장음표시 사용
581쪽
Quod Gallus Asinius,& Largius Licinius sententianae M. Ciceronis reprehederunt, ex oratione qua dixit pro M. Caelior & quid aditersus homines stolidissi- mos, pro eadem senten tia,uere digneq; dici possit.
T quidam fuerunt monctra hominum,qui de D s immortalibus impias ahas que opiniones prodiderunt: ita nonnulli tam prodigi si , tamque uecordes extiterunt in quibus sunt Gallus Asinius, Cicero. Licivires, cuius liber etiam fertur infanmastix. do titulo, Ciceroma lix ut scribsre ausi sint M. Ciceronem parum integrὰ, atque improprie, atque inconsiderat8 locutum . Atque alia quidem,qπreprehederunt, neque dictu neque auditu digna sunt. Sed etenim hi in hoc, quo sibimetipsis praeter caetera esse uisi sunt uerborum pensitatores subtilissimi, cedo quale lusit, consideremus. M. Cicero pro AL
582쪽
ciuis ita scripsit: quod obiectum est de pudi- ii citia, quodq; omnium accusatorum, non criminibus,
i sed uocibus maledictisq; celebratu es, id nunquam tam acerbὰ foret M. Caelius,ut eum poemteat, no d forme est e natum. No existimat uerbo proprio esse uisum,quod ait. Toeniteat: atq; id propriὰ ia tu D Poenitere esse dicunt Adi amicenitere, inquiunt,tu diceresole-mhs,cum Ps ipsi fecimus, aut qus de nonra uoluntate,nostros cuiliosacta fiunt,ea nobis post incipiat di*licere, ententias in iis nostra demutamus. V . minera autem recte ita loqui, poenitere sese, quod natus sit, aut poenitere, quod mortalis sit, aut quod ex offenso fortὰ, uulnerato ; corpore, dolore sentiate quando istiusmodi rerum nec consilium sit nostrum, nec arbitrium, sed ea i ratis in corporibus nostris
ac ui necessitate naturae nobis accidant. Sicut hercle, inquiunt, non uoluntariam fiat M. Caelio, quali forma nasceretur. cuius eum dixit non poenitere, tanquam in ea causa res esset, ut rationem caperet
paenitena. Est haec quidem, quam dicunt, uerbi huiusce sententia, o Foenitet, msi in uoluntariis rebus, non probe dicitur : tametsi antiquiores 'erbo ipso, alio quoque modo incati sunt: σ 'Poenitet ab . . , eo,quod Hipenco a penuria dixerunt. sed id alior i :sma pertinet, atq; alio loco dicetur. Nunc autem f. a zia
sua hac eadem significatione , quae uulg) nota est, non modo ineptum hoc non est, quod M. Cicero diarit, sed festiusinium adeo, o facet imum e st. Nam cum aduersari, o obtrectatores M. Caeli', OOniam erat pulchro corpore , formam eius On
583쪽
elem in suspiciones impudicitae accerserct: illudens cicero tam absurdam criminati fui, quod formam, quam natura fecerat,vitio darent, eode ipso errore, quem illudebat,scies usus est, P on poenitet, inquit , M. Caelium non deformem esse nati me ut uel hae ipsa re,quod ita dicebat, optrobraret aduersariis, ac per facetias ostentaret tacere eos deridiculum, quod perinde Caelio formam crimini darent, quasi arbitriu eius fuissent, quasi forma nasceretur. Verba quaedam exinClaudii annalium primo eursim
CVm librum ueteris scriptoris legebamus,cου-bamur postea memoriae vegetan gratia indipisci animo, ac recensere, qua in eo libro scripta ese sent,in utrasq; aestimationes laudis,aut culpae adnoramentis digna. Eratq; hoc sanὰ γὰm utile texercitium ad conciliandas nobis, ubi uenisset usus,Nerb rum sententiarumque elegantium recordationes. Velut haec uerba ex Q. Claudη primo annali, qua meminisse potu notavi,quem librum legimus biduo proximo superiore:Arma, inquit,plerique abiiciunt atque linermi inlatebrant sese. Ibi inlatebrant uerbum poeticum usum est, sed no absurdum,neq; asperum: Ea, inquit, dum fiunt, Latini subniso animo r
qua si sublimi. supra nixo, uerbum pen/signo
cans oenon fortuitum, myctratq; animi fortitudineQ, iduciamq; quoniam quibus innitimur,iis quoi erigimur attollimurque. Domus nqui suas quenq;
584쪽
L I R 1 R xvIr. 48Τnre iubet, oesua omnia fruisci. Rarius quid fuit in aetate M. Tullii, ac deinceps infra rarminium:dul dubitatumque est ab imperitis antiquitatis, an La-- :tinum foret. Non modo autem Latinum,sed iucun- .dius amoeniusque etiam uerbum fruthor factum est, quam fruor: utfatiscor a fateor, ita fruiscor fa-ὶ Ium est a fruor.o Metellus Humidicus, qui can Faliscorpureque lingua inus Latina videtur, in epistola qua 'exul ad Dor itios misit,ita scripsit: Illi uero omni tu .re, atque honsare interdictis no neque aqua,ne que igni careris summa gloria fruisicor.P aeuius in ttellana, qua Tarius inseripta est, hoc uerbo ita
suod magnopere qua ieru id βμisci no Demi. ii laui non parsit, apud se stultus est.
Et ''mancinquit, multis armis et magno comeatu, Copiari . praedamq; ingenti copiatur.Verbum castrese est,nec facil/ id reperias apud ciuiliu causarum oratores: Lignor.
q; eadem figura est, qua lignatum, et pabulatur,et 2b
aquantur.Sole,inquit,occaso:Sole occasio io insuauiuenusate est, si quis aurem habeat no sordidam,nec so proculcatam In xii.aute tabulis uerta hoc ita scriptum est:Ante meridie causam conscito, cu perorat
ambo prasentes ost meridiem praesenti litem addicitos ambo pr entes,sol occasus suprema tempestas
esto.Nos,inquit,in media relinquemus: Vulgus a medio dicit. 2xum uitihm istuc putat: et si dicas in medium poneret id quoq; esse σολοικον putant.Et tamen In m . . .
probabilivssignificantiussi sic dici uidebitur,si quis xHinqvς'ca uerba non incuriose intro*iciat. Grace quoque Ab a ιεii cu
585쪽
Θνω εἰς αὐτον uitium id non est. Pinquim numriarmn est,inquit,ut pugnatum e et in Gallos cia. In Gallos, mundiussubtilius με que est, quam cum Galiis, aut contra Gallos. 2 Umpinguiora haec, obsoletioraque sunt. Simu inquit, forma , factis, eloquentia , dignitate, acrimonia, confidentia pariter praecellebat, ut facile intelligeretur magnum uiatrcuro: 'Iagnum uiaticum, pro Magnum ac P mram magno, ud positum viatieu. Videtur q e Graecos secutus, qui εψοδ ονJumptum uiae ad aliarum qu0que rerum apparatDs traducunt ac saepe ἡ νόλον pro eo dicunt, quod est, In diue Instrue e psam Mar.inquit, Manlius,quem Cum pri- Capitolium struasse a Gallis, supra ostendi :cuiusq;
me. operam cum M. Furio Dictatore apud Galios cum . . . primὰ fortem atque inreverabilem respub ,sensit: is oe genere,inui,stuirtute bellica nemini con- cedrbat. A prirud crebrius en , Cumprimὰ rarius . traductum j; ex eo est, quod tam primis dicebant,
tionis nullum erit: ac ne id quidem est, quod figura dici Iolet. R ecta enim isthaec oratio est,et ueteres. eo lusculi ita dixere Nam ratio dici potes, cur re
Iiussit Diuiti s opus est e, quam Diuitias: nisi qui
grammaticorum noua iustituta, ut obseruant. am haec,inquit,maxime uersatur Deo-iuiquitas, quoI deterioressunt incolumiores: nes optim- que iam inter nos seclune diurnare. .
Disruare Inueitate dixit Dianrare, pro diu uiueresed ex ea
586쪽
L I x 1 R XV Ir. 48sfigura est, qua dicimus Perennareaeu hi inquit, cosermonabatur: bermonari rusticius videtur,sed re-dius Sermocinari crebrius eu,sed corruptius. Sese,
inquit, ne id quoq; , quod tum suaderet,facturu esse: Ne id quoq; dixit,pro ne id quider infrequens nucin loquendo sed in libris ueterum creberrima. Tanta,inquit,sanctitudo ani est,ut nunquam quisquam violare set ausus . Sanctitas quoq; sanctimonia,
non minus Latinὰ dicuntur, 1 ed nescιo quid maioris dignitatis est uerbum Sanctitudo: Sicuti Maeato in L. Veturiu, Duritudine, quam Duriciem dicere,grauius putauit: Qui istius, inquit, impudentia norat, duritudinem. Cum tantus, inquit, arrabo penes damnites Po. Rom. esset.Arrabone dixit D C.obmdes, oe id maluit quam pignus dicere: quoniam uis huius uocabuli, in easentetia grautur, acriorq: est. Sed nunc .Arrabo in sordidis uerbis haberi cor tus, ac multo remus videtur Arra. Quanquam Arram quoq; ueteres sepe dixerint. Et compluries,inquit, in laboribus milierrimas uitas exegerunt. Et hic motus tu oti s, inquit, consumptus. Elegantia utro biq; ex multitudinis numero quaesita est. Cominilis,
inquit, qua ascenderat, descendit, atq; uerba Gallis dedit. Verba Cominium dedisse Gallis dicit, qui nubit quicquam cuiquam dixerat. Neq;. n. eum Galli, qui Capitolium obsidebant, ascendente aut descendente uiderant. Sed uerba dedit, haud secus posuit,qiamsi tu dicas latuit atq; obrepsit. Conualies , inquit, O arboreta magna erant o Arboreta ignobilius uerbum est,arbustaeplebratius: Patabant, in -
587쪽
sed non hercle inscitri nec ineleganterimc ego pau interim super eo libro,quorum memoria pon le- ctionem suppetierat inibi,notaui in sermonibus fum es,quos de temporibus rerum ad usus hominum re perrarum agitabamus.
. .. Verba M. Varronis ex libro quinto, & x x. human . rum, quibus contra opinionem uulgariam interpre latus est Homeri uersum. Cap. m.
, Λ Dolestens qui*iam non indoctus, sparti, quo- terra Graecia diu incognitu fuisse, dixit. multisq; pori Ilium captu repellatibus ex terra Hssania aduentum. ferunt hoc ad illudendum, ex iis, qui ibi aderant unus atq; alter, male homines literatis quod genus Graeci αγοραιους appellati atque eum quid id dixerat, librum egisse Homeri aiebant . cui uersus hic fortὰ deesset:
Tum ille prorsus irritatus: Non,inquit, in eo libro
Mersus, ed uobis planῖ mullier defuit si crestis iueo uersu Sparta id significare quod nos varium dicimus . Maiorem enimuero illi risumsubiiciuotmes id destiterunt se liber ab eo prolatus esset Marci
1 Πυ Varronis vicesimus quintus humanarum , in quo de
isto Homeri uerjud Varrone ita scriptum est:Ergo Sparta apud Homerii non plus Spartum significare
588쪽
ae I 8 E R xvir 83 puto,quam πασος, qui statur in agro Thebano nati In Gracia sparti copia modo coepit se, exstania . T deq; ea ipsa facultate usi Liburni sed hi plerasque naues larissubeant,Graci magis canabo et Iiva cat risque satiuis rebus, a quibus cmαρτα appellabant. Quod cum ita Varro dicat, dubito hercle, an posterior syllaba in eo uerbo,quod apud Homerum ect,acuenda sit:nisi quia uoces huiuscemodi
cum ex communisignificatione in rei certa proprie ratem concedunt,diuersitate accentum separantur. Quid Menander poeta Philomeni poetς dixerit,a quo
saepe indigne in certaminibus comoediarum se heratus est: & quod saepissime Euripides in tragoedia ab ignobilibus poetis uictus est. Cap. IID.
M.AEnander a Philemone, nequaquam pari scri phile .
ptore in certaminibus comoediarum ambitu , gratia i ct factionibus saepenumero vincebatur , eum cum fortὰ habuisset obuiam: so inquit, Philemon,bona uenia dic mihi,cum me uincis inon erubescis Euripidem quoque M. Varro ait, cum quinque septuaginta tragoedias scripserit, tu quinq; solis uicisse: cum eum uinceret aliquot poetae ignausimi. ZIanandrum autem alii centum octo, partim centum et nouem comoedias reliquisse ferunt.Sed Apollodoriscriptoris celebratisiimi, bos de maenandro uersus legimus in libro qui Chronica iusiriptus est:
589쪽
Nequaquam eta verum, quod minuris quibusda rhe-tnorico artificibus uideatur,11. Cic. in lib. quem de amicitia scripsit uitiosis argumento τάμενον, αντι ομολογουαε νου posuisse: totaq; id eonfideratius tractatum, exploratumq;.
Cuero in dialogo, eri titulus est, Laelius, uel de
amicitia, docere uolens amicitiam non spe, pectationes, utilitatis, neq; pretῆ,mercedis ;)ca a colendamsed quod ipsa per sese plena uirtutis honestatis sit, expetenda diligenda : esse: eis nihil opus,
nihil δε emolumenti ex ea percipi queat: hac sententia,atq; bis uerbis usius est, eaq; dicere facit C. in sapiente uirum, qui P. Africani fuerat amicismus: quid enim Africanus indigens meime ego quidem illius. Sed ego admiratione quadam uirtutis eius, is uici im opinione fortasse nonnulla, quam de meis moribus habebat, me dilexit: auxit beneuolentiam consuetudo.Sed quanquam utilitates multae, O magna consecutesunt:non fiunt tamen ab eorum ape causὰ diligendi profecta.'enim benefici liberalesq; i sumus, n0n ut exigamus gratiam neq; enim beneficium foeneramur, sed natura propenis ad liberalitate sumus sic amicitiam non spe mercedis adducti, sed quod ιmnis eiusfructus in ipso amore iness,expetendam putamus. Hoc cum legeretur in coetu fortὸ hominu doctorum, rhetoricus quidamsopbisia,utriusq; lingua callens hau anὰ ignobili, ex istis argutis, o minutis doctoribus, qui appellantur,aton in disserendo tarae non impiger, usum esse east
590쪽
: sed eiusdem quaestionis, cuius esct ea im D rcs, de qua quaereretur. Verbisq; id uitium Grae cis appellabat,quod accepisset ἀμφισ ρκτο α di τὶ oλολογουαε,ου. IVam benesicos, inquit, o liberales sum sit ad confirmansim i quod de amiciatia dicebat: cu ipsum illudare soleat quaeri et debeat, qui quis liberaliter oe benignὰ facit, qua mente, quolae consilio benignus liberalisq; sit: Virum quia mutuamgratia Eperet, eum, in quem benignus sit ad parem curam sui prouocet, quod facere plerique omnes uidentur: An quia natura sit beneuolas,benignitasq; eum perfecte ipsa liberalitas deleniet, sil ne ulla ricipiendaegratiae procuratione:quod est Lmnium ferm/ rarissimum. Argum ta autem censebat, i aut probabilia esse debere,aut perspicua, O minimὰ cintrouersa. I 1, άποysi ιν uocari dicebatechm ea, quae dubia aut obscura sunt, per ea qua ambigua n0usant, illustratur. Atq; ut ostenderet beneficos libera bras, ad id, quod de amicitia quaereretur,quas a v- mentum οφmplum uesimi non opponere: Eodem, inquit, simulachro, ct eadem rationis imagine,amicitia inuicem pro argumeto sumi potest: si qis affirmet homines beneficos liberalesq; esse debcre: non spe aliqua compend , sed amore et studio honestatis. Poterit enim consimiliter ita dicere . mq; ut amicitiam no J e utilitatis ampli I tir, sic benefici liberalesq; nogratiae ricipiendae udio esse debim 's. Poterit 1 8,inquit, ita diceresed neq; amicitia liberalitati, neq; liberalitas amicitispraebere argumeth potes,