장음표시 사용
691쪽
Cumque in alijs rebus publicis plurimum
semper honoris atque dignitatis dicendi peritiae delatum fuisse perciperent, iccirco no- hilissimi quique in Romana republica viri non infirmum status sit praesidium in dicendi facultate constitutum arbitrabantur. re in ea prosecho ciuitate quae orbis terrarum finibus Iinpertu terminauit, innumerabiles ciues suin mam auctoritate & potentiam dicendo consecuti fuerunt.Tan 1mque Romae
postquam imperium latisiimE propagatum
est, eloquentia Valuit, Vt nemo confideret,
quamuis& nobilitate & rebus sortiter gestis excelleret, facilem sibi aditum ad summam potentiam datum iri, nisi dicendi Iaudem cum militari virtute alijsque ornamentis coniungeret. Inde illi Claudii, Laelij,Scipi nes,Calbh,Catones, Gracliij, multique alij indicendo principes extiterunt, donec gradiobus quibusdam ad perfectum illud ab lutumqtie eloquentis ipecimen peruentum est, ad quod nemo deinceps aspirauit.. Iam vero postquam Respublica in unius
potestatem perueniti minime hoc eloquentiae studium principes neglexerunt. Vt enim de Iu L 11 Caesaris elegantia & urbanitate nihil dicam, OcTAvi um cerie constat diac dilaude praestantem suisse. Nec TI aER I vs etsi multis viiijs coopertus fuit, haec escendi laude caruit. Nec solum humamores Principes hanc artem summo studio colu runt, sed etiam tyranni, qui non
692쪽
LIEER III persuadendo, sed cogendo omnia sibi consectenda putabant, multum studij& operae in
dicendi peritiam cotulere. Nec enim Caligula, neque Nero, neque Domitianus, nec aliae pestes hominum, quas dirum reipublicae fatum in Imperio collocauit,sese ab hoc studio remouerunt. Etsi paulatim praestantissima haec ars apud Principes nonnihil obsolevit. Idque ob vitae mollitiem, & luxum, atque deli diam accidisse videtur.Eloquentiae enimi Iaus non sine labore & studio comparatur.' Accesserunt adulatores, qui a populi totius rat itionibus principes abstraxerunt, Vt arbitra i xentur id ad quod imperio cogere possensi: non esse oratione flagitadum. Pompeius ter tio consillatu Eloquehilae nimium Iuxurian tiyelut stinum impossiit,Cornelius Tacitus. De oratore Mahutius affirmat; nec ante secui dum bellum Punicum,quando liberae adhuci conciones; populique tanta potestas non e-: rat,nec post dominariosaem Caesaris, cum vianiuersa potestas translata erat ad unum, mag- nopere Rhetoricen Romae floruisse.Et Fabios Quintilianus eloquendi rationem nouissime repertam,paucisque tentatam,sese ingres.sum est.
QVoniam nullo modo ferendi, suolauet
re Fabio , qui Grammattea vi tenuem ac ieiunam cauillatitur,' quippe sine qua ad ali rum artium atquε scientiarum solidam per-kctamque comitioneae perueniri non po-
693쪽
3 4 Ae ADEMIAR vinaten, omnisque labor, & omne studium nissuper ea qonstruatur necessario corruatricci co cum Romani aliarum omnium Arhamastidia sibi proposuissent, hanc, quae resim riim cindamitum tilianua est, negligeren tuerunt. Nam etsi apud priscos ea Romanos nullo in precio fuisse is ituritamen cum tes Attali regis legatus later secundum & tertitium bellum Punicum, per totum legati nis tempus singulis diebus Romae doceret, ipsis quoque Romanis author fuit . ut ad grammaticae studium exardesceransi sth Iamque instituerent, ubi tam neeessaria ad philosephiam via rraderetur. strabo enim di Volaterranus authores sunt, quod Aristo. demus cum magni Popei filios erudiret R inae, grammaticae etia holae praefuerit, omnibulque ea in re cumulat. sitissaceris m 2E Rhetoricam , meridie Grammatitieam
professus.Cicilius ver. Epirota liberius Atitici equitis Romani, primus virgiliu & m trinouos interpretatus est e legitur r hinc eo tum est illi Domitii Marsi versia
ora risellarum nutriridam mTimagenes Alexandrinus sub Pompeio Romam a Gabinio captiuus ductus, & Fausto Syllae filio emptus, Grammaticam prosesiluestrique ad A sium, quia Caec lius propter nimiam in dicendo libertateris,&arro,ntiam, Grammatica schola excida. tat. Domitius ille qui quod esset morosior ac intractabilior, insimus ec omina tu delibris
694쪽
Gebris Romae Gramaticus suit, eundemq;
doctissimus ille Phavorinus consulere non erubuit. Scaurinum celeberrimu Gramma ticum praeceptore Romae habuit Alexander Seuerus,au tot e Lampridio. Appion sub Ti-' berio & Claudio Theoni in Schola Gramain ' tica silctessit quando & Palemon sic ruit, qui
steum naiah secumq: interituras bonas lite- L. it. 6.ras amrmare,ut scribit Volaterr. audebat.1 Helius autem Melissus summi quidem loci ii. ry.ca. Romae inter siti temporis Grammaticos e titit, sed maior erat in t i teris iactantia&σo-3 qu in opera, inquit Gellius. Front v q. εο nem Vel o Cornelium nunquam se audiuisse
t ticbhum disputatioAh, virum Vir egregi, an potius vir egregie dicendum esset, apud euni dem Gellium videre est. Gellius enim & dii dicit Grammaticam Romae, & crebro interici εt gradimaticos versatuss eorum praelectionest colitentionesque audiuit : viditque librum
secundum Aeneados mirae vetustatis,'emritum in Sidllari, aureis viginti, qtu ipsiusi Virgilis suisse tredebatur. Valerius Probus plinatim Grammaticam docuisse videtur, ' nec enim pluses quam quatuor aut quinque distipulos admisit,quibus pomeridianisho- ris praelegeret I res iquum tempus midio &meditationi Oi appae uibuens nam &mata
tuam 'luald bbsenationum antiquarum reliquit. 'lid, satis elbquentiae,
695쪽
r 6 ACADΕΜ IRRUM sapientiae parum, antequam vita decedo sic legit. Satis loquentiae, sapientiae pariam,
i quod loquentia nouatoti verborum egregie congrueret,eloquentia cum sapientia minimε conueniret.Video etiam ei Gramismaticam, & de occulta literarum significa- λεννα tione librum citari , quae mihi tamen adhuc Lb.i8. Videre noncontigit. Philoxenns Alexandri-' ' nus scripsit Romae de monosyllabis,de Grae-
cismo,& generibus linguarum. Versim his de rebus qui plura scire desiderat,eum ad Suet nii librude claris grammaticis, Fabiu uim
i . tilianum, caeter que authores, qui exprQ- fesso huc locum perpurgat uni, remitto, DO-ctigimus tamε ille Chryselonas, cuius gram. matica circumsertur, quique literas a
in Italiam reduxit,minim grato testori prω
De Gymnasiis Romanis,ctpriuilegissc , cit Dostquam igitur Romani&imperio,&sa pientia, & opibus ,earumque rerum, quae Vulgo putantur amplissimae, gloria abun-.bant, varia celerrima gymnasia erexerun Vbi bonae litem atque liberales aries, quae ad Rempub. recth gubernandam in primis n. cessariaesunt, traderentur. Celebris enim Academia fuisse reperitur , 7oo. annΘs ante. Christi natiuitatem. Et diuus Hieronymus minachora ante sua tempora Romae insignia gymna cla ρει , extitisse indicat. In Musaeo siue Atheneoonia doctrinaru studia florebant. Alexa . dor
696쪽
chio Alexander Seuerus Imperator audien dorum Graecorum & Latinorum Rhetorum & poetarum causa saepὸ processit, authore Lampridio.GordianusCaesar instheneo R
mae magna cum laude controuersias declamauit,tςsteVolaterrano.Claudius Imperator L.
Graecas scripsit historias, inquit Suetonius, 'e tενικων XX. χιασχηδονικῶν VIII. quarum causa veteri Alexandriae Musaeo additum ex ipsius nomine, institutumque, Ut quotan' erudia. nis in altero θυωνικῶν libri, in altero, χο χη δοτικων diebus ualutis velut in auditorio re
citarεtur toti singulis per vicis. Et Volate ramus: Erat item Romae Atheneum, ad Ale andrini musaei aemulationem a Claudio primcipe institum, ubi historiae ab eo editae, qu tannis recitarctur quo &Adrianui ipse quandoq; conuenit, audiendoru poetaru & orato rum gratia.De eodem intelligitur hoc B. Hi- .ronymi verbum ab Paulam & Eustochium: Omissa Apostolicorum simplicitate,&puritate verborum quasi ad Atheneum,& ad auditoria conuenitur,ut plausus circumstanti- 'um sistitentur. Hoc post collegium sapientiae suit appellatum. Aliaque multa ab Imperatoribus,& a S. P. s Iomano ,quae ad retinenda &promouenda literarum studia perti. nebant, instituta suerunt. Et quanquam aliquando Musae perturbabantur, haud diu ta- men post, adiutore Deo, & meliorum Prin- Num fauore ac studio, reflorescebant.
697쪽
sa Ac An B IARUM Sicut Roman m Miamiam ex athen rum reliquijs utim traductam, Eugobinum Pontificem IIII. ab interitu vindicati, de instaurine ait Mari. Eisengr. Procancellarius Inmistadiensis ac demis in oratione ibi anno I37r. habit . De institiita Anglorum schola Romae, quando tempore Gregorij Magni vetrarotrufio per Augustinum, & Μellitum, Iustum aulinum, Rustianum in Anglia restitueb tur, ex Beda, & Polidoro Virgilio libro historiae Anglicanae, resinet Bosius lib. 3. ciestitu cap. 3. Multiqvς pon modo priuati viri
ex Anglis, sed R ipsi resesi relisonii causa
ad urbem ventitabant. T Caesar, liberaliu arti u professores ma tori cu voluptate, diligentia & fructu do cerent,c eriq; frictiosi adolesceres 't libendi δε- ter Urbem appeterent,incolerenti, ciuitate Eab, donabat.August.vero Cesimperio quiescem, . tibus armis,& acquisita tandem p cueiogeni hominum atq; liberales aries florue pati mi etsi propter maxima annonae raritatem om-
hes peregrinos atq; exteros Vrhe .inciebat:t men bonarum amu professor & studiosos L. - -fillussamilias vi ricum suu,Aut stucllorum neruRiqctacle ti . fia alicui, quaao Romae studioru Musadstebacria mutuo aedisset,et ex sentεtiet Scaeuoli extra---' ordinario iudicio subueniebatur. Ipsi quotiasore Ecebat sitate patre. Praetum Rom.
698쪽
Aead. pro opes, iure a munerib' ciuilibus di tutela excusantur, ac si in patria sua doc ait
rentimo pertinet hoc Vlpiani: Romae phu f. . H. Iosephite eum salario vel sine salario, remissionem habere promulgatd est DD. Uero I., s& Antonino, ita ac si in propria patria doc tatiret.Quibus promulgati onibus potest quis it. Iam rationε adducere, quonia in regia Vrbe. quae & habetur,& est comunis patria deceterutilem seipsum praebens, non minus quὶm inuropria patria immunit te fruetur. Ru' alis Iusit Quint. Mandos ad Reg. Cancel. Apost.2o.quaest. io.Qui Romae philosephantur,habent remissionem, ac si in patria sua doceres. Roma enim est comunis patria Legum Vero Doctores in aliquo pr sdam docete remis sonem non habebunt: mae autε& tutela M cura remittuntur. χod his veri is in In--ν. stitui. repetit Iustinianus: Roma Grammatici, etores, Medici, qui in patria has adites exerat.& intra numerum sunt, tutela &cura habent vacationem. Porro salubemm
Theodosii costituti de alendis profeΚ rherethoricae tribus,gramaticis dec quinq; dial meis, duobus iuriscosultis, & uno profundo.
philosepho, & de promon in studiis imi, eMihin
Tum,dem Micio tam professoru qua audit se urbis Itarum, ac de Gymnasiis lipsis: in codice iussire--. peritur, &alibis me est producta, omniuq;
In manibus versatur. Extat quoque praeclara
Valentiniani, Valentis & Gratiani sanoso, L - VM ad Olybriu'P. v. in codice Theodosianor
699쪽
goo ACADEMIARUM Quicunque ad urbem discendi cupiditate V .niunt,primitin ad magistrum census prouin- letalium iudicum, a quibus copia eth danda veniundi,eiusino litteras proserant, Vt oppida ho minum, & natales, & merita ς pressa teneantur.Deinde ut in primo statim profit antur introitu, quibus potissimum itu sis operam nauare proponant.Tertio, ut hospitia eorum solicite Censualium norit us fistum, quo ei rei impartiant curam,quam se asscru rint expetisse. Idem immineant Censuales,ut singuli eorum tales se in conuentibus praebeant, quales esse debent, qui turpem inhon stamque famam,& consociationes quas pr ximas csse putamus criminibus aestiment suis giendas: neue spectacula frequentius adeant, aut appetant vulgo intempestiua conuiuia.' Quinetiam tribuimus potestatem,ut si quis rati ν. I.x. non ita in Urbe se gesserit, quemadmo- eq. 1. dlun liberalium rerum dignitas poscit,pubi Agria- ce verberibus adsectus,statimque rauibos stadia 'Hi pdrpositus,abiiciatur urbe, domumue redinentis at. Ad haec, ex omnium gentium,quas bello
bem R', superarant, florentissimis academiis,ari ,Viaros,libros, Romam transferebant.Vt ea Omnibus praeclaris & liberalibus stydijs ornatis. sima haberetur, atque adeu sola in urbe fi -- . Jccirco Vniuςrso fer orbi suam retia
.-BIoia. leges,atque linguam obtrudebis M. . Ita. nec cuiq*am aliter quina latinE, & more patrio relΝndebant, nec aliter dicentes audi
700쪽
Perator egregium quendam Graecae Prouinciae principem Latini sermonis ignarum, albo iudicum erasisse, atque in peregrinaturi redegisse legitur. Latini vero & Romani ser- monis periti, atque Romanis moribus priditi, incredibiliter honorabantur.Vt ipsi quom Athenien . Romam aliquod pueros dociles mitterent, qui eorum linguam &disciplinas perciperent, reliquisque in patria sua traderent. Quapropter lingua Latina,& Romanorum religio,artes,& doctrina,per Universum terrarum orbem dispertita est. Peculiares eti-
am pro puellis scholae habebantur. Nihilque
in ea urbe literis & eruditione praestantius γrat.Etsi paulatim neglectς fuerunt:donec eorum Pontifices eas summo studio, & indeses.so labore resuscitaret. Nam Vrbanus PP. IIII. doctissimum illum & ornatissimum virum Thomam Aquinatem euocauit,qui omnibus dignitatibus honoribusque contemptis, ad P 'instaurandam ornandam qua istam academi- .am, se totum conuertit:& multa praeclara iΠ- --.diuiuam & humanam philosephiam com- -' mentaria hortatu Potificis Maximi, reliquit. In nocetius .rescripsit: Cum de diuersis mu-di partibus multi confluant ad sedem Ap
stolicam quas1 matrem, nos ad communem tam ipsorum quam aliorum omnium commodum & profectum, paterna solicitudine intendentes, ut sit in mora huiusinodi fructuos prouidimus, quod ibidem de caeteror Pp I satur,