장음표시 사용
11쪽
Quantos exant lavi labores, ut optati potirer arena
Testes oculatos habeo, Nico uΜ maxime FERRARO-ΑuLIsIuM, de Medica facultate Sc Philosiophia bene sentientem, Virum certo ut ego semper iudica ut o in omni iudicio elegantissimum . Complures hercie menses in errorum pelago jadlatus sum . Tan dem evasi sospes. --- Me tabula facerritiυa paries iudicat uυida,
Vestimenta maris Deo Desperaverant nonnulli , me umquam appulsurum et atmodo in terram me salvum venisse , & magni Philosephi ΤHEODORI CRAANEN Dissertationem de Disine mecum at tulisse, naustagio ereptam, hetantur. Ne vivam,si tibi concedo , Bone Lector , cum humanitatem tuam A benevolentiam non ignorem, ut eam rem mihi quisquam gratula tu rus magis sit, quam tu es. Grati erunt tibi, ratique mei sudores : diurnu in , nocturnumque studium boni consules: sollertiam, industriamque meam laudabis . Ex alga ,& caeno, in quae praeclarissimum opus Auctoris nostri coninjecerat vel inscitia Τypographi, vel ipsius ΤHEODORIS CHOON oscitantia, cis namque Antuerpiensem editionem curavit eduxi, abstersi, expolivi, dignitati pristinae reddidi. Leges ergo commodius , doctrinam Physico- dicam accipies facilius , neque ex libro germanum sensium desiderabis. Quapropter tibi, quem hujusinodi generis libri delectant, hic habendus est; hic, bibliothecae tuae aptior, tibi in pluteis locum exornabit. Ceterum , quae de meo labore , sollertiaque tuis oculis i icio, cave putes, me iis
famam aliquam captare velle: tantum ut scias, hic etiam aves albas reperiri. Vale. D. A. D. VII. Id. Quintil. IN. Disitigod by GOrale
12쪽
CAP. I. D E Corpore, eiusque distinctione a Μente.
De Succo Pancreatico, ejusque usu.
XXIV. XXV. XXVI. XXVII. XXVIII. xXIX.
De Insensibili Transpiratione.
13쪽
LXXX. LXXXI. LYXXILLYXXm. I XXXlv. TYxXU. LXXXVI. YXXVII. LXXXVIII. I XXXIX.
De Loquela, ejusque gradibul. De Risu. De Tussi.
De Raurea M. De Incubo. De Suffocatione uter na. De sternutatione. De Singultu. De Oscitatione. De Pandiculatione. De Ructibus. De Horrore.
De Nausea Θ Vomitu. De tribus sensilsgνadibus . De Anima, ejusque passionibus. De Catalepsi De Glandula pineaD ejus sit
14쪽
CXXXII. CXXXIII. CXXXIV. CXXXV.
CXLI. CXLII. CXLIlI. CXLIV.CXLU. XLVI. CXLVII. CXLVIII. CXLIX,
De Tinnitu Auriam. De Surditate.
15쪽
De Corpora, ejussique disinctione a Mente
Timus quam celebre olim fuerit illud effatum, quod templo Delphici Apollinis insculptum conspiciebatur , videlicet Tm. ι -υ ειν , Nois sce te ipsum , quod ipsum non tantum animi, sed etiam corporis , totiusque compositi cognitionem spectare videtur . Huic itaque enfato ut satisfacere videamur, considerandum non solum quid anima , quid corpus , sed etiam quid totum compositum , id est , quid mmo sit. Hocce opus antequam aggrediamur, duo praenoscenda veniunt. Prim3, generalia Pnysices sundamenta. Secunia, Anatomiae cognitionem nonnullam ut habeamus, neces Ouid adeo sum erit: ubi enim Λnatomiam quis nou noverit, quo pacto poterit poris edin partes distinguere . & in earum sunctioqum cognitionem devenire tionem requiis requiritur itaque & Philosopbia, dc anatomia ad recte oeconomiam νι ribor 'animalem explicandam. Per.Pbilosophiam hie intelligimus non illam tantum , quα inge- suistis PAII niorum exercendorum ea I in scholis celebratur, sed etiam e spe s ka requι- rimentalem illam, euio ope omnia , saltem plurima naturae Phaeno νιιών. mena clara & evidentia redduntur: haee enim nobis suppeditat principia infallibilia, & usu rectae rationis constructa, quibus si bene utamur, omnia evidentia facile reddere poterimus. Λ Cονα
16쪽
manum non vivit, qua renuν animae
Vita in quo Mnfidat. Mors quid.
Corpus bumanum itaque spectabimus , cui mens jiincta est , id est, hominem sanum contemplabimur, omniaque phaenomena, quae in illo fieri solent: dc sic videbimus, quid sit corpus, quid meas; denique
quid conjunctio , quae inter corpus S mentem intercedit, conserat, ut ita tandem perveniamus ad totius compositi cognitionem, & nos ipsos noscere distamus. In principio etiam considerabimus.corpus humanum generaliter sumtum ut corpus, quatenus est tale, non quatenus cum mente est coniunctum: ad hoc postea , postquam plurima corporis phaenomena spectaverimus , deveniemus, ct ubi ad cerebrum deventum fuerit, tunc huic corpori mentem attribuemus: videbimusque quomodo me corpori a quo totaliter & ex omni parte differt in arcte uniatur,quomodo haec duo contraria in se mutuo agant dc patiantur a se invicem, scilicet corpus ab anima , & vicissim anima a corpore; videbimus omnes operationes & iunctiones, tam quae procedunt ab anima, quam quae a corpore; nec non illas, quae a toto composito proveniunt, id est, ab anima&corpore simul. Hae itaque corporis historia constabit, mentem ad illud, quatenus est corpus, nihil omnino conserre : corpus enim , quamvis anima ab eo recedat, manet corpus: plurimaeque acticines ad vitam corporis necessariae peraguntur sine interventu ipsius animae, ita ut corpus squalia sunt brutorum & plantarum Corpora in humanum non vivat, quatenus animae rationali est conjunctum, sed quatenus corpus illud constat ex organis tam persectis , ut suinctiones illas , quae ad vitam constituendam requiruntur, emcere valeant. Vita itaque nostra perficitur causis mechanicis Ec pland corporeis rneque opus est allegare mentem , ut corpus vivum explicemus, si modo inquiramus in causas mechanicas, in oreana varia , ex quibus corpus illud construitur: hinc vita nostra proprie loquendo non spectat ad mentem , sed ad corpus , quoniam plura alia corpora , qualia sunt
brutorum animantium, nec non plantarum , vivere animadverti mus: neque putandum, corpus humanum mori, quod mens a e r p re recedat, sed ex eo potius , quod corpuS recedat a mente , quatenus organa ejus,quae ad vitam persectam dc exactam requiruntur, vitiantur & corrumpuntur, ut mens iis amplisis uti nequeat, ad imperia sua per corpus distribuenda, iunctionesque suas peragendas . Hoc ipsum pluribus demonstratum videmus apud Cartesum in tractatu suo de possionibus, ε. erc. p. I. in hoc opere conabimur methodum eandem tenere , quam secutus fuit Philosophus noster Carisus in suo tractatu dae Homine; quam etiam alii scriptores oeconomia animalis imitari non inutile existi inmarunt , quales suerunt Nogeland , Charleton , Bνοeckhuysen , realii recentiores . Veterum methodum planil relinquimus , quoniam ea , quae nobis reliquerunt , nimis confusd & prolixe tradita sunt, ita ut Τiro qui vis, in cuius manus eorum scripta incidunt in oceanum quasi deduci videatur , in quo portum invenire nequit et omnia enim obscura & imperceptibilia Bb iis conseripta suerunt ψquod non mirum , cum non usi fuerint principiis rectae rationi insi. stentibus: ex malis principiis obseura omnia sequi necessum est : usi sunt loco philosophiae realis , verbali, quae nihil praeter verba venadidit , & suis logicis definitionibus multiplicibus res tantum obiic u
17쪽
riores reddebant , & Tironum ingenia ita quisquiliis replebant,
ut plane nullum in natura phaenomenon re in & elare explicarem- tuerint . Sed ne histe tempus terere videamur, haec potius missa faciamus , & rem , quam explicare & planam reddere nobis proposuimus, aggrediamur.
Corpus comparastir cum Horologio.
ΜEtM 3 , quam hoc in opere tenebimus, postulat, ut Ineipia- Μetbo ur smus potius a corpore adulto, quis juvenili . Cartesius au--intem, cujus methodum scilicet, ad naturam hominis explicandam , opere Oder pr satione nobis elegimus, mirabili quadam ratiocinatione, ut con- vana 1 at ex ejus parte 3. et ε. princ torum, ex primis suis initiis deduxit
hunc nostrum nascentem mundum.
Ille volitR , Mi videtur , Imitari Μagistros Poeseos , qui primo suos disti pulos docent quantitatem syllabarum postea structuram pedum , di sic porro , donec tandem deveniant ad ipsius carminis compositionem . Eodem plane modo volubi ille suos discipulos ex
principiis,ut ex minoribus ad majora, structuram hanc mundi, quam videmus dc sensibus nostris perc imus,docere: res non lactae& natae optime,ut orientes spectantur. Merito igitur aliquis quaerere posset , cur nos eandem metho- Methodum dum hic quoque non servemus, cum videamus, quod ille tam eviden- Cartesii prinistiaeκ suis primis in iis deduxerit; & ciar tam quoquc loco hominis cisti. um cur adulti, hic non primo spectemus hominem juvenilem, ut sic quoque n3 imitemur. ex primis liniis nainentem hominem explicemus Reisondemus , nobis esse sonticam causam, Ob quam eandem methodum non retiisneamus, neque etiam Possemus, quamvis vellemus eam servare, quod rationibus omni excepti e majoribus probare aggredimur. Primo : quomodo in homine infante anatomiae cognitionem habere possemus . nisi prius hominis adulti, id est , jam persecti & completi existentis, reciam & accuratam singularum partium constitutionem habeamus perspectam . . Secundo r quomodo seminis naturam, de qua hac quaestio maxima erit, quando ad generationem erimus Perventi, intelligere possemus nisi illorum hominum partium generalium constitutionem habeamus nobis peripectam, qui homines generant, imo ne gru quidem
de generatione dici posset , si hominem , insantem inspicere primo' Terti. r quomodo possemus morbos distinguere , eorumque causas reddere, nili prius rectam & completam totius compositi, jam persecti existentis , habeamus cognitionem & notitiam ; id est, nisi prius sanum noscamus hominem, omnesque iunctiones , quae in illo perfici
Homo igitur nascens nullo modo poterit intelligi, nisi homo na- ius prius fuerit intellectus. Consideramus itaque corpus hominis adulti, quatenus sanum exto Romo caul. st hoc iplum vocatur a Cartem. Machina, uti videre est in suo tus,no infans
18쪽
manum Horo Iogio comparatiar .
tractatu de homine si . a. medit. s. nec mald idem comparat eum re . rologio , quod Authomaticos suos motus habet, quod constat ex va- . riis rotulis varie constructis , & certa ratione manu artificis inter se ordinatis, quod introducto motu In his organis ac rate monstrat suas horas , menses, dies, &c. quod ipsum , si pondus, quod ipsi appensum est, & motum ejus sintellige localem , alium enim nullum cum Carteio admittimus conser vat, gravitate sua ad terram descendat, eique inhaereat, sua amplius perficere nequit, cui rotulae, reliquaque organa quiescant; scque horologium quasi mortuum di immotum jacet: ut autem idem horologium moveatur, & sua pergat, necessum est , ut pondus attollatur, quo rotularum motus contervetur, atque ita horologium rursus quasi vivum spectabitur ἰquatenus scilicet rursum horas, &c. monstrat. Hujus Horologii rotula quaevis, vel aliud aliquod organum , ubi male dispositum fuerit, vel confractum , statim horologium hocce non accurate monstrabit horas ut ante, & spectabitur tanquam aegrotum , id est , male dispositum ; quae mala dispositio si fuerit sublata unius rotulae, illico totum horologium accurate rursum monstrabit horas suas, &c. Haecce jam applicabimus ad corpus nostrum, iit comparationem, quam instituit Cartesus Inter corpus nostrum & horologium eddamus vero similiorem & paut A clariorem. Uti Horologium constabat ex variis organis , rotulis ,& similibus varie dispositis r sic corpus nostrum componitur ex variis organis , vario ordine & situ dispositis; quales sunt musculi, nervi, omniaque ossa; accedit sanguis, ex quo depromuntur spiritus animales , qui varios in corpore nostro excitant motus eodem modo, ac pondus horo log i motum conservat. Horologium bene fabrefactum demonstrabat praecise horas,&c. sic etiam corpus humanum sanum, bene dispositum existen ς, varias edit functiones pro varietate partium r sic ventriculus ope sermenti concoquit cibos assumtos. Intestina , motu peristallico , propellunt excrementa versus
In corde, sanguinis massa ebullit & fermentatur; dc similes sunt
Alimentum, quod a Samium suit, & sermenti ope in chylum mutatum , ex quo spiritus & sanguis, omnesque partes nostri corporis
Hoc ipsum sese habet, ut pondus horologio appensum, nisi novum alimentum substituatur in concocti locum I tunc novus chylus enim ad sanguinem non propellitur, nec novi spiritus generantur; parteseque non amplius nutriuntur, musculi non moventur , ac proinde corpus immotum instar cadaveris jacet eodem modo , ac horologium non monstrabat horas: cum pondus ad terram descenderit o-tularum motus cessare tunc debet, & horologium non amplius horas monstrare potest ; sic etiam nisi novum alimentum substituatur, corporis sunctiones cessare debent. Vidimus etiam , si hujus horologii rotula quaevis esset male disposta , totum inde horologium pati debere. Sic etiam ventriculo male disposito, intellige sermentum ejus
19쪽
aut sanguinis masi 1 turbata existente, totum inde patitur composi-tnm , oeconomiae animalis status turbatur ἔ dc cum primum Λrti sex rotulam rectJ d sposuerit, statim horologium persecto & accurate rursus monstrabit horas . Sic etiam cum primum Medicus medicamenta ventriculi sermentum male dispositum corrigentia , massam sanguinis turbatam restituentia adhibeat, & iis aliquando proficiat ; statim tota ceconomia animalis inde commodum percipit, functiones omnes rursum rite & legitime peraguntur, & homo in pri- sinam sanitatem reti itutus dicitur . Cogitemus nunc, quam copiosissimis organis corpus constet, imo Innumerabili numero horologium antecellit : hinc etiam est , quod eorpus nostrum tam variis obnoxium sit malis , affectibusque, cum minima pars assecta & male dispotita valeat totam animalem oeconomiam turbare . Et ut in jure , minima circumstantia variatius; sic etiam hic. in oeconomia nostra animali , minimi organi laesio statim ipsam turbare & nonnunquam laedere animadvertirer .
Et ut ordine progrediamur, initium faciemus ab ore, considerando cibum in ipso masticari dentibus ; cujus masticationis usus in eo praecipud consistit, quod qub corpora ma is dividuntur , eo illa habere majorem superficiem , & per consequens, ad dividendum , aptiora reddi, ut physica generalis hoc satis & aperid docet. Nam
Cartesus Princistior . part tertia, Io. docet: corόora quo magis diis viduntur, eὸ maiorem acquirunt ratione suae motis superficiem ; quo maiorem obtinent superficiem , eo magis exponuntur motibus oeaci ionibus aliorum corporum circumpositorum , Θ in ea agentium pae proinde illa magis o celerius diutiusque mota, magis dividuntur
Nunc quo alimenta assumta magis dividuntur, eo sermentatio &concoctio eorum intra ventriculum fit levior & brevior : hoe ipsum experimur in hominibus voracibus, & nimis cito & avide cibum ingurgitantibus , hi magnos bolos devorando , postea conqueruntur de ventriculi dolore, quod non mirum videbitur illi, qui nobiscum animadvertat, alimenta hic minus esse masticata& minus di vita , hine sermentum ventriculi diutius,& majori cum efficacia in alimenta agere debet , priusquam in legitimum chylum & cruorem conis vertantur. Certum igitur manet, quo alimenta assumta magis suerunt divisa , eo iaciliorem debere esse concoctionem; contrariorum hie sunt contraria, & eorum contraria est ratio. secunda Alimentorum Didim fit ope sermenti in ventriculo haerentis; de qua re postea erimus acturi, ubi de coctione & fermenta-tatione ventriculi dicturi sumus : haec secunda divisio priori est subtilior . Tertia Divis Atimentorum est subtilissima, quae ope fermentationis fit in corde . Tandem omnium subtilissima potest diei separatio spirituum animalium a reliqua massa sanguinea .
Corpus eo stare ex infiitis organis.
divisio quibus in quibus partibus
20쪽
Alastieationis consideratio. sativae usus.
SHivae origo veteribus tuis cognita
ΙN Masticatione ciborum assumtorum occurrit considerabilis san-PAE permixtio: hac qui carent, vix possitnt cibos deglutire, quod propter rationes experimentum satis compertum est Saliva enim cibos aquositate tu 1 de luit, & vias, quas transire 4ebent, lubricas reddit, pro faciliori descensu alimentorum versi s ven triculum .sMivae hujus originem, antequam v Ires ejus expendamus, primo intuebimur; postmodum in dotem & naturam. Veteres sere omnes in ea erant opinione, quod saliva omnis ex ventriculo ad os assii at, ex eoque proveniat . Cartems , qui alias lovgissime ab ipsis in suis scriptis recedit, hac in parte tamen cum vete ribus consentire videtur uti legere est in tractatu suo de homine sir r. Careem hoc facile condonaverimus, cum non fuerit exactus Anatomicus, nec Medicus, sed tantum Philosophus . Sed reliqui Medici quotidie praxi exercentes, non tam facild hac in parte sunt ex cu fandi , cum hujus rei falsi talem in praxi non tanti m , sed etiam ratione potiunt assequi. L orge aliter nobiscum sim tithac de re in suis notis , quas dedit ad tractatum de homine Carte- , vide notam F. II. Praedicti. Statu us enim cum ipso, salivam maxima ex parte provenire ex vasis lymphaticis in ore terminatis,fati vatibus dictis, quae infinitos surculos mittunt per totum palati decursum , intra dentes, aliasque oris partes internas sitas. Haec Vasa salivatia ortum Tuum habent a glandulis parotidibus post aurem si is . Ex iis enim infinitis glandulis conglomeratis infinita minima vascula lymphatica oriuntur , quae concurrendo constituunt ductum aliquem patentiorem , ductum salivalem dictum , , duplicem per utramque maxillam in seriorem excurrentem ad os pin quo rvrsiis in infinitos dividundur ramulos hinc inde lese dis perin
Hi Dinus salitateι valde conspicui sunt in eapite Vitulino, cujus os continuo copiosissima repletum conspicitur saliva, ex eo quod multo sero scateant, Viduli hinc ductus salivales in iis sunt patentiores, crassiores, majoreS. Glandulae autem illae parotides, aliaeque, serum, seu lympham accipiunt a sanguine: nam quivis acinus, seu glandula, sua habet vasa sanguifera; scilicet arteriolam, venuiam, uer Diaum , dc vas IImphaticum excretorium . Arterisae sanguinem Iympha impraegnatum eo deserunt , dc tunc intra glandulam serum a languine separatur, Ope pororum certorum in glandulis exissentium , atque ita serum a fanguine fit tratur; residuum sanguinis per venulas revertitur ad reliquam massam sanguineam . Serum , seu ompha strata per ductus lymphaticos ad ductus 1al vales majores desertur, ut excernatur.