장음표시 사용
101쪽
respicit, quaeso quanta, quamque horrida de ea Philosophi ediderunt sententiarum monstra atque portenta Φ quae quidem una Cum auctoribus suis jam dudum exspirasse manifestum est. Homines nulla Geometriae, nullaqueGeographiae cognitione imbuti senis sibus externis, uti plerumque fit, rem aestiis mandum esse judicarunt; hinc terram latis sima planitie circumquaque eXporrectam jacere crediderunt, & adhuc credunt fortas sis istiusmodi homines, de hi sce rebus minia me solliciti, & terminum tandem. quoniam tamen aliquando finiri debeat , Lineam aliquam Circularem sibi sunt imaginaisti, & quae sunt alia valde ridicula & nimium absurda. II.
Non miror homines, qui nullas unquam' didicerunt litteras, solisque sapiunt sensibus, absurdam hancce Orbis Terrarum figuram. sibi finxisse; verum hoc qui fieri potuerit, ut & Philosophi ad ineptas hujusmodi opiniones delapsi sint, non video. Fuerunt
enim LACTANTIUS vique PATRES in
hoo errore, ut crediderint, terram infinitis radicibus deorsum extendi, eamque fundari fundamento nescio quo, aeriter defenderint.
102쪽
Eos autem ad hunc errorem impulerunt quindam Sacrarum litteratum Oracula, quibus alium praeter hunc sensum tribui posse om nino negarunt. Quin& HERACLITUM talia statuisse nonnulli volunt, ut priores ab eo disciplinam accepisse Videantur; quam quam sint, qui alium errorem circalfiguram orbis illum errasse contendunt, qui scilicet
illum Terraformam profundo excavatam a co
tribuisse perhibent. ANAXIMANDER
quoque multa insuper alia peccans, in optinnione circa terrae figuram turpissime lapsus est, cum C lindraceam istius formam esse sibi persuaserit, ut Peucerus auctor est. Sunt tamen, qui eum sua opinione tantopere fausum esse non credunt, cum & in studio di metiendi pene coeli atque terrae multum deis 'sudaverit, & defectiones Solis atque Lunae hominibus multo ante praedicere consueueiarit. LEUCIPPUS tympani in modum terram conformatam existimasse scribitur. Et ARISTOTELES, qui Philosophorum antiquo
tum vaferrimus habetur interpres in Libro. xx. de Caelo. cap. xui. magnam turbam se tentiarum circa terrae figuram congregat, ita absurdarum, ut eas ne conlectura quidem
informare possimus, cum mens nostra quidvis
103쪽
GEOGRAPHIA GENERALIS.79 Vis videatur Cogitatione poste depingς rex Quid 3 antiquos Philo phos non audimus in litterarum tenebris quasi adhuc existen.
tes, FRANCISCUM PATRICIUM, Phi
losophum reCentiorem audiamus, iam in pleno litterarum lumine collocatum, qui Lerram plano exporrigi pede credidit Mitto autem haec, cum non sint Philosephorum judicia, sed delirantium somnia. i II. - 'Terram autem esse globosam cum ex di Tum atque noctium inaequalitate facile demonstratur, tum & maxime intelligitur in Eclipsi Lunari, ubi non nisi globosa, quam lem Circuli delineant, animadvertitur veneis arum forma. Non autem talem puto temrae Globositatem , qualem adcurati Geom crarum Circuli poscunt, verum talem, qua
, Iis in grano piperis cernituri & id quidem Propter summa montium capita, rupesque Praealtas, quibus plerumque prosuridae valles sunt subiectae; attamen haec altissima montium juga nihil impediunt, quo minus
rotundam & globosam esse terram affirmem, quoniam ad immensam totius terrarum o
his magnitudinem plane nihili sunt habenda. - Et haec ita Terrae globositas est causa, quaro
104쪽
GEOGRAPHIA GENERALIS.ti jam aliquoties uni versa Tellus ab hominibus potuerit circumnavigari. Fecerunt auistem idvariarum gentium navigatores; Anno Isis. primus omnium Ferdinandus Megallanes intervallo IIa . dierum. Anno Is 77. Franciscus Draco Anglus, intervallo Iosσ. dierum; Antio Is 86. Thomas Caudiscli, itidem Anglus, intervallo 7 7. dierum; Anno x 19o. Simon Cordes Roterodamensis; An. Olivierius Noori, Batavus inter-Vallo. Io77. dierum. An. milhelmus Cornelius Schouten, intervallo. 7 9. dierum. & An. I 623. Iacobus Heremites S: Iohannes Hugenius intervallo 8ΟΣ. dierum, directo constanter ad occidentem itinere, ab oriente in Europam redierunt atque Omis nia phaenomena collestia annotarunt, quae ea Globositate Telluris consequuntur. Szam.
te igitur firma de Terrae Globositate sentenistia, quilibet id facile potest intelligere, quod ea, quae Mathematici in Geographiae studium conferunt. Circulis maxime Confici. debeant & peragi, utpote qui in rotunditate dimetienda plurimum praestant. Monen dum etiam est eosdem Circulos in Telluris superficie Mathematicos sibi imaginari. quos supra in superficie sphaerae mundanae sibi finxerunt,
105쪽
. GEOGRAPHIA GEMI ALIS. , 81xerunt , S ex Astronomia multa huc transis ferre nomina, quae jam nobis Veniunt e
lv. :AXIS Telluris est illa Linea Recta, genuum Terrae transiens. . circη quam Tellus spatio diurno, sive spatio quinti quatuor horarum motu vertiginis rotatur ; Imo nihil aliud est, quam pars aliqua Axis mundanti
Finge igiti ir, loco illius Lineat Rectae per
Centrum Terrae transeuntis, ferrum aliquod. in longitudinem satis excusem, esse transeductum , ita , ut ex utroque globi latere ferri illius ex trema emineant, habebis duas Mun- di plagas, quas constantet monstrabunt Axis extrema, quae quidem ut extrema tantum . concipimus. Et cum manifestum sit, Ne datis ubique demonstratum , quod motu ve tiginis terra circum feratar, aut si mavis . icircumferri videatur ad ortum semper verrigens , Vertigines autem cir ca idem punctum moveri per observationes cognitum sit pari. ter manifestum est, uno ficti illius ferri ex tremo semper Meridionalem, altero autem
Septentiionalem semper ostendi plagam.
106쪽
aliquoties uni versa Tellus ab homini- bus potuerit circumnavigari. Fecerunt autem idvariarum gentium navigatores ; Anno Is I9. primus omnium Ferdinandus Megallanes intervallo IIa . dierum. Anno Is 77. Franciscus Draco Anglus , intervallo IOs i. dierum; Anno is 86. Thomas Caudischi itidem Anglus, intervallo 7 7. dierum; Anno x 19o. Simon Cordes Roterodamensis; An. lsos. Olivierius Noori, Batavus inter-Vallo. IO77. dierum. An. I6is. milhelmus Cornelius Schouten, intervallo. 749. dierum. & An. I 623. Iacobus Heremites & Iohannes Hugenius intervallo 8ΟΣ. dierum, directo constanter ad occidentem itinere, ab oriente in Europam redierunt atque Omnia phaenomena ccesestia annorarunt, quae ea Globositate Telluris consequuntur. Scania
te igitur firma de Terrae Globositate sententia, quilibet id facile potest intelligere, quod ea, quae Mathematici in Geographiae studium conferunt, Circulis maxime confici debeant & peragi, utpote qui in rotunditato dimetienda plurimum praestant. Monendum etiam est eosdem Circulos in Telluris superficie Mathematicos sibi imaginari. quos supra in superficie sphaerae mundanae sibi finxerunt,
107쪽
xerunt , ex Astronomia multa huc transis ferre nomina, quae iam nobis Veniunt e
plicanda. iv. AXIS Telluris est illa Linea Recha, gentirum Terrae transiens. . circ/ quam Tellus spatio diurno, sive spatio quinti quatuor
horarum motu vertiginis rotatur ; Imo nihil
aliud est, quam pars aliqua Axis mun ni. Finge igitur, loco illius Lineae Rectae per
Centrum Terrae transeuntis, ferrum aliquod, in longitudinem satis excusem, esse transeductum, ita, ut ex utroque globi latere ferri illius ex trema emineant, habebis duas Mundi plagas, quas constantet monstrabunt Axis extrema, quae quidem ut extrema tantum . concipimus. Et cum manifestum sis, de Tatis ubique demonstratum, quod motu ver tiginis terra circum feratur, aut si mavis . . circumferri videatur ad ortum semper veris gens , Vertigines autem cir za idem punetiam moveri per observationes cognitum sit pari. ter manifestum est, uno illius ferri ex tremo semper Meridionalem, altero autem
108쪽
, Illa ficti ferri extrema POLOS appellare sueverunt Geographi, Et quidem POLUM ARCTICUM sive BOREALEM illum, qui Septentrionalem indicat plagam; POLUM vero ANT ARCTICUM sive AUSTRALEM, qui Australem sive Meridionalem inis
Cum igitur Europa omnis Arctico Polost propior , patet omnibus Eurispar festati bus POLUM ARCTICUM esse conspicuum; alterum autem, scilicet POLUM AN TARCTICUM iis latere; quoniam impos sibile est , ut quis uno intuitu totum conspi cere queat globum. De hac re ita Risellissi labr. I. Georg. animi sui sensa expresse. Hic vertex semper nobis sublimis, at illum 'sub pedibus Styx atra videt, manesque pro fundi. Quod siquis navigator vento de temperi. state diu multumque agitatus nesciat quae sit plaga septentrionalis, quam Polus Arct ciu ostendit, ope magnetis, septentrionem naturae sitae instinctu quasi digito monstram eis, eam iacile reperire potia.
109쪽
MERIPIANLIs est ille circulus, qui per
utrosque Telluris Polos & locum quem liber eodem Circulo ab uno Polo ad alte rum ducto contentum transie.
Per se patet ex hac definitione Meridiani, quod multa simul loca Oolitem Q. quod in ter utrumquePolum in eodem Circulo poni pollunt sub eodem Meridiano sita esse que- np, quoniam integram ambit tellurem. Ea porro, quoniam Meridianus inCoelo & Metidianus in Tellure unus. idemque est Nam explicamus, ut supra dictum est, nomini ex Astronomia. in Geographiam delata Meridies autem esse dicitur, quando Centrum solis in Meridiano coelesti haeret, clarum est de manifestum omnes eos homines sub eodem degentes Meridiano eodem quoque gaudere Meridie. Denique quois niam consueverunt homines diem in viginti quatuor dividere horas, & horas illas nummirando plerique incipiant ab hora duodeciis ma, quae meridiem indicat s iterum, quiliabet facile potest intelligere, quod omnium illarum gentium, sub eodem Meridiano de
110쪽
GEOGRAPHIA GENERALIS. gentium horasque numerando a duodecima in cipientium horologia, siquidem recte sint constituta, ut nullo laborent vitio, perinintegrum diem uno eodemque temporis mo. mento eandem indicare debeant horam.
MERIDIANUS PRlMUS dicitur illeMe
ridianus, quem quilibet sibi constituit eo consilio, ut ab illo, reliquos qui dantur, M 'ridianos numeraturus, numerare incipiat ab occasu ad ortum Uele est ille Meridianus, a quo reliqui omnes determinatum suum consequuntur ordinem , ut, constituisto semel meridiano primo, de alio dicere oueam, quod sit quartus, de alio quod sit extus, de alio quod sit decimus & sic po ro. Alter autem Meridianus ab altero, pro more recepto, d em gradibus distare solete Hinc indicato Meridiani numero, patet simul&graduum numerus, uti in mappis destineari solet. XI. Ν. 'Dico quod Meridianus primus appelletur ille Meridianus quem quilibet sibi constituae. Vellem ac optarem dc ego ut nulla necessitate eoactus fuerim hanc ita tradere definiationem. Nam in eo est, ut quiIiber pro lu