장음표시 사용
681쪽
P Ontisces maximi olim res omnes singulorum annom mandabant literisn annatis maximi vocabantur Cicero enim libro se, cundo de Oratore: Erat,inquit,historia nihil aliud quam Annalium cosectio, cuius rei memoriaeque retinendae causa, ab initio rerum Romanarum, usque ad P. Mutium PontificEMaximum,res omnes singulorum annorum mandabat literis summus Potisex, efferebat.
. que in album, & proponebat tabulam domi, potestas ut esset populo cognoscendi,tique
tiam nune annales maximi vocantur. Hanc
consuetudinem scribendi multi secuti sunt, iqui sine ullis ornamςntis monumenta solum temporum,hominum, locorum,Sestarumq; is rerum reliquerunt, qui tamen non exornatores rerum, sed narratores fuerunt, & dum l
intelligeretur quid dicerent, vn m dicendi' laudem putabant esse breuitatem. Rursus ii nde imbus: Postu tur, inquit Atticus, a te tidi vel flagitatur poclus historia,sic enim piniant, te illam tractante essici posse,ut in hos fetiam genere Graeciae nihil cedamusraim ut laudias quid ego ipse sentiam non selum mihi videris eorum studiis qui literis delectantur, sed etiam patriae debere hoc munus ut ea quae filua prete est,per te eundem sit ornata. λ est enim historialiteris nostris, ut&ipse intelligo,& ex tep seph audio. tes autem'tu secto satis sacere in ear quippe cum sit opus,
B tibi quidem videri solet,unum hoc Orato- sum
682쪽
fum maximE. Quamobrem aggredere qua sumus &sume ad hanc rem tempus, quae est Rostris hominibus aut ignorata, aut relicta. Nam post annales Pontificum maximorum,
quibus nihil potest esse tu dius, si aut ad Fabium,aut eum qui tibi semper in ore est, Ca tatonem, aut ad Pisonem, aut ad Fannium,aut ad Vennonium venias quamquam ex his alisus alio plus habet virium,tame quid tam exul qiam isti omnes' 'nnii vatem aetiite con luctus Antipater paulo intiuit vehemetius,' habilivi: vires agrestes ille quidem atq; horis ridas, sine nitore ac palaestra, sed tamsi avi
aere reliquos potuit,ut accuratius scriberenti incce aut successere huic bello Clodius Asylo, nihil ad Coelium, sed potius ad antiquorum languorem alch inscitiam. Nam quid accium memoremicuius loquacitas habre aliquid a
utiarum,nec id tamen ex arguta Graecorum
zopia , sed ex librariolis Latinis. Sisenna eius anicus omnes adhuc nostros scriptores nisi tui serth nondum aediderunt.de qui aesti nare nόn possumus lacilὶ superassit. Is t aen in historia puerile quid consectitur.
Euare tu um est munus, hoc a te expectatur. icero autem etsi eo tempore historia scri- ere intinum sibi esse negauit,eo quod pra Wato otio, & tempore, quibus ipse tunc ca- Li.I..is :bat, ea res indigeret: tamen multi clarisiu s. i viri. sic elaborarunt, Vt hoc etiam g tre Romani non cederent Gra is, qu i
683쪽
vereor, mi Fabi neci'dignetur Hero ri. Io. im dolus sibi aequari T.Liuium.cum in narrando luat. e.ti in irae iucuρditatis,clarissiinique candoris . t si in concionibus sep a quam enarrari potest e- 'IoqiremE, ita dicuntur omnia tum rtibus,tum verbis acco modata. Is eni m Liuius hoc inser .mero. nere tam ad mirabilis euasit, yt ad eum lactoo eloquentiae sonte mananti de ultimis Hispa- lni Gallinumque finibus,multi nobiles νε- illitarent:& quos ad contemplationem siti I ima nonita frat, Unius ho minis fama perduceret Pomponius etiam at ticus versibus Romanam historiam, & sor tium virorum re
, gestas se descripsisse legitur, ut singulorum
acta. mag atusquo non amplius quaternis 'ciuinisq;. v sibus complect ςretur Vt Vix a iubile videatur, tantas res t am breuit potu- iisse declarari. Arrianus ve ro historicus, quis Xenophon minor cognominabatur, Romae sub adriano docuit ,& hoi oribus consillariis, bus ornatus est. Ad Carnelitum Tacitum stria, bens Plinius r auguror, inquit, nec me salutaugurium,historias tuas immortales futuras,
quo magis illis inseri cupio.Recte quidem diarat Cicero, literas posteritatis causa esse rein
pertas,quet subsidio obliuiishi esse possct,omnesque sapientissimorum h0minum voce M. . ,-ilissima, graRissimaque Veterum exempla. in tenebris iacitura, nisi literarum & historiae lumen acceduet. Propteream maiori in pre cio apud Romanos erant, amplioribusque
684쪽
nalium,&historiae, quam Comoediarum atque Tragoediarum scriptores , Ut Blondus affirmat, & ipse Iuuenalis poeta non distit
νι te porro Iabor fri or orrarum ἔπytorester i b. c plus temporis,atque olei plus. Porro historiam dister re ab annalib. quidam, inquit Gel litis eo putant, quod chm Vtrunque sit rerum gestarum enarratio earumtamen proprie rerum lit historia, qtiibus re-boegerεdis interfuerit is, qui narrat. Eamque esse opinione quorundam Verrius Flaccus in lib.de significatu verboru quarto refert. Ac sequi deni dubitare super ea re dicit: posse aure putari nonnihil cse rationis in ea opinione, quod historia graece significet reru cosniti nem praesentium.Sed nos audire soliti sumus, annales omnino id esse,quod historia sint, historias no omnino esse id, quod anales: sicutis' est homo, id necessario animal esse t quod
est animal, non id necesse est hominem esse. Dis r ulta historias quidam esse aiunt rerum gestaru bblarie erpet expositionem. vel demonstrationem, vel a moh-3uo alio nomine id dicedum est. annales V 'o,chm res gestae plurimum annorum,obseriato cuiusque anni ordine deinceps compo- Uritur. Clim vero non per annos,sed per dies ,
i ngulos res gestae scributur,ea historia graeco ocabulo cφημερις dicitur, & Sempronius Aia Ilio diariu interpretatur. Qui libro primo: obis ait, non modo satis esse video,quod fa-:um esset id pronunciare,sed etiam, quo c6
685쪽
silio,quaque ratione gesta essent demonstea re. Nam neque alacriores ad Rempublicam defendεdam, neque segniares ad rem perperam faciundam annales libri comouere quicquam possunt. Scribere aute bellum quo inrutum consili Q& quomodo consectu sit,&quis triumphus introierit, exque eo libro, quae in
bello gesta sint iterare id fabulas n6 praedicare,ait:interea quid senatus decreuerit,autqu7Iex rogatione lata sit, neq; quib. cosiliis ea gesta sint iterare, id fabulas pueris est lenarrare, no historias scribere,M. Annaliu vero quata apud Romanos audiaritas fuerit, vel ex eo perspicitur. quod Labeo I gum & morum populi Romani,iurisque ciuilis periusiimus, D.Augusto iam principe &Rempublica o tinent ratum tamen,pensiimque nihil hab isse refertur, nisi quod iustum sinctumque esse,in Romanis antiquitatibus legisset. --re eos tam frequenter usurpat Cicero. Hi in varios libros, ut singula facili inueniri pos sen distributi suisse videnturmam Ennius duodecimum annalem conscripsisse legitur, ae Gellius historiam quadam reseri, ex libro
II annalium maximorum.Qui etiam non se. Ium res gestas Romanorum comprehendo hant,verumetiam exterarum gentiumclaros
item viros, tam Graecos quam Latinos. qui vel imperio vel ingenio floruerante id enim non obscoerὸ ex Gellio colligitur. Cdmergo praeter annales lammorum Pontificum,ali
rum quoque is torum historias haberent
686쪽
LIBER III. 38 Romani, historiam quoq; prosessores insti
tuerunt,ut tu aentutem multarum rerum era
emplis imperio dignam redderent, & ad immortalis gloriae squa bonos viros semper coomitari ex historia apparet virtutumq; studia cxcitarent, metuque insamiae & supplicioru avitiis deterrerent. Nam de Claudij imperatoris historiarum libris quod in Athenaeo Romano per singulos anno prs lecti siue recitati τλα ristas
fuerint, scriptum reperitur. Et Cornelii TM r.&terra citi historia ne interiret, Tacitus imper.per mM. c.
singulos annos decies scribi, &in omnes Bibliothecas reponi iussit, ut in vita eius scribit Vopiscus,quim doctissimi viri cum aliorum historicorum libris, diligenter accurateque
TMer reliquas Graecorum doctrinas, praeci pup Rhetoricen leganter ornateque dicodi artem,mirifice semper Romani coluerunt. M. enim Cicero in Bruto suo testatur, in florentissima Athenarum urbe Miam di altam ege eloquentiam , quae post omnes peragrarit insulas, atque in Urbem Romam velut proprium domiclium immigrarit, ac muli quidem ab urbe condita, disertos semper viros extitisse demonstrat. I. enim Brutus ciuiatatem perpetuo dominatu liberatam, m rastratus annuis legibus & iudici, devinxit. M. Valerius cum plebs secessisset, sedauit discor dias. 3. Claucum ab inclinata sere Pyrrhi p so Ieqocauit e quae certi sine disina or tione persuP
687쪽
persuaderi non potuissent. Quem tamen e tet, in luit, memoriaeque proditum-el ciuentem fuisse,& ita esse habitum,primus fuit M. Cornelius Cethegus, cuius eloquentiae auctor suit Ennius. Hunc ergo plurimi statim imitabantur,ut iam eloquentes persectisque oratores & haberentur&essent. id enim Indicat Cicero libro primo Tusculanarum quaestionum r Nos oratorem celeriter complexi sumus,nec eum prius eruditum, aptum tamen ad dicendum, post autem eruditum. Etl ibro primo de oratorer Post auditis Or toribus Graecis, cognitisque eorum literis, Zeadhibitis doctoribus,in credibili quodam n stri homines dicendi studio flagrauerunt: excitabat enim eos magnitudo, Varietas, multi ludoque in omni genere causar m. Cum ita' que eam ad permovedos hominum animos,&in quamcunque sent tiam transforma dos utilissimam potentissimamque esse Perispicerent, plurimi eam vel hortoris & gloriae, vel praesidij &quius causa diligentissimh s ctabantur: quippe qua egregie instructos ciaues ex infima fortuna in ordinem senatori disiapsemos in Republica Romana honores conscendisse videbant. Filiis quoque suis huc certissimu honoris aditum: patefacturi, pra ceptis & legibus comprehensam artem, d ctissimos viros profiteri voluerui. Antonius enim Gnipho io domo Cis iis eam tradidisse edtur, quem uater alios multos clarissimos Viros,Μ.etiamClaero audiuerit. De optimo
688쪽
LIBER III. 189 1llo Tcastritio, qui 3e hac arte,& lectissimis moribus discipulos inbuebat, apud Aulum Gellium videre est.&liti leneus ille Potamon Msub Tiberio docuit. Eiusdem professor artis Romae fuit Tacianus Haeresiarcha. Diuus quoque noster Augustinus sex integros annos publice priuatimque docuit,ut Volaterranus scribit, & ipse libr. s. Consessionum fatetur. Doctisiimus ille Victorinus Aser, quod diu gloriosὶ docuerat, in soro Traiano statuam accepit. Ipse autem Cicero scriptum reliquit,'
quod duorum clarissimorum Oratorum in , dbais ter se contrarias orationes sic conuerterit, ex orauo
presseritque, virtutibus omnibus, id est, sententijs,fi iris rerumque ordine. Vt rcgulaesi sent hominibus latinis attice, hoc est,optime dicεdi. Vespasianus imperator primus Graecis Latinisque oratoribus annua contena constituiti ea auxit Antoninus Pius, qui per Omnes etiam prouincias rhetoribus honoris & salaria constituit, authore Capitolino.Fabius Vero primus publicam rhletoricae scholam tenuit sub Domitiano, & e fisco salarium ac cepit, inquit Erphordius. Iam vero Romani pueros, quos oratores fieri cupiebant, ad eum praeceptorem ducebant: qui tum princeps in foro appareret, a cuius latere ne latum quidem unguem, ut Cicero loquitur, discedere liceret: arte vero iam cognita prumum petoraturos, Viri consulares .honoris gratia in sorum perducebant. aquilin aliquando urbe per Senatus
689쪽
Αc An ΕΜ IARUM cosultum rhetores eiecti:fuerunt,quod Gellium his verbis recitatur: C. Fannio Strabone, M. Valerio Μessala, consulibus, S. C. Rue tores de philosophis& Rhetoribus latinis factum 'I-- ρην- est, M.Pomponius pretor Senatum constituit. quod verba ficta sint de philosephis 3e rhetoribus, de ea re ita censuerunt, ut M. Pomponius animaduerteret, curaretque uti E rei, fideque sua videretur, uti Romaene essent. aliquot deindὶ annos post HS. QCn. Domi-ε p. Aenobarb. & L Crassiis censores,de coercendis rhetorib. Latinis ita edixerunt: Ren 'ciatum est nobis,esse homines qui nouum g nus disciplinae instituerint, ad quos iuuentus in ludum conuemiat, eos sibi nomen imposiisse Latinos Rhetores,ibique homines adoles. centulos toto die desidere. Maiores nostri, quaeliberos sitos discere,&quos Iudos ita revellent, instituerunt, hac noua quae praeter' consiletudinem moremque maiorum fiunt, ' neque placent, neque recta videntur: qu
propter &ijs qui eos ludos habent, &qui eo
venire consileuerunt,Visum est faciundu,n o. stederemus nostra sentctia,nobis non placere. Huius vero rationem reddet ipse Crassus apud Ciceronem, lib. s. de oratore : Verborum , inquit, eligendorum collocandorumisque sicilis est ratio, rerum est sylva magna, qtiam cum Grici iam non tenerent,ob samq; causim iuuentus nostra dedisceret penEdiscε-
do, etiam Latini, si dijs placet, hoc biennio magistri dicendi extiteriinb quos ego Censor edicto
690쪽
L I E E R III. meo sustuleranon quo ut nescio quos dicere aiebant) acui ingenia adolescentium nollem, sed contra ingenia obtundi nolui, corroborari impudentiam. Nam apud Graecos cuiusmodi esset, videbam tamen ecialiqvam doctrinam , praeter hanc exercitatio- 'nem linguae, & humanitatem dianam scietia hos vero nouos magistros nihil intelligebaposse docere, nisi ut audi rent: quod etiam cubonis coniunctum per seipsim est magnop re fugiendum. Hoc cum unum traderetur,& impudentiae ludus esse putaui esse Censearis,ne longius id serperet prouidere. Cornelius quoque Tacitus selam linguam discipul rum e exercuisse scribit, bonarum artium,
quentiam velut expulsam regno, quae olim omnium artium domina erat,tunc sine virtute sine honore quasi inanem verborum strepitum,& tanquam unam e vilisiimis arti- 'ficiis tradidisse, ut obsutura reipublicae saepissimε, profutura Vero nunquam videreturi Nam veram Rhetoricen exercere, nunquὲm Romet prohibitum fuisse,ex Suetonie scribit Polidorus. Qua nimirum cum bonis hone- 'stisque studiis coniuncta, sic armarentur, Ut non oppugnarent patriam,sed propugnarent, iacentes excitarent,afflicti recrearentur, lanis guentes stimularent, vigilantes inflammarent, bonis praemμ constituerent, improbis periculum denunciarent,omnes denique effi- rerent legibus obsequentae. Cumque