장음표시 사용
121쪽
Vendidi effugis curas am qui dabat olim Imperium fusices, legiones,omnia, nunc se Continet, aliens dominationis iugo deseruies. . Pudet me certe, populare meu, hominu caetera literatissim v, atque tota passim Europa doctrinae fama nobile,adeo turpiter hallucinatu,ut regna sui iuris atquc ditionis, Romani iuris definitione coprehedat. ed nesciebat eo maiestate imperii laedi,quod peregrinis legib' vel princip vel populu obligaret.
Si ta diliges Scoticaru rerii ob scrvator ciscS, Buchanane,qua videri vis illa nostrae getis historia,vel potius fabula,qua audio te in Edaciis impudetissimis ad cocili ada dialogo tuo fide adornare,no ita turpiterimpegisses,sed a regni legibus admonitus,acie styli retudissesne in capitale ista fraude incideres.Nunqua, - . opinor,oculos in ordinii acta coiecisti: legisse ses enim Perihi sub Iacobo primo maximis populi comitiis diserte cautum fuisse, ne aliis Scoti,qua rega suoru legibus haberetur ob-
noxii. Ide quoque sui; mperio Iacobi quarti
repetitu animaduertisses actoru capite cetesimo decimoquarto. Uta vero magn0pere miror ignorare te, tui famoso istobbrotatu ordinib' populi tribuisti: Sed non modo Scoticis, veruinctiam aliorum regnorum lcgibus ide sapienter edictum est. Philippus d c.
122쪽
Philippus cognometo pulcher cum Lutetiae supremae iurisdictionis curia institueret,eam Romano iure lutam es se declarauit:in eamque sententia vetus extat eius curiε decreto, ne causarum patroni Romanarum legum auctoritate patriae legibus opponerent. Sed cuia illae bono & aequo niti videtur, & probabile
publicς causam continere,nos Cara utimur,haud imperio,sed ratione,cui omnestelloe. homines naturae praescripto subiiciutur.Quin 3 siquid aduersus rati em legu Roman pae tui. rum perperam ac temere iudicatum est,id earu multis,poenis haud aestimatur sed vel princ de eoi cipis,Vel supcrioris magistratus arbitratu. Natat. Re- cu in publici muneris partem admittimur,&:-ἡH. conceptis Verbis inauguramur solemni sacraeostic ter mento regiaru α municipaliu legum atque glossi. s. niorum obseruationem, nulla Romani iuris
ineptione,spondemus. Apud Hispanos capi-Oldrad. iis poenam iis indictam legimus, ' qui Roma p. . ,t n rum legum auctoritatem vel in foro lauda lib.8.eap. rent,vel in puluere scholastico profiteretur. Sed si quid occurreret patriis legibus ac moribus indefinitum, quod iudicanti religio- colui Roserxς Vnicum erat eximendo scruta Athlionii pulo regis consulendi remedium. Alaritactis Tolosae regnans idem Gothis imperauit, ut si quis aduersus ipsius leges ciuile
123쪽
APOLOGIA, io, a Romanorum ius citaret,iemere factu morte et Iueretur. Populares tui, Buchanane, Roma- et nis unquam obnoxii fuere Romanoru prin-
cipum , an regum suorum legibus ramore 1 Quiritiu instituta magis,an sua coluere' Curti igitur lege nobis definis populi Romani sic, e tum 'Cur multitudinis monsionemΘNos um: quam Scoticae multitudini,nedum Romanis Paruimus3 Profer in medium legem aliquama auctore populo Rogatam. Id si non potes,a- liam legis definitionem expecto. Eam si v. in tes adferre nostris moribus ac iuri consentaneam,quod principi placuit legem esse dices qui solus pro imperio iubere,vetare, permiti ter ac punire potest. M Nam si Romanus ille si populus, ex quo tempore in ditionem Caesa-- rum concessit,priuati loco semper egit, illo- i oe, rum non modo legibus ac imperio , Verum' ίου Πά etiam libidini obnoxius, quanto magis pri' leetib. si uati censeri debent nostrates, Angli, Galli,
qui ninil unqua in regem potestatis nabue- risi C. d.
ii xcZ A Caesaribus gentium victor ille populus
iure suo reposcere ditione potuisse videtur, μ' ''' quam in illos ossim errore magis,quam volu- , late iudicioque suo transcripserat.Nostri r
gos nihil acceptum populo ferre tenetur,sedi deo,a quo potestas omnis & imperium, eiq;: soli rationem sta reddere muneris & ossicij.
124쪽
Sed inquies Caesarum temporibus senatus' Consulta, plebiscita, resp6sa prudenturia, edia L no ista praetorum S aediliu pro legibus habita,' quanto in is uniuersi populi iussum sacro-gib., c.' ianctum esse debet, & vim optimo iuro legis aό ό obtinere3Nam 5 Iustinianus imperator, quinat. goni. Populo fere dae legis potestatem abrogauit, M ς - ι legum tuarum libris magnam prudeliam M'L.vit. C. ctoritatem Cise Voluit, quorum responsa po- ἡψi g b. steris velut oracula sacrauit. Senatu idonsulta ii Em C Macedonianum, Velleianum, Trebellianu, devetitur. Silanianum,& id genus caetera: Leges Aquilia, falci dia, municipalis, aliaeque permultae: edicta de damno infecto de publicanis &vectigalibus,do pactis de procuratorib': inte dicta de tabulis exhibendis, ne quid in loco sacro, ne quid in flumine publico,de ripa munienda de locis & itineribus liaque infinita passim in nostris libris obuia, non modo Iustiniani legislatoris, sed & aliorum imperatorum sanctionibus ad posteritatis memoriam peruenere. Vniuersi populi conditio dete- rior est, quam plebis, quam senatus, quam praetorum vel aedilium, quatis paucorum s
pientum,qui & ipsi appellatione populi cqntinentur3Belle quidem ista: sed aio C sarum
temporibus senatusconsulta non a senatu,
plebiscita non a plebe, praetorum edicta non
125쪽
praetoribus prudentum reiponsa non ab iis qui consulebantur, sed ab ipsis Augustis vim Mauctoritatem legum accepisse. Nam ita domum firma rataque manebant, si vel consul ro, vel non contradicente principe ferebantur. ' Sed ut olim illa valuerint, lio die certe degum non obtinent vicem. ' Quid si nec olim valuisse concedamus, nisi certa principis & expressa volu ntate firmata ZNam eo iure sub Augusto vixisse Quirites apparet. Si quidem irrita senatus erant decreta, quae illo absente fiebat, nisi post eius auctoritate fancirentur. Auctoritat in Xiphilinus certam α manifestam principis voluntatem interpretatur,quam uno verbo Grscis efferri pos se negat. Sic enim ille, A rονγς δε α τοῦ
- ο θααἱαst o αγνό*ν. Qui ii &tio stris id moribus receptuni est , ut senatus leges dicondat& interpretetur, sed quarum promulgationi principis nomen praeferatur. Qila ex aeo intelligi potest, eas sola principis auctoritate niti apientum autem hominum iudicio probari.
126쪽
CEd iterum insurges , codem in regno ut linguarum & idiomatum,sic & legum m ' snaha es ne varietatem atq; multiplicem dif-Lerentiam. At vero si legum potestas omnis penes unum principem esset, non viveretur alio iure Pictauis,alio Tolossar:alio apud A moricos alio apud Neustrios: alio apud Ili panos,alio apud Belgas, alio apud Insubres: alio apud Laudonienses, alio apud Orcadas, Thulem & Hebridas. Sed cum varietas ista legum sub uno principe toleretur,apparet ab ipsis populis sibi ius impositum, cuius mut di nullam princeps potestatem habuerit. Videmus ossim singulas non modo prouincias, verumetiam urbes, municipia, vicos, α coblegia suis quibusdam institutis regi,non modo vetere consuetudine receptis, sed re niuis quae sibi,cum volunt, irrogant: idque iu-
re illis optimo licere doetissimi Romanarum
satiril. ae legum interpretes auguratur. sed eam rem.
tasti , ΥπςςRως propriis principu m ac populi,sii .. L. atque differentiis moderati sunt,ut nisi omnespo' quod principi videretur , nihil iuris populo reliquerint. Sed ut & nos cum illis saxu hoc
impellamus alia quadam ratione controue fiam omnem decissem iri censemus,quae Patmh tum admodum negotij sit exhibitura,modo varietatis huiusce causam dc origine exqui
127쪽
ramus. Equidem igitur sic statuo, ciuitatuma atque prouinciarum alias omnino regibus at obnoxias,quae vel armis subacta vel patrio a ne quadam ac lege sic initio in regum verba a iurarat,ut nihil tibi retinuerint iuris, sed eas a Ieges acceperint, quas victori lubEret impo- l nere. Alias autem stic initio in potestatem reii gum atq; ditionem venisse, ut suis porro le- a gibus ac institutis nihilo secius uterentur. α Quo iure fuerut omnia fere municipia, quia que populi saluisse legibus Romano populo, dedidorunt.' Quales Siculos fuisse legimus, apud quos non Romano tantum iure, sed &i suae cuiusque ciuitatis legibus agi consueuisiis. a se scribit Asconius. od genus Ciuitates atti que prouinciae,quoniam saluis legibus in ros gum ditionem concessere,iis institutis agsit, da quibus tum cgθre,cum se dederent. Nouum
porro ius sibi constituere non possunt, quod ii iuriiublico, id est, regum sanctionibus ast uersetur. Id enim deditionis legibus haudii actum est,imo agi non potuit. Pugnant enim . ., ista, leges arbitratu ferre suo, & alieno impe- , xio vivere. Quibus enim id iuris esset, legem, rogarent qua se imperio soluerent. Vivunti igitur quaedam prouinciae pristinis auitisque i lcgibus,quibus ante regiae dominationis iu- gum vixere,sed illae quoniam olim patientia
128쪽
Iao rRo Q Cirus regum magis, qWam auctoritate nitebantur, dc diu publicarum tabularii testimonio ca-rucre, non tam legum,quam moruld co n suetudinum nomen sortiebantur. Sed multis lip die locis principum auctoritate, ius uatque imperio monii nentis publicis ad posteritatem cs signatae,legum muni Cipalium L a Rppcllarione vigent ac valent, nihil iuri pu-
qvia diui- blico derogantes Neque tamen eam vim acnae. C 4φ firmitatem habent, via principe mutari non enuel. que ni,cuius tum in leges, tum an nora unes', . potestas nulla ratione definiri potest. Hoc enim diuina differunt abliuinanis quod illa I gib. L 3, pcrdixtim ma lini ac xerpetua itabilitate Iutri f. diu' oantur. Humani vero iuris conditio semper. ,ios C h. in infinitum decurrit, tinnabias &iniit m
C.de Iust. natura quotidie nouas edete rerum formas, .
quae Veio que rcbus humanis regalem fortunana prae posuit deus ut leges temporibus accommo-'
s. sis p q. . Siquidem,ut ait ComicUS,
a . L . Semadmodum igitur desuetudine exal
' principis placitum iure suo, non precarioiben om- regnantiS, aiuS imperio non modo singulo De rvr g, tum ciuitatum ac municipior lana iura Ostie-
ἡ ἡ 'iU tudinEsque, verui retiam publicae leges sunt
129쪽
obnoxii Naiy quod ad singulas ciuitates attinet , eae priuatoria in loco habenturi princep* uniuersi populi persona sustinet. Quo sit,ut nullam sibi legem possint irrogare, nisi quae principi probetur aut si roget ea pactionis cuiusdam potius vim; qua legis obtineat. Quod sodalitatibus atque collegiis usu uenire videmus, ' quibus priuilegio conccnum est,ut se suaque certo iure moderentur. At vero priuatorum pactionibus nunquam iuri publico derogatur. 8 Eoque dicitutis ciuitatum, collegio runt, corpoxia ira , I piuςr si i- quo populi statuta principis auctorit te semper indigere, qua firma rataq; permaneat. Quoniam saepe fit. , Vt Vlixa quana, iis liceat progrediantur i, dum inter se quaedam sta xuunt, quae pactionibu i cludi haud qua quam possunt pub)koi nempe iurii contr/ria Sed ne magis regiae dominationis, quam legum. mumcipali una: vindices, aut parum aequi populo videamur duincosulto principe nil ut contra forma publici iuris qgi, ferri sustinemus,s qua tamen leκ in municipio logitesnporis usu reccptδ sit, quam et ratio, vel necessit sitas erit introducendam ,eJm nos, etiamsi scriptis legibus adiuersetur, ratam,sta-hilcm ,ac sacrosanctam esse volumus , quasi tanto lcmpore principis conicialii iudicioq;
num C deleg b. Du. ad cap. es accessi sciade consti
130쪽
coniueta L. 2. L. notatum. C. de r. I. .vendi
probatam. Eam enim sic accipimus, quassea salua municipium initio se principi dedia derit. Qu'd si non semper obseruatam apparet, sed post inualuisse consuetudine: nihilominus sequendam arbitramur, quasi principis vel auctoritate confirmatam, vel singulari quodam beneficio ciuitati concessam. Sed ea priuilegij potius, quam legis appellatione censeri debet. Cuiusmodi multa Popeius, Sylla Caius & Augustus C sares Asiae & Biathyniae ciuitatibus quibusda indulserunt. Neque tamen his, si quae olim sodalitatibus atque collegiis,vel etiam prouinciis permissa fuEre, posteriore, principes ita putamus adsstrictos, ut ea mutare, ut ab iis recedere non queant. Reges enim , ut iam ante dictum a nobis est,non regum,sed regni sunt hqredes, ex quo fit,ut maiorum seorum conuentionubus haud teneantur. Ex quibus apparet omnium non modo legum,verum etiam mora, consuetudinum atque adeo priuilegiorum potestatem omnem in legum manu sitam, eoq; perperam ac temere, ne dicam inepte, definitam a te legem , id ius quod populus sciuit enatorio magistratu rogante. Cum
nim de regno instituta sit disputatio , id ius quod principi placet, legem desnire debuisti,cui non modo populus,sed & magistratus