Aulus Gellius. Auli Gellii Noctes Atticae, qua fieri potuit recognitione, ad optima exemplaria nouissime bona fide redditae. Cun gemino indice, et Graecorum dictionum uersione

541쪽

66o AvLI GEL DIP. elegantiscientia ornatum,hui ccmodii ..ti e q'aedam alia, thm intensi v. v. minutionem. 2Xam uetus, ct Veheme, vehemens,alterum ab atatis maginitudine compo D telicitu tum t elisumque est:alterum a mentis ui atque inseque petu dicitur. Vescum aute, quod ex Ve particula,cl Veseum. a copulatum est,utriusque diuersasignificationis uim capit. Aliter enim Lucretius Vescum salim dici ex edendi intentione: aliter Lucilius Vesti appellat,cim edendi fassidio.Qui domos igitur m antiquitus faciebant , locum ante ianuam relinquebant,qui inter fores domus, ct uiam, mediuiesset. In eo loco qui dominum eius domum salutat venerant , pri quam admitterentur, consistebant: o neque in uia flabant,neque intra aedes erant.Ab

illa ergo grandis loci constitutione, O quasi qua-- dum tabulatione, vestibula appellata sunt: alia oculi diximus grandia,antefores adium relicta, in quibus flarent qui uenissent, priusqliam in dom. iotromitterentur. Meminisse autem debebimus, id

uocabulum non sempera ueteribus propri8, sed per quasda tralationes esse dictum:quae tamen ita sunt factae,ut ab ista,de qua diximus, proprietate nou lo, desciverint. ut illud in VI. Verg. Vestibulum ante ipsum,primiso; in faucibus Orci Lucius, ultrices posuere cubilia Cura. gon enim Vestibulum priorem partem domus in femae esse dicis, quod obrepere potes, tanquam si ita dicatur esed loca duo demonstrat extra orei fi . res, Vestibulum o Fauces : ex quibus oe Vestibam iam

542쪽

x I , R R MI.lum appellet ante ipsam domum, O ante ipsa Orci penetralia. uces autem uocat iter angustum σπquod ad uestibulum adiretur.

Hostiae, quae dicuntur bidentes, quid sint,& quam ob causam ita appellate sunt,superq; ea re P. Nigidii. α Iulij Fligini sententiq. Cap. VI.

Edeuntes Graecia Brundusium nauem aduertimus,Ibi qui*iam lingua Latinae literator, Roma a Brundusinis accersitus,experiundum sese unigo dabat. Imus ad eum nos quoq; oblectamentigratia. Erat enim fessus atq; langues animus, de aestu maris . Legebat barbaia inscites Vergili' vi I. in quo libro hic uersus est: Centum lanigeras mactabat rite bidentes: O iubebat rogarest , si quis quid omnium rerum

vellet dicere. Tum ego indocti hominis consideuriam demiratus : Doces'ne, inquam,nos maginer, cur Bidentes dicanturλBidentes, inquit, oves appet Maerob. Iara. idcircoque lanigeras dixit,ut oves planius de- jib. 1 . e. mon Iraret.Posthac inqua uidebimus,an oves*lae cut ais Bidentes dicantur: an Pomponius Poponi-Athellanarum poeta,in Gallis transalpinis erraue 'ri cum boc scripsit:

Mars tibi voveofacturum, Si unquam redierit,bidenti uerre. Sed nunc ego a te rogaui,ecquam scias esse huiusce uocabuli rationem. Atque ide nihil contatus, sed - . . nimium quantum audacter: Oues,inquit,bidentes dicti quod duos tantum dentes babegni . Vbiέ rara .

543쪽

quaso te,inquam,duos s6lus per naturam dentes hae Wre ouem uidis iiὸ Llcntum enim est, ire piaculis factis procurandum. Titin ille permotus mihi imiritatus uaere inquit ea potius, quae a Graminat ob quaerenda sunt: nam de omum dentibus opilio λ nes percontantur. Facetias nebulonis hominis riso reliqui. Publius autem Nigidius in libro, quem de extis composuit, Iidentes appellari ait, mir Ex 31a- ouessolas,sed omneis t bimas hostias, neq; tamen dicrobi. bi- xit apertius cur bidentes. Sed quod ultro existima-mas be- bamas id scriptum inuenimus in commentariis quiasius. b dam ad ius Pont. pertinentibus: Γιdennes primo

dictas litera immissa,quasi biennes:tum longo usu loquendi corruptam esse uocem, oe ex Bidennibus Bi. dentes factum: quoniam id uidebatur esse dictu facilius. Huinus tamen Iulius,qui ius Pont. no uidetur ignorassis,in quarto librorum,quos de Vergilio fecit, appellari Bidentes scripsit hostias, qua per aetatem duos cintes altiores haberent. Verba illius Usa ρο- sui: ahae bidelis est,inquit,hostia , oportet habeat estes octostis ex his duo cateris altiores,per qu0s appareat, ex mi re etate in maiorem transcendisse , H ini an uerast, non arzumentis , sed oculis

iudicari poterit. . Quod Laberius uerba plera is licent rus petulantiusq; quod multis item uerbis utitur, de quibu an sint Latina,quaeri solet. Cap. Vι I.

Labsis P T aberius in Mimis quosscriptitauit, oppido qua

544쪽

nium dicit, O Moechimonium, O Adulterionem, dulteritatem ; pro Adulterio i O Depudicauit pro Stuprauit; Abluiuam,pro Diluuio; ct quod in Mimo ponitiquem l Cophinum inscripsit,ῖ Ianua alias, tus est,pro Furatus est item in Fullone,stirem , Ma Theophimarium appellat. num.

. Manuari,inquit,pudorem perdidisti. Quulta , alia huiusmodi nouat,neq; no obsoleta quoque, o maculantia ex sordidiore uulgi usu pom

quale en in Stamrnari s. Tollet bona fide uos Orcus nudas in Catomium. Et Elutriare lintea,et Labandria dicit,quae ad lauE

dura sint data, oe t Collacior,inquit in Fullonica, t Collior Ecquid properas,ecquid praecurris Caldoniae

Item in Ressione,Calabariunculos dicit, quos vulgus Calaburriones. item in conpitalibus,malas Malaxaui. Item in Cacomemnone. Hic e Pt,inquit,ide Gurdus,quem ego , Me abhinc duos mentes ex Africa VVenientem excepisse tibi narraui. .. . iItem in mimo,qui inscribitur dilaca,L. Cippum dicit, oe Obbam, ct Cameliam, o Pictatium, σcapicium: Induis, inquit, capitium tuni picta- t alias rium. Praeterea in t Auna peranna,Gubernium pro Manuai Gubernatore, ct Planum pro Sycophanta P a pro annum pro Pumilione dicit, quanquom Planum pro sy nua..cophanta M. quoq; Cicero in oratic ne scriptum reliquit, quam pro'Cluentio dixit. Atq, item in Mimo,qui Saturnalia inscriptus es Botulum pro Farζι t Leucum ne appe I, bominemn Leenam prolem nam. Item

545쪽

:q AVLI GELLII deri debet. Verba ex oratione haec sunt: cogitate cuanimis uestris, si quid uos per laborem recitd feceri'tisolabor ille a uobis est' recedet:bene factsιm a u bis, et uiuais n absiecti. V qua , euoluptatem, quiter soceritis:uoluptastitὰ abibit , n quiter factum idue apud uos siemper manebit.

Cuiusmodi fit lex apud dialecticos percontandi diserendi ;,S qu heius egis Ieprehensio. i. Cap. - 11. .

Luem esse aiunt disciplime dialecticae, si de quapiam re quaeratur,d puteturq;: atque ibi quod

rogere, ut reipondeas tum, ne amplius quid dicas, quam id solum,quod es rogatus:aut aias, aut neges, i eamque legem qui non servent, aut plus, aut am ter quam sunt rogati respondeant: exictimantur rudes, indoctique esse, disputandique morem atque, rationem noni tenere. Hoc quidem,quod dicunt, in

, plerisque disputationibus proculdubio fieri oportet. Indefinιtus nanque inexplicabilisq; siermo fiet,

nisi interrogationibus re*onsionibusq; δε bribus

fuerit. determinatus. Sed enim esse quaedam uiden tur,in quibus si breuiter, O ad id, quod rogatus De Dialecti- ris, respondeas, capiare. Nam si quis bis uerbiscae captio interroget,ponulo ut respondeas: I esieris nes cere adulterium an non'utcunque dialectica lege re Ponderis iue aias, siue neges: haerebis in captione,iam si te dicas adulterum, quam si neges. Sed quod minus est in interrogatione, id esὶ addendam. in qui facere aliquid non desinit, non id necest ἀ solis

546쪽

orio etiam fecit. Falsa igitur Ulpecies istius captionis:et nequaquam procedere ad id potest,ut tologi concludis possit, eumfacere adulterium, negauerit facere desisse. .d autem legis istius propugnatores in illa captiuncula facient, in qua tarere eos necessum est, si nihil amplius quam quod interrogati erunt. responderint ζ Nam si ita

ego istorum aliquem rogem: qui cquid non perdidi hi, babeas ne, an non habeas I postulo aut aias, aut neges, Vtcumque breuiter res onderit, capietur . Nam si non babere se negauerit,quod non pedididit:colligetur oculos eum non habere, quos no perdidit.S in uero habere se dixerit, colligetur eum habere cornua quae non perdidit. Remus igitur caseritisq; ita respondebitur:Quicquid habui, id habeo, si id nonperdidi. Sed huiuscemodi responso non fit ea lege,quam diximus. Plus enim, quam quod rogatus est,respondet. Et propterea id quoq; ad eam i gem addi solet,non esse captiosis interrogationibus rei' dendum.

Quanam ratione esci dixerit Erasistratus medicus, cibus forte deerit ut tolerari aliquantisper inedia' possit,& tolerari fames: tierbaq; ipsa Erasistrati

pςrea rescripta. Cap. III.

CVm Phavorino Romς dies plerunq; totos er mus: tcnebatque animos nostros homo ille a di dulcissimoseatq; eum quoquo iret, quasi ex lingua prorsum eius captiprosequebamur: ita sermonibu Gquequaq; amaeuis is deaeulcebat. Tum ad quE-

547쪽

Esuritio.

ἰη Au L V cI ET L tradam agrum cum set uisere,nos ue cum eo Mna i L. troi eruus,multisve ad medisos, qui tum forte Hie erant ualetudinas eius gratia, oratione Graeca Haris feteAc ne hoc quidem, inquit, mirum uideri debet quod cim antehac si per edundi fuerit appetens , nune post imperatam inediam tridui, omnis eius appetitio pristina elanguerit. Nam suod Ena pratus Jcriptum reliquit, inquit, propemodum uerum est: in suritioriem faciunt inanes patentesque inlisin

ninfibra cycaua intus uentris,'esr Rumachius Qua bimitiaequae ubi aut cibo complentur, aut inani late diutina contrahuntur, O conniuentetunc loco,

4n quem cibus capitur,uelstipato, uel adducto, u duntas capiendi eius desiderandique restinguitur. Scythas quoque' ait eundem Erasiseratum dicere , cum sit ustus, ut famem longius tolerent fasciis uentrem Hrintissim8 circumligare. Ea uentris compresone esuritionem posse depelli credi-Tum est. Hac tum Phauorinus, multaque istiusmodi alia a Fabii μὰ dicebat. 2Ps autem po fled,cum librum forte Erasistrati legeremus διωρύΘευν primum idipsum in eo libro, quod Phavorinuis audiebamus dicere , scriptum offendimus. Verba Erasistrati ad eam rem pertinentia, haec sunt:

548쪽

' In eodem libro Erasi iratus uim quandam famis hon tolerabilem, cis a Graeci Lou is Lον M Βουπει- ναν appellant in diebus frigidissimis multo facilius accidere ait,quam cum serenu atq; placidia est. Atq;

esus rei causas, cur is morbus in eo plerunq; repore oriatur, nondum sibi esse compertas dicit. Verba, quibus id dicit, haecfunt: αNἡό εο α νον ε -

τουτομνεται, ἡ iν ταὶ γ ένjιαΠ . iritu quibus4;ucrbis pecialis ΡΟ. Ro. bellum indicere solitus lit iis,quibus Po. Ro.bellum fieri tu Iserat:& item in q:ig uerba conceptum fuerit iussu randum,de surtia militaribus sanciendis,et uti mi- . . lues scripti iiitra prςdictum diem in loco certo frequentarςt,causis q albusdam exceptis, propter quas id iusiurandum remitti equum ellet. Cap. III t.

CIncius in libro iri .de re militari, pecialem Populi Iomani bellum indicentem h stibus, te-Lmq e in agrum eorum iacientem, hisce uerbis uti lIcripsit:Quod populus Hermundulus, h6minesq; ps puli Hermundi li,aduersas populum Romanum bel- tam secere, liquereque; quodque populas Roma nus,cum populo Hermundulo, botuinibusq; Hermudulis bellum iu sit ob eam rem ego populusque Ro- 1iem unqmanus populo Hermundulo, bominibusque Herni in idulis bellum indico,facioque. Item in libro eiUdem militatis cinei de re militari quinto ita scriptutu es: Cum sermula dele s

549쪽

delectus antiquitus fieret, O milites scriberesitur; in iusiurandum eos Tribunus militaris adigebat, hi uerba haec: In magistratu C. Leli' C. His C o s. L. Corneli' P lj C o s. in exercitu decem ue milia passisum prop8, furtum non facies dolo malo, solus, neque cim pluribus, plιris nummi argentei , in dies stingulos. Extra banam, hostile, ligna,pa bulum , utrem, follem, faculam ,si quid ibi inu neris, sustulerisue, quod tuum non erat, quod Pluris nu i argentei erit, uti tu ad C. Leuium C. lium Cos. L.'ue Cornelium P. filium Cos. siueaat ius erit quem eorum i iusserit,proferas: aut profitebere in triduo proximo,quicquid inueneris sustuleris ue dolo maloeaut domino suo, cuium id censebis esse, reddes, uti quod recte factum esse noles. Militibus autescriptis dies praefiniebatur, quo die adessent ut citati Co s. responderent , Deinde ita concipiebatur iusiurandum, ut adessent, his additis exceptionibus, nisi barimce aliqua causa erit: μά-

familiare:Feria vindemiales. Calendaeque,qua non

eius rei causa in eum diem costata sint,quo is eo die Morbus minus ibi esset: Morbus sinticus o Auspicii naue. iisnticu suodsine piaculo praeterire non liceat:sacrificiumue anniuersarium, quod renid fieri non posset, ipsis eo die ibi si ius, bosiisve satus,condidius Q. dies cum hones cui eorum barunce qus causa erit, eum se possridie quam per eas causas licebit, ea

. . die uenturum aditurumque eum, qui eum meum,ui cum, pidum ue delegerit. Item in eodem libro uer,

ba haec unt: Miles cum dis,quipr dicti s est,arata

550쪽

Arctone Pe excusatus erati, requens dabatur. Item in libro sexto hoc scrip tum est: Alae dictae exercitus Alae mili' equitum ordines,quod circum legiones dextra sini-- traq; tanquam Ain auium corporibus locaban- tur. Inlegione punt Centvrya sexaginta , manipudi et riginta, bo rtes decem. . vestibulunt quid signiscet, dcit; eius uocabuli rationi' bus. Cap. v.

PLeraq; uocabula, quibus Nubὸ utimar,neque ta Mae ob. men liquido scimu4,quid ea propriὰ atq: uerdsiet Ii.6. ca. g. an centosed incompertam uulgariam traditio 1 nem rei non explorata secuti, wdemur magis dice- re, quod uolumsts, quam dicimus. Sicuti est uestibulum,uerbum in sermonibus celebre atque obvium: non omnibus tamen qui illo facile utuntur, satis stectatum.oAnimaduerti enim quosdam , haudqua- vestibu- auam indoctos iitros opinari, restibulum esse par-

tem domus primorem, quam uulgus atrium uocat.

et ocilius Ga lius in lib. de significatione uerbo tirum, qua ad ius ciuile pertinent, secundo: Vestibulum esse dicit, non in ipsis aedibus,neqMe partem adium,sed loctim ante ianuam domus uacuum, per quem a uia aditus accessusq; ad aedeis este cui atra siniseraq; inter ianuam tectaq;, quae sunt uiae iucta, patiu relinquitur:atq; ipsa ianua procul a via area uacanti luter ita. Qus porrῖ huic tiocabulo ratio sit, quae t multum soler. Sed quae scripta legi, ea ferme ometia luconcinna atque:absurda uisssus. Quod Sulpistumare Apollinarem memiMidiceres