장음표시 사용
151쪽
73 REGI 3vs nentes,primi suffragia fereti Lacedemoniis
inane regum nomen erat,qui latum abest uti regnarent,ut iisdem legibus quibus caeteri senatores agerent, ephoris inferiores.Qupd apparet ex eo quod reges ephoris, regib' epho-Huia,eh. ri non assurgeret. 6 Hi enim rerum omnium in praecop ad se cognitione reuocata,quid in quaque te,=.M: secto opus erat, quibus annis educedae copia con. forent,quo tempore velites, quo equitatus, quo grauis armatura,quo peditum acies promouendae, atque earum rerum omnium modum regi praescribebant.Iidem ut criminai di regis ansam arriperent,7 nono quoqUe anno silente nocte de coelo seruabant,& si stel- - lam aliqua scintillantem, aut ex una C li ilics Eum gione in aliam declinante animaduertissent, x Alexad rege in vincula coniiciebant, quod in deos
us aliquid impie moliri sidera portederet.
cap. . . Eoque vcl abire magistratu cogebant, vel in Carcere detinebant, quoad Apollinis oraculo id quid erat ostenti procuratum esse renu-llaretur. His accedit,quod si rex vocatus ab ephoris, uni atque alteri iussioni minus p ruisset,lertium edictum peremptorium erat, cui nisi morem gereret, impcrio cogi pol rat, contumacia fraudi futura. Ecquam igitur in Laconum regibus illis tuis maiestatis regiae notam obseruasti Z Qui tantum aberant
152쪽
a summa regni procuratione, ut alieno arbitratu ac libidine regerentur. Romanoru pricus illis coss. maior aliquanto potestas erat, qui,ut ait Liuius, ' onmia regni insigniat huer id modo cautum est, ne si ambo fasces haberent duplicatus terror vidEretur.Eorum cognitionem summam Fabius appellat,' qui non modo praetorii sententiam rescindere, ac ius illud quod honorariu dicebatur, cucr-tere poterat, Verumetia praetori iurisdictionem abrogare. ' Hos Marc.Tullius in sua re pubi regio imperio esse iubet, quanquam Romanae nulla,si lictores exceperis, regii imperii nota valuere. Nam ipsi legum vinculis obnoxi nullam iniussu populi nec figere,nec refigere poterant,nec bellum inferre,nec pacem, nec inducias sancire, nec magistratum illum creare, nec rem a se iudicatam retrectare,nec crimina remittere, nec damnatos liberare, nec irrogatam augere poenam, nec minuere, nec comeatu exulibus dare,nec fa-ms restituere,nec aerario nec vectigalib' manum admouere,nec quidquam aliud vel facere,vel faciendu imperare,quod in regiae dominationis argumentu adduci queat.Quae regrius omnia, mult6q; maiora supremae ditionis iure c5petunt. Verum augustus ille magistratus,quem tu regem legitimum vo Cas
153쪽
eoncc. a. quod reueretiae quod obsequii superiori imά- .s pcrio dcbiti testimonium erat)agens cum poz a. . pulo,stabat submissis fascibus, populus sede .
iudici bat: atque atribunoplebis in carcere obto
ta gula detrudi poterat. Quod a M.' Druso
tribunitiae potestatis iure factitatum essemus,qui L. Philippum cons. quia se in cocione populi dicctem interpellasset, non pervii. tore,sed per clientem suum, adeo violeter in vilEi sis pyR j lxςm egit, t multus e naribu,' eius cruor perfunderetur i Quid vero cossi tuis erat impelliλqui non modo capitali sui plicio punire sed ne verberibus quidem nec
rvi obedicntem & noxium ciuem coercere potuersit, nec iudicare, nec statuere quidquam, de istig. quod non irritu populi prouocatione redde retur. Na per populum multae poenae certaciderisib. tio erat.' i .antu in igitur aberat a regia po3. de legib testate: quantum ab impetio mero: Id enim
iurisconsulti definiunt 'si gladii potestate adi i p . animaduertendu in facinorosos. Illi vero noiuris Lan. modo gladio,sed ne securibus quide suis,aut fascibus uti,nisi populo iubete potuerunt. pud nos autem quammulti magistratus inue. niuritur,qui nec rege, nec populo rogato, qui sine prouocatjone, gladii potestatem exc cent hos tu legitimos reges appellabis: mini me vero : quia nihil proprium ti bent, sed
154쪽
APOL C cIA 137 mandato nituntur imperio. Quod quia ma- datum est,merum esse non potest. ' Hoc enim solis competit regibus , quorum isti se mancipia profitentur. Nam in solis monarchis potestas summa residet, per qua ea quae iurisdictionis maximae sunt explicantur. Quis enim sani cerebri dixerit, alibi flamma fortunam , alibi sumniam potestatem inu
niriὸEt tame hoc'uidquid est imperij, quod regali beneficio magistratibus delegatu est, id est,a domino seruis indultu, infinitis pam
tibus de Venetorum ducum, & coss. Romanorum , & Lacedaemoniorum regum ditionem excedit. Ne nunc igitur regum nominibus abutitor, ne legitimos reges appellato quos ius gentium,quos nationum cosen sus , quos regnorum leges indignos regum Vocabulo censuerunt. Alioqui si augustum hoc nomen, & diuinae maiestatis titulo proximum , magistratibus omnibus communi- Cando profanaueris, reuulso ciuilis scientiae fundamento, nihil reliqui feceris, quod inter paucorum dominationem, rempubl. ®num interesse queat. Sed tu legitimum nullum censes imperium, nisi populare, car-tera enim esse non aequitatis tuendar,sed voluptatis , e6q; populi magistratus regum ap- Pellatione dignaris. auari vero multitudinis
155쪽
138 pRO REGI 3vs impertu Verbo, non re,disserat a monarchia: quasi non fuerit apud Romanos sub regibus, .. re coss. apud Lacedaemonios sub regibus &Z 1 ephoris , apud Venetos sub regibus di paucis optimatibus , imperandi ratio diuersa i Plato,Xenophon, Aristoteles,csterique pq liticae disciplinae gnari, clim res genere dim-
f miles agnoscerent, propriis ista nominibus, i distinguenda censuerunt. Cum igiturno in num hanc contentionem vocas, non minusi absurdus es, quam in eo quod Paulo post O gregie tibi conclusum putas, reges in tu quae in proui1ion umri temporis posita sunt prudentiares in con sitam aduocar ac proinde in iissummam sibi non arroga potestatem,ut nec in iis quae contem-ris co euntur, testibus conuincuntur, qualis uni caedis,adulterj,venefici, crimina. Nam ea causidiorum ingeniis excutiuntur eruuntur solertis, ac fereiulcum sententiis permittuntur. Non vides qua
ista recte consequuntur λ Quid si puer Andreapoli in sancti seruatoris auditorio , vel Leonard cui prs secisss ps,sic ridicule ratiocinaterci Prudentiorum consilio rex legem sancit, nihil igitur ipse in sancienda lege potestatis habet. Criminum cognitione. iudicit,' permittit, se igitur ipse imporio spoliat.
Nescis ea quae prudentum consilio statuuntur,non ipsorum , sed regis auctoIitate, vim
156쪽
obtinare. Nescis ea quae mandantur iudicibus,mandantis imperio definiri3Quid quod magistratuum edicta, sententiae iudicum, MCuriarum placita , regum nomen prae se ferrunt, eoq; nituntur id, quod procerum, quid , quod prudentiorum haud expectato consilio rex legem sancire potestt'Qua ex
re intelligi potest,nihil esse illis imperij,praesertim meri. Hoc enim in solo rege subsistit, neC mandata iurisdictione transire potest. 'Qia id vero quod nec iitris quidem dicendi potestas ipsorum propria est , sed eius qui
mandauit iurisdictione funguntur λ Haec ultra tuam crepida m sunt, qui de regnorum iure disputas , cum ista politiae rudimenta minime didiceris. Sed utinam admonitus a nobis,ac velut ista contumelia prouocatus, iuri des operam, ut veritate victus errorem tuum agnoscas,ubi artis nostrae principia, v bi haec quae modo retulim' prima, Ver certa perceperis axiomata. Quod Servio Sulpitio usuuenisse legimus, qui cum Quint. Mu tium Scaevolam respondentem de iure paruintrilexisset, ' illoque dixisset, turpe esse viro patritio & nobili ius in quo versaretur ignorare,hac velut c6tumelia tactus Seruius, tantum iurisprudentiae studij cotulit,ut omnium iurisconsultorum eloquetissimus,elo-
Iohaa. Faber. in verb. alia autem in ostitide iurinat. gentide ciui L
157쪽
i o PRO REGI 3 v quentium iurisconsultissimus euiserit. Tu si minus hanc facultatem assequi potes, id volante libitina,& pollinctoribus octogenariucaput exigentibus, quod Seruius huius artis ignarus faciebat, idem tibi faciundum com , solo: peritos in consilium adhibendos , d ctorum sententiam exquirendam,in sapie tum iudiciis acquiescendum. Ille de tigno immittendo, de rusticorum forte,vel urbanorum praediorum iure, Scaeuolae negotium
faciebat, qua in re si quid peccati fulcit, id
modo praestare cogeretur, quati ea res esset, imo culpam facile deprecari potuisset. Tu
vero nec rerum istariam gnarus,nec prudentiorum auctoritate fretus, de tautationet gum ac imperij sententiam tuam eX Peticulo recitasti. Quid si verbo duntaxat praetetulisses ea, quae libris publice cosignata in numenta tuae temeritatis ad posteritatem transmittenda curas λ Quid si ne ver , quis dem euulgasses,sed animo tantum d Cogita
tione complexus esses 3 Nihil tibi, ne quid grauius dicam, maiori fraudi esse posset, ad' minuendam doctrinae fama,quae de te mortalium sermonibus increbruit. Ecquis . enimi prae caeteris eximie doctum putet eum , qui tam turpiter hallucinetur qui tam male Cohaerentia ratiocinando connectat qui tam
158쪽
li manifeste falsa perperam asserat'Nam ut illa superiora parum apte conclusa,sic istud falso et tibi affirmatum aio, cum in ciuitatibus noua a fiagiri velut ulcerum genera,quo idie pro- pyg y71 ueniant, nihil hic posse legislatorem ,.qui leges AEd ,
i. t sentis praeterita accommodat. falsum hoc di ineptum. Nec enim ad praesentia, nec ad praeterita leges accom modantur, sed in fu- iis iuriam cauent. ' 3 Diserta sunt imperatorum L. . C. let verba, quos ipse post etiam atque etiam ma- gnifice laudas, leges & constitutiones futu-α ris forma negotiis dare, nec ad praeterita fa-ὶ cta Teuocari. Verumequidem ex animo tibia hoc quidquid erroris est condolio , ,quod, iratus adscribe tum accesteris.Est enim hoc is viris minime malis insitum ut quod Epicu raeis familiare fuisse narrat Mar. Cicero ' Lib. de , admodum irascantur.' Sed interea,
. in Impedit ira animum Nepos It cernere merum. N Aristotii, Condono & illud quod post ais , itarum .& in proble. inexorabile esse debere nihilo minos bonsili regem, umbonam legem. od non mo- pag. 3I. do rationi; sed etiam utilitati publicae refragatur.Cum enim summum iussu ima sit in- , iuria,legem rex non aliter ac L esbiam regui iam, ad aequitatem inflectere debet, ac non
modo verbis, sed ne sententiae quidem legis
stare,cum personae,rei temporis aut loci ra-
159쪽
tib recedendum ab ea suadet, aut aliud iuri, aliud aequitati consentaneum. Ac eo cosilio Romani propicr utilitatem publicam uandi 2pplendi,corrigendi iuris ciuilis gra tia magistratum honorarium sibi praefec z.iruie runt ' Tu vero qui nihil personis, nihil ten
ἐς ivstit, poribus concedendum putas, nec rege rari,nec legem mutari sinis, humanarum re rum conditionem ignorare videris, quae no9 modo perpetuum quidquam, sed ne diutu num quidem esse patiuntur. Leges enim si iuppleri iuuari,si corrigi,si necti, si mutari, non possenti frustra de legumlature, frustra de regis , frustra de populi potestate dialos' hic tilia fuis et institutus. Tot enim legibu)veterememoria latis,hodie nec populo Gregi nouarum promulgandarum facultas vib---la suppςtcret. Nulla unquam lex antiquari, nulla aboleri potiusset, sed viverent adhuc, maiorum instituta nobis apud posteros etia' nostros suo sempitcrno fruitura.Vobis vero .i quoru conatus omnes ad legu mutationem, ad regiae dignitatis interitum, ad scipWbhcae ruina nouis quotidie decretis aspis t. certis, lsima pestis debitum audaciae praemiu, re- ibellionis ultor gladius ceruicibus immines, stimpune tot turb as esse neutiqua patcrctur.
160쪽
IIIs utcumque de resum potestate de im- perio delibatis, ius in altera libri tui pa
te de tyranno disputantur facile n oti uni fuerit expugnare. Quod ad nominis ετυμον attinet, equidem Iohannem Auratum, viranon modo Glycarum literarum, sed &onis antiquitatis scientia ins stantissimum auctorem laudare non dubitabo. Qui cu Vlysi sis errores ex Homero nobis in regia Partia sortiri schola interpretaretur, tyrani vocabulum λὲοτων τι ρσεων deductum Videri exi. simavit,quod in luctibus tyranni degerent, ac vi partum imperium muta itissimis artium propugnaculis assererent. Nam tyrannum Graecis appellatu video, qui citra populi in Hasum in libera ciuitate dominu ageret: aut qui potestate par earteris ciuibus; vr summa rerum ad se pertraheretquod nomen initio minime crudelitatis aut superb, domin foliis erat sed honoris. Nam & Plato datis ii ad Di onysi u literis, hac eum personisalutat
Qii iii & ipse cum fescribit, hoc se ritulo c5-
i principibus atq; sapietibus, iace imperati b'i nisi iusta&aequa)stud noministributu fuisse