taetre ex .eipere illum eeniendum nee in litteris patentibus, quae consueverunt Medicis a publieo conductis expe. dira id ipsum unquam exceptum reperitur de tamen, ubi hae exceptio suum effectum sortire debeat, debuisset aliqua eius mentio a Iicubi fieri: quod eum nullo modo fiat, talis exceptio nihil Medis eonduiso suffragari debet, nisi huic dissicultati consuetudinem opponamus
Di ilicultatem tamen angere potest, quod ubi locum habere deberet haee exeeptio de ea fibus insolitis , ne- ceu esset exprimere quinam sint, e qui intelligi debeant easus insoliti non enim sola Pestis est eatus in s. litus, sed dantur etiam alii morbi qui non mi nus, quam ipsa Pestis,obliti sunt ut exempli gratia esset Lepra , de maxime Iephantias , coibutus,
Mancri, neu rismata,&aIlimoibi, simplisiter Epid mici meorum nonnulli tam soliti sutit, quam ipsa Pestis. Sed quia huiusmodi moibi potulares non sunt, nec multos, sed perpaucos infestant, ellat in hoc omnis diffisultas. Putaverim igitur Medisum eo u-cium non nisi cum conducitur, exeipiat casus insoIiros, a signanter essem, teneri ad omnes aius. Illud tamen veritatem haberected id mim, de maxime aequitatem respicere, quod non teneatur pro eonsueto
salamo, ut ex Jureconsultorum opinione dictum est, quod non solum in Medico etiam eonducto , sed in quibuscunque aliis Ministris loeum hahere debet. Praemittendum quinto, quod ubi plures Mediei in in
Ioco existant, vigente esse, ne eorum ullus velit, quanta vis mercede obIata , peste infectos euiare, debeat res sorti demandari, e illae, in quem sorseeel. derit, compelli possit ad medendum; nam alias aegris absque praesidio suceumbentibus, omnes Medi ei hi
rent et martis pereuntium . Contra quod tamen
opponi hi posse videtur drcendo, quod quemadmodum ubi plures hominem vulneraverint atque occi derint, nullus evrum damnatur in poenam ordinamam, sed in extraordinariam, quia nullus eorum est
Reus homicidii , ut in easibus , de quibus Iulius
cendum quoque sit de Medi eis recusantibus con-eorditer mederi peste infecti, quod nullus eorum Gneatur de morte aegrotantium tamen dicem dum est,
disparem esse rationem , quia non semper, vin omni eas veri ficatur illa eone lusio deis,uribus vulnerantibus, de occidentibus aliquem, sed in causa tantum, ubi non constet, quis vulnerantium illium ceiderit, unde quia non omnes sunt inpari eulpa,
minus nocentes damnentur, omnes in cenam extra risdinariam damnantur; sed in nostro eas omnes sunt
in pati culpari de omnes pariter
138쪽
eu didit poena multandida partiis si qui eam possent renuerunt homines in extremo perieulci vitae positos ope medica redimete. Neque lutffcagui illis debet quod et a curati petipsos iu illant aegrotantes , tamen ob morbi summam
ulti leni in m malitiam perlisseatra quia non necesse est, neque semper accidit, ut omnes peste assecti pereant, trantumvis saevae, e maligna illa sit, satisque est ad Medicos renuentes mederi culpa irretiendum, si imma pars aegrorum, ubi curati fui s. sent, salvari potuisset.
ae tanquam homici dictum eli Quae eonelusio a lianda, ut nullus Meis dicus, etiam conductus . cogi possit ad medendum,
tempore pestis pro consueto. 8 eonvento salarici nam debet decenter augeri, ut sit pra ex Corneo dicebam.
Atque ex his patere potet , quid respondendum sit Isoppositionibus utrinqne factis &primo ad id, quod
pro parte affirmante dicebatur . Medieum teneri, aeeogi post eo medendum , quia medendi officium. est minus publicum, quod quilibet etiam invitus subire tenetur, respondendum . Munera publiea esse in dupliei differentia, nam aliqua habent adnexam obli ilSext praemittendum, quod si ea sus detur, ut eo gationem exercendi munera personae eommissa , utltis vigeat sine contagio ut fieri posse iam probavi tib
quemcunque Medicum posse cogi ad medendum etiamsi non si a publico conductus, dummodo alii Mediei in loco non sint, qui medeantur , ut teneri dixi in aliis quibuscunque morbis, nulla differentia observata inter unum, e alium ea sum si enim ali- euius rei te spectu ciiset excusari Medicus renuen mederi contagiola peste detentis , ea esset praetentaneum periculum contrahendi per contagium eandem, de de vita periclitandi . at hic respectus eessatin est non contagiosa oraque in iisdem asibus in quibus potest Medicus cogi ad medendum in aliis morbis, poterit etiam cogi d medendum in cisupestilentia non contasiosae.
D Praemittendum septimo , quod liret possit Medieus
eos ad medendum in praedictis casibus , etiam peste infectis, nunquam cogi debet ad cohabitandum in
loco , ubi tales aegrotantes et latentur : nam sitis
superque gravari Medici videmur . ac plenissime suo debito latisfaceres, si ipsos aegrotantes bis , aut saltem lemel in die visitaverint, neque ulla lex, vel ulla rati obligat illos ad excedendum in hoc casu
suum eonsuetum visitandi molem unde perperam lainctum iudicandum nec solum ipsorum Medicorum exitio, sed etiam cum damno manifesto ipsius publicae unitatis, cogere Medicos ad cohabitandum in ip-s eodem loco , in quo reste insecti detinentur promptissime enim, de ipsi uis iciuntur, ac pereunt ita ut alii Medici omnino renuerent intervire de qui praesunt, in dies cogerentur novos Medicos substituere, qui in servirent unde durante est per longum
tempus, facile futurum ut, ut omnes succumberent. Magis ergo secundum aequitatem, Se humanitatem, immo , de secundum iustitiam est, permittere Medicis, ut post quotidianam aegrotantium visitationem, sibi prospiciatu, in domum, e locum minime infectum E conterentes, seorsim tamen habitando ara
nis , de non suspectis personis sejuncti , interimque omni ingenio te contra contagii violentiam muniant, ut tanto melius , ae libentius , absque timore infectis inservire valeant Latins , ut recens experientia commonstravit, cohabitando in loco infecto, facillime inliciuntur, ae deficientes malorem provinciam exhibent iis , qui de Medicis providere debent , interimque ipsi Medi ei eo abitate ibidem eoacti , innocentes morti destinantur.
is Octavo praemitten sum, Medieum tempore estis
polle servire per substitutum, quandocunque cogatur servire, absque eo quod esset conductus, nam ubi etiaset onductus ad hoc specialiter nempe ad medendum est insectis , teneretur ipse per se servite quia conducta censetur ipsius me personae industria mi nunquam censetur aequiparari industria substituti. Sed quando Medicus non est ad hoe specialiter eonductus , non obstringitur servire per se , sed admitti potest, ut serviat per substitutum quia si Medicus non tenetur meder etiam in casa necet Iitatis,
ubi alii Medici existant, qui idem facere possitu
multo magis videtur solutus ab obligatione serviendi ex propria personar dummodo serviat per substitutum, cui ipse de merces satisfaciat, de se observatum videmus de praesenti hine in Urbe M alibi in hujusmodi casibus pestilentiae. 41 Uraemittendum nono, Medicum nunquam posse cogi ad medendum sine debito solario, decenti mercede, nisi in casu paupertatis, de ubi non sit, qui pro alio Medico curati, de a mortis
paupere inercedem solvat , ut ex Navarra superius mullo modo adstringi potin ad exemplis are licet , in Episcopo , in Parore , in Milite, e aliis, ne non in Medico a publieo con
ducto alia vero non habent eam obligationem ann . xam , ad ea acta exercenda, sed conferunt tantum diis snitatem,&habilitatem ea mercendi, cuicunque personae libuerit aut quandocunque occasio, aut necessitas ei te obtulerit. In priori ergo easu, ut in Epist D in Parocho, in milite, in Medico a Publimeonis istas , dicendum, polla cogi hominem ad munus exerincendum, etiam invit vim in posteriori non posse e gi, nisi necessitate urgente , quae necessitas emersit ex parte personarum , quae indigeant opera alicuius muneris publici , de ex inopia alterius , qui idem munus in hominum utilitatem exercere possit , ut in eodem Parocho exemplificare iterum licet , qui non tenetur extra suam Parochiam Merament ministrare, & tamen in casu necessitatis, de in defectu , seu abientia proprii Par hi posset eogi extra suam a rochiam Parochi ossieto sungi; nam in eas necessitatis non solum Parochus alienae Parochiae posset cogi ad id agendum , sed etiam Clericus potei Meramenta ministrare, ut vigente Peste, quo hempore sipo test quilibet Sacerdos audire eonfessionem, de absbl- . vere excommunicatum, quanto magis aequum a se eundum deeentiam erit eogere posse Parochum ad eam functionem , ieet sit extra suam arochiam pquod in fostiori casu docet Ripa in reactae. d. Poe
rem Iureconsultum mile cogi quandoeunque ad summendum patrocinium alicuius auiae , ubi nulla ne eessitas, nee deiectus a uetitis octo taceiret, qui hi ius modi patrocinium lumeret e pari pacto ergo diiscendum de Medico, qui licet aecipiens Lauream Doctoratus , habeat munus publicum; non habet semen annexam obligationcm illud exercenda, nisi ur gente necessitate publici interesse , ut de Iureconsuruto quoque licet affirmare. Eodem morbo dicendum , non teneri Medicem Iis. medera cuicunque aegroto in periculo existenti, ubi adsit eopia aliorum Medicorum , sed teneri tantum, non existente alio Medico, qui euram assumat nam tune veritatem habebit , tenera illum medeti lege praeceti, aliter mortaliter peccaret , e tunc poterit per Episcopum compelli ad medendum, ut a pee cando desistat, quemadmodum dicebat Ripa 3e cogi, etiam poterit per Iudicem, ut ille addebat in summa Medi eus, qui lotus in aliquo loeo comm latur, obligatur ex lege Charitatis, de ex praecepto ad medendii cuicunque persona invitae perieulo exiis Dent , etiamsi peste es Iet insecta. Nee obstat, quod major si obligatio . emergens exeliaritate proprii corporis ob quam tenetur primo latu ti suae prospicere, quam obligatio emergens ex charitate salutis sui proximi, quia interesse publicae salutis es omnino praeferendum intereila salutis particularis, de se tempore Peliis etiam eum praesentaneo periculo pio priae salutis videtur Medicus ObIigatus ad medendum infirmis peste detentis, ubi alius non adsit, qui illis in ea necessitate subvenire possit. Neque alia rei ponsione satisfaciendum tertiae insta QRtiae pro parte affirmativa in medium a natae siquidem
absque dubio elici potes , quod Medicus hominem
olei dat , qui non potest ab alio Medico eurati, nee aliunde talvari, quam ab ipso, P ejus ope sed quando Medicus idcirco negligit, aut etiam tenuit infit-mo, de vita periclitant , mederi quia potestica, alio Medico curati, eis mortis perieulo vindieari,
139쪽
M Quaestionum Medico- legalium
groto, ut exempli timui in paupereriis firmavi ex toria Medici opita in eurandis
Navarrae, de aliorum auctiaritate
Ad quartum porro argumentum pro parte affirmati inva respondetur . non esse undequaque acceptam , ac vetam conclusionem illam , quod Medicus teneatur medet etiam invitis , allatamque fuisse a Canon istis,e a Melieis ex abundanti, cum beneficium non conteratur in invitum ι Iavit 1 Digestis, se rex iur. epe sacram scripturam monemur pelere , ut accipiamus : unde bene ex mea sententia monet Rodcraeus a Castr. ιδ 3. Med. Potit eaρ. q. non esse acceden dum Medico ad aegrotos, nisi rogarint. At quomodo curabit Medicus aegrotum invitum in non pro ceta cura requiratur summa ipsius aegrotantis obedientiara An non hoc in primis movet summus Praeceptor Hippota lib. I. Apiar qui autem invitus curatur, quanam alio ne praestabit se Medico obedientem e immo omnia praeposter , Se contici
sus Medici mandata faciet , e quidquid Medicus pro ipsius salute molietur, ille inobedientia destruet,
ae irritum faeie . e profecto miratus sum quomodo Canon istae tam ultro in hoc procellarint, ut acile commonstrave tint, se non uiscienter in Attis dit ficultate instructos . e in iis , quae in eurandis
aegrotis limine nec ellaria existum . Mirandum tamen multo magis de nonnullis Medi eis, qui tam rigorosae opinioni adhaerent, quod nisi eo fine, eustu. Qio praestiterant, ut pie, ut ex Christiana charitate in hoc negotio moeedendum determinent , certe nimis assectat rigoris essent insimulandi . nisi infirmi d mentes essent,is ob id Medici opem recusarent. Ad ultimum, pro affirmativa sententia, dicendum, Medicum, ob privilegia sibi eoncessa, At immunitates, uibus gaudet, tener quidem mederi coneurrentibus conditionibus, de quibus sumus locuti , ae satis superque est. Cneeestitate urgente , publieae saluti insistat ejusque euram suseipiat , quae necessitas tunc temporis, e non alias fidetur urgere, cum non adsunt alii Medici, qui hula necessitati opitulentur, ted In manu tantum ipsius est opem scire. Dummodo is tur Medicus paratum l. praebeat , urgente praedietanecessitate ad subveniendum iis, qui in ea necesssitate sunt post , sufficienter suo muneri satisfacit, potest jure privilegiis , de immunitatibus sibi provenientibus ex gradu Doctoratus libet gaudet
Caeterum ad argumenta pro parte negativa responis deri potes serte nari eademque distinctione . natis sumus in latisfaciendo argumentis pro patre affirmativa propositis. Ad primum ergo dicendum, eonveniens quidem ense, ut Artis liberae libera etiam sint opera , sed neeesia sitatem non habere Legem v ficu non alii de eo eis erat distan. l. idcirco nihil demere de Artis lι-bertate, quae ex neces Icate hunt , qua urget te cogi possunt etiam liberi Ait ilices ad operas suas praestandas, absque eo, quod quicquam praelii dicerii eorum libertati, quia si necessitas non habet Legem ad usum consuetum non restringitur e . . f. de . f. consal. eum salutis publicae interesse praepondei cuicunque exceptioni in eontrarium adducendae, immo non iOIum publieae salutis intereste, sed etiam interesse salutis alteir us particularis eadem neressitate urgente δquia, licet concedatur, Medi eum nulla obligatione esse adstrictum ad medendiam, simpliciter loquendo , tamen ubi salus proximi periclitatur , obligatur saltem ex lege Charitatis subvenire, quae multo magis obligat, quam quaevis alia oblisatio de exceptio at tua procedens , omnem contrarietatem dirimit. Ad secundum dieendiim eam propositionem , quod
nimirum Medicus non teneatur suscipere curam moris
horum ineu rabilium, non esse simpliciter veram, quia nunquam sunt deserendi infirmi , etiam in ultima 44 desperatione posti, dummodo Medieus praedicii talem morbum non esse curabilem, hoe enim pacto suis scipiendo euram huiusmodi mo ibi nulli iacit injuriam, satisque ipsa praedictione itis praeceptis satisfacit. Neque obest , quod diei potest ontra praedicta nempe frustratoriam omnino esse Medici operam curando morbos incurabiles, e idcirco melius esse eos nos curandos suscipere quia non est omnino finistra-
stante quod possit eonveniente Diaeta, praescriptione aliquorum remediorum lenium, curaque palliativa ut aiunt, assidua aegrotantis solatione morbum lenire, inuandoque etiam ipsam mortem in longum protrahere. Ac praeter haee, verum non est, essem esse morbum incurabilem, sed tantum esse difficillimum, perniciosum, Ze exitialem, eum ex eo multo plures infirmorum sueeumbant, quam salventur , cum tamen alia ex parte nonnulli salventur.
Neque item verum est i Pestem semper esse morbum divinitus immissum, nam licet eonstet aliquando eis siem a Deo fuisse immissam, ut non solum sacrae sed etiam profanae historiae testantur, idque ob inexpiabilia hominum scelera interdum evenire I tamen ut plurimum procedit eursu naturali , de a naturali eausa oriainem habet, elicet, ut dictum est, secun dum plurimum homines ob sui summam malitiam perimat, naturalibus tamen remediis aliquando supratur. Idemque dioendum est ad instantiam, quod edicus non debeat suscipere curam eorum , qui a morbo victi iam desperati sunt , ultra quod verum
non est, este detentos esse desperatos, cum experiamur eorum nonnullos remedus convenientibus salinvari, ab hastante morte vindieari. Ad tertium dicendum , quod licet Medicus medendo Peste infectis propriam salutem in periculo ponat, id non excusat illum a medendo, quia hoe sacere tenetur, intuitu publicae salutis , ut salus partieularis est postponenda, praeterquam quod multis ingeniis eis dicus sibi prospicei potest inter medendum , ita ut nullam sanitatis noxam incurrat, quae ingenia satis norunt Pracile omnes Mediet, si ea in ultim protrahat, debitis eautelis adhibitis, se sua diligentia tu ri potetit, de ipsa experientia onstat, Medicos illos, qui piudenter se gerunt, temperantiam in victi seris
vantes, opportunisque antidotis , aure tamen , se
ac moderate munientes , non modo sit ipsos , sed Ee aegrotorum suorum aliquos ab imminenti estis. mortis exitio liberasse. Contra vero, illos perielitari, qui intemperanter vixerint, aut nullis, aut pluribus, quam par esset, ε importunis antidotis usi fuerint abique modo, de mensura illas ingurgitantes, incaute nimirum ad aegrotos visitandos aceedentes , hos
cnim sua ulpa periisse patet. Itaque etiamsi negari non possit, quod mederi pestem lectis, sit seipsum manifesto vitae discrimini expon re tamin cum non sit, undeta Ie diserimen retinare possit, idque ob interesse publieae salutis fieri eontinisgat, Medicus cogi potest ad medendum, non existente alio Medico, qui in ea re operam suam praestare possit. Ad ultimum respondendum, quod licet verum si, sMedicum liberum non posse eos ad medendum, tamen netessitas imponit etiam non obligato medendi obligationem quae necessitas emergit, ut dictum est , ex
imminenti vitae periculo plorum S rotantium, di ex
absentia, de inopia alterius Medici, qui opem ferre possit, quae maxime vigent tempore pestis. Et ad exempla adducta de Galeno, de raeastorio, des ebentibus civitatem peste infectam, dicendum iure utrumque potuisse sibi iuga pios pieere, quia tam Romae, quam Tridenti non deerat copia aliorum eis di eorum , qui peste intectis mederentur, Fraea stolium autem , lieet esset a Concilio conductus , potuit tamen recedere, cum non teneretur ad ea sus pestilentes ex eommuni Jureeon ultorum sententias licet cor
trarium ipse senserim supra num. 13. Unde ex his, ut multa in unum recolligam, dicenis dum Medicum liberum , ac non onductum , non posse cogi ad medendum , nisi quando in eodem loco aut tate , in qua commoratur , nullus xsius reperiatur, qui aegrotis in periculo mollis positis, de maxime peste laborantibus mederi posssit nam tune , de eo casu adeo veritatem hoc habet, ut etiam Medicus, qui nunquam Nedisinam exercuerit , sed tam tum Doctoratus Lauream eonsecutus fuerit , immo etiam Medietnae studiis ineumbens , ut suo tempore illam exerceat, possit ad idem erit, ob inopia mali rum Medicorum, ob interesse publica necessitatis. Illud tamen controverti non debet , quod non
140쪽
mis .eogi nisi debito, ae conveniens honorario . aemercede consueta majori onstitutari quod procedi: non solum in Modico libero, sed etiam in consucto. . Pro eorollatio autem addendum, quod haec eadem
locum multo magis habent in personis, quae lub nomine Medici etiam largo modo eomprehendun-r, ut Chirurgi sunt, Balbi tonsores Aromatorii Seplasiarii, Obstetriees, id genus alii hi namqtie omnes ac singuli non lacusae veri Medici cogi possunt ad sua opera ptae standa neceistate urgenre. Sed quid inquam, de Medicis tantum haecdeici minan ut e eertum et unamquamque personam, urgente necesshate publi. ei interelis, tener pro suo munere ad opera sua praeis standa in publicam utilitatem. illud tamen non praetereundum , non deberi Medicos per vim ae omnino invitos cogi ad medendum quia non minimum damni ex hoc aegrotis emanare potest, ut notuvit Ambros Paraeus A. L .fua ιising .caρ. ii potius ergo blande alliciendi, non contemtienda mercede oblata, in Domino hortandi ut tam piae operae libenter, ae Christianae charitatis amore invigilare se accingant , non a teireno Principe ibium, sed ab ipso Deo omnium bonorum datore, dignam mercedem reportaturi nam certe perperam satium existi innianeum, ut Medici ad medendum peste insectis destinati tanquam ei supplicio damnati, summa violentia per satellites ad loea, ubi peste insecti destinentur, coniecti, inibi ommorari, ae mederi inviti animoqtae ob mortis timorem,' ob illatam vim, injuriam pelturbato , cogantur . Quod si lenioribus
exhortaetionibus, ae blanditiis tentati, nollent obedire tunet, eorum culpa sic requirente, quomodocunisque ad medendum impellantur. 1 Ipsi aetatem Medici admonendi, quod etiamsi proontiae vitae periculum subeant, medendo peste laborantibus, tamen non tantopere horrescere debent in eo Charitatis opere se exercere, sed se prompte in manus Dei remittere, in eoque sperare Ipse enim, in cuius manibus vita, mors est , qui solus languores cu-rit, illos ab imminenti periculo praeservabit ut non in nullis luccessit se novimus, qui ipsius Dei misericordia fisi, non abstinuerunt a curando aegrotos peste detentos, non tantum ipsis medendo, quantum ipsos eonis trectando, quaecunque ad curam pertinebant, ocuislatis ae propriis sensibus observando . ut de se ipso narrat Ludovie. Septa l. lituo de Peste, Vir ut Mediei norunt, omni laude dignus, de re Medica optime meritus hie enim Mediolani iam tertium ipso i venis te Peste oblessi, curam aegroton Num ex peste semperi ulcepit, ab ea se immunem semper Deo adjuvante, servavit.
Parisiis , in Onte Nummula morum , Auri. faber quidam honestam Pitellam in uxorem duxerat, cum quaci licet non semel congressus esse , tamen liberum congi et Tam habere non poterat, cum illa non post et si, ne multa angustia, di dolore illum admi ter , itaque Maritus impeditus , quo minus debitum matrimoniale exigere posset Matrimoni itas Iutionem intentavit , non obtante, quod sponsa se utero gerere at firmaret . ccersit ergo docti uim quidam Chirurgi, qui loca scrutarentur,oc de qua- Iitate impedimenti referrent, membranam duram, atque callosam orianderunt, Mais tricis collum occludentem , parvis tamen
foraminibus perviam, in eis igitur praedi. est membrana , ac diligenti cura adhibita Maritus in ponerum liberiorem aditum ad P. Zamia auast. Mes rura in
congressu a liabens, de difforatione imum i monii ultro verba in nota novit, illa poli sex mentes a membranae in eisione Puellum sanum, ac .iturum edidit mill orichaee
habetur apud Guillem Fabrit Chirurgum experti lanum Observat Chirurg Cent. I.
Ob erυat. o. exempl. 1. de qua etiam mentionem se ei sopplem .ad ior. S. tu Mi t. quaest. l. ejuslue occasioMe nonnulla dubia noratii
digna, quae fieri possent in medium asse. rain,' pro viribus dissis luere tentabo.
ΡLures dubitationes occurrere possunt ex praenar rata historia , nee minimi quidem momenti
quarum ego a tantum proponam , quarum sol
tionem tradere mihi, ut Medico, non diseonveniat: caeteras, si quae inita per inde consurgere posIunt, ad non ilia pertinentes, non attingam. Dubitari igitur primo potest , an praefatus Auriis sabet in congressu cum sponsa , animadueitens adesse in illius uter impedimentum , prohibens illi penetrationem valis inmine , ab ulteriori coitu antequam seini nasset , se retrahens , iure intentare posset judicium de matrimonii invaliditate. Seeundo, an post cognitum impedimentum, non abstinens ab ulteriori coitu , semen emittens labiaque eo, quod in uterum muliebrem receptum fue
rit , asta fuisset ejus instantia de matrimonii di
Tertio, am, si ex huiusmodi congressu secuta sese eonceptici, ut in eas nostro , posset tamen maritus idem iudicium intenta res Quarto denique pro corollario, dubitari posset, an
secuta eonceptione, nee tamen amoto imped, mento,ia mulier, instante partu, nee parere potens, sectioni Caesareae se subjeeisset, atque indeliberata esse foetu extracto maritus matrimonii tritationem tentare, is 't.
Quoad primam igitur dubitationem, clara res est anam non satis est ad matrimonii dis Iolutionem adducere impedimentum, probibens ejus coaluminationem,