Aldi Pii Manutii Institutionum grammaticarum libri quatuor. Addito in fine De octo partium orationis constructione libello Erasmo Roterodamo authore ..

291쪽

filiorum tertio. Dignum esse dicunt,qui eum in tenebris mices. Aemio as aut alum per havere gran caldo. Psallo sigili per cantare.

Scando diri dis permotare,&ascendere. 'Dego is gi per vivere. Mando dis di per schizzare cum It denti. Scabo bis bi per gratiare.

Paveo es paui per havere paura. Luo is Iut perpative Iapena,&purga. relaeolpa. Clisco scis sine plo& supino per crescere. Lucilius apud Gellium. Luna alit ostrea. implet &. echinos.muribus fibras, dc pecu addit. eadems I autem ipsi quae crescente luna gliscunt.deficis. ente luna contra deficiunt. Tremo is muto pertremare. Furo A isanui per deuentare malis. Luceo ' 'tes luxi perlucere. Pelluceo ces pellini per lucere molio. Torreo. res res tostum per arrostire. A verbo communi quot participia derivantur duo in activa significatione tantu in.us. dc in rus, ut largiens qui donat, vel qui donabar, dc largiturus, et donabit.Vnum praeteriti perfecti tam in activa' em passi At Iargitus,qui donauit,& qui donatus est. Unum in passiua latum in dus. ut largiendus sui donabitur. S , A verbo deponenti quot participia derivatur trimpraesentis, praeteriti perfecti de fimui in rus ut se.

'uens secutus. dc secuturus. . z.

Quae deponentia habent quatuor participia e qitat

292쪽

etriti in participium,sed nome potius accusatinuo

figurate adiunctum,ut ossis. exossis. perosus. Quot modis pateticipia transeunt in vim nominis8 tribus. conmuctione, quando non habent cassini sui verbi, ut abundans lactis,nomen est. abundas iacte,participium. acceptus illi,nomen est.acce optus ab illo,panicipium. Virgi. Que m diues pecoris niuehil lactis abundans.

P atiens inediae nomen est. patiens inediam, participium. doctus grammaticae,nome est.doctus gra maricam,participium.praefectus urbis,nome est. Praefectus vini,participium. quare dc comparationem asciscunt,ut abundantio acceptior. Copositione, quando componuntur cum dictiomuus, cum quibus eorum verbum componi non potest ut indoctus. innocens. non enim dicimus idoceo. innoceo. Temporis vel amissione,cum non signis ficant tempus,ut amadus est optimus quirit,idest amari dignus,vel mutatione,ut in participiis i ruscum solutitur per praeteritum impersectum sub iunctivi. Ouissius. Expectem qui me nunquam visuriis abistiridest q eo animo discessisti, ut me noamplius videres. Valerius Maximus. Experiri.n.

volui,si tibi propositum ex sentetia parum cessis,

set,et aequo animo me ferro essem interemptura. idest et aequo animo me ferro interimerx audere. Seneca de naturalibus quaestionibus, Nullam aut muntionem fecit cometarum, non praetermissu rus, siquid explorati apud illos comperisset. non praetermissurus. i. ita affectus,vino ptermitteret. P articipium quem casum postulat ante stentatum, quoniam nulla orationis pars regit ante se, prae.'ter verbum. Post se quomodo construiture cii ca/su verbi sui, 't tu, qui euadis doctus,gaudebis. t

293쪽

nae,incumbo literis. Indigens ego doctrinae incitho literis. adamo te,qui mihi inseruis adamo te struserem mihi. Non vidi quequam,qui sit sudio

nihil consecutus. Neminem vidi studio nihil contstcutum. O puer,qui praestas condiscipulos omneis ingetito,iene memoria illud Isocratis. puer praestas igenio Λωdiscipulos omneis, dic. Nobis qui gaudemus I. virtute, multi inuident. Nobis virtute gaudetibus multi inuident. Seruire deo praeter caetera,iterest omnium, qui vivunt. Viventium omnium interest

praeter carrera seruire deo. .

I ii quid resolvitur participium ein relatiuum,& verbum, ut amans,idest qui amat, vel amabat. nominquam resoluitur in vel bum,& dum. 'el postqua. vel Jc. vel quoniam. vel cum.& similia, ut praecea prore legente,discipuli discunt,idest dum praece.

ptor legit.& hoc dicto,interiit,idest postqua hoc dixit, vel cum hac dixisset, excessite vita. Item Ie/gen disco,idest lego,& disco,& veniens vidi.Lenna venirem.

Quando participio uti non licet ecum in nominatis uo esse relatiuum non potest. vlio alegrante te son piu potiero di Codro. ego, quo tu gaudes,supauperior Codro.& la grammatica insegnata dame ad te,te Dra honore & utile. grammatice, qua doctus misti a me, erit tibi honori,& commodo. Item la camisia spoliata ad te dat tuo famisto,an data ad lauare at nume di Po la tua nutrice. indu/sium,quo tu spoliatus fuisti a tuo ministro, ibit Io tum ad flume Eridanum nutrix tua. Et li libri meida eere cargati in dui muli dat tuo mulaltero, madaro alia clitate di veneuabo I Roma at pia pre

294쪽

TERTIUS. Ho

no. Libros meos, quibus duo muli onerabuntura mulione tuo, mittam breui vel ad urbem Uenetias,vel Romam.

D te per oneror qss est tem, speciei, ut scribor. diacor.Iibros, qvi onerabuntur a mulione tuo duo odi mulis mittam breui ad urbem Venetias aut Romam,& sic licet dicere per participiit, L lxos

meos onerandos multis mulis a muIione tuo mittam in Germaniam. Praeterea non licet uti partici est,utio ho hauum moIte volte Tm passiqne ad Ouidio badegato in Ponto .Sae Peaum miteranis O uidium, qui exulauit in Poto. Irem tu imp i certamente volentera la grammatica studiata dame,nia non Di fruito. discis tu q/dem no intutus grammaticam, cui ego studui sed

non proficis. In his non usi sumus participiis' qa nec efflo habet exulatus,nec stod eo studit' aia ideo diximus per relatiuum & verbum. 'D se vulgaria parficipiorum omnium. Amans ama te. chi ama o chi amaua. A maturus, de amare. chiamara.& per deuere amare. eendo per amare &nauens ad amare. Amatus, amato. chi e stato o chi era stato amato. essendo stato amato. Ama a dus,da ellere amato. chi sera amato. & per essere amato. havendose ad amare. o havendo ad emere amato. essendo per essere amato.&sic in caeteris. P articipium abiblute in quo casu poniturem septi. mo,si reperitur, ut studiadolo greco& hebraico i , tu andaui a solaZZo. Studente me graecis ac iuda; cis literis,m deambulabas.i dii, vel donec ego studebam. Si iero non reperitur,dicimus per verbii& dum,vel donec,vel postqua, ut ventita la emote,molli te a malano. poliqua venit aestas plurimi aegrotat.&pavita latuernata,venta prima vera

295쪽

LIBER et Ubi discessit hyems,ver aduenit.hic non liceteere per septimum casum,quia venio, & discedo non habent participia praeteriti teporis . quaquAa ud vetustissimos iuenitur discessita,& alia,quae a

nunc penitus exoIeuerunt, ut intellius. obituS. t iaO uare etiam hic septimus casus appellatus est a nonullis ablativus in consequentia e quia necessarici huiusmodi ablativos cosequi aliquid debet, ut m se oriente,sit dies.i.solis ortum sequitur dies, renarcis ilion obsidentibus,victi sunt Ilienses,idor propter obsidionem graecorum secuta est vici 'tia de Iliensibus. quando autem sic dicim is,te dente,ego sto,non est necesse me stare, du tu P des,non erit igitur ablativus in consequentia. niss in consequentia dicitur, quia cosequi omnino a quid debet,ex quo pficias oro. Sed dicas tu pqm vel septimii casum,vel ablatiuu ablolute positu. Ouae participia poni possunt absolute in ablativo praesentis,& praeteriti imperfecti. idest in ns. prae dteriti placti & plusquamperfecti,idest in tus, sus,

Us. quae Dequentiisime inueniuntur in septimo casu. exempla ultro se offerunt,siquis inquirat, ut Te veniente die, te decedente canebat.& Subla/ta beneuoletla,amicitiae nomen tollitur,& huius modi infinita. Item futuri in rus,ut facturo me capia bonopi librorum studiosis omnibus,coeperutomnes gaudere mirum in modum. idest cu essem qfacturus copiam. Lucanus in primo. Facile ventam Caesare praedam Ignavae liquere manus. i. cum esset venturus Caesir. Valerius Maximus lib.prsemo. Id luce proxima consulibus sacrificio vel expiaturis,si posset auerti,vel si certum deoru etiam monitu visum fore executuris, hostias exta so

ninio cogrueriit. In dus quoq; sic, voluendis assindue bolus

296쪽

TERTIUS. due bonis libris, quaprurima memoratu digna discuntur,idest voluendo libros vel dum volvunt. N. Tullius in prooemio primi libri officio R. Orationem autem latinam efficies legeriis noli ris pleniorem,idest legendo nostra,vel cu legentur no stra. sed haec cu amittiit tepus,no sunt Participia. lDe patronymicis.

Videst patronymicu'quod proprie a pa, q tre derivatum secundum formam glaeca; significat filium,vel nepotem, filiam vel nepte primitivisus, ut hic priamides , Priami vel fili', urnepos. Haec panais,filia,neptis ue priami Q. uare dicedum Potius patronymicum per νny,si patronomicum per O μκρὸν equia quae componuntur ab ονομα,mutant primum οπικρον,in ἄμενοι secundum vero in f ψιλον. sic ab ι dc i νομαι Hieronymus, quod sacrum nomen interpretatur.

a ἐάν & Synonymum. N on ne etiam ab aliis,il a patribus patronymica derivanture quidni,sed raro,& abusive, ut a matrib sicuti est iliades,Iliae filius Romulus. Latoides λου P. ,idest Latonae filius Apollo. Ab auis mater Ius,vt atlantides, Mercurius filius Maiae Atlanotis. Α' fiatribus, ut phaethcnitiades sorores Phaethontis,a regibus fiue conditoribus, ut aeneadae. romulidae,idest Romani. Thesidete. Cecropide.i. Athenienses.&sciendum ulta inueniri huius formae gentilia, ut Hemonis. Thessalis Colchis. Ar golis. Cyclas. Ias. Troas.multa ite propria. ut Euripides. Thucydide s. B acchis. Dolis. Pithyas.

P ossunthe derivari patronymica a propriis patrii

latinis, ut Saturn . Iuppiter. Mara. M ercuri'. Sole

minime .nam in his,& similibus dicedii est filius, vel nepo. Saturni. Iouis. Μ artis,ur p possessii . i

297쪽

Sat sus. Iouius. Martius. nam pro patronymo cis possJesssiua inueniuntur apud latinos usurpata, ut armilianus Scipio .i. Aemilii filius. Octauialius C aesar. i. Augustus octauit filius. dicitur & O ct a/uius. Virg. Lusimus Octaui. Α' nominib' tia pals Iatinis romanum poetam posse existimo, si contigerit, patronymica Inclinare, si graeca habere po/tuerint inflexionem qnia graece patronymica sormari debento nec aliter apud graecos, si apud lati nos nomina illa appelletur. nam a Saturnus. Iup .iter. Mars. Mercurius. Sol. Neptunus, ideo pa/tronymica derivare no licet,quia non sic, sed κρον graece dicuntur. ἰA Petruside Petrides esse potest patronymicu, quia οπετρου του πετρου graece pol declinari, atq; inde derivari patronymicum. sic ab An eon Antoniades, a Cicero Ciceronides ee ponsunt patronymica, quia ο αιτύνιος τος ωντων , οπικερον που κειερωνος graece licet inflectere, inde .eάτωνι αδ δεπικερωνιδ' ς deducere patronymica.

V tendum ne est patronymicis in profa oratione enequaquam. sed in carmine duntaxat. inuenititur ta/rae usi patronymicis etiam historiographi, quod ipsis quoq; licentia uti concessum sit. quare Herodotus apud graecos fabulas etiam commiscet his storiis. quod tamen latini reprehendunt. Iuuena lis. Et quicqd Graecia mendax audet in historia. Quod simi terminationes patronymicorum mast

αδ ῖος, ut vhiυιορ. quarum prima, qua sola poetae latini utuntur,communis est. A ltera ionica. aroli ca tertia. habent enim graeci quinq; linguas. Communem. Ionicam. Doricam. Atticam. Aeolicam.

Quomodo formantur graecelsic.si geniums grae

298쪽

ante ου est tota,nec quae in ου genitivum faciunt, Priurae sunt declinationis,m iis ις collor formatur

. S in autem ante οὐ est tota,vel in ιο mittentia geniotiuu prima sunt declinationis, commutant di in

C alius declinationis sent patronymica masculina in

P atronymica sceminina quot terminationes linterreis. ,ις. . quibus omnibus nostri poetae viviratur, ut ilias. tyndaris.nerine. Quomodo formantur eatronymica foeminina In in ις. mrmantur a suis masculinis remota A.

I n in pauca admodum sunt,ut

Claus declinationis sint patronymica foemininatui

299쪽

iri nescit graecas literas non ne a nominibus graecis latino more infletis formare patronymica poteritinon profecto,quanq posse docent omnessere grammatici aetatis nostrae. na quomodo the stis, Aeneis,penultima toga,& huiusmodi patronymica, amasculinis theseides. aeneides deriua bunt graecarum literarum rudes 'quod si thesei/des, aeneides facta diaeresi,theseis, tineis deducet penultima corripietur, quia est ε ιιλον vocalis semper breuis apud graecos. Quare sciat necesse est

a masculinis quae a genitivo io anico ,σκος. ωνκος cut supra est dictum )formant,

derivari θησκις. οὐ κις.. abiectione, unde nos thestis,arneis accepimus penultima longa . Nec me praeterit ιδεμ ne melius ab M δες esse ἀποθολη τουα quod a genitivo οὐμου formatur,et ab ανκου

genitivo ionico. nusquam enim legitur,ut doctis timi quoq; dicunt,ων Unde apud Virgilium, Aeneadas meo nomen de nomine fingo.Et sis genus arneadumeab ανειάδ ρ est, a diphthongo ει ι exclusa, ut dores faciunt. Quare loco aeneis Ialiud pro exepIo ponatur patronymicit,ut Achilleis. Orpheis,& similia , graecisi si , qsiqs fue/rit pcit expers literas graeca',nesciret formare. IA dde quod achillides a dativo Achilli latine forὸν maret graecas litera' rudis penultima correpta; Ecut Antenorides. Atlantides, a dativis Antenori. Atlati,cum tetrasyllabum propter complexis nem penultimam producat. Praeterea a latona Iatonades faceret patronymicu, qui nesciret Lato nam graece. ἡ τ .τις λκτοος -- dici. Unde is o

300쪽

TERTIUS. trymides patronymicum formari ait Pristianus. Statius primo Thebaidos.

Dum morior,depelle globu.fors aequa mereteis Respicit,ardentem tenuit reuerentia caedis Latoiden. Ouid. Praeteritas cessisse Diunt laetoidos aras. Q epigramatis.

tero=δου Iamidae. Eodem modo,si a Dido, Manto,Sappho, Calypso, & similibri patroni micasormarit,decipietur. Nam Didonides,Mantoni des, Sapphonides, Calypsoni des dicet, cu sit dictendum Didoides, Mantoides,Sapphoides,Ca

P raeterea huiusmodi nomina vix ausim ego declis nar Vt Iuno,sed graece. Neq; enim,ait Quintilianus,sam Calypsone dixerim,ut Iunonem. Quaquam secutus antiquos. C. C aesar utitur hac rone declinandi Quamobrem discendae sunt a pueris ostris necesurio graece declinationes. Qui latine haec patronymica declinare,ipsis uti vomerit,quo poteriti Vertendae sunt graece literae' latinas,nemo diphthos vel 1 nostras diphth5gos,vel in vocales logas, & quod graeci πριαψε

dictit,Nos priamides. aeneades.heliades. men riades. pelides. thesides.priamis. Nerine. Helias. men Cerias.peleis.theseis dicamus. Sed duo novir