Rerum a Societate Iesu in Oriente gestarum volumen, continens historiam, iucundam lectu omnibus christianis, ... Nunc pluribus vltra omnes editiones priores locupletatum, vt sequens pagella demonstrat

511쪽

τehementius imminuta, 'se ex oneraria ipsius in tam discili, ac diuturna mensium quindecim nauigatione virisexagintaperierat, o ad Antilias i loco nometa)multisubstiterant, multi etiam laboribuspericulis,

fatigati, mutato consilio in Lusiitaniam inde reuerterat; cum super et vectorum onautam vix quod in unam satis esset onerariam in quibus tamen ip si oeminae quintaque 2 viginti, imbeti cum puerorum grege numerab se iuro redactis in unum omnibus, captum iter unica naui peragere instituit ;soluitque feria quarta, octauo Idus Septembris. Porro e Societate nostra totidem alijs fere tempestate disiiectis, de quibus nihil dum certi compertueno quattuordecim aderant, Patres duo, Petrus 1 ias, o Franciscus Casti iussuodecim Fratres, sifonfisi Fem

linandus, Gassar Gois, Andreas nis, Ioannes Alvares, Petrus Divi,alter eodem, quo Sacerdos nomine, Ferdinandus alvares , ct ex nouitiorum ' umero; Michael Tarraconensis, Franciscus Paulus, Petrim Ferdinandus,

Sebastianus Lopes, Didacus Ferdinandum, Didacusque Curvassius. Dies octo in altumOceanum prostero flatu prouecti; naues quini solis iam occidente con ciunt, quaru erant Gallica quattuor, una Anglica. Eae, di, mulato in noctem 1 construo, conuersiis deinde repente proris, vento fecundo nauem nostram insequuntur. Id

vi animaduertit Aloistius, ratus id quod eras ct hostes esse, ct haereticos; aduocatastatim concione, socios nauales ad praelium acriter ineundum hortatur, mo

tem h ut Christianos deceret, s Catholica religione fomliter obeundam. deinde arma expediri, culcitras locis opportunis praetendis xorum vim congerisulphurei pu veris cados promi celeriter imperat: di Ostis denique

ad pugnat lationibus peccata rite confessus est ipsi, O

512쪽

ceteri, quibus ea nocte confitendi statium datum est. τρο rem inalbe siente ἰ iam die, rostrata hostium nauis ex ea

rum genere, quos Galeones appellant, ad nostra appropinquauerat, amplior ct eminetior multo; duabusi tor mentorumsignificationibus, de more, i serata Lusit nis relusiubmitti. in illi nequaquamparerent; tum ho- fles facto ter in onerariam impetu, quinque ex eorum

numero occiduntseptemdecim, eos h fere omnes in crortibus vulnerant, sic,*t funibus, ne caderent,altera manu

apprehensis, non ni . altera decertareposent. Et quamquam haeretici e superiore admodum loco pugnabant; haud tamen incruentum eis fuit certamen: siquidem ct initio dimicationis homines fere vigintianusire, vulneratis praeterea circiter undecim ct deinceps tribus bombarda ictibus iasigraui me unt, quorum uno diffractus malus 9 velaprostrata; altero perforatum carina latus non ne magno eorum discrimine aquas accepit; tertio

disieoti decem simul baretici: qua tametsi erant omnia

non leuia incommoda, nihil tamen hostes aeque pertur bauit ac vela deiecta,prorsus ut de se actum iam arbitrarentur. Tum vero ex ipsa desseratione omnibus connixi viribus,quartum iam nostros inuadunt, ct minore quam putauerant negotio superant. decem quippe non amplius propugnatores erant relicti, quorum quinque in prora collocati rimo impetu cecidere.Itaspatefacto iam asitu, haeretici ad sexaginta vi maxima irrumpunt, quos albistus,cum dura ferreas glandes alteram accepisset in pectore, alteram in crure, quamquam exhaustis iam corporis viribus, magno tamen animo constituit opperiri;

gladiol, sescuto nunquam abiecto, ad extremum vis Diritum dimicauit egregie. Eius morte a reliquis deditio facta. qua tamen ad mitiganda hostiu crudelitatem mi

513쪽

rime valuit. nam diabolicis iustis furii obuios quo

obtruncant: sui , ignari quis uset, nudatum, item aliorum corpora,multis adhucstirantibus, in undaspro 'iiciunt. Versus deinde in Sanctorum reliquias, ct sacris imagines furor quarum erat ingens in ea naui numeru vis haretici Catholicis per vim extorquere, trahere per tabulata, calcare pedibus,in ignem denis gratulabun di conjcere: simul, ore impurissimo, in Sanctos quorum erant illa reliquiae, bla sthemias euomentes,quas horret animuscribere. quin etiam, repertas vigesimo post die tuas duas,altera acratissima Virginis, Hieram angeli, elatas in publicum, acrilegis regere manibus, caput Angeliper Iudibrium tota naui circumferentes. Tertisio trigesimum vagati diem, capto etiam Aggarbiensi nauigio, praedam exposuere flamo ad Oruium omontorium ora Callaica. Cl. ip positus erat Ioannes Cada- vilius haereticus vehemens, ct Ecclesiasticorum ordinum

inimicus acerrimus. rostitata vehebatur eadem, qui Iacobus ante Soria enatium Acebedium,ct comites cepserat θ occiderat. In flosium vero praefectum incidere Caluiniani, cum ab insula Gomera, eam depopulati, seo uigsent. atque is fuit Alos, o Lusitanorum obitus. cu us de fortitudine, virtuten ater noster ita multa commemorat; utpro certo habendumsit, animam eius in criIeste domiciliam commigrasse. Nunc venta 3 ad n 'ae Societatis homines, quod maxime nobis propositum est. Ii,cum hostes infesti aduentarent, a media nocte ad

Iucem inque expiandis per Cos ionem criminibus quisque suis vacarunt. Deinde tabulata subire iugi, non nisi

commissopraelio ascenderunt ad animandos milites, cibo recreandos, ct curanda vulnera. Sed quo rempore

facta est deditio, insiumma naui prater Castrium exst v bat

514쪽

' bat eorum nemo: nam, is paulo ante ad excipiendam τηius e gubernatoribu3 Confestonem ascendera ad insaprorae turrim ex vulnere agentis animam. In eo munere, occupatum, haeretici vulneribus quam plurimis punctim fims confodiunt, ira maxima perciti, nimirum eo φEcclesia1acramenta ministrantem ossenderant. Nam in ceteros no adeo saeuiere, in Cortu vero certatim omnes. Sub idem tempus Petrus Dias, qui ad eam usique horam Consegionibus eorum qui sub tabulatis erant,operam dederat, atque hilari semper ac sereno vultu animauerat ceteros, Ga stare Goe sequente, in apertum prodin. Vt primum apparuere, utrunque Caluiniani confestim Osecidunt : necpuero quidem aetatis admodum tenerae pamcunt, qui a Petro aegre sese diuelli patiebatur. sis hoc maxime modo tres ijprimo congressu caesio nudati, dej-ciuntur in mare. Tum undecim reliqui, sedato iam pauli ster tumultu sese inuicem plenis pietatesermonibus a hortati, ultro in editiora nauis euadussi: nec modo, I tendi caussa, in ceteram turbam sese non insierunt; sed etiam in unum, dedita opera, conglobati omnes, aperte profitentur secteiusdem esse religionis, cuius tres modo perempti,ctaeque patratos ad mortem communis Domi ni gratia siubeundam. Quos, circumfusi confestim har tici, dictisfactisheo die toto contumeliose, ac petulanter illudere ac diuexare non demunt, cum illi re stondorent nihil, misi siquid ad honorem Dei, vel ad dignitate , i Ecclesia Catholica pertineret. Vbi nox adfuit, manus ad terga religantur insontibus: atque inter vinciedum, accidit ut Michael Tarraconeses e vulneribus qua in bra chi's principio acceperat, ingemisce t. uuae res tantum abfuit, ut ad misericordiapemoueret haereticos; ut etiaarreptufurenter bomin multa ingerentes probra, e n

515쪽

uipraecipitauerint; o, ne incomitatus abiret, Francisia quos Paulu ηψm is erat proximus eode impetu detum bauerint. Ceteri omnes, vinclis ut dicebamus iniectis, in stoisj cubicultet detruduntur: adhibitis, custodibus totam eam noctem partem hinsequentis diei, prope per inedia transigunt: cum intereouper alios ali, ad ostium adrisent carceris modo lata, modo tristia nutiantes: quidam etiam truci obtutu, strictis minacitergladijssiem rent: Papista, Latrones, ecquis erit aliquado qui vitam vobis eripiat' ct alia elusemodi. Interea nostri, quos tura prosticientes, magno animo sese ad extrema quas

parauerant: nec eos fefellit opinio. Nam educti e camcersidamnantur capitu.Iamgparabantur laquei visuspenderentur singuli e maximo nauis mala; cum Praefectus, maioris praedaste, i eosputare pecuniam, ad templum in Brasilia exaedificandusecu attulisseaem in praesentia distulit; sed eorum comperta denissi inopia, Petro Dia, Diocos Caruallio ibidem relictis septem reliquos

in rostrata ex oneraria transferunt.Hic eos haeretici de

nuo circumsistere; nec solum in tres nostros,versi etia . in Romanu Pontificem Christi Vicarin, in Ecclesiasticos ritu in Sanctos eors que venerationem, denique in Sacramentum ipsi/m altaris, contumeliosa atque impia verbano ferre. ad qua cum illi fortiter admodum respoderent, cadebantur pugnis,alapis, stequentibus, defensores Catholicastiit quin etiam exquirebatur diligenter in Ammis capitum verticibus, sacrae quas appellant corona, quarum haeretici si quas inuenerant, has vero iterum iterunt singuli tundere; imul iurgijs ct -- ledictis in eo de invehi cse ali's multis,tum illis praesertim,

Canes, fures,Veteratores ,per vos flat quo minus colliret

uers mortales ais consentiant; sublatisi disicordi

'a ac

516쪽

ac tumultibus, tranquilla omnes pace, ais otio per i mur. Vestro scelerenon modo Germania, ct Gallia, vetarum etiam Bra ilia, at 1 adeo toto terrarum orbe auadoctrina diffunditur. Erat e nouitiorum numero Petrus Ferdinandus, faber lignariud. omnium recentisimus ille quidem ista apprime humilis o magna virtute vir. Is, initio deditionis, pileo talaris tunica exutus ab hostibus; ne deinde fallente vestitu pro seculari haberetur, O prae clarum pro CHRISTO moriendi occasionem amitteret; aggregabat se ad fratres idetidem, vultu oculis1 ad modestia religionisi significationem ita copositis, ut vel ex eo satis intelligerent haretici, hominem esse de nostris.

Muo etiam vehementius irritati aput eius arreptum, V iras manu subrigere,colaphispetere, digitis oculos aperire alpebrasi distendere,paxillos demus menso subdore, ne vultu demitteret. ad haec, illum contumesise inresesire eiusmodi; Canis,attolle faciem ; rontem exporrige. quae ille nimirum excipiebat tanta non silum animi aequitate,sed etiam oris hilaritate, ut eo bono se indignu ex stimans,conuersiim ad Deum,diceret: uno meo mihi inserito hoc tribuis,ut pro te patiar, Domine ' Per hancsimul

procacitatem ait suitiam haeretici cum sese miseeri diutius oblectassent, ali' demum alio varios in usus digre isunt; statiums si atribus datum ad in lammandos mutuis cohortationibus animos, vir est recolligendas quo in genere Petri maxime Ferdinandi, eius quem modo dixi caritas ac virtus enitui cum in sim laus congressus,laetissimosemper vultu,ceteros ad constantiam, ac fidem acecenderet, algad agnosendum insignem hunc in se Dei beneficetiam,multis rationibus excitaret. Cuiusmodisimmonibus dum si inuicem confirmant fratres, magnarusesu circumuenit eos hareticorum manus. Instituitur de

517쪽

rigissest fuerit. Oppugnabant haereticisupplicationes O

reces, quibus auxilium a Sanctis more Catholico expo-siimus. qua in dissutatione acrior coortus quidam ex ijs, Nonne, inquit,cerniris, in nosti apotestate vos esse captinos' quin vos igitur Maria virgo, Sanctis, implorandam ormatis, e manibus nostris eripiunt ' cui patres: Si expediat nos essesuperstites , Sacrat ima Visego Sanctique, o vitam nobis a Domino, ct libertatem obtineant utique: sed quia praestat emori,iccirco non impetrarit. Haec is alia id genim restondebantDtres quae t Ii cumferre nonpossent,amentes iracula,ctrabie, comstulabant ora sibinde nostrorum: quiis etiam quo da s phons Ferdinari responsio permotus unus ex ijs, furens ob id ipsum, inquit, quὸd ita dixisti,peribis. cui siphon , utpote Prominister: Non silus ego, sita omnes plane mori paratisiumus. Atqui exstectate ait hareticus Molosi chnes, caput egomet vobis praecidam, voti meam Menirem in mareprojciam. Hac altercatione in coenam PFque ducta, disicedunt haeretici :fatres vero tempus nacti .vursis molestia vacuum, de integro adhortari se mutuo; diuina opem in tali tantos flutis aeternae disicrimine expetere; Christi morte cruciatibus, memoria repetendis, fies adperseuerantiam, athfortitudinem incitare; Deo denis pro tam praeclara sibi oblata bene moriendi occas

one gratias agere. Interea haeretici expleto epulis ventre,

animi quos feritate extremo supplicio nostroru exsaturare constitvulmec mora singulos octoni denive circumstan exutosi tunicis, quanta maxima vi, quampossunt Iongi fine a nauibus, eiaculantur in pelagus. Ac Petrus quidem Ferdinandus, ct Ioannes fluares, natandi minime periti Iuctibus hauriutur ilico; ceteri quin& um

518쪽

ivi Ioram diuinitus congregati,diu Mesustento postre mum is sibi dicentes inuicem, ac veritam inter sed

lictorumpetentes.Didacus vero Ferdinandus,quem acu Sebastiano Lope qui deindesuperstites ambo fuere)sub nocte haeretici quidam quasi diuino iussu, cibo potuis

refecerant, validus viribus,cuissem,quia e repentinapi uia venti quieuerant, tardius euntem assequutus, ct ne scio quo pacto in unam ramum acceptus, diuinae consilio proludentia mansit incolumis. Luctantur cum fluctibus reliqui,et quamquam in summa dii cultate ac defatig time,s stolico Symbolo,precibus1 fundendis ad Deu, seste contrastiritales nequitias comm ire non demunt. iami nox erat media, cum Alphonse Ferdinando in verba praeunte, certos e quinquagesimo psalmo versiculas decantare caeperunt, at s illum praestertim Tibisti peccavi,oc. rum Iasitudine tandem victus, ct aquarum vi obrutus Alphonsus extinguitur,stectata probitate,ac religione vir, cuius praecipuerobur animi, ae virtus in haeret

cis modo refutandis Auxerat. nc aute eo consilio e Lusitania secum abduxerat Ateberius , viphilosophiam,cui

magna cu laude vacaverat, in Brasilica prouincia pro steretur.Alphonsi ecum smoxa ESVM inuocans, Andreas nis, postremus omnisi Ferdinadusae res mese .gitur. Tum Sebastianus Lopes in mari medio, noctei tempesta, densis tenebris, imbre maximo derelictus, elatatum sorte quadam in classe lumen eminus intuens, mille circiter, o quingentorum passuum interuallo distantes consequitur naue quarum ad unam temλ alteram a cedens,ct ut admitteretur suppliciterpostulans, cum

519쪽

ora mitior, tum Sebastiani aerumna, tum etiam fortasse ab se deferta vera fidei, religionish recordatione commotus, excepit hominem: penulat contectum, ac furtim in nanem imposilium, commentis quibusdam hostium furori,

at chimmanitati subtraxit. Duos autem illos qui in Lusitanica naui relictifuerant,eode enere mortis, eadem animi magnitudine defunctos accepimus. Porro nobis haec omnia Sebastianus ipsemet Lopes exposuit. nos totam rei gesta sieriem his cosignatam litteris eidem Sebastianor cognoscendam ostendimus: cuius ille narrationis verita rem ac fidemsuo rusus testimonio comprobauit.Quo etiam studiosius fecimus, ut hanc ad vos mitteremus episto-Iam, rati eo vobis gratiorem futuram, quo certiora perferret. Quod reliquum est,uestris omnium sacrisci, precibusque, nos etiam atque etiam Domino commendari percupimus. Vt sepone I. Idus Decembris IIII.