장음표시 사용
31쪽
tria nostra quid inde oriatur. Pertinaciter emendati nem legislator recusat, emitor ab interpreto auxilium petit hic torquendo ectendoque legis sententiam, quantum potes utilitati et necessitatibus subvenit. Sed ita lex elusa est, c0 fantia iuris amissa ut 0mmercium hominum inter se impeditum. Nequo enim omnes tulices si interpretes ad lues esse possunt, ut legem, in quam iuraverunt, non scriptum Age existiment atqu0 hine oria est iurisprudentia dubia et v eillans, laetumque quod ac pessimum exemplum appellavi ut curiae, quae pacem subditis praestent, inter se duella exerceant. His rebus, quae iam serenda non sunt, nemo nisi legislator finem sacere potest. Uaremus nos raetoribbus Romanis, qui dictis suis ius divit adiuvabant, corriget ant, stili plebant et vitae commercii siue hi imani necessitatibus adaptabant. Omnia conanima hunc
morem Romanum vel aliquid quod esset eius utilitati
similo in civitate recentiores transferondi, caruerunt esse 'tu Anglorum curiae Censoriae, quarum erat Ometum curare, ut esset et maneret iuris et aequitatis inter o consensio, magnopere a lacone coitimendatae, lucum suum retinere non potuerunt et ei sim paulatimque degeneraverunt. Quae acute excogitavit Selira lerus noli gatiis usui aceomodata esso
reperta sunt. Et iam olli nostri sententia, hinbuendam osse curia Supremae polasialem legis supplendae, in Francia, ubi aliquo modo id factum est,
32쪽
eius non tulit et in patria nostra iam a nemine
Ferat ergo legislator pem quia solus id sacer p
test. Sed quomodo Num in uno alioque Codie anista definietur certum tempus quo debeat ille retractarit num tota cunctarum legum emendatio pos deseripia intervalla persirietur Αὐvoro set emendatio tum quum necessaria erit Verum necessitas, Auditores, non certo ante tempore praevideri et praescribi potest. Iustitia ut imperet populo, lege debent servire moribuApopuli et verae eius saluti et utilitati. Iam vero mores non ut sylvas sessis pronos mutantur in annos, sed
mutantur in dies. Simulatque apertaim est legem repugnare utilitati, malum iam est exortum, qu0d gibtur, ne vires acquirat eundo, continuo et quasi insantibcidi Spartano opprimendum At. 90que magis, quia, si quando fiet emendatio, non ea paucis diebus absolvetur quo fieri poterit, ui rei initi uin sudiens logi Maior legis et iuris aliquam repugnantiam tollat, verum ut finienti alia repugnantia sit apparitura. Ita foret qu0d poeta Germanus dieit, iurum legumque quasi sempi, ista ni morbi esse hereditatem, et numquam aliqu0dius existere quod nobiscum ipsis nascatur. Quae quum ita sint, perpetua tantum partium emendatio et inpletio prodesse potest. Iam dudum in aliis regionibus haec sententia invaluit. Convertite oculos in Franciam
e Belgium, comparat Codides merealarios ibi scrip-
33쪽
ω initio, eum praesentibus mutati sol ita ui sero sint novi. Atque utinam aliquando in patria nostra bonum sequamur exemplum Id quidem urgere et flagitare iam non omium si Iurae sultorum sed omnium omiun civium qui suam sibi patriam curae esse portere existimant. Et quid tandem civium voces effieientia pridioritis annis parva spes suturi temporis oritur. Multi fuerunt Regii Mini sui, inque iis homines eximia iuris scientia conspicui, qui non putandi sunt ignoravisse, quid a se propter ipsam odieum conditionem postularetur. Imo fuerunt, qui ita sibi persuaderent, certas legum partes emendandas esse, ut per manus admoverint Laiae aliquoties ad Ordines sunt rogationes de quibusdam iuris privati imsi liuiis vel ordinandis primum vel melius definiendis, volatras extoris mereatorum societatibus, de hypothecis, aliae. Sed singulae aut n0 sunt perlatae, aut ne in deliberationem quidem venerunt. Quo tristi exemplo deterriti sunt Ministri, relanguit illorum Industria, iamque ipsa res videtur quiete somnoque sepulta. Quas quidem consideranti mihi, Auditores, quaerendum esse visun1 At illud, an sint in patria nostra
viri illi, quibus ab ipso populo eleetis mandata deseripii legum est, summae ignaviae accusandi qua
rendum esse visum est, an Batavorum progenies ita
degeneraverit, ut quum illi Europae leges et laedera dederint, nunc iam prae so ordia ius civile admini
ti'ari et pacta mercatorum ordinari non possint. Non Disstigo by Corale
34쪽
creta, Auditores, verum ut legibus de iure civili et de iure mercatorio intilia desunt, ita aliquid deesse ered institutionibus nostris, per quas emendatio ipsa legum laetenda est. Regius Minister, innumeris ne-g0 iis obrutus, Iegum mendandarum uitium tacere non potest. Non certis enim temporibus emendandae sunt leges, sed id quod demonstravimus, perpetuo et sero quotidis. Foret, si nihil praeterea ei agen lutuesset, hoc ipsum munus totius hominia, et vix hominis unius. Proponere mutationem Messariam, de fendere scriptis, explicare ratione et commendare Ordinibus, ne parvi inoris es no exigui emporis. Quod ni ita est, cedo causam, cur unum tantum falterum apud nos legum corrigendarum conamen aditum sit Verum, etiamsi Regius Minister huid rei vadare po88et, si gatis otii haberet ut legum emendationi animum intenderet, tamen ab illo id ne iure postulari nec humanitor exspoetari poterat. Requiritur in illo eloquentia vel certe liserui oratio, qua ni in os regere possit, requiritur gubernandae reipublicae peritia, sed usus forensis, scientia iuris, consuetudo quotidiana civium, peregrinorum, mercatorum requiruntur in illo, qui leges emendaturus sit. Cruditu mihi, aliud est reipublieae e sulere et magna ius intelligere commoda, aliud parva cognovisse e miliu-tis ivium utilitatibus prospicere. ι amen minutae illa utilitates magna suntlΑecedit quod ipsa reipublica constitutio et Ordi-Disilias by Corale
35쪽
num Generali uin potestas, praeclara quamvis et maximo laudanda, Ministros impedit, quominus iura bene curent. Praesim sero apud nos rebus illi, quorum cum maximo partibus avetur ii legem rogaturi antea computare sere possunt sui gia illorum, qui eamindem partium sunt; reliqui saepe adversantur. Nolite ambitrari, Auditores, me nimium dicere. o ipso tempore non in iure privato in in iure poenali exemplum vitamus Poena capitalis, legibus nostris retenta, plurimorum nostrorum hominum de iure sententus ita nune est intraria et repugnans, ut abrogandam esse eam es persuasum sit bono multis es enseant quoque Regii Ministri. Est haec pros in res, si qua alia, sine ira et studio consideranda et perpendenda. Et tamen si argumenta ponderes, quibus iam de ea disputatur, in hac quoque disputatione apud mulinspartiuin studium valere videas. Et quid in aliis rebus suturam sit Quae quum ita sint riam enim ad finem properanti mihi inuti sunt praetermittenda dicam aperte quod sentio. Quod apud exteros dudum sapientissimi viri commendaverunt, et apud nos ollega meus et amicuso peto omerus magnopere suasit, ut id aliquando fiat necessitas postulat et urget. Iuris ondendi et iupplendi provincia certo alicui mandetur collegio legibus scribendis et emendandis Legantur in hoc collegium illi qui et iuri solentia, et g leguIn experientiaque orensi optime intelli it quid et iuris et muta'
36쪽
tae identidem commercii vitaeque rationes postulent. Hoc illi legislatori proponant. Quod quomodo facturi sint, et qualem in munere in langendo secuturi sint rationem, explorare non huius est M. Paucissima tantum iudicabo. Diligenter hoc, si quando institvietur collegium, Mundere debebit ad iurisprudentiam curiae Supremae et reliquorum iudicum accurate cognoscere sententias et scripta Iureconsultorum. audire peritos et observare populum, quibus illi legibus opus sit explorare, et eas, adiuncto ad illustrandum commentari proponere ordinibus. Praesit collegio Regius M, Uster, sive Rerum Iudicialium, seu potius ad Mei' sum creatus Minister singular1s, qui a reliquis negotiis immunis, leges rogatas in Ordinum coetu explice et defendat. Caetera quidem nunc praetermitio. hoc
nibus proponi solent, in his quidem egibus non ad mitiantur nisi inutione certa ei declinatione incuriae et levitatis. Se demum ad propositum perveniri poterit Legum
emendatio, quam necessariam esse Minus Omnes, tunc demum et ossici poterit et esse fructuosa, si mand
bitur viris idoneis et perius, qui nihil agant praeterea, et ita sint nullarum partium, ut propter paruum studium
eorum Osu non repudietur, et quorum labor non
pereat , si quando partium mutatur principatus, vel quoties propter qualemcumque ausam aliis Ministris moderamen rerum permittitur. Hoc utinam fiat aliquan-Diuitia πιν Corale
37쪽
do Porinovero legislatores nec quiescere, priusqUam id q310 recte volumus fuerimus consecuti debemus omnes, quotquot nostra et patriae interesse arbitramur, ut aequis a legibus temperetur. seriiciat unusquisque nostrum quod potest. Ita demum cum bona sp exitus Codidum emendati indipi poterit, tollentur legibus vitia et explicabuntur iura, ut explicantur quotidie vitae necessitates et necessitudines hominum. Ita erit apud nos ius aequum. Ita quem ut A cadminiam hancce illustret enixo precamur, totam Patrium illustrabit, Iustitias Soli Ad alterani iani transeo ossicii partem, narrationem eorum, quae hoc ann Academiae nostrae eveneruntlasii et tristia. Quorum his illa plura esse grato
Atque illud inprimis mihi laetandum iure esse video, quod ademias curatores salvi omnes et incolumes, aut nobis adsunt hodie, aut certe si qui absunt, non absunt propter tristes causas. Quod non Vestra tam tui sed nostra quoque et Academiae sp utia, cui prudem ter et studiose consulere soletis, magnopere gaudemus, Viri Amplissimi Quodsi enim aetatem pupillarem alma nostra Mater iam dudum excessit, et igitur secundum legem sua ipsa negotia tueri posse videtur, Diuitiae by Cooste
38쪽
non tamen idcirco provida Vestra cura carere posse putanda est. Atque linam numquam ea careat Quum vero boni Curatoris sit rem minoris non adiuvare tantum, Verum etiam, si potest, augero, illud vel maxime Vobis petuom, ut Academiae instrumenta et supelleminem augere pergatis. Quae enim nobis praesi sunt studiorum adiumenta et subsidia eiusmodi sunt, ni de iis quoque valeat, quod de legum nostrarum Odieibus valor dicebam, perpetua et assidua erum augeri ex debere et amplificari. Quod igitur ut vos Ioiatis, Viri Amplissimi, qua estis apud Reman Axigustissimum gratia vehementer rogamus. Nec minore, in os oculos convertens, assici gaudio, eoniunctissimi collegae. O me Metorem felicem, cui extremam muneris partem explenti triste parem tandi omium praestandum sit nemini, qui Prosem rein ordinem animo perlustrans, nullum earum caput desiderem In hae mihi laeta motatione defixo minium prima subit,iqusilii nostri imago, quem e morbo gravi et perieulos recreatum, et nagi e medii Orci faucibus ereptum, patriae, disciplinis, discipulis redditum ess impense gaudentus. senii collegae gratulari non possum tota vero mente Academia gratulor, quae tant viro reviviscente, ipsa quoque reviviscere videtur. Qua irreparabile eius obitu iactu in
secisset, enarrare non est meum: Consulem enim nisi Diuitiae by Corale
39쪽
Consule laudari n0 oportet. Hoc unum delibabo In i quotlio quum o alia sint admirabilia, tum incomparabile sero in deligenda recte docendi rationsae via iudicium semper eludes, in eademqus aliis commonstranda indes in voluntas. Sic factum est, ut quem olun et suspiciun collegae, eundem summo
amore prosequantur diseipuli. Quibus ut diu mul umqus prosiι, de predibus nostris Deus l
CL uider et amieitia fideli et confodiatis laudibus illi coniunctum. Omnibus u bonis plaudentibus quintum nuper Prosessionis lustrum peregisti, et ita quidem peregisti, ut qui ad summa nituntur nihil aliud cogiteu nisi vimiodo possini aut quam simillimi evadere. Tu vir praestantissimo , quomcisimia in patria nostra patrem veneramur ει primcipem, ad illud iam dudum pervenisti as tum, ut nullum habeas, qui doctrina lama et meritis Tecum in hoo genere contendat. Tibi, quod lacimus, omnia lausta appremulsa, pro Academiae qumus salute vota facimus. Te enim duco, non hemiae solum, in qua regnas, sed generale etiam illud studium florebit, quod nuper eleganter commendaxisti. Eandem quam uidero, Tibi quoquo soliditatem ex animi sententia grainlamur, Q. Lo ucst. Eodem
40쪽
visit, quo ante hos vigini quinque annos Medicinain
publica auctoritate in hacce Acii demia tradere coepisti.
Rarum prosecto et singulare, Vir Amicissime, Tibi obtigit Dei beneficium. Tu sellicti, qui prima ab in&ntia tonuisuisti valetudine, nunc, provectiore iam aetate , non
vivis solum, sed ita vivis, ut longari Tibi sors vitam et praesagiant medici et vehementer speroni Omnes, quibus tuus Medicinae Batavae curae et cordi est. Quibus utinam sua vota contingant i rixit Deus ut ps multos annos Academiam mare, discipulis, quorum gratam Tibi voluntatem devinxisti, prodesso pergasime ibi quoque apprecamur, Cl. V an Ostergeo, qui anto has pauca dierum hebdomades laetum illum diem recognovisti, quo cum relesia Christiana et eum optima Tua Uxore binas iniisti nuptias. Uub quo coniugi arus es, utrique diu serueris lLaeta, qua Prosessoribus coni erunt, reputanti mihi non silendi sunt novi honores, in scoliari, Cl. Don-ders, item exicanorum Imperatori suadet apes Ordinis equitem creare placuit. Felicem Te praedico, quod praeclara Tua inertia mea laudo longe ut a,
in id magis ab omnibus, civibus et exteris, ubditis e principibus agn0scuntur. Feliciorem vero quod Tua o virtus nobilitat. Id eri scimus, imgeniem ustui, quam totus terrarum orbis celebrat, Disilia πιν Corale