Aldi Pii Manutii Institutionum grammaticarum libri quatuor. Addito in fine De octo partium orationis constructione libello Erasmo Roterodamo authore ..

521쪽

DE CONSTRUCTIONE VERBI.

praeuenio accusetiuum exigunt. Αd. c Admonitus est illi manum. Admoueo. 1 Accubuit,assedit mihi. Adiacet A egypto. Advolutus est genibus. Assisit mihi spes. IArrisit matri. Acclamabant dicenti. Appr essit pectori codicem. AAdegit gladium pectori. Αstigo,

Convixit nobis. Comigrauit huic viciniae. Comori tibi cupio,siue tecti. Colludo tibi urtecuSub. Subiacent fortunae. Succedo, Subiicio. Subest. Subolet patri.

Antestat, Antepono,Ante sero te omnibus. Antecedit,a nteuertit,antecellit omnib', veloes. Ante eo te,non tibi,

Posthabeo,postpono famam pecuniae. is

Indormis saccis. Inuigilas carus. Immoraris,immoreris,insudas studiis. I Insides sexo, tr . Illudo tibi. InsitIto. RInniteris arundini. Nitor quis, simplex. Nititur suis viribus. Imminet capiti. o Impendet omnibus periculum. Incessit mihi cupiditas. Inest illi,vel in illo. incidit mihi lis cum nebulone. . Intermiscet vera lalsis. Interserit. Interimit.

522쪽

Inte ut conuiuio. Interuenit colloquis. Contingentiae.

Contingit mihi. Α ccidit,e uenit, usu venit,obtigit,cessit,successiit, obuenit, verti cecidit. Confidendi. Fido,psido,credo,side heo,fide facio fide do. PolIiceor,Spondeo, Nubo. Item haec. Liquet, vaca placet,dissiplicet.dolet,llicet. Succenseo,indignor,minor. Datiui adverbiales. Appendix.

Adduntur de hi dativi adverbiales. Tempori surgendum. Vesperi venit. Luci occidit hominem. Verbis aliquoties dativus festiuitatis idest tum ditans gratia adiungitur. Suo sibi hunc iugulo gladio. Gemini Datiae. Est pro habeo Est tibi mater. No e tibi qd agas. Et intercedit mihi cum ilIo semiliaritas. Nonnunc geminos habet dativos..Non sit tibi curae. Item haec. An id sibi studio habet. Hoc tu tibi laudi ducis. Speras tibi laudi sore,quod mihi vitio vertis. D edit mihi vestem pignor donO,mutuo. Dedit mihi pecuniam foenori. Meso. I. Ac sativus post verbum. Uerba transitiva cuiuscunque generis exigunt accusativum significantem id quod patitur ut

Saluta patrem. Numeras harena. Bibis vinus Loqueris mendacium. Osculatur uxorem. Taedet,pue pude poenitet,inistret me tui. Decet te. Non decet sene. Dedecet virginem impudentia. Antiqui dicebam,& decet tibi.

523쪽

Duo accusativi. Sunt quae geminum admittunt accusativum. Docuitane literas. Docebo te istos mores. Poposcit me mutuum. . . Rogat, orat,Flagitat,exorat te veniam,

Postulo,flagito,peto abs te hanc rem, frequentiν. us si te sine praepositione. E O ,induo, vestio, calceo,cingo posteriorem hoc est accusanuia rei saepius mutat in ablativit. Exuit se chlamydem,sive chlamyde. Accin/xit se gladio. Accusativus rei, & person ar. fquaedam utrumuis admittuti ei, seu personas: Vicit te, & vicit litem. E xcusat se, & excuset

valetudinem. Accusat te,& accusat tuam negligentiam. ordo. II. Motus ad locum.

i Quae significant motum ad locum aliquem,aecusativum postulant nominis proprii citra Hae positionem. Eo Romam. Rediit Athenas. Naul Duit Carthaginem. Item hare,confero me domum. Recipio me rus. Nam appellativis, siue maiorum locorum voca in bulis fere praepositio additur. Profectus est in Hispaniam. Reversus est inprouinciam. ' Abiit insorum. ordo. III. Spatium temporis. Quibuslibet verbis apponitur accusativus signifi/ cans spatium temporis. Potauit totam noctem. Hic totum desedi diem. Viginti annos natus est. Iam seculum te opimur.

Appendix. Quanqua hic aliquoties in ablativum vertitur.

Commoratus

524쪽

Commoratus est apud nos tribus horis seu tres horas AppendiX. At quoties non si acium,sed species temporis significatur,ablativus tantum apponitur. Nocte vigilas. Luce dormis. Aestate dcmi desides. H yeme nauigas. Superioribus diebus ad te scripsi. Anno proximo te visam. Significatur autem species, cum interrogatio fit per quando, ut Quando venies eHora tertia.

Spacium vero,cu fit interrogatio per sidia, ut Quandiu vigilastie Duas horas. ordo. IIII. Spacium Ioci. Quibusda 3c loci spactu eode modo apponis.

Iam mille passus processerunt. Patet in longum quingenta stadia. L atu culmu. Latum unguem. Latum digitum. Pedem hinc ne discesseris. .l Abest ab ur be sesquimilliarium. Quanquam hic quoque nonnunquam vertitur

. in ablativum.

Abest I continenti quingentis passuum millibus.

Drdo. U. Reciprocus Accusetivus, Ouodlibet verbum quantumuis intransitiuum amittit accusativum nominis significantis e . dem actum, ut

Quam hic vitam vivitise LEndymionis,somnum dormis. Huius gene

ris sunt illa. Longum naturauit iter.

Munc scio mea solide soIum gavisurum gaudia. Amisenuus per figuram. Ee e

525쪽

Item illa, Resipit,sapit adustionem. olet lucernam,hircum. Olet unguenta. Spirat Italiam. Vox non sonat holem. Vineta crepat mera. vivunt bacchanalia. vivit Cynicum. Et quae ponuntur adverbiorum loco. xurit

indomitum . - Dulce sonat. aTorum tuetur idest indomite,dulciter ,torve. ordo. 1. Ablativus post verbum. Quodvis verbum admittit ablatiuum signifi/ν cantem qualecunque instrumentum, aut mo/dum actionis. Exemplum instrumenti. . Petiit me saxo. Cecidit loris. EnecModio. PRefellis argumentis. Vincit sapientia. Conciliauit humanitate multos. Concordia res paruae crescunt. 2Discordia maximae dilabutur,idest per discordia

Exemplum modi. Nira celeritate rem peregit. Summa elo quentia causam egit n . Hic tamen apponitur aliquoties praepontio m. Summa cum humanitate tractauit hominem. Nam instrum entis non apponitur,non enim re acte dicitur. Scridit cum citamo.

Appendix. His finitima uint qad Synechdochen ptinent. Aegrotat animo magis,il corpore. Discrutiatur animo. Candet dentibus. Rubet capillis,idest secundum animum, corpus. capillos. Poetae dicunt per accusativum. lLanguet animam. Rubet fictem.

526쪽

canet capillos. ordo. II. Comparativa. ' Quae vim obtinent comparationis,admittunt ablatiuum significantem menseram. Mul/ro praestat cavere,quam admittere. Mul/tis infinitis partibus te vincit. Duplo. superat. Nimio excellisiantecedit. Dido. III. Motus I loco. A.

Quae significat motum a loco, siue per locum

eadem nomina adnititunt in ablativo, quae ingenitivo apponebantur , cum significabatur quies in loco. Discessit Londino. Rure reuersiis est. Louanto sum D facturus iter. . Apponitur semper praepositio per appellati uis regionum nominibus. Per Italiam eundum est Graeciam petenti. Per forum ibis. Adduntur & hi ablativi adverbiaIes. O lac eundem est,illac,istac.

Qua pro aliqua parte seu via, ut Siqua licebit

effugere. .

Et relative. Qia spectat Aegyptum. Drdo. IIII. Ablativus absolutus . Quibuslibet verbis additur ablativus absblute

sumptus. Ne dormiente tu bibis. Hoc me vivo non facies. Haec fiunt te rege,te consule,te pontifice. Te impulsore feci. . Lilio praeceptore tantus hic euasit. ordo. V. Implendi onerandι - Verba implendi onerandi,& his diuersa, Eee II

527쪽

DE CONSTRvCTIONE VERBI.

Satio, Saturo,Expleo te fabulis' . - . Ingurgitauit se cibo. obruit se vino. Ioneras stomachum cibo. ' Leua bo te hoc onere. Exonerabo te nummis. Nudaui exuit,spoliauit me bonis omnibus. EmunxitDnes argento. ordo. VI. Prosequor, Afficio. . .

Item prosequor & afficio. Afficit me imiuria, adamo,honore. Prosequor te odio,amore,beneuolentia.

Pluit lapidibus,lacte,sanguine, siue Iapides, lac,

sanguinem.

ordo. II. Mereor bene,seu male. . Bene mereor & male, peius melius, pessime,interueniente praepositione ascucunt auferendi casum. Optime de Iiteris meritus es. De me nihil es meritus neque bene,neq; male. ordo. VIII. Passiva. Passi iis additur ablativus agentis,iud accedente praepositione a vel ab. Rideris ab omnibus. . A dditur aliquando dativus absq; Ppolitione. Amaris omnibus vel ab omnibus. Accusativus patientis vertitur in nominatiuit. Pater castigat filium. Filius castigatur a Carteri casus fere omnes manent in passivis si fuerant activorum. Doceris I me grammaticam. Accusaberis furti. Haberis ludibrio. Privaberis magistratra. -

Quae per se passiva vocant.construuntur que

528쪽

admodum & illa. venit a domino. Vapulabis a praeceptore uid siet ab illo eordo. IX. Vestor & caetera. Vestor carnibus. Hic victitat lacte. Vtot homine famil iariter. Inuenitur & Vtor hanc rem,& abutor operam. Fruor tuo conspectu. Et tuo fretus auxilio. Depotior dictum est. Fungitur magistratu.

Demctus est vita. Appendix. I. Praepositio subaudita lacu, ut ablativus recte

addatur.

Habeo te loco parentis. Est mihi rice filii,idest in loco,tu v ice. Apparuit illi humana facie. Discessit magis stratu. Infinita. Appendix. II. Quibusdam familiariter adtatur verba Ifinita. sole debet,cepit, optat,gaudet i audari, Amat videri diu es. Studet metui. Nam figurate ponuntur, ut a nullo Pendeant. H aeccine fieri flagitia e Et venari pro venabatur. Diuersi casus eidem additi verbo. Appendix .III. Nihil vetat quominus eidem verbo diuersi easas

apponantur diuerse rationis.. Dedit mihi vestem hanc pignori, te praesente propria manu.

Nam vestem,additur tanquam transitivo. Nili tanquam acquisitiuo. Pignori ex eorum est forma, quae resbluutur pet. aqvelin,praepositionem,idest in pignus.

529쪽

Te praesente,ablativus est absolutus. Mani instrumentitis. - - IGerundia. e. Cerundia omnia eosdem sermh casus admittunt post se,quos habet verba,a quibus dedecuntur. Addiscendum literas. Ad seruiendis tibi. Ad stuendum amico. . Indi. Hi Gerundia in di,ante se habet haec nomina,va . tia,causa, praetextu occasione,titulo,ocium,is cultas,licentia, ars,aut simile nome substatiuia Veni huc causa visendi te. Non erat copia conueniendi hominem.

Ars dicendi. Nonnunquam praeceta adiectivum. qCupidus visendi te. Gnarus bellandi. -

Certus eundi. . aiadisperitus nauigandi. Petitus medicandi. . l.

. 1 Gerundiis indum praeponitur praepositio ue

vel inter. - Ad colloquendum tecum. . lum

Inter coenandum hoc mihi venit m mentem. Reperitur & ante damnandum. . .st Cum significamus necessitatem,sine praeposυtione v pantur, addito substantsuo verbo. vigilandum est et,qui cupiatvincere. .

Cerundia in do,pedent I praepositione,In vel C ab, sine dictione quae requirit ablatiuum,nIn consultando locus est eloquentiae. In pugnando viribus est opus. SReuersus a venando,sive a venatu. .

et Tacendo refellis idest tacens refellis- Scribendo disces stlibere. '

530쪽

r tius sedendo vincit, . Gerundia nomina.

Vertuntur gerundia in nomina adiectiva, ut causa visendi te,& causa vise ndi tui. Ad discendum literas,& ad discendas literas. Legendo libros doctus euades. legendis libris doctus euades.' Prima lapina sequuntur verbum,significas motum ad locum,Vt, Abiit pistatum,idest ad pisca ndum. ἰA dmittunt post se eosdem casus quos verba iipsorum. i , i Absolute posita es C OPonuntur & absolute cum verbo est. Pugnatum est. I Actum est. It Dormitum est. nt Cessatum est satiS. - . , Supina in m. a. oi Supina in tu passiuae sivificationis ferme sunt.

Adhaerent nominibus adiectivis, ut Turpe diti Niserabile visu. Difficile creditu. Prodi factu,idest ad faciendum. Nam in his, Surgit,cubim,redit venatu, nomina polim censenda sunt, quam gerundia. De participiis. ii Participia sequuntur constructionem verbos, i quibus derivantur. Donaturus tibi vestem. o , Donaturus te veste. C onsul ens tibi. Fruiturus te. Miligendus ab omnibus. Quuanquam in his usitatior est dativus. Diligendus omnibus. Participia secta nomina. cl. . o

. Supina in tum.