Morbus saluti sicuti voluptati dolor opponitur dissertatio inauguralis quam annuentibus magnifico domino rectore ... offerebat Paulus Codignola Brixiensis ex Verolanova

21쪽

Quaestio in primis gravis sed reapse speciosa. Si aliqui interim ex debilitate existunt morbi, quam

conditionem non sistere morbum sed debiliorem

salutem lubenter desenderemo hos absque mora curaudos esse cum supradictis stimulantibus nemo est qui neget Antequam vero objectionem resolvere aggrediar mihi liceat aliquas exponere ideas relato ad morborum genesim In quibusdam individuis sitirae sensibilioris, et viribus depauperatis communiora etiam agentia vitaeque necessaria morbum saepe saepius gignunt quod non pendet nisi ex eo, quod fibrae potentiae externae debita vi agenti nequaquam harmonice respondent, unde potentia stimulans irritans evadit , et in Parte, in quam agit, abnormem producit mutationem , quae facillime vicinis moleculis communicaretur nisi medicus jucundis stitnulis eis cito Succurreret, et simul assectas jam partes ab irritamentis liberare studeret. Ex adverso si potentia natura sua, vel nimia, qua agit, quantitate irritans organismum IIcndit insigni vigore praeditum tunc morbos mutatio, quae sit in parte potentia uirritantis actioni subjecta, vicinis non commullic tur, quia istae valido renituntur ne in statum morbosum rapiantur. ali autem pacto et fibrae, quae corporis irritantis impressionem retinent circum vicinarum fibrarum physiologicum persentientes influxum corpus irritans expollere utuntur:

22쪽

quo facto aut quocumque medicina auxilia ablato corpore irritantes pristinae restituuntur su-nitati. Quod si autem corpus irritans tanta agat 'vi in moleculas, quas tangit, et hae tali ingrata

assiciantur impressione, ut nequeant corpu arces initans , aut hoc medica arte remoto, O valeant

amplius se primitivae restituere conditioni, tunc ingrata impressio permanens sit in fibris irritatis. IIae vero cum non amplius normales sint, veluti corpora irritantia in circum vicinas fibras agunt. morboso interim influxu , quem brae primitive irritatae in contiguas exercent, et a reuisu quem hae ultima primis opponunt, exoritur, ni fallor, processus , quem phlogosim medici compellarunti Moloculae autem sive fibrae primitive irritata cum jam et ipsae sint corpora irritantia debent ab organismo liminari: en autem quomodo varii efformantur Phlogosis exitus. Hae vero mole culae si nequeunt expelli, aut tali agant vi In circum vicinas , ut istae non amplius resistere queant, morbi diffusio succedit. Hisce nimis sucincincte forsan expositis haud difficile milii ori supra expositae objectioni respondere. Irritationi et Phlogos succurrendum est, dicunt, jucundis stimulantibus tali enim pacto salutem validiorem reddentes morbi destructioni optime avemuS. Posito , quod moleculae quae influxum cr- aentiunt molecularum primitivo irritatarum . m

23쪽

maxima sint tensione et cohaesione ne salutem amittant, et ut auxilium praestent illis moleculis, quae corporis irritantis morbosam retinent imis pressioncm quis non videt hasco moleculas vim adsimilatricem amisisses Omnis enim corum nisua ad innoxum primitivarum molecularum aegrotantium subjugandum dirigitur. Et quis aliundo non

videt homogenea non esse stimulantia partibus,

quae ea adsimilare nequeunt Sed cur rogabunt, non solum stimulantia haud suppeditantur, sed ipsi vitae stimuli, uti sanguis, ad morbum devincendum detrahunturtini quoque eadem mihi videtur valere ratio quoniam sanguis uti corpua irritans agerct in partes, quae eum adsimila rei queunt. Et quamvis inflammationis causa, in minuit 'timulierus, non sit sanguis, sed irritatio

Seu Spina , - - Attamen ' est insi, inquit Broussa is in suo examine de medicis doctrinis, que te saniaccumule dans un organo enssammon entretient son irritation , et menace do te de- sorganiser, et C est a que nou trouvons Gn-

, dication de a sa ignee caris io an est ita

n antra liquid nou serons encor application de P axiomes sublata causa tollitur essecius in Sed ut meae thesis veritas magis magiSque elu, cca videamus si logicae analis et sactis rosistat

24쪽

illorum opinio, qui omnes sere morbos considerant uti totidem salutis in plus aut minus abc rationes, et nequaquam e uti conditiones saluti oppositas. Et primum considerare omitto impossibile esse ut morbi ex debilitate per partis asseclao

reactionem in oppositam naturam Convertantur

quin prius in salutem abeant neque rogo quo modo reactione capaces esse possint artes, quam rum energia vitalis infra normae gradum valdo depressa est, et potentia debilitantis aetioni sunt expositae. Hac enim de causa non injuria doctrina

Culle de febribus impugnata sui et obiit Cullenenim omnes febres pendere contendebat a reactione Systematis nervos a remotis causis fracti Omitto denique animadvertere, debiliores homines debet sprae aeteris morbis asthenicis aegrotare, et robustiores econtra morbis conssiciari sthenicis IIus, inquam , aliasque omitto animadversiones ne r.

gumentum aggrediar, quod viridi serto coronavit illustres Bussalini , oromini, Goldoni aliosque quam plurimos. De phlogosis indole tantum gero statui , et hinc quaeram si ipsa considerari potest

veluti stheniae processus , sive salutis ExceSSus. Si phlogosis sisteret processum Athenicum , sive salutem practer normam adauctam, naeque pii logosis semper silienica osse deberet et hinc partus illa flecta vividiorem colorem praeseserre deberetu necessarium enim est majorem sanguini ca-

25쪽

25 piam contineant, cum nutriti l quae sola adaucta potest thenicum gignere processum sive salutis excessum' augeri nequeat quin major sanguinis copia ad partes fluat. Sed non semper res ita se habet is metat lanc de a muqueuse, inquit Bayle, n'estias rare dans te catarrhe pulmonaire chronique - Αinsi , inquit summus Observator Andrat, che quelque individus, qui valent presente pendant a vi tous es sympto mesis ' viae bronchite chronique ave expectora tio puriforme abondante, 'a trouve blan- chera membrane laqueus d larim, de lan trachete-artere, et de bronches W-Ita non raro observandae occurrunt membrana serosae Pur repletae, pseudo-membranis exornatae, et naturalem colorem praeseserentes. Ita quidem alba omnino obsevata sui membrana mucosa intestinatis permultis ulceribus conspersa. In multis deinnique individuis, in quibus urinae ad extrema usque vitae momenta purulentae fluebant albissima erat calicum , ureterum , vesicae, et urethrae mucosa membrana mans es disserentes affections des lissus muqueux, concludit Andral, noravati

Et cum nobis aliunde aliqua pars inflammata

occurrit obsevandi colorem praeseserentem obscuriim et nigrum anne jure ac merito asserere

possumus in illam partem majorem sanguinis co-

26쪽

piam asilueret Ut sanguinem trans vasorum tu nicas videamus absolute necessarium est Vasa sanguifera distendantur, et tunicae attenuentur debet enim in illa vasa major laticis copia alii uerea legibus tamen hydraulicis scimus fluidorum per canales excurrentium velocitatem imminui ea ratione, qua ampliatur alvus. Et ilsou Philipp. hujus legis veritatam comprobavit experimentis in textu celluloso coxae ranarum, et tu mesenterio cuniculorum institutis. Ad hasce enim partes, in quibus arte phlogosis suscitabatur lente admodum pergebat, imo in suo cursu serme sistebatur sanguis. Hujus igitur copia, quae ad partem in-ssammatam colorem obscurum aut nigrum pra se serentem accurrit, certe minor est , quam si eadem pars sana esset Color niger interea, juxta Andrat, observandus occurrit in inflammationibus acutissimis , color autem obscurus chronicis proprius est. Anne horum phaenomenorum rationem invenire possumus t Quo magis arteriosus sanguis in suis receptaculis consistit, eo nigriorem adipiscitur colorem . uti videre est in acutissimis inflammationibus. Diximus supra maxima donaritensione et cohaesione moleculas illas, quae, ut Suam integritatem servent, validam morboso influxu opponunt resistentiam. In praesentiarum

igitur facile est intelligere hasce nioleculas et ipsas subjugari a potentiis morbosis, cum agatur de

27쪽

aeutissima inflamna atione sinunt propterea se expandi, et ab invicem disjungi a sanguine qui vasa ingreditur ab ipsis moleculis efformata. Non amplius autem vasorum contractionibus concurrentibus ad sanguinem propellendum necessario CDn seguitur sanguinem in vasis consistere debere in qua de causa in acutissimis inflammationibus rapida exurgit gangraeua. In chronicis contra phto gosibus , in quibus moleculae aut thrae organicae pedetentim naturalem amittunt cohaesionem, sanguis quoque pari passu cursum retardat, et hinc

colorem praesesert obscurum.

Quae tamen de acutissimis et chron cis inflamamationibus dicuntur haud dici possunt de acutis. Non ego enim inficior ad partes acuta phlogosias sectas majori celeritate, et propterea majori Opi sanguinem affluere. Et reapse cum in maxima sint tensione et cohaesione partes tali processua nectae , vasa sanguifera contrali quam maxime debent, et sanguis velociori cursu per ea serri ob

legem hydraulicam. Attamen major ad partem inflammata sanguinis uxus sistit ne nec ssariami in is conditionem, aut potius illius Rectum Si a factis compertum fuit phlogoses dari, tiae majorem sanguinis copiam haud admittunt fias est concludere sanguinis majorem fluxum essectum sistere phlogosis jam existentis per alias conditiones si . ι Hisce deis in medim rotatis mihi liceat

28쪽

Et medela, quae inflammationibus convenit uisvat ne id comprobare, quod inflammatio proces-

si ossibile est, inquirere causam reProductionis omganicae , quae in Parte infammata contingit. Sed ante omnia animadvertensim est artium organia carum reProductionem non osse locum habere in

quod idem est ac dicere dum inget mcessus destructionis. Cum agerem de insammationis genes adnotaoi aliquas adesse in hoc rocessu moleculas , quae quammaxime cohaerent inter se. Hae Oleculae interea e cognitam consensus legem in eandem conditionem trahunt et illas molectitas , cum quibus communicant. Hae ultimae ero , quae cum morbo haud concertant omnem euoluunt vim , ut artes organica n Producant majorem enim continent substantiarum altilium quantitatem ; nam sanguis majore celeritate et cγia defertur e vasa ab illis molacialis formata inter se quammaxime cohaerentibus. Pronum ergo est intelligere quare magis ruinae , tenos, et nouas artes roducere idoneae evadant arte , quae lacum Sumurantem im

Si ero contingit ut hio sis de meat , tuncsbrae illa quae antea certabant , et omnem imesul bant ut molectitas mortuas et hinc irritantes

29쪽

I9sum conflanter Athenicum constituat Z Anne omnes curantur phlogose sanguinis missionibus, et stodietis depriinentibus t o Saepissime in praxi sunt

vel ba Baglivi unum eundemque morbum cali dis aeque ac rigidis tolli medicamentis . tolla quoque si methodis contrariis tractetur, et aliab is Vidimus passim aegrotos fuisse sanatos post

commissos gravissimos errores vel in potu, cl in remediis ipsorum naturae maxime contrariis. In morborum curatione autem eosdem enectus

quandoque obtineri contrariis mediis uiselandius quoque observat Clarissimi quoque Geromini auctoritatem praetereo. Innumniationis autem methodo calefacienti stimulante tractatae, et nihilosecius in sanitatem ei sectam torminatae in annalibus Plura extant exempla. Quomodo haec acta explicare poterunt qui indolem constanter sthenicam processus inssummatori tuentu es Dicent forsan perstimulantia medicamenia ad uberiorem secretionem cutim provocatam, et precessum inflammatorium hac ratione fractum fuisses Sed antequam secundarium hunc essectu in stimulantia dant non notussammationem vehementer exasperare deberent te ellarent, majorem sanguinis γiam adsimilam queutu et hac de carina nouarum artium organicarum n Productio in scenam rodit, cujus ommmnciantur , et consolidatur ii, quod a VPuratione d structum Dorat.

30쪽

Quod si aliunde prodigia et miracula celebrat Brunonis sectator fidelis, qui ubicumque ignem

accendit; si controstimuli fautor, qui continuosa minam extinguere uititur; si sanguinarius, qui mortem Senecae aegrotanti minatur; si stercorarius, qui in drasticis universalem possidet panaceam: Si empiricus ipse, qui aegrotum in medicamentorum ossicina in convcriore satagit: si miracula tandem celebrat, qui omnia a natura praestulans aquam putei lepide tinctam praescribit; si omnes, inquam, quos enuinera vi , prodigia et miracula celebrant fas est concludere logosim non esse Stheuicam et non semper deprimentibus curandum. Quomodocumque tamen se res habeat milii sustici demonstrasse phlogosim non sistere salutis

eXCeSSum, sed e contra constituere morbum directe saluti oppositum. Nolem tamen credas me negaturum in omnibus sere phlogosibus a sanguinis missionibus maximam obtineri utilitatem, quin imo ex analis ad quam phlogosim revocavi facile ratio educi potest, qua sanguinis missio instituenda sit et in aliquibus inflammationibus utiliores sint missiones generales, dum contra generalibus topicae aliquando longe praestant.

Antequam autem huic elucubratiunculae sinem Linciam liceat meam sententiam argumento ex celeberrimo ommasini decerpto ulterius sirmare uinci

stato di irritagione, inquit ille, i presenta uno