장음표시 사용
231쪽
DE OrpI cIO CIVIS Quia etiam sanitas, ac firmitas interna civita-om is ge' uim ex Nion civIUri u provenit, quae quoctionet e curatior fuerat, eo m ijore cum esse acta vis im-PyNς-ν erit per universum sese civitatis corpus dispen-
sit igitur Summis imperantibus in zumbit Providere, ne in civitate factiones orian rur Σ); neve quidam cives inter se peculiaribus pactis 1
connectantur neve omnes aut aliqui ab ullo alio, sive intra , sive extra civitatem constituto , sub quocunque obtentu sacro Z aut profano magis
diis noMAsius in di de iussici lenti tribuni sacerdotes illi etia
sios censura morum 7O2. Nata DE. M. Collegia solvenda exemptri Ro- Q Simmortim imparansium exem mani rum , qui ea ad crimina X-elii Memi rabilis hac de re o traordinaria retulerun t. it. D. a
hum a suis locum Lita por 587. iis immixta si velit quae ab
IDEM ipso impreant eis salute reipubli- , XII. Machia vellus piovit, te per remedia extraordinaria factiones ad aemulationem prome runt avertendae. Vid. FonsTNRRre idque praxis in Aristocratiis ad Tacit . II annaI. p. 347 sq. probat. Principibus item placuit Bog ERUM οι ad II II 6ιeνι. dudum Diuida S impera Sed quia Ι . D . . p. 43. CONRiNG ad saetiis ex factionibus in sediti ires Misebin neu Irinc. c. 2 3. 4. e S.IM-ci bella civilia est lapsus magis uors Stast Raetiis. V. 4. REUER. 1la et Livii ju:li umqv. 9. Fictiones C, Petuitaribus pactis J Iis c. Di sic so a pluribus populis magis exi quae a Publicam Pacem perturri auum bella Oxιο- . fame moro bandam aut ad quidquam tinae lin-rio quom bella extuis . fame mor bandam aut ad quidquam a illae lin-kius, quaequa alia in Deum iras. -- perantis potestati detrahendum δε- ei nisItia ultima a rum publicorum εν- ciunt. CARM CH.
232쪽
stis dependeant, quam a legitimo suo Principe ct in nemine plus sibi praelidii, quam in eodem
J. N. S . . o. g. r. Denique cum status civitatum inter se sit pax, m ω satis infides summorum Imperantium est cura tali es
tur a), omnia, quae ad vim repellandam requiruntur, mature parentur , munita loca, ar ma milites, rerum gerendarum nervus, pecunia. Ultro autem, etiam posina justa belli causa, nemo lacessendus, nil tutissima arriserit o casio,
ni obtentu in civitatibus, ubi
pontificiorum vigent placita , imperantium jura multis modis cir
cumscribuntur, temnuntlir, elu
duntur et non una, sed duplex adesse victetur potestas summa, cives ira robus sacris nori tantum sed multis aliis quae 3 e trauit Π ad sacra detrahuntur, ab alio, qu imsiimmo inperant , clepe irint. Pici rhitrio itaque cleri ut hae excitari poterunt di tranquilli as rei Publicae non ab solii te est in imperantium potestate. Silperiora se- eula multis exemplis id c firmarunt. 4rincipum interfuit artes politicas excogitare quas gliscent pol tificis Romani potentiae P- ponerentis ad muniendam majestato a suam adhiberent. TREUER.
β. XlII. Ultimum officium speciale
est, alore militem eum exercitare,
duces peri: os ei prae More; idque
empore pacis, priusqtiam Hannibal sit arare portas. Distinguendum vero est inter Resnublicas. quae gloriam hellicam pro scopo habent, quae divitias ex commerciis quaerunt. Resertiumque, an populus sua natura sit Irtius, tunc enim potius peritiae arm δε-
belli requisita . Pecuniam . com
mentum arma , optime ipsius V. alii. 6 litiumvir. OTTO.
men his sunt c,pubi ae I tioie sini, Decialis , quem qua -qo sibi praefixit. tu aepe a peritia armorum alienus: et ratione interni statas qui non permittit, ut peritia armorum excola tur vel saltem indicat, non adeo est necessariam: a ratione indolis nationis, que nimio impetu jam in arma fertur, cuia ne stimulus eam ob caussam non erit addendus. Suadendum quoque Principi, ne in sola armorum peritia civium & reipublicae salutem conis loci t solaque militum copia de lectetur, quo militari pruritu saepe invidia vicinorum excitatur, odia coiitrahuntur, opificiorum frequentia Qubartas impe litur comn ercia destruuntur. Egregie id edocuit OLEs ARTH Eta dia
233쪽
casio, conditio civitatis commoda id ferati Eundem quoque ob finem consilia .molitiones
vicinorum accurate exploranda S observanda sunt; nec non amicitiae, faedera prudenter Contrahenda.
234쪽
te Legibus civilibus in specie.
I. Leges Civiles quid. II. Civiles dicta, vel respectu auctoritatis, Glori
III. ylιri ratisret dant vim S espcaciam, IU. Adjecta sanctione poenali, V. - actione,
VI. facta a pikatione X explicatione VII. Actionibus in se iseris, dant formam: UlII. Obligantque in conscientia. IX. peculiaria vi perantis quo A te obligendi ad actiones . in proprias MeaecuIionem a-
is Pici ENDUM quoque jam restat b de par 1. tibus Summi Imperii in specie quae it - im Ci
ca eas peculiariter observanda Occurrunt. Ubi scii , iis,.
I. Leges naturales a civilibus jus naturae lassicere vuletur Redili erunt origine . promulgatione . uspii blicis tum qui natura hu-sundamento hjec attritiu mana post lapsim ei infirnia et utatis se juris civilis lint unda quia illa . etiamsi recta , multam mentum adeo ut, qui aliter, rudentiae nostrae omittit tum quam ex son e naturae jus hau quia malitia humana . non nisi adisriunt, non tam iuuitiae . quam ii dita sanctione poenali supplitigandi tradis vias auctore Cies clorum metu Pro Posito, dire narirone I da I. L. 6 des m. a L. Potest GHinc pleraeque leges Mo-2 me holismus in XII Tubb. saicae sunt positivae, aliarum ηο undum attiram , quae norma gentium scit , secul:dum gemum
235쪽
primum locum oecupant LEGE ClVi LED, quae sunt decreta summi Imperant ita civilis per quae
civibus injungitur , quid in . vita civili facere, quidve omittere debeant c).
I. N. F G. l. VIII. c. I. f. I.
II. 3 ges CI- viles illae Telocetuarii et orit Vs alitere specti originis.
Dicuntur autem - L pes Civile duplici potissimum respestu, Vel RESPECTU AUCTORITATI , velo IGIMs. Priori sensu leges civile voeari possunt Omnes leges, ju Ita quas in foro civilicius reddi.
tis iubendo, prohibendo, per ideo Im errans miri oecoratii veImittendo , omnia inflexerunt a ci circa leges Divinas ohligantes, vel vim utilitatem I p. D. se mitteris . I TlUS. quo se ii si non tale, alius e ce stiua omittera δειεaut J. cinit . at 3 M 93. Utiliras pro Leges Civiles sunt remeditam symitissi insiεν ' eqti est. 3 Pa tiae immara . cujus occasione suntici sic ii que, quanta sit necessi e natae, adeoque honum sunt existas uris civilis' hoc eqim subla tranrdinarium, homini corruptoto cinifices , in infinitis illic qua D conveniens. TREUER. II. Letes aliae civiles sunt, rati ν re auctoritatis, aliae , ratione ιν strentia 'st illas pertinent, quae iaipso lictato rectae rationis habent sit his nos visebunt s. x pio ut sim lamentum, sed a Summo Im- Iubi t Te Nelm.3s, in cujusquo era Perio repetuae οὐ comprobatie tiam vel milium contrarius, laturi malus robur a Ceyerunt, . . Prie-stini. Guibus et olla contemnandum p. stationes in contractibus iuris gen- sapor vincularive .it,aomo judicio. tium . coercitiones delictorem. stiis sietiam ciniιnii, vitaeoua commi Cicero II l. da Ost Ir id vocat ius nis . ait Cicero pro G . c. 25. Ο Ο civile , ductum a natura . ex opti ch ἰέ uisu um quoquo iam σε res naturae N aritatis ex NIA. et fui J. Inil olemis varietatem Leo I vero . pro lorissatoris S rbitrio, ri Civilium quam iretor res quam maxime indifferente de-I. . b a tangit, add. d. I. VIII. terminant, nec uri natura ad- c. I. . . supra ad I. I. ia. vertantur, qua in vis ex eo deduci 3Η. ι i . ex pricavimus. non possis t. v. c. lex vetustissim , II nc loco exponendum, quoi cum de bove aratore non mactando tmoderantio potestas citissatoria Spartanorum, de arba non alem in aetiim sit edurenda, ubi iliud clari Atheniensium, ut piscium e Iiq iidiim nihil osse Imperantem ditores starent in soro Romuli. inbero vel pri nibere, quod a vo- qua tem tum latronis negavit. rnuuin quotidie caere Pro Rerat,
Dim is . V in tanta Rerum rublica. x uni iecim tu linein varietate, quid honum aequum , ut usi ejus, Pr anniat subiti torum non depende. at hinc citestas Lee uatoria ian. tu in cis illi Circa actiones ala ἀ- ιαν iasit Gyibitis hae mitem a le-Quod Praetori aut legata nihil inprovincia leuit emere, nisi mancipitim in demortui locum . Cicer IU. Verri s. Senatori navem pdbus Divinas vel praecipuimur aut maritimam non alore, nec aedis. probibeatur , vel permittuntur, care, quae Plus quam trecenra-
236쪽
tur, undecunque demum illae originem suam trahant. Posteriori sensu leges civiles dicuntur, quae primo a voluntate Summi Imperii civilis profectae sunt, atque circa ea versantur , quae jure natuli ac divino definita non sunt, sed ad peculiaremini litatem singularum civitatum fuciunt. dict. . .
Claterum uti legibus d civilibus nihil est san L. 4ihitu
Ciendum, quod non AD OMMODUM RE 1 PUnia cni δὲ ad
hoc jus Theophilus ad . . Inst. re sepho contra Asian. 2.
Cat. Iocata P tit . utii Dc circumsci ibitur eiusque utilitati con-Hie Xenophon e innublicamin cedaemoniorum admiratur. s.cis
Lucurgus cor . triarias multas leges mutatur, Hierariue
tali es 43 idem utique cessantes serendo P. Cis, cit, ut elus patria
ceteris elicitate . θ stare'. OTTO.
f. III. Facile est edistati r: huc, iuri naturae vim imitertini; quia id civitati convenit, di facere L dein
rabiles appellavit; quia nulla Societas loges hahere potest perpetuas. Tertullianus soloe. M 4. 4nt,quciniam e naurat s να- Ninno F vo experimen A. illuminan nas non determ Hat ab a litortibus tenebras aut ouitalis . rotam i autem Hobhesius a Cive g. Iam veterein F Aquaruntam eam si Io quod a te legem civilem nivam nouis Principalium reserψιον tim hi iustum esse putat, imperisseti νΠur, ναxcatis E Gestitia Non om posse definire, miti si sur- ne vanissimas Pagia De. &c tum homicidium & adulterium: Ob quasvis vero utilitate lex non id quod ex salsa hypothesi fluxit, debet mutari; quia vix mutantio quasi ante i ita res init proprium tantum consequimur boni, quan fuerit, sed cuilibet in quaelibet po-t Um nocet consuetudo non paren testas vid. O. Q. VIlI. . . f. Hi, novitas perturbat. inristot et Gribnerum δε ανιλα- II. ait. 3. Unde Charondas an pud Laeonas licensia. a N m ma-Ait , ut auebi raestis abrogandae is probo . quod ait leges civi espuitur laqueo insertum haberet, uri naturali repugnare non pomer Dios sic. XII. 7. s pariter ac multa enim talium exempla r quaevis lupata cuivis equo non ius dedit II. . . . I. c. 4. . conveniunt, ita quod uni civitati . e sto. 9 33. III. c. 23. f. s. Conducit, alteri aliquando nocet. Haud ergo subditos obljg nt leges Sic Athenis naucleris, qui rumo stuliae iniustae, illicitum iubentum inveherent immunitas porto tes, ut lex Cabadis, Persarum Rerii erat concedenda , ne cives in gis apud Procopium, aliaeque suo pia , in solo tenui, Obt, rarent: pra ait I. e. z. I. relatae. Be- Contra Alexandriae id ridiculum ne Cicero IlI. P. II. Quod suis t. in the tris peregrinis statuta eisiti, non idem conιinuo νηιι in orat misericordiae ara spari e suos autem eontium, irim ciuiis es.
237쪽
reseratur ita cum vita civilis decori S tranquillitati maxime expediat, legem naturalem a civibu probe observari, hinc Summis Imperantibus incumbit, isti vim atque Teaciam legis civilis impertiri e). Nam apud plurimos mortalium tanta deprehenditur malitia, ut neque manifesta legis Naturalis utilesas, neque metus divini Numinis ei reprimendae sussciat. Quo igitur utcunque vitae civilis honestas f servari queat, Sum niti Imperium filacre potest, legibus naturalibus vim le- sum civilium tribuendo. I. N. S. G. l. VIII. c. I. f. I.
viii o , serventur, c. I. I. quod sit
paenali eas muniat 4. . . media coactiva, quibus refractari ad caci elidum ossicium ad ui queant, introducat, . . b. ac Prava con- subtudine sorte obliteratas in usum
2. Ilutare autem illum istas eges non posse ex indole Imperil Divini acile liquet, hinc Leges Civiles. Jur Naturali contrariae
irritae sunt, quo loco tamen cavendum, ne apparens mutatio vel contrarietas, dum Imperans statum lem ex Naturalis praerapponebat, justis ex causis quan- tique mutat, adeoque efficit, ne Jur Naturali locus sit, nobis im-aionat Ilobbesius inepte conten .dit i Legem Civilem Naturali 'on osse repugnare , et Imperame, pos , defiti iri quid sit sur- tum , homicidium . adulterium aut
esse praecepta Civilia. ante Leges Civiles nihil justum suisse
quos errores Auctor refellit . VIII. . . . . 3 . . t TiUs. . Imparii i J. Nec repugnat lici jur iraturae , quod duplicein obligationem susti .iere potest ni mirum naturalem civilem: praecepto iugis praeceptum Observationis in civitate addi potest.
Nam ci civitati per omnia convenit: et leges civiles maximam partem exinde oriuntur: a voluntas principis voluntati naturae atque Dei innixa si eo firmior subsistet honestatis ratio in republica ma)or habebitur. Non tamen scilius uris naturae Praecepta susicerent ci ob infinitos casus, de quorum decisione ex J. N. no constat: et ob infinitas necessitates reipublicae . quibus peculiaribus eo hus subveniendum: a ob aequitatis cerebrinae cum iure
natura lacilem confusionem, quae controversias nonnumquam dii Iiciles esset motura. Vid. Luderest orat da emenianda Germaniae fumi frud Halai 7 3 ab. . . TREUER.
non tantum, sed ellam principia honesti & decori, quae norma sunt virtutis, lege positiva possunt sir
238쪽
Consistit autem VI LEGUM I ILIUM in hoc ut iv. praeceptis de faciendo vel omittendo addatur 1 ad
na in foro civita Lis sit mansura eum, qui ficien nem
da omiserit, aut secerit omittenda. N a sanctio '' ' ne poenali quae destituuntur leges naturales, in fo
te pubuca commutari. Hae tamen ratione virtus non Producitur sed vis legis civilis, quae iis supcra cluitur, ossicium tantum externum operatur, vitiis ccasionem rescindit, ac exercenda ravirtutem viam munire solet. DTM. . IV. Leginatoria potestas aliter versatur circa L ges naturales oblitantes , aliter circa permittectos: ut illas observent subsecti. 'cinceps speciales uris ad ira con clusiones clarius proponit, easque munit sanctione, ad vigorem Publicae disciplinae vindicalidum Sanctio enim illa, comini natione G nae terribilis quasi legis est consecratici perfectio, ut Macro-hius ait Minu. Scip. II. 7. -)Lex naturae saepe lapidosam clii-rai:ram aliasque a genus cenasnxturales de Letis timites dedit, eum mala conscientia conjuncta, sed lex civilis, ad homines pravos deterrendos eorumque Cupiditatem Comprimendam , ex arsicine ei. Publicae majore vel minore atquec delicti frequentia vel raritate, illis interdum cenas erras adjun. git, ut gratiae vel odii suspicio. nci a judice amoliatur. 3 Λ-liquando lex , in quantum religioni judicaniis ex causa vel persona aequuna videbitur poenam mi natur M. D. D. Injur. I. uis .
cibilium quod idem de Natoralibus dici potest quuenus ad certas propositiones verbis nunciatas reducuntur duo fere sunt ste-nc rara aliae scit exprest praeser bunt quid sit faciandum , vel omiιι nsum addita saepe discrte Saulae si quae tamen baud raro tacite intelligenda relinquitur
vid. V. in lib. I. v. a. 7. aliae iiiiν liciter Gniunt, quid cujusque suum it quid alienum quo pacto quodque ius constituatur.
omni υν aliqua ex adverso respondeat obligario, Per coi sequentiam aliquis praec: primi aut Vetant Ovid. Ob in b. I a'. a. a. licet exuressum ἴναeeptam noli contineant; mirito minus sanctionem poenalem cuius loco si re io iis est concessio Ad Laeti WExaetitii. nis Nullis, quibus cuique jub lilli in Proinsequendum est consequendum. De civili Legum Natiri: li: m Or-ro horatione in priopa 'en 're a. git Auctor h. in ροβιν ioν q. sq. Et ab iora quidem genere Judicia Criminalia scpior σοι;Lia, descendunt. CAAMA H. Sanctio cenalis, licci expressis non sit addita est civili ad mlti naum ainen tali intelli ei debet in omni rege supelioris, cujus arbitrio poena tranSgrcssionis duae unis Ioatatis relinquitur. Asclitur tamen plerumque i quia metu sic terroritur animi ex persu alio no
no testatis non tantum , Verum et
iam volunt axis malum inserenui Peccamibus : et auctorii as usti conciliatur: a lex deinde macis punire videtur, quam impcrans qui ira ratione amori odiaque suspicionem a se amolitur. Nonnumquam cena expressa ad icitur . quae malum proprium, positivum lassistit interdum poena additur sub metu nullitatis, qua actus tantum inritus redditur de pronunciatur. Id in primis obser
239쪽
ro humano impune violantur b), salva tamen vindicta tribunalis divini.
Praeterea quia vitae civilis indoles non fert, ut,
' quod quisque sibi deberi arbitratur , propriam per: .a Violentiam Xjgat inde S in o legi naturali sub
dia . ' veniunt leges civiles quod ad ea, quae ex illa debemur, hae Ac TioNEM i accommodant h), cu
amionibus humanis certum modum , certa solemnia praescribitinconstititit.
li Violantur J. Ea leges civiles,
quae tantum notant, delinque memturpiter vel inhoneste egiste, dicuntur imperfectae v. BRUM MER. adig. cineiam c. III n e Λε. supra adeat'. VII. III dicta Mint. TREUER. g. U. Legislatoris quoque est, remedia coacti τ introduceres, iri-- rc tractarii ac civilia cisci a
udieantur. Haec a mei VC. cantur
a est: nie, judiciatos, cluas tanquam moti divinciis nihil. i.timo animo inventa . ut , ei: in corporales sint , essectum corporalem ederent , uilini sinus miratur in I.
Scelera ocli ista praviora leges vindicanto pericula minantur, ne vaga prosilia frenis natura rexnotis . orat. I. at p. f 74. pleraque sutem vitia ad vindices Deos remittenda sunt inprimis a quae tranqti illitatem publicam non semper laedunt ut ebrietas mendacis . superbia Mia quo de qui biis in a ad cap. XIII. I 4 agendum. 3 Norina tinta ut injusti a lege Maonesti vero inhonesti a 'nilnsophia morali est Pete nuc latius otioque patet si- Ciorum, quam juris recula, raex civilis rapis actione honi civis. quam homi iis e ri it. 'noca. I. a Ira e 27. 4 Hinc Athenisse Duatum sui alagistratus genus,
quidus decem et mero, de singu-
I tribu lectis , curae erant uve. Dum mores, ne in vitia est underentur. 5 Praetor Romanus justitiae rationem, non ex quantita. te, sed ex suis regulis aestimabat; nec tamen lapsos in integrum restituebat nisi res esset alicujus momenti, I. 3. . . . da siι inint. . . E suo D da . maLimitatus Medicos qui ad cauteria non procedunt, nisi ex gravi causa. si Postremo do minutis ot siciis honestiis decori non ' apud Praetorem, sed apud Censorem quaerebatur. Varro . . L. &
do accommodatur nonnullis actio. nihil in civitates non putandum cst ut vulgus plerumque arbitratur, a ceteris esse turpiores dereliquas, quibus actio constituta non est tanta turpi in ulne non laborare, e . c. Furtum , blasphemia, periurium vulgo creduntur
mi'jor . scelestioraque esse vitia atque olicta, quam ipsa impie
tas, athei sinus, scortat lo ebrietas avaritia e in quae civitas non semper animadvertere potest.
Sed iam salsa ejusmodi sint prae in judicia . cuivis patebit, qui uitiorum naturam expendit is secumle Putat, civi a tem quando actio. nem nonnullis concedit non tam
viliorum internam turpitudinc in
240쪽
L I a. II. A P. XII. 7 pius vi ista in soro civili per subsidium magistratus cxigi possunt. Quam vim quae per leges civiles
non acceperunt, ab invitis extorqueri non pos
sunt, sed solo debentium pudore S conscientia nant. Solent autem leges civiles illis potissimum obligationibus actionem accommodare , quae per expressa pacta i inter homines contractae sunt. Carieris, quae ea indefinito aliquo Cilicio legis naturalis debentur , sere actionem denegarunt , ut esset materia in), qua virtutem suam exercerent probiores mortalium insignemque pararent lau-d m, si citra coactionem recte fecisse viderentur. Saepe etiam tanti non fuit visum negotium , ut ideo Praetor satigaretur. I. N. m. I. VIII. c. I. g. I. add. f. 3. Cum
respicere , quam es erum, quem habent in statum publicum ejusque tranquillitatem L. ergo civilis actiones civis magis , quam hominis respicit externas magis quam internam turpitudinem.
tamen eo minus in omnibus sere Civitatibus accommodantur actio.
Des illis obligationibus , quae Xasa ContraBibus , aut Delictis,
Fι maiori J. An leges civile lio umquam tendam, quando etionem denegarunt Isiciis quibusdam, ut eo liberius virtus exerceatur hoc magis ad praesumtiones pias pertinet, quam ut veram caussiam designet Nec enim in eo potissimum quaerenda, quod talia ossicia parum tangant reipublicae statum, adeoque civilem inquisitionem non aequirant.
q. vl. Quae indesinite in iure naturae jubentur, ex civilis specialius determinat quaeque obscu-xiora sunt, definit: nam licet jus
natura per se iis evidens sit, si dictamen rationis attendatur , lamen praeiudicia insantiae, aucti ritati, tum superstitio, ahusus juris Civilisis Canoniciis mille Ngotiorum circumstantia obscii ritatem gignunt , maxime in casibiis necessitatis. 2 Quemadmodum igitur Deus Opt. Max in Theocratia Iudaica , gradus prohibitos in matrimonio, aliaque capita clarius explicuit scis opis lator humanus appendicem quasi juri naturae addere debet, qua tempus , modus, locus, aliaeque circumstantiae definiantur. 3 Aliquando etium iuri naturae enicaciam denegat, dum vel aestionem ex pacto nudo, aut ex credita filiosa nailias pecunia , non largiturn vel actus pravos petulantis . ingratio perjuri non punit aut per festionem materiam legi subducit. Huc pertinet distinctio me aequitatem naturalem' civilem in I. 3I. D. Dapos.& quod Ulpianus , in I. . . d. Fo seribit ubi aliquid addimus vel detralatinus juri naturali, jusciviis nascitur quod ab illo non