Aldi Pii Manutii Institutionum grammaticarum libri quatuor. Addito in fine De octo partium orationis constructione libello Erasmo Roterodamo authore ..

41쪽

Quot sunt obliqui quatuor. Genitivus. Dativus. Accusatius. Ablativus. De nominum declinatione. Quot sunt declinationes nominum equinq;. Prima cuius genitivus singularis in. ar. diphthongii desi/nit. Secudam.i. Tertia in se. Quarta i vs. vel in. Ruita in ei in genitivo dc dativo, ut hic poeta hu/ius poetae.hic diis huius d sit. hic Cato huius Caintonis.haec manus huius manus,vel hoc cornu huius cornu. haec species huius & huic speciei. N orninativus primae declinationis quot terminatio'

penelope. anchises. Adam. sed in am barbara sunt dumtaxat,atq; ideo aptota. N ominatiuus secundae declinationis quot termina

satur. templum. dominus. thestus.in os autem dc in on. ut delos. Ilion graece declinantur. De nominativo terreae declinationis. N ominatiuus tertiae declinationis quot terminationes helecirciter octo dc qnquagita. videlicet tres

vocaleS. a. e. o. ut pae a. mare. Cicero. c. post. a.

e i ii i

42쪽

el LIBER. plus. Ruth ms. Qu ae in nominatiuo singulari desinunt in erim is.&m e econclusa hoc pentasticho.

Sylvester. volucer. celer & campester.& acer. Atq; alacer.celeber. mediocre. saluber. equester.

Sic palusteriitem sic inclinato seqvsser. Hic sed & haec alacris celebris.mediocris & acris Atq; per e neutrum dices genus. Adde selubris. De quarta& quinta declinatione. Quarta declinatio quot terminatisses habeteduas.

us. Vt manus. v. ut cornu. '

Quinta declinario quot terminationes habet e madumt axat, ut fp e cies. De Genitivis. ς enitivus primae declinationis quot terminationes heleqnq; ae diphthogu,q est frequetissima,ut hie lpoeta hui*oetae. es a notativo in e. ut haec grammatice hui gramatices.as, ut haec familia huius familiae & huius famili as. unde adhuc dicitur pater simili as. haec terra huius terrae dc terras, ut Gigates filii terras,more graeco, ut si rigustiae. ἔ:2της μαρτας. At ut haec aula huius aulae de aulai. Virg. Aulai in medio libabant poeula bacchia

qd fit et in adiectivis, ut pictus picta pictu. geniti uo picti pictae de pictai. Virgili'. Diues opti,diues

pictai vestis & auri. M pictae vestis.ius,ut una mira C enitivus sin aris secundae declinatiois quot terminationes haber8duas.i, ut diis huius dii ius ut unus unius. nam Theseus huius Theseos de Anodrpvi' huius Androgeo graece declinantur,o eis C enitivus tertiae declinationis quot terminationes habet Punam se. ut homo i minis.na Pallas palla

dos, dc sappho liuius sapphus graece iacim

43쪽

C enitivus quartae declinationis quot terminatiorehet treis. ut haec man hae man'. hie filiae huius iactus,u i s diuises. ut haec manus huius manuis. lacti ustrali fiuctuis.haec anus huius anuis. Te reti',eius anuis opinor ca, d mortua est. M. Varro in primo de a stultura, Cotra ut Mineruae caprini generis nihil imolarent Opter olea. quod eam quam laeserit,fieri dicunt sterile. eius eiu in saliua esse fructuis venenum. a quo genitivo u i s in fre/ . queti usu est dativus u i. na I genitivo manus huic Amanu e dativus.Ite.u. ut hoc cornu huius cornu.C enitivus. s. quintae declinationis quor terminatis

nes habete quatuor ei ut dies huius diei. ii. ut hui' , .es ut huius dies. e. ut huius die. Virgili' in pris imo Ceneidos. munera,laetitiamq; dii pro diei. Μ.

Tullius pro. S. Roscio. inuas nihil pernicii ea di uino consilio,sed vi ipsa & maMitudine rehe fact uputamus,pro perniciei. Virgilius in georicis. Libra dies, somni paresvia fecerit horas pro diei. Item. M. Tullius pro. P. Sestio Equites vero daturos ut dies poenas. Sallustius,duuitauit acie pars inqt pro aciei. Ouidius i tertio Metamorphoseo. P rima fide vocis ratae telamina senipsit M sidet. Idem in aeno.. V rq; fide pignus dextras utriusq; proposcit pro fi ' dei pignus. Caeiar in secundo de analogia huius die huius specie dicendum putat. De dativis singularibus. D vivus singularis primae declinationis quot terminationes habeti treis. ae.diphthongii,ut huic poetae.e sine diphthongo,ut huic penelope.i. ut d/tiuo via.tou.soli.milli. antiqui et huic mae.& solae

44쪽

dicebat. Terii Eunucho,mihi solae ridiculo

M secundae declinationis quot terminationes

nabet'duas. o. ut huic domino. i. vi unus unius v/ni. huic autem Orphei est dativus graecus. D autius ternis declinatiois quot terminationes lia Dete unam. i. ut huic patri. Datitius quartae declinationis quot terminationes nabeteduas u i syllabas, ut huic senatui. huic ma mil. v. ut huic senatu. huic manu. Virg. Teis; aspe/etu ne subtrahe nostro. Idem parce metu C ytne rea. Caesar grauis author linguae latinae in DoIo/bella. In aedibus,sanisq; & honori & ornatu erat. In libris.analogicis omnia huiusmodi sine. i. lite ra dicenda censetaege. Αu. Gel. Vtimur ne huiusmodi datials per apocopen, ut cursu O cursui di camus eminime siquit Seruius. Quomodo infe

per rationem artis antiquar, quia omnis nominativus pluralis rexit genitivum singularem. Ite a ponitivo singularmativus singularis regitur, nec eo maior esse debet. est igitur cursui dativus a cursuis genitivo.& huic cursu I genitivo cursus. Daquus quintae declinationis quot terminationes Belztreis. ei. ut huic diei.ii. ut huic lacii. e. ut huic Dcie. Lucilius in satyris, ut citat Gellius. Primum inquit ficie honestas accidit.Idem, qui te diligit. aetati faciei tuae se fautorem ostendat. simi tu inquit Gellius,non pauci,qui utrobiq; Dcii legant. IDe accusetiuis singularibus. A ccusativus singularis primae declinatiois quot terminationes habetetreis. am, ut hunc Poeta. an ut hunc aenean, hac iphigenian. en,ut huc Laerten.

A ccusativus singularis secundae declinationis quot terminationes habete una latina tim. ut huc diam. hoc templum. hanc si certum,& duas graecas. M

45쪽

A ccusativus. s. tertiae declinationis quot terminationes habet duas latinas. em, ut huc patrem .im, ut huc thybrim. hanc sitim,& tres graecas. in.a. o. ut hunc alexin hanc Amaryllida. hanc Dido. Item tot,quot & nominatiuus neutrorum eiusdem de /clinationis. quonia neutra omnia. tam apud grae cos,q apud latinos habet treis casus similes i viro , qimuinero,nominativum,accusativum,& vocatis uum. ut notativo hoc stema. accusetiuo hoc stemma. vocativo o stema. Pluraliter notativo accusa riuo de vocativo haec dc o stemmata. Singulariternto,accusativo, vocativo hoc dc o carme. p. nominatiuo accusativo vocativo, haec & o carmina.

Quae in im tantum,& in im ct in em simul faciut aecusativum e Conclusa his carminibus. Ista per im quartum mittunt tibi nomina tantum. .

Vim,tygri.& tussim. thybri. Tyberim4:. sitim . Maguderim , & graeca per is facientia rectum.

Sive per os potius patrium mittentia purum, xt syrtis. tethys, atq, implacata charybdis. In quo φ dat tethys,& caetera talia dant em, Datq; per im quartum. restis.cum turre bipennis. Feluii ,3c puppis torquis quoq;. deide securis. Et curvamentum quae curui est buris aratri. Et quae mortales facit impallescere febris.

AHusativus. s. quartae declinationis quot termina o noes heirauas um, ut hac manu. u. ut hoc cornu. A ccusativus. s. quintae declinationis quot termina/tiones habet, unam em. ut hunc vel hanc diem. . . De vocativis omnisus.

o mnis vocativus quomodo desinit sicut nomina/tiuus. ut hic Poeta o poeta. hic magister o magis Aster. hic cato o cato.& sic in caeteris. . . .

46쪽

LIBER

Mare regula quot habet exceptioneseserta

Quae est prima Nomina primae declinatiore in an& in es,abiecta s litera notatiu i,ncilii vocati . ut hie aeneas o aenea, hic Anchises o Anchise. Quae est secundae Nomina secundae declinationis inus,mutat us i. e. ut hic diis o due. excipiunt harequar his vetiibus comprehenduntur.

o deus,o Iucus,popule &populus fluuius Et fluvie & vulge & vulgus pelagus simul hisce.

Et pelage adiuras chor & cnore,& am de agne. Quae est tertia enomina propria in ius abiecta us nominatiui faciunt vocativum. ut hie Virgilius o Virgili hic Laurentius o laurenti. Qiae est quarta enomina secundae declinationis ineus, ut theseus abiecta S Dciunt vocativum. vi otheseu.sic Orpheus O Orpheu.

Quae est quintaein us longam, ut Panthus cedipus aedipodis in v. 1 ciui vocativii, ut o Panthv o aedipinquia quae in s desinunt praecedente diphthongo,si sint graeca,abiecta 5 faciut vocativit coiterut

mrae est sextae graeca tertiae declinationis in is & in is plerunq; sti uant vocativum graecum ut PaIIas Pallantis o pallan. Paris o pari. amaryllis o m rylli.alexis o alexi. De ablativis singuIatibus. Ablativus singularis primae declinationis quot teraminationes habeteduas. a vi ab hoc poeta.e ut ab hoc Anchise. A blativus secundae declinationis quot terminati nes habete unam o. ut ab hoc domino. quae est sis milis dativo. ut huic & ab hoc templo. A Naiiuus.stertiae declinationis quot terminati nes habetetreis. e.2l .i. solum. e.&.ι simul.

47쪽

Quae nomina habet. i. solum in ablativo Z quae noe pentasticho comprehenduntur. ἐI mare,puluinarq; animal dc talia cuncta. A diectiva etiam,si dant per e neutra.december. A prilis , per er,per & is tibi mensis,& imber. A stringo strigilis vel graeco voρογνυ'λος. i. dat. Quartus in im pariteri dices a gausape solum. Quae emittunt ablatiuu in. e.&.i. simul e quae his versibus comprehenduntur. I veI e cuncta trium generum. sed ab hospite dices. S ospite. degenere.&sic ubere paupere tantum. V nguis. auis. vectisq; ignis & talia cuncta. I vel e dant. dc pene ante is conquaeq;ssinantes. in inae,ceu neptis,si sint in syllaba eadem. A s quoq; gentile,atq; in trix verbale per em A tq, per im quartum mittentia pulchrior . de quod

C omparat omne .memor memori mage. caetera dant e. vel sic. N eutra olain. e. ut hoc mare a mari,nisi sintspria, ut hoc reate. praeneste. soracte quae faciut a reate. praeneste. soracte. notatur et ab hoc gausape. Ite in al, ut hoc ceruical a ceruicali,& in aroducentia penultima genitivi, ut hoc calcar,huius calcatis acalcari.& nomina mensiuin.er.&in. is. ut hic stinptember ab hoc septembri. hic quintilis. sextilis . quintili sextili,dc similiter ab hoc imbri.& in im stitum mittentia accusativum. ut hanc tussim sitim vim, tussi siti vi. Praeterea adiectiva omnia, quae Delut neutrum per. e. ut hic &haec omnis &hoe omne ab OL hic si luester haec sylvestris hoc stiae ire asyluestri. Interd tamen aliter inuenititur

ut a mare. rete. natale. coeleste.

Quae mittunt ablatiuu in. e.&.i simul . Omnia colai trium generit,ut hic &haec& hoc pasii pare vel

48쪽

LIBER . . . pari. Hedi hare&hoc vetus, vetere ves veteti. luc & haec & hoc artifex,audax,triplex,ab artifi/ee vel artifici,ab audace vel audaci, a triplice vel triplici,praeter quae sunt in. er. non exeuntia et inis. ut pauper uber degener,quae laciut in e tm. via paupere. ubere.degenere. sospes et & hospes a sospite de ab hospite tin Dciunt ablativit. Ite mit tentia accusativit tam in em, qua in im . ut hac tur rem de turrim I turre & turri.& i vis ut nauis a naue vel naui.&in guis. ut anguis ab angue vel an gui.& in mnis ut amnis,ab amne vel amni & oiarere, q in is desinunt a duabus incipientia conso/nantibus. ut pestis a peste vel pesti vectis a vecte vel vecti & gentilia in as. ut hic & haec Bassianas& hoc bassanate. hic& haec privernas& hoc pri

uernate, a bassianate & bassianati, a privernate dc Privernati. Item comparativa omnia, ut maior a maiore & maiori.& in trix verbalia ut victrix a victrice vel victrici. Quae terminant in e solum equae non comprehen/dunt sipradictis regulis. ut hoc poema ab hoc poemate. hic pater ab hoc patre. A Dlativus. s. quartae declinationis quot terminationes habet Zunam uri haec manus ab hac manu. A blativus. s. quintae declinationis Got terminationes habete unam e, ut haec res ab hac re. . De nominatiuis pluralibus. N ominativus pluralis primae declinatiois. quot tero minationes neteuna ae diphthongii ut hi poetae. N ominativus pluralis secundae declinationis quot terminationes habetrauas.i. ut hi domini. a. quae est neutrorum omnium, trib. casibus nominatiuo accusativo & vocativo comunis. ut haec templa.&im & ambo sunt anomala.

49쪽

-- . . - PRIMUS. id N ominativus pluralis tertiae declinationis quot terminationes habet Muas. es masculinorum & foe/mininorum ut hi patres, hae matres. neutrorum ut nare corpora.poemata. Nominatiuus. P. quartae declinationis quot termis mirationes habeteduas us in masculinis & foemimius, quae est communis nominatiuo accusativosi vocativo, ut hae manus. has manus.o manus. dca in neugis, ut haec cornua. Nominatiuus. P. quintae declinationis quot te senationes habeteunam, es, quae est etiam accusati

in & vocativi, ut hi hos & o dies. - genitivis pluralibus.

D enitium. P. primae declinationis quot terminationes habeteduas arum. ut horum poetarum. um Dc6cisionem ut graiugenu pro graiugenaR. aenea dum pro aeneada' .-aut ut πηνελοπω ν, graeca e. C enitivus. P. secundae declinationis quot termina tiones habet duas orum. ut horum dominorum. um per concisionem ut horum virum pro viro . C enitivus. P. tertiar declinationis quot terminationes habetrauas um,ut horum patrii. ium, vilio rum ignium. ων autem ut horum επιγραμματων cuaccentu in penultima graeca est. Martialis de se. H ic est, quem legis, ille, quem requiris Toto notus in orbe M artialis,

Argutis επιγρα ιιικτων libellis,

Cui lector studiose quod dedisti Vivetiti decus,atq; sentienti, Rari potest cineres habent poetae. Quae faciunt genit u pluralem in tum eq habet abIanuit singularem in i solii, ut ab omni, horia otum.& in e & in i, ut ab hoc igne vel igni, horti igniu. ab amante vel amanu. horu dc hap dc hop aman

50쪽

LIBER

tisi. nisi fiat syncopa, ut amatu pro amantisi .exes Piuntur ab artifice & artifici artificu. a memore dc

memori memo R. a pugile & pugili pugilii . a 'gile dc vigili vigilii. a supplice de supplici supplicui.

vetere dc veteri veteyr .& coparativa ola ut a maiore dc maiori maio- pter pluriu. Ite in as latinavi haec ciuitas ciuitatiu. haec pietas pietatium. nisi . sint per syncopen, ut hayr ciuitatu .natu pietatu.&in es semper pluralia,ut hi penates. hi sinquan eS. hi dc hae tres,& haec tria. hou penatiu. qnquatriulio φ dc has dc hop triti. pter hae opes. haria Opu. hi proceres, hoF proce p. hi lemures, horulemuru nec non in is longii, ut hic lamnis,horu lamninu.& habentia genitivii nominatiuo aequalem, ut hic collis, hui'colIis, horti colliv. haec edes huius aedis has aedium. sed in es frequentius proferunt per syncopen. ut hic vates,hOru vatum. excipiune hos canum .panum hap. indolum. sobolu. horude hayr iuuenit. dc quo φ nominatiuis fit duas ter minatur consbnantes, ut pars partita .fons sonitu. ars artium. arx arcium .pter in ms ut hynis hyemudc ps ut princeps principum,nisi sint a capite composita, ut triceps tricipitium, quod est et secunduregulam mittentium ablativum in. e.&. i. dicimus enim hic de haec& hoc triceps a tricipite dc tricipiti. ergo secundum regulam horti de has do horum tricipitium, nisi proferant per concisionem. nox rara noctium facit dc nix niuiu. Caetera omnia it in una sine i ut horum patrum. hominum. quia eorum ablativus in e solam terminatur. bos horum boum facit. dc ales alituum apud Virgiliuassumpta ii ut alituit,pecudumq; genus, quae bre uiter his versibus comprehenduntur.