장음표시 사용
1쪽
MAGNANIMO AC EXCELLENTI DOMINO i O AN Ni
Iordano Arenati, Patritio Neapolitano, Frater. Gomesius Pagenus Neapolitanus Theol. Francis anus, Bene Agere.
OLENT Populi ine pugnabili arce O propulnaculi sua enua clascummunire, quibus tum iniurias ab ingruensibus hostibus prepol re ualeat tum etiam ut euaniam dignitatem prae se ferre uideantur. Qua propter editurus ego opusculum hoc de Regre ssu Demonstrativo perinde I ronibus, et ue Veteranis n Logica optatissimu inter tot id erras mi bifamiliaritate coniuncti gymos eqsenii nullumsui magis quam tibi debeam,Vnde uesut oppiduli nostri s Magnanime Iordane arcem munitissimam te tilis gere decrevi, Non lanium eniin a Zoilis mordicus si atrantibus quam tuti bimum extiteris, uerum tali taηsod; nomine illusrasum longe dignissimum errarebit quia tamet si breuius sit opus, quam tua mereatur ampliuJο,rei tamen grauissile breuitas compositur. Hactenus enim adeo erudiaertim segenia huiusmoti negotium uexauit,ut uel a nudo,uel a paucis δε re bac Arist.mressuque coriubensis si erit optime concem Suscipe igitur Pieros amplUime pro ηUtri animi uoluntate .quae fererer erga
re suis uel paratissima opusculum hoc, quoi si sibi LV thero per arcium fre ρηfero, non multum
FRANCISCI BALI STERII SIC VLI ZANCLA Ei
vexavit nimium canin pectere, Doctorum latebris clausus o obrutus: Regressus Logicae Dixeos,b moto
Idustri imirimitur lucidior Die, Ια Francyci Lemb. Near. Di latine Regressum reperit Ballini pagina:foris
Gometi Hremia continuit lituo. Huc bueo Iuuenes corti remittite
2쪽
PHILOSOPHI EXCELLENTIS A QUAESITu Morinissimum, An detur Regressus demem traduus.
PROOEMIUM. VAERUNT Non solum noui logici sed antiqui υt Arist. pri.
O post. I x. dicit) an detur demon. stratio cireularis,seu regressus in atrihus , & in scient na de non solum quid sit sed etiam an sit:huius quae astaveritatem iuxta uetam uiam in quirere Intendimus, prius tamen ut mole petiti agamus regulatim ex pri.post. I.&. E. pos primo ubi
dicit Ati ante quodlibet quaestum ii estisebere prae Ar prim cognosci quid nome rei quaesitae vaportet, quo diripos, pri gamur ad sciendum id quod quaerimus ut sciamusa .po'.pri quaerere,& io primu quod intendimus facere,ela mamo. a, prae ni festate tegressum,& circularem demotis talionem
e. Hiis et Prima declaratio est Themistii primo de animae. huig hbri et Regressus est ob mbulatio quaedacit latis quae
- - . dam obambulatio.i. contra ambulatio, Nam priusq*G η ambulamus a praeminis ad conclusionem,& obam Iempcr e bulamus. i. contra ambulamus a eones usione ad prae praeaccis missas insuper ipse Themistius sumens ab Ari. pri. rienda. post. 2 o.5d .i r .metaphorice circulum: Nam sicut in P, ima de motu circulari ab uno puncto incipientes ad idem iti iiij γὰ reuertimur,ita in motu intctionali incipimus a prae. . et irris ris ad conclusionem, & deinde a conclusione ad ηρi i pio missas leti et timur,&est metaphotice circulatis vir gr0; proeest ua ab eodem in idem. Est etiam alia decla sua ocule ratio in ptimo post. p. O .m sne, ubi sic dicitur, re.
nisi. circu gressus, seu demonstr ii circularis est demolitatiola. secum eorum quae conuertuntur.i. praemissae cum e ncluso gurh m ne adinvicem .i.una per aliam. .demonstrate crinesu. , sonem, per praenesilas,&pta missas per c cius iari pri σα ο; a d monstratio ad inuicem: Et hanc Auer. iocat in cap γ, comaeen laniplationem reciprocam,hac de causa, uasαά.51ῖ piaemia rict concluso se mutu3.le rici proce adinvisuid non cem monstrant, de sumitur hoe ab Arist. primo po.
ecugum ste. p. 3 oaoni. s et .M. O σ.ubi dicit Arist.eontingit. n alterum per alterum demonstrata ad inuice, mutuo,
le reciproce. Amplius in fine textus. Arist. uocat eo eri/ήρη tieisionem med . ipsum regressiim seis demonstratio 1υμ' nem hoe ideo est quia in tali procela inasseco conuertitur, i mutatur ipsum medium, in ipsa M.
dum Auti monstratiori e medium demonstrat maiorem exitea' Ari'. mitatem an secundo conuertitur maior extremitas,
Ee sumitur pro mediti, medium uers pro maiori extremitate,& se si conuerso media quoniam mediu
eonuertitur,& si maior extremitas. s Et sic reprenexa I ci,.seeutiduim istumine dum dicendi, est conuerso inii.quid medii ut dicit Themistius primo postaam'. Regresa uis θιμ sus est in quo.Lpra missa qua utimur ad demonstra dil Arist, dum Aiud. i. couclusionem, de statim reuertimur per 1llam et coclusone ad demo Mada. Est et go securieti istu modulic di tegressus, reuerso a corius e m Ustialaad mostrada praemissa sua, qui olbo iam tur, quod quaerimus. et Quaerimus naninanter ei sua in artibus feri possit,ari possimus.sex e nclusione monstrata praemissas suas demonstrare i an praemissae, & concluso se inuicem, de mutu5aecipioee possint se demostrare.s praemissas coclusone ma strare.& e contra conclusione suas pinillas: Cogni tio quid nominis regressus,& demonis circularis, hucustu patetis Sequitur alia tegula An prima oeli tex.cOm. x x o. q, statim cognito quid nominis quaestus fgnitieatum eius est multipleti, est prius distingue dii, ne accipientes simus eius tignificata quae no intedimus.& iaciamus nobis intentu consulam sophisticu , dc aequivocuti deo oportet prius dili uere illud quod intendimus scite vi accipere sgnificato ueruquod nos in tedimus scite in proposito nostro. Cu ergo regressus in artibus, Ac in scien in s. fiat pluribus modis.& plura habeat significata, prius oportet narrare eius significata, de accipere illud quod e ad .rpostu nostro. Aduertite igit,u, demo circularis, ptu ribus modis dicitur,ut patet pri.&.1.pra . ea. s. syl. logismus circulatis,qui ex pmiissmo strat eo lusio. νε, coclusione eo altera pini iratu conuola mo strat altera,ex epiti. oe aiationalem libile ops fio a7ηronale ergo o Is h5 ris bilis,leuertimur a coesui ce cucciuersa maloiis,ad .phandu maiore ,hoema is ho eris bilis c si clusio s maloti sumat couersa mitioris x minori, asal tonale e ho ergo seu tur maior .p cocluso ne oe arat rationale eli ratibile hoe totii est motio circularis,qa maior mostrat coclusione α demolixe est latis fit duabus odibo.obseruatis quarum prima e ut termini sint c5 uertibiles, ta aliter minor uniuersalis affirmativa no ea uerteret in uniuersalea stirmatiua .ut dicit Ar. pri.prioisi. ecuda conditio
ut mediu in secundo syllogismo si ipsa maior de liciarius terminus extra syllogismii, a s emet alius 3 et minus ti 5 esset demo cucularis,ah eode in ide, ut .a. e.a.ad medita, Ad 5 medio ad maiore de i sto mo no loquimur ua clare Ar.5d ala cc cedunt esse ni dia pos/s bilem syllogizandi circulariter, de ct dat pluris modos pollibiles ibi Ar.& inam uitii ex eplo, & ciatu de te clara no inlidimus insitele, ua nos M a Primus,an demo circularis sit post bilis, K noti quaerimo an syllogismus circulatis se possibilis. s Secudiis
modus circulandi habet in secundo prio.cap. s .con. trarius primo, qm I hoc, i, inditio a coclusi de .ad .p. hadsi pmissas .pcedit sed a collatio eccius om .cuum p missat ad Mitiueda altera.& ne uocat hilogismus conuertivus,econtrario circularis,quia pio. cedit 5 eontrario conclusionis,ec non a con esurione. Ec ad dest tuendum praemissas,& nona construen dii,& Ari. in de cap. s.eat excplum ut nullus ho/mo est ritibilis, contrarium eo lusonis,&Mqn ipsa conclusio sumitur,oe a7al rationale homo, u accipi conuersa minor,& sequatur,nullum rationale est ri . tibilet Neet etiam loquimur in hoc nostro proposi, to de modo isto caretilandi. quia clatus est secundum At tibian illo eap. g. 3c moti est demonstrat vitia, A De eon siriti ii scitos uero quatimus in hac quaesito me, regreisum cit Ilieni demonstrativum, Ed con struestiuum s Tertius modus citculandi patet in se cundo prio.co .a oci conuel tente ad conuersam, de a
Ari. pri. caeli. Do. M aequi uocum est
3쪽
auersi ad conuertent Aregre irascireularis e ab eo .dem in idem, Ne in etiam de hoe tertio modo cireuiadi loquimuri quoniam ut ibi diximus iaci solum n5 est demonstrativus regressus, sed nee syllogisticiis, sed est quidam modus adminiculatorius, Ed melius diceretur iuvamen ad ipsum syllogismu. P Quartus
modus circulandi liabetur in secundo topici p. 1 r. α' in eap. 1 4. ubi uocatur consequentia a contrarioa. ex terminis contrariis, ct infinitas postia inserte medium Gemplum huius est hoe bonum tio bonum, Don tu aue ii O bonum, non suave ergo suave bonum,
cousequentia cireulatis est istarati eodem ad idem, vi nec loquimur de hoc modo,quia talis modus noni est syllogisinus, nee etiam demonstratis,sed est quaedam sequela l igica, ct consequentia per accides,qua artes utuntur ad iuuandum syllogismim, re demo. Nem Don tanqua prati ipale instrumentum. et Ustimus modus circulandi in altibus,habet ut ex. c . met.
cap. de priori ubi dicitur, v unus modus prioritatise, in prius est illud a quo non conuertitur subsisten. di eonsequentia, de fit quando causa. de causatum se mutuo inserunt,exemplum Arist.hahetur illie,sse de illo modo ne ii loquimur hic: Quia hie modus nec syllogismus nee demo,sed modus sequelae iuuans de mone. Reliat igitur . cum supiadiasti modi careularidi Non sint ad Dolitum propolitia ut unus sumatur de quo quadrimus in hae qone,& aste e: cuius nomen est declaratum.&est quando prae nilla in demone facit scire ecinclusionem,S leuet tinnit a conclusione
Titalus eiusdem demo itis ad piaemilia. ς Utide quaesitu sub
quaesur. hoe modo utitur An tutellus demonstrativus se te liticus sit posti hilisa. Ati post , ex praemia a demo xis seiu 'coclusione, possimus ei reulariter reuerti ex ill amet conclusione.demonstrata,& scite illamee, pta miliam e st ergo quae stro detegret ita demon lira.' tiuo Ec scientitie sin hoc quaesito liunc ordine set prρςη ς ualuimui. Primo ponemus aliorum opi. Secundo di di in quae cemus quae tit meos At. 3c eleuso me,si uo prolixus sto. quo ni m materia ista,est ualde di ilicitis,proptet di
narramur aliorum opinione Prima opinio. Ponent si
P Rima opi.ε antiquora , qua infringit Ari. pri.
ponit Priis de :initione scire sinpliciter, I .d.u,sci te limpii iter , est P cam priore, nota naturae. 5e no his. Nobis,cia sensata, Naturae,ila prior in vile. Secadosa ponit o a polle sciri tali lciantia, tui demone simpIiciter,ua nihil scit',ilia tali scietia, Sciali demo ne limpliciter. Tereio supponit, pricipia demostrativa no facete scite e lusione,ni ii iit scita, ex qs tribus
tappostis ipsi antWi,hac itui tarici clatione in scieth; non lalii est poli bile, sed i necet sartu feci regreo
sum demost inviti demone simpliciter,&ipsi Phatiit,liae cocialion ipsae pnudae quae iaciunt scire c6clusionFiaut sue notae,aut ignota: Magacitae,nia possulit notiti card conclatione ua ignota non notiti catergo oportet ut sint notor, Sc latae, x no niti scientia demonisiimpliciter scitae, Liud tu udamentu supra dictum,u, nihil sc Rur apud eos misi pet demone simpliciter: dii pini irae,ergo scitae simpliciter sunt, aut ncora lusiones aut per alias pra musas, ti per concla hones,tune ipsi dicunt, P trabe cur intentum, fieri regre iiiviri per demonstratiotiem simplicitet,ergo ipsaeptae nussae fuerunt scitae per conclusionem,& non nisi pet demonstrationeini impliciter,quia apud ipsus
non dacur aliud itare, uni scite simpliciteti. Si uero di. citur, et, praemissae sciuntur per alias praemissas, tune ipsi qi ieiune de illis viris praemissis:atisci utur,uel nobi sciuntur, ut per praei nillas .aut per eoclusionenu Si per eonclusionem,tuire hahetur intentum, si per 'minas, tunc quaeritur de illis S ite erit procellas in infinitum.& non datur processus in infinitum,ergo melius est dicere, praemi ilas sciti scientia simplicit per conclutiones,& dari regressim in demon diratione simpliciter. haec est ratio, Sc probatio antiquorus Contra lianc opinionem antiquorum, argamenta Primum tur Ar.orimo post.tex .cdm. z.as. 5 : 4.α Prima erg. demato A t. supponit unum concelsum ab eis. P de mori. stratio limpliciter procedit ex notis nobis .i .ex sensatis, Sc naturae.i.ex prioribus in esse: Quo stante argu qu Ar. deducendo ipsos antiquos ad iiii ossibile hoe modo.s. Si pramissae norificant simpliciter conclusionem,ergo priores,& notiores, S notae nolis, α nisergo item prius, cic posterius, Sc ide notius, S igno- itius tes eiu eiusdem: quia praemillae iquantum no . tis eam conclatione, sani priores, Sc natiores, In qui itum uero notificantur a conclusione, erunt ignoti res, Ac polietiores: Se sic idem iespectu eiusdem et ienotius, S ignotiat, dc prius, Se posterius,secundum , esidem modii, ut dicit Auer. pra no post. e. t i. et Ani Respolia plius Atii an eodem textu. d. Sc recitat respolisione antiqvorsi falsam antiquorum: Quandoquidem dicunt ipsi antiqui, P non uiconuenit,idem esse prius, 3c posterius, notius,&ignotius diuersimode: Et ne ei se dicanta pa) in proposito Q. s. praemiliae notui cant conclusio snem .iam 4, priores, Sc notiores limpliciter. i. na, CG clusiones uero natificant praemi kras,tanin priores Senotiores nobis, Ec non na,ergo idem respectu eiusdε dicunt ipsi e priua, Ac posterius, Ac notius, Ac ignorius liuertis tantum modis, x non eodem modo, s se non inconuenit, idem esse notaus Sc ignoti u..haec Coidia re est responsio antiquorum. Ex hac responsione, Ar. deducit antiquos ad contradi,tionem, in tribus di. . Veiis ipsorum, per quae dicta pia antiqui tria eo nee. simit dunt: Primum erat linc. P scire simplicitet, lit una modo , 5 non pluribus modis: Secundum erat his in scire timpliciter fit semper a noto naturae, Ic nolis ἔsicut fuit definitum eom. 8.Tertium erat Iloe, ambo procelIus integret lusunt dei non stratio simplici ait 'ter, tunc stantibus da tribus dictis, Ac eMessis ab eiu Rri.deducit eos, ioc modo, si uos 5 antiqui dicitas, secundus procedus, quo conclusio notiscat praemis- assas, fit ex noti; nobis,ergo sequitur contra tertia di . . 'eium, quod uos o antiqui conceditis, ps utercu pio ' bcelsus,eit de .non stratio limplaciter. Dimi, enim ς, in secundo proce: Ia proceditur a notis nobis, Mi no et p. his simpliciter, ergo seue simpliciter est male defini. Mam,riam fuit dacuum, in instite limpliciter, procedi di ctura noti ἀ Iraturae,iunc uero se antiqui tuos ponitis secundum processum,constare a notis nobis talum,
ergo in te limi Eriter, male de 'ritu .s Viterius se citur,contra di zum petimum, δὲ non erit unus medus
sciendi simpliciter. ut dicebatis sed erunt duo mo Eua se andi sciendi simpliciter,unus.ce notis laturaeis aliua ii comis ex notis nobis. Euadere pol sent illi dicentes, in sc c., i acundus procellus,rione it demon traxio impliciter. ,,
s Contra arguit Ari.quonia tune ducta in tertium P ei et falsum, ubi dicebant antiqui, patiabo procelsus S ccu a, ipsiua regressus uni demonia satia i in pliciter. ς Ar Arg. Ari. gait secudo Araottaati sis: Et a Iumit mi' unu , 5 contra ashoce, Pro qua ident de iobas, ut Me: Quia λ- est 5 iidudii. ac rui e eet, icoῖa inostra e. Et Au exponit primo de guratione secodo com .ro leuis, facilis e: Quandou pastis P Qit, et rct uulg)tis, qua sciat uulgate R. Sin qu a. iuinit Ar.ῆ hoe,. i5 leat, ac tacilis E qua sciuiuulgares
4쪽
, nies rea,& raso in artiseialis est,qua no utitur ars,
me dolet causam: Et probatur exemplo Ed etiam exleatu Arist.ptimo metitextu.c in. x .ci, facile uulga et u non pertinet ad artem,sed solum dulicile ut patet secundo postaeap. a 4.quae sunt manifesta omnibus sensibus, de uulgaribus radestruit quia non perti rent ad artem: hi probat Arist. in tex.. non si artia feralia quam rem uide clatius secundo priorum cap.r .si ellet artificialia iste modua arguendi.ergo nihil
esset occultum,& omnia essent per se manifesta, quest falsum ad sensum: oc ita nam in sunt illa quae nosciuntur,nec possunt scitide faciat Consequentia ista prohatur ab Aristalla quae per se sciuntur, sunt Iam Perse manifesta,& non sunt Oeeulta: minor, sed istac nitita sunt per se manifesta,idem fundamentum probat Araeeundoptimcap. imaatio quaelibet artificiatis,procedit a noto ad ignotum sed idem non potest esse notum, se ignotum telae eiu eiusdein,ergo idem per se ipsum respectu attiticialis non potest notifica H.s Ex hoe nan snndamento,arguit Ar.contra ara
Eiquos hoc modo,o si daretur regie sua in artibus in demonstratione simpliciter non esset alia oratio, δprobare idem per semetipsum,ut. st,qui arest.sed asta ratio per iundamentum sumptum est ratio iaci. tisaeuis,& uulgaria.& non artificialis Argo tutes postus ab antiqui non est artificiatis , nee pertinet
ad artem,consequentia testat probanda sq, in regressu eorum antiquorum, probetur idem per idem, ut. Est,quaa.a .est.ut Aristo.prohat in testu. Eatiua
hoc uide tu secundo priorum capit. t .syllogismi dei, ano strativi duo simplicit et,qui faciut ad regressum,
dus syllogistius,quo fit regre ilis est talis concluso
Me praenota, mi cc.es .a. pio minori, sumatur cora. Dersa minoris,om .h.est .e ergo sequitur pro conclusione maior prioris syllogisma omnea.est.b isti duo; sillogismi tegulantur per dici de omni,hoe modo:
est . quia. a.est: ergo a primo ad ultimum.c.est, viain.
est: Secundua syllogismus regulatur a contratio est quia .h. est: M.ta est. quia . e. est: ergo a primocid ultimum est. quia.α est: sed a. erat , quia .a etat, ergo in primo ad ultimum G.erat. quia ra. erat. Arguit tertio Aristote. eontra antiquos, de sumae Tertia af fundamentum suum ex secundo priorum caprie.
v. Ari l. quod syllogismus citcularis ut per conclusionem amcontra laa bae praemiis sinon fit nisi in terminis conuertibilibus os Ia
in prima figura tantum: Si enim termini non sunt
conuertibiles, solum ex conclutione , cum .a. probatur per . b.sed no potest ex conclu licine.a. probate. h.
in L cunda, de tertia figura: nec ex conclusione ponsunt ambae probati praemissae: Ex hoe modo, circu Lindi, de regrediendia Sumit secundo ipse Atinto t. v Iud quod fuit concelsum ab antiquis, nam ipti antiis
qui posuerunt legrellum,ut omnia sciantur, ut ex coelusione omnes praemissae sciantur, α non relinqua.
eur aliquod quod, non sciatur: Ex es praelappositi a
duobus Arguit Aristo.contra antiquos. 'I l l te processus est inutilis, per quem noniaitur finis totalis, per quem tu ponis ipsum, Addatur minor, per sun dametu sui Sed regredi edo a coclusori no milane mota praemissae, sed latu praemissae ei sum conueristibilat,& non illae, quae non sunt conuertibiles. ergo sequitur eontra Antiquos,quod regi ei sua ipsorum, rion facit scire omnia cum ad hunc nnem ponatur testellus. s Diceres tu, in primo posset .eapite trige simo primo resuetae solam in prima figura, quia uere demonstrant imi uersalem amrmativam,quae sola
nota aut in ptima figura, primo postri s a.demorustrationes omnes solam in terminis eo rectibilibus fiunt. Ex hs dieiis Respondetur ad Arist.ui illei e
gressus est utilis, quia sequitur ad finem intentum. ex conclutione regrediendo, potiunt iam sciti ambae praemillis,NIoquor ego de regressa demon si latiuo,
qui fit in terminis conuertibilibus solum in prima figura,& in prima figura, omnes praemia ae strii pose sunt. s Respondit Auet.huic dubitationi in fine c5
me. r. in primo posteriorum, quod hoc ualet cotta antiquos, qui dicebant, quod non solam termini conuertibiles.& propositiones conuet tibiles scitan tur per regie litan, sed etiam non conuertibiles: Re spondent ergo contra dictum antiquorum. q, iit in possibile in artihus heri regressum, demonstiationas simpliciter. s Restat modo respondere ad rationes antiquorum. id quas respondet A isto t.In text. et Prima ratio antiquo um est ista: Praemictae, quae
iaciunt scire conclutione debent eise notae . de non nisi per demonstrationem ergo per alias praemittas, uel per conciuisionem non per alias praena das, quo
mam se uetur in infinitum,ergo praemi: sae fiunt no ix per eonesulionem, liπe est prima ratio anci oriis Respondet Aristot. ibidem, quod principia debitet se nota. est uerum: dicit Aristot. ergo per de inori strationem. Arithoi.negat eoia sequentiam, de atrignat rationem Aristot. ut supra diti a ius diximus re tertio de anima. is. Se primo polimiorum. Io. secundo post ei torum capite ultimo, de primo met. Primo, quod principia demonstrativa sunt nota tantum sensu,& non per praemissas eis notiores , S i egeneratur eorum notitia, S hoc dicit Aristot. in te g. quod ex notitia terminorum cognoscii tur principia: principia enim cognostimus inquantum terminos
cognoscimus. Secunda opinio eit Hugonis die ensis in Hierot.ubi dicit, quod repreisu ρ in artibus nodatur,quia est inutilis, Se probat ipse. γ iit inutilis: Quoniam illud quod facit demonstrario quia sine regreita .seultra ponitur in regie su , sed deitio ii stratioti it id quod iacit regi estiis line eo, ergo trultra edet ponere replessum. maiore t Ati t. quoniam ita stra fit per plura quod potest neti per pauciora: Et pro hae minorem.& duo tibi pr*supponis: Diimum est hoc ,regressus facit hoc,ut ex ece effectus de tonstititice quia. cognoscamus esse caus. .secula. quc d regredimur ex este causae ad notificandum propter quid effectus. sed hoc totum iacie demon alia quia, sine demoni ratione propter quid, Sc sine legi et ita, quo. viam iacit scire causam elle, dia ultra hanc esse cautam propiet quid effectus, Quod fit uti in repressis onutiliter, de ociose cum demo stratio quia,ficiat ut ii rLt quod demonstratio quia faciat uti unq; , probat se ipse, Non potest effectus inscire causam, nili scia m' illa causam ee sep diabilem illius,sed sorio hoc. imus propter quid effectus,ergo demonstratio quia tacit scite utrun ,α esse cautae, Ac propter qui debiectus ergo regressus ociosus est,& insidia. Ex na dictis Hugonis,tria sequuntur clare, Primuest hoc.. non datur demonii ratio eausae, quia tinuetur xu notiti care propter quid , 5 hoe facit ipla de monstratio quia: Secundum dictum, demonstratio qua a. noti hcat esse causae,5e illam esse cautam prop. ter quid effectus: Tertium dictum, Non datur re gressita seeundum Hugonem. Iste uir acto aberrat calo. quandoquidem omnia eius dicta salsa sunt. Contra primum dictum, clare Averro. primo posterio. s. re in epitom capite de ee. monstat decundo coeli. erige limo quinto ponit demonstrationem propter quid , quae noti sicat cau.
iam effectus, ct dicit quod demo stratio propici cu
Contra opinionem I tu onis Sixensu.
5쪽
est districta a quia δε smpliciter δε dicit Q. demon-
ntatio quia notiscat tartum elle causae, Ac non propiet quid, auia illud facit secunda demonstratio. causae tantum,nam in. .phy.s o .s ι .ponit tegi est imclare, contra et tium die tum HugonisAE ponit de. monstratio item quia quae ι antia noli hcat eecate, renon propter quid effectus .s Contra teitium di is, est opimo An. in pii.poli.,6 clare cotta o atria dicta, ubi primo concedit tegressum die tui contingit ad inuicem,cautam eia esse diu demonstrari uaest telluso declarando ipsum tegressum,dicit .ptimus processus est ab elle essectus,ad esse causa , utantum notiti eat ua Non propter quid, secundus uero procellus est abelle ea ae ad propter quid est e
ctus, tune dico pex ns dictis pi contra Hugonem primo dati regressum,ea e flectu ad causam quod est psim g eontra tertiti dictu eiusa Contra hane et Opin .arguANu.eon an ex dictis A primo post. teu.e m. o s. reca. G. ι assuro 3 si enectus ad inuice ira demonstiati e ,
in ergo regiellus datur secundu Ar. Quando ab essectuncm imiis ad causam tantia notis eat quia estδε no propter quid, quod probo,quia nil dat,quod non habet, effectus non est ea in causae,elgo e flectus non potnorificare poplet quid 'r Contra secundum dictum dicit Arist.ibidem, i, si uos a eausa procedimus, de monstiatio est vo quid ergo demo p pud ,e divin. Et a a quia Secundo Arguo eontra idem, ex se do. . post. primo,quid est,est causa propter quid esse sim. 'ς plici tune stante hoe arguo se,ergo nec propter sidArg com esse. II ettio arguo conita idem, Ec demonstratium tra Hugo de monit ratio quia non potest notis care propter adnem. efiectus, primo pos . . quoniam causa non motificat
T ritum propter quid effectus,nis sit nota e Te δε nota i, sit a j. bira causa huius essectus, causa non scitur esse huius esse. n esua propter cognitionem solius esse,& solius suae',8 ς' ekiuetitiae, ut patet secundo posticam ι 3. P existeri tia est accidens rei δε non substantia iei, ergo causa non eli ca suaee, istentiae, sed si asubstantia, quia est
accidens eius δε non substantia rei causa ergri nesci. t ut inquantum causa cum cognoscit quo causa pro pilein causa proprie suae subitatiliae: et go tunc pro optra catin inquantum causa, qui do substantia sua cognoscii ur pet dent ii ionem, H uic rationi etiam addit ut hoc, secutido po sit. o. po sterius in demonstra
Dorae quia non potest facete subiectum rei, id quid
ei de . ita Nem,ergo non potest sacere cognoscere ipsum esse eausam ergo non potest sacere cognosce
re propter quid erit tus.s Respondetur uere ad argus oluitur victum Hugonis prius notat .est, in primo post... st .se. Quaesito. . o. posteriora uico in epit. lo. tical dicit Aueraeontra Avicennam, P in demon. Iρ iuratione quia non oportet cognostere effectum,ei se nnexu causae inquantu ea, sed solumelle eonnexu,
per se ellenti alii et per tegula primi posterio. ubi docentur.quae sunt per se ellentialia δε demo it ratio quia ab euectu ad eausam est syllogismus ea tegori.
Ed reducitur ad serinas categori .hoc modo .si notus aeternus est. hae est maior, Sc minor est Lia, motota tertius existit, in minori debemus pcognoscere motti aeternu cum n: olore aettino per seδε essentialiter esse eonnexti per tegula primi post.non. n. requiritur
motu aeter c um elle connexum mototi aeterno, ut ca.
α causatur Ex quo Mespondet ut ad argumentii Huromatis zonis no possumus scite ea ee esiectus in demone.
selutio a ua , e causae, nasi sciamus illa eae causam illius esse. . ii, j buri Et negDor haec maior: ua sufficit scire, osteG.
regressus dati irisecundum v primus processus, est diis proedem 5 qa tm: Tertium Q secundus a ca ad essectu, e ci. Nerito im syllogismus topi a re noti demo strativus: Pro hissis bat ipse sita,hoc motua o Issyllogismus est necessa rius,demo ua .eit syllogismus ergo est syllogismus y 'Necessarius tergo demo .s Ista ro est sophistita a non ς' ea,ad catum, et a medita non est ca totalis demcnis, guis proisi requiritur primo posteriorii. v s.o sit nee ei latius cestus abesteistus, se proprius, te in sit notus,quo ad totum, e GAtia Ire quo ad cam totale demonis quia igitur ratio ista Em qiti est sopiustica ideo rencienda est, de v, sit uerit, patetris, hipri. post. 12.5 .i t.. syllogismus ex terminis proba hi. Ed ex terminis necessarns uocatur demo accideta
lis δε sophi .s Arguit ipse Frater Flamistus secundo
sic, si demGqa,noneet demo, tune seientia naturalis sec unon esset scientia,contrariu patet primo physcorii arg. eius, primo, ed. 6.meti primo .r s. Et probat ipse conse id mquentiam tua pia .pli y. secti do, in litumentia quo scie--b ha,. tia naturalis acquiritur E demo sat ergo si demo ua .
Non ect dem A, tune scientia naturalis,non ellet scaeno
tirus Conclusio ipsius Francisci est uera, sed ipse arapuit ex praemissa salsa qm seientia naturalis,tio e scie Relnsio, tia a demore quia . qua sol si latinus elle ipsius causae, sed est a dem sine propter quid, qua scimus res natu tales per edim de Q hoe sit uetis probatur sic pro nucex dietis Arist.na dicit A r. pri. phy. scientia quae est finis naturalis nego id est scientia per eam, de nodicit ipse A r. in sit scientia ex e tactu retia naturaliu rRationes igitur suae sunt falsae licet eo cluso sit vera.s Probat etiam ipse Franciscus secundum processua ea ad essectum, non eiJe demoveratomnis demo in P rimum quantum sue Ilogismus est ex notioribus,secundo pii ars. Franorum cap. t σ.inquantum uero demo, primo poste ini, amorum,iua non est ex notio litius ergo iio est dem5
maior patet primo posteriorum: Minoiera mobat s IMipse primo posterio . t s. illud quod est causa tioi mei a sidalicuius est magis notum,sed ed esse Ius est causa tio 'su,tit ira esse usae ergo esse essectus est maioris notitiei sit de .
si esse causae,exempli gratia tiotii ia este esse 'tus ut. ses notitia elle causae ut quatuot: ex isto ianda metito ipse probat intentum,quod demonstratio causa procedit a notitia causae, ad notitiam essectus,sed notitia ausae est minor quia est ut quatuor notitia est eo qua maior quia en ut . s. ergo in processu tali, proceditur 3 minus noto ad maius notum ergo talis proocellas,nec demonstratio nee etiam syllogismus.s Arguit secundo se, primo posteriorum tex. comm. . secumul
demonstratio hi ex prs millis necessiarns, A primo is proc saptiorum primo,syllogismus iit ex piamillus necessa iaths inserentibus conclusionem praemissa talis proce .r-ssas non sunt huiusnodi in prohat ipse se ex . i. po. η ste.cap. I a.de causῖs cap. i ,.s este eius est, eatisa ha non Ili DDecessarioin si eausae sunt essectus no est nece illatis, mon. Ed loquitur de demonstratione propter quid, ergo
suae praemissae non inferunt necessatio cones usi nem, nee sunt necessiariae in demonstratione, ei po nee de
mons ratio nec syllogismus .s Arguit. a.demonstra j-tio non fit ex necessatias ex suppositione, ista es hu. t iusmodi .ergo non est demonstratio maiorein probat OV Fra necessatium ex suppositione est necellarium per ali. cipi.
ud quia supposito alio scilicet esse diu ut sit necessa. Num t od per aliud necessarium .est necet latium per accidens, ut patet primo posterio. trigesinio sexto. Ed hoc non ingreditur demonstrationem , ut pace eptimo posterio.quadragesimo tetrio δε quadrages mo quatio, m inorem probat ipse ite, ex secundo posterio.capite.decimo tertio ubi clare dicit Aristo t. in in demonstratione causa tantum Non arguere ex ne
eellatio simpliciter a causa ad erietum , nisi ex suppos tione
6쪽
srtioue stili et supponendo musam esse , quia esse
morum ictus eth .s Arguit . quartus si demonstratio a ripia . propter quid, e Iet demonstratio,&daretur regi es. - sus.tune subiectum pollet demon strati a priori instientia euius sub ectum est,contra A ue. primo phy.
ultimo,secundo phys. 1 i. a G. 1. de anima a s. de pri. mo poste.tex'co m. io ubi dicit Au.o subiectum nodemonstratur aliqua specie dem oti strationis, Et co/sequentiam probat ipse, ex primo physi. σ.corpus G positum est,ergo corruptibila ergo materia Primae, qua corpus compositum est corruptibile, ea em causae demonstratur eme effectus qui effectus est subie .cium in philosoplua naturali. ii ergo seeundus pro cessus ellet demoti uratio, subiectum elle in scientia pollet deniciti strati a priori. quod omnea inficiantur Quintum Arguit. σ .hoe modo. per ipsum ectectum ipti causa au. Fra . notror,aut e laeta nota P itellectu,aut tin P sensum,non per intellectum,quia tertio de anima cGm. ε .intellectus nihil notum habet sine sensu ergo et iefacta nota per enectum,& per sensum sed apud sen. sum ipse eisectus emper est notior,ergo uirtute sensus,causa nunquam fit notior ipso effectu,ut sit me
dium ad demonstrandum liae. Quod apud sensum ip
se essectua semper sit notior causa, probat ipse, ex se cundo de anima. 6 i.64.is 4 i. substantia est sensata per accidens,aecidentia uet4 per se sunt sensata .sed se satum perseeth notius apud sensum qu 4m sentatum
per accidens, ct ipse essectus est accidens, de causa est
. . , substantia ergo esse tua semper erit notior i placau
Additio. Dapud sensum.s Arguitur.5 .pto Francisco Nerito sextam scit iste procellas a causa ad euectum esset demon erg. pro Matio tunc posset notitieare propter quid effectus,ri . sed hoc est falsum, ergo non ea demonstratio, devhoe sit ialsum,probat ut dictum est causa notificans propter quid debet ei te nota ipiam eise causam,& q, sit eausa essectus,quod non tit.ut dictum est, nisi coognoscitur per substantiam propriam, Ec per detini. tionem propriam,sed demtilitatio quia, non potest
notis eate substalitiam propitiam . oc dera nitionem propriam eausae secundo posteriorum cap. . s. Ec. Tsed solum existentiam quae accidens est norificat, er no syllogismus causa ad eflectum non potest noti fi care propter quid effectus, ergo non est de non stra . tio istae sunt rationes Fiat tis Francisci Neratotiensis Corra op. circa regie itum. I Contra istam opinionem Argua. Fra. Neri tur ex ptimo posterio. s 1 .dc.sσ. Se in epitomate looticali eapale demonstratione, de secundo coeli. i s. an hiis lacia dicit clare Au.. iste secundus procellus esta causa notiti cata per esse essectus, Jd est demonstra.
m. . , - tio quae est una species demonstrationis Misectior a 4 demonstratio qina. Et dat rationem secundo coedemo tr. h. . septimo posteriorum eo m. os uae talis est, contra omnia syllogismus est ex essentialibus,& per se,&MFran. Ne cedat a noto naturaliter,notificans aliquod quaestu .uo. scientiti cum ignotum naturaliter, Omnis talis pro cessus syllogismus demonstrativus est ex definitio, ne piaminatum demonstrativarum, Ed eiientiata. iam ex definitione quaesita, quod est in demonstra. tione r minotem probat Averro. ponens casum in terminis,& supponens unum ex secundo posteriorum primo,quae tita in demonstratione sunt ignota
naturaliter, quae possibilia sunt necessarid sciri per de monitiationem, Je sunt quatuor, si est,quid est, quia stitiati propter quid est a Meunda ratio syllogismuar, eisi a capse essentiatibus,est demonstrati uua.&nci
topacus,sed secundus procellas a causa ad ericium
xx Nm procidi ea rauci per se essentiali ergo est syllogismus
demonstrativus, ut patet primo post. Od.in regressu
est demonstratio adiuuem,quoniana ellectus demostratur per eausam, iderentra qui vidit ab egesis ad causam est demonstratio, Ac dieit scientiam quivire qui regreditur a causa ad propree quid essectus, ede monstratio faciens scite proptet quid tantum: Leptimo post.tex.eom. O ..dicit A ris . . disteri scire uaa propter quid: Et Auer.hoc idem replicat, in come s. .' non solum est hoc in una scientia, sed in diuerissa scientda: Tune arguosic,scire propter quid est sci
r ergo syllogismus faciens scire,est demon stiatio naNullus syllogismus iacit scire, nisi si demonstratio,
ut patet primo post. i. 5 .1.post. o a.&. os . Quando Nos sunt eausae quae ad inuicem monstrantur, sed unuest causa re reliquum eausatum, si a causato procedi tur, tune est demonstratio quia: ii uero a eausa, est demonstratio propter quid. Et tunc arguo se, propoter quid tantum scire terum naturalium, aliquo genere demonstrationis. NAquia,quia ipsa devio stratio quia, tantum norificat eue,A: Non simplicuer quia notificat ei te tu ea uiam simia ' Restat solum, o syllo gismus iste,qui vadit a c.iusa,aψ propter quid euect' necessario .en dem stratio. Respcdetur ad argum e 3 υς--ta Francisci: Et pro solutione sunt pilus duo notan . primi arada: Primo oregressus ille fit dem onstratione quia, gu. Fran. quando ex esse essectus noto Ad esse causae ignotum duo stini proceditur, a quo esse musae notificato, per esse esse solanditictus regredimiit demo stratione propter quid, re noade illi effectus , quia illud est notum , ec noti. hcatione amplius non indiget, sed ad propter quid
e flectus, quod est ignotum: Secundo notandum t estv este causa notiscatum per eae effectus non sum, eat ad noliticandum propter quid effectus,sed tequi ritur ut cognoscat ut ipla ea substantia sua per detinitionem,& tunc possumus regressi ad demonstranda propter quid essectus sumetentet: Et hoc i e pro
praesupponendo unum pii ino post ei torum. a. ut est causa, cogntia. sit cauti,iacit scire propiet quide tactus sed pete, tuentiam cognitam demonstralis ine cuia,cognostitui tantum ella,sed non Q sit causae prono hoc ,ex secundo post. ι i.e,isientia est accides
rei, uti non causat accidens .sed substantiam tuam, ergo existentia eo gnata non iacit cognoscere causam
inquantum caula est sed delinitio sua iacit cognosce. te subitantiam. Ec denti itionem suam: ergo cognitio definitionia facit cognoscere illam inquam si causam Et pro hoc stiendum est,inc dat ut hoc exemplum .s
physi. ax esse motus aeterni inuetiit ut este moto ris aeterni quia es e motoris aeteroi non erat susticies ad regrediendum ad propter quid motus aterni, ocideo Ara. nunquam te greditur,sed notificauit suam substantiam edi desinitione moto iis aeterni, Q. s. mo
tor aeternus est i inmobilis partibilis ix unus , 5c reliqua posita in notitia quo ad substantiam tuam:
Quo pri. motore noliticato per ege motus aternit substantia sua per definitionem suam tanquam a medio laniciemi in tex ins s. Arist. t egreditur ad Pio P- ter quid motus ditetnes Ex ns clate soluuntur omnia
argumenta Francisci Nelito neniis. r Ad pranaum argumentum, Respondetur demonstratio causae de .
het procedete a notiscantibus uetum, sed caula non potest esse aliquo modo notior per effectu,qap esse 'a die. vii noti ficitur.5 ipla causa noti fieanse magis nota η Respondeo mcda, quod causa notis cata per esse egerius . nunquam est notior ese essectus , sed demonstratio propter quid non faeit scite esse es.sectus,sed uadit ad escis propter quid e tactus, que ignoti' ipa ea notiticata P eε ipsus esse&',et P sen .
7쪽
ctus necessario. uerum est,& dicit Aristo. . in d mos ratio De propter quid ,medium est causa mutetialis, ct efiiciens an loeis supradicti iudico r. quantum ad elle.tion infert elle necti latium, DO exemplum, sdi. scator est ergo domus est, non ualat paries est ergo domus est,in causa materiali non ualet . quia solum
causi formalis est illa,cuius este necessario inseri essieeliactus, modo in demonstratione propter quid,non fit iste procelsus, Ad sie esse causa non infert elle esse. eius, ct ideo econtrariia elle causae, noti Matur per te
solo. re , essectus, ut ablinet dicit Aristo .s Ad tertium Argu. iii a ju diς ituri P demonstratio propter quid procedit ei ne
- celsarns ex praesupposito quia ut dicit Aristo. in Io .cis dristis non procedit,nili ex causa notis cata elle ne ne tum per tinem suppositum esse ideo procedit se
per i praemisia necessaria ex suppositione tinis,& ex suppositione esse eius, de per hoc dissert a demonstratione quae procedit ex causa nota per se, & non per aliud , & ideo simpliciter demonstratio est persecti Di ista,ut postea dicemus .s Ad argu. modii Respondetur. Quando dicitur . necessarium ex suppolatio ne est necessatium per aliud ,ergo per accideris,nega tur ista consequentia, Quoniam tune necessarium Paliud est necessariun per accidens quando illud non est elliani tale, & per se copulatum, cum secundo priorum in demonstratione usae tantum, sumit ut cauosa eide. n. cessarium per aliud id est propter finem esse.
sbi, dua, ctum laum pir se essentiale , Ec ideo no per accides.
δ s Ad quattv arg. Respondet uti Si demonstratio .pptia UM iei quid esset demonstratio.ergo est e subiecti pollet
demonstrari concedo hanc consequentiam, quoniam
illud quod comunitet habetur pro imponabili,apud Prima ro me est necessatium: Et si hoc non esset,nullum subie g m l a cium scientiae posset sciti: Et suppono unum secundo titia, se 'post. 3 3. 43 pr cognitio, Ad quaestio demonstrativam. distingunt ut tunc quaero ipsum propter quid subie. viti .aut praecognoscitur,aut demonstratur, Nota po/demo ira diei praecognostatur quia ipsae Ari .enumeras ri inscra, praeeognitiones primo post.seeundo solum nominat demone, i. eile subieciti,& quia nominis, propter quid non Noa propter nauit,ergo propter quid subiecti est quaesitum de .d ρ, tib monstrabile de subiecto,non demonstratione quia, se, , - α simpliciter cum ambae istae demonstrationes noti . ficentes:&esse subiecta est praecognitum. α non a uimpii deitionitratum ergo sola demo sitatio propter quid, citer : O quae iantum notiti eat propter quid, se non esse. Se
te Averr. enumerans quaesita demon strationis scienda desubiquod uide ecto d. iic, Passiones, principia.& palles,re causae su: arbiteri .sunt propter quid subie tir Tune arguo scin propter quid subiecti est quae illum inquitendum desu in uui in insitati,ne,3e no praeeognoscendum de subieeto,
tum. Don deme stratione quia,& simpliciter,quia illae atra SecunJa hae tacitiscant esse ergo demonstratione causae tanturatio psu quae solum propiet quid nocineat , Et probo hoc, nbi sum exemplum ex primo physi. pri. subiectum philoso t. si ris phiae naturalis est rest naturalis , ct tem naturalem elle e si notum ad sensum, ex primo .phy sico .ubi Γ- ' ς potien, id quod demonstratione uult inquitete de re
demone naturali.d. lie Ari. scietitiam rerum naturalium petpropar ea causam, propter quid proposuit ergo propter quid, qui redum demonstratione de re naturali ,de subie,
. to philosophiae naturalis. Tuc arguo M. Pp ud rei maturalis,& subiecti in philosophia naturali, inurit
de mone,Don demone ua nee demone simpliciter,Mambae notiticant esse, erga demone cax im, quae imsropter ud notiscat. i. phy. 1 t .clareta. Au Q, ee sua
iecit non demo stratur,sed principia. stibiem possunt demostiati,sed piincipia labiecti,sunt 22 ad su
nor addatur a te: Praeterea arbo audio. A r.pti. phy. Primo, linis totius se Iae naturalis,e inarere cam Pnud rei natu talis .s Sed dubitabis, pri. possit ex .c. I.t cona. ν t. pri.pi ysi co m. st .secundo phys.co m.
uersilis siue particularis de latet situ subiectu ee, Eetio demo strat illud sue 2 signia, siue n deo onem .sed accipit tanti notu P se,aut xbatii ; alia scia, ergo su H, G- ,
hieetu no possit demostrara demone Pp ud ego aut dico, in subie diu no pol demo sitati na, de simplici. citer, sed bia demone no ud pol demo strati. Tet- Tertia ratii 4 arg. Quaero quate subiectu no pol demonstrara tio λ sibi an scientia: I Solet responderi ab olbus ut d . Eima Ora in theor.u, ideo est hoc,quia subncitur,ct suppo
mitur ei se,tune stante hactes talione, Arguo se illa . γspedem Astr.3tionis non potest demonstrati subie, ri in clacium,qua spe demonis demonstratur elle, sed duae demo . pro tantum species demonstrationis declarant esse.f. de , pter quid mon sit ratio quia,& demonstratio simpliciter . ergo saltim demonstratione propter quid potest demoti strate ipsuin,quia ipsa demonstratio propter sd non declarat eis uti di tum fuit.s Ad quintum arg. Fra . . 'se Respondetur, ii in demons ratione eausae,causa enotior effectu.aut uirtute intelle ius tantum,aut uirtute sensus tantum. Respondet ut formaliter, Quirtute intelle eius,cum dependentia tamen a sensu, qa primo phy ii. s .causa magis,& prioris notitiei ad in tellectum,non nisi sensu,sed non fit notior esse ees, eius,quia totam suam notitia non sumit,nisi ab esse esse eius, re quantumcuri in augetur notitia causae,neq; fiet notior notitia effectus propter duo,primo, uae ite esse eius est notius ad sensum.qua nihil votius,
α mediu sussicies ad notitieadu Dp ud ec ei lectius. sol. os Ad sextu arg.dicit ea rio potootaurare Pn udege isto,nisi cognoscat substatia sua sede eeritu' tm o 'notificat existeti acaae, Ac no substaria erro regredi edo a ea sua P eilectu,no demo strat vir ud elucis,Nee erat demo .s Dico formalit et ad hoc argit. Φca Opi. Gratiotificata nee enectus no e susticiis ad sati duco. corum, et
gnoster pst ud, A isi no debemus stati regredi ad PD Megerno. esse dius,sed debemus prius cognoscete subii alia δε secaa P definitione qua cognita, piacis pol sumus de- - rno litare,& regredi ad Pp iud esse eius. Alia opin,
e modernor 5 Iogica limia tale tepestatis, Ecdiciat ipf, P talis opinio e Graece tu .s. Inulo p. Alea.& I he: cularia
sed dico o errat instingedo hoc i hem.qm ut Isia pa Pae iotebit.ost dit ibi in Them.no e huius uoti Sed phy. en demon. Iop.d ite, o regressus in artibus e possibilis sed no de his sit d ,
mostrativus,msi sin una parte tria,& DO G oes eius et hi partes, a primus p cellus ab effectu ad canitio ede
mo,sed titi syllogismusaecudo uero .rcessus .a e 1 ad Opi r i P adesse eius bii est dem si ptimus procellus dicit . .uide philoponus, in e syllogismus coniectural:s, seu cciti. Aug. sues iectura. IE t M hoe nota dii est, in cCiectura est argu 12 7 ρri. eie ab occidentibus ab effectu ad cam,si accides e - , e. tibi uel tib lacu ca necessaria,sed no demorat luna auge labii,
turlahetice,ergo est figurae spherice , coniectura Neo . - .
cessaria ab accidenti necessiario de non est demotistia 'ς Ilio, si uero ab aceidei i non conueti ibili ut mulier pal cra. let ergo pepetit,c Giectura e , sed no intcellaira, Uolutergo
8쪽
εD A RAGRAS s V. ergo ipsi moderni philosophi o dema quia, non sit
demo sed eonte stura ah accidente Leeenatio. o probant ipsi philosophi modestia per multas ratiori dei. O quia non si demonstra iii ,& nos tespondebi.
. demorum est ista, primo physeorum primo.c.. scies sima tia, non per causam est scientia imperfecta sed impercula. non sectum tale non est tala ergo scientia non per causamst demG. non erit scientia tram demo quia.ptimo posteriotis. si s . iacit scientia,& non per causam ergo non est sese
doctrina Au.pra. post. ns ubi Au.respondit ad Aui Tationis. cinnam, in implecta demo est imperiaeta scientia. go non est cum siti ratio, ne i sciomat Au.ihi negat consequentiam. Et dat causam,quia licet imperie Go remoueatur 4 uera scietia S a uera dem sine qus est una spe est non remouetur a demone,& a scaenistia in analogato,& datur exemplum .accides est etiaim perfectu tespectu substantiae, Ic tamen n5 est imperfectum ens analogie non igitur ualet eo sequentia tam prodiosto,demo est scientia non per cam,
re est imperfecta respectu dem ris simpliciter, de
nonis ea re tira quae sunt duae species, ergo imperis. Ea a genere analogo scientiae demonis,negatur con
sequentiaena impetieetio dicitur species perfectionisses. δε non spectu genetis analog 1.s Secunda ratio modero norum secundo posteriorum .s scientia est habituaros emo de te, per id quod est apud naturam, te apud naturasa, non it e percam, ergo seIae peam deni a. ration est demodem tr. petr causam, ergo nee demonstratio est, Ec nec scien I si. tia facit.s Respondit Au .scientia uela quae acquiri. A. D. ' tur per demonstrationem simpliciter est illa, quae insequitur opus naturae,& est per eausam, et non scierim, , , ,3 ita dicta analogi .et Tertio secundo post. is .s de . Vertig se monstratio per posteriora si,quae est quia, non lia s demn, het iam notis udi quicquid est,& dat causam Ari. a non sit quia non facit scire necesset ei.& ignoto esse, ignora
demon. tur quid demonstratur,quare non iacit scite eue rei, ergo nullo modo scire, nulli inodo ea demonstratio, Ec limitat Autr.m cena. ponetius in demoti sera.
tione quia non facit scire rem esse ueta scientia, quae est per eausam, ergo non facit se ire rem esie uniuersa iiter,& analogace. Non ualet consequentia primo pone. Arisaeeum deliniuit demonstrationem, in debet. esse per causana subdit,quae ueto sine causa est syllo, si ua re non demonstratio, se dicit Aue syllogismus uel per latiuus. i. Rethoricus, uel app nens.i .sophisicus α dat eausam Atist quia demonstratio e syllogismus faciens scientiam,quam in habendo cum stimus,sed omnis scientia est per causam, ergo quae e sine ea est syllogismus, re non demonstratio. s Re.n6ροβο spondit Atieniticdm. Ecdicit q, non est demonstra Aver. tio simplicitet de qua loquitur, Sc qua definiuit Arioc strium est,quia de timuit stire simpliciter,tex. r.et desiliuit demonstrationem simpliciter ergo quando .no e demo .d.u, no e dem G, simpliciterk pfectissima,E prohat Au.de ista demonstratione loquitur, quae per medium suum concludit: Medium huiuι fuit istud,quia non facit scire uerum,quod est per causam,quod est scite uetissimum :ergo concludit non esse demonstrationem simpliciter quae uetiissima est, ergo non est demonstratio analogice, Non ualet consequentia,dicit, . est syllogismus in tespectu demonsticitionis simpliciter Non tamen dicit esse syllosis. mum in te spe tu demonstrationis analogicae, catinest quia adhuc non erat clarum,si dabatur alius sciendi modus,& declarauitas rabi dieit ipse ιν ultra scite
per caulam, uult daret Atia te quia: Ne utatur ergo emino ignoto.' non declarato, dieit Ar. syllogininus, sed an si demonstrativus,uel non,omisit, quia declaratum erat primo po steriorum .i a is quo textu sumentur tres rationes. Prima ratio recentioin sumit unum fundamentum ex primo priorum secun . . .
do cap. 7, Arist.utitur terminis ignotis, ut declaret oregulas illas esse uniuersales in omnibus materias, v Tunc arguunt moderat: si demonstratio quia, ei set demon. demori stratio,ergo cireulus demonstrativus daretur ea non sequem tamen uniuersaliter negant in omni modo de- d mea. monstrationum, Ac probat quia utitur terminis ignotis in reprobando circulum modo Ara. utitur termi
nis ignotis .ec demonstrant illam demonstrationem esse uniuersilemon eodem genete Ec diuerso genere . demonstrationis. Respondetur huic argumento, solutiε. uniuersaliter reprobare circulum in demonstratione simplicitet ambobus processibus Gistentibus sim pliciter non autem in diuerso genere quia conclud tibi A alibi ut dieemus. 7 Secunda ratio modernoxia, s iti4tiex eodem tex. supradicto, si contingit demonstrati priora per posteriora tunc scire simplicitet ellet male definitum adestructione eonsequetis ad destruetio η'rum. . nem antece.sed scire si inplicitet est bene definituri ergo non contingit per pos . demonstrari priora, ergo demonseratio quia, qudi talis est, non est demotis ia- tio.s Dico q, Arist.arguit contra antiquos dicenica fritis. regressum fieri utro in processu demonstationi 3 cmpliciter, Hoe supposito arguit Arist.ergo si demoti strans priora per posteriora scite simplici et est ti aledefinitum,quia filii definitum Q si per causam pii rem ex altera parte tu ponis alteram demonstrationere aliquod scite is inpliciter. post ei ius in regressit, et go definitio scite simpliciter,non competit Omnibus definitis mala e st, D acendum est,u, Don ualet co tra nos qui dicimus alterum processum esse, ex post. ad priora.& non esse iampliciter,sed esse scite quia, s et tia t6 modernorum ex eodem textu Arist. pti. ora faciunt scite post: eo modo, quo inductio certa, Tertia iacit notu scite. i.quomodo noti dicat id unio, eonio. moderna. do notificat demo stratio quia ex post. ad priora, sed induetio non facit scite demoti litat me, ergo nee posteriora faciunt seire prior temonstrative, quae erit demonstratio quia. Respondit ad lioe Atiet inae.1 a. in Aras .ibi non intendit dicere,aequalem Nolitia
sacere is dilictionem & syllogismii causa e hie quia ego similiter arguere,induetio non syllogizat, ergo ne e syllogismus syllogizat,quod tamen falsum est,sed illud d est elatia exempli ad noti scandum v.
lud , demonstratio crura quae eu posteriori vadit ad prius .sc inducito vadit a parte ad totum, & pars posterior toto, modo exempla non uetificant quod intedimus nos quo ad opa Quarto secundo priorii. r. -
assignando Aristo. modos petitionis principia, quo l- niam non solum destruit demonstrationem sed syllo modera
gismuni re Ar.dicit in unus est modus petitionis ut quando per post.notificamus priora, ut facit demonstratio quia cum petitione principia,ergo non est demonstratio, probatur ex desinitione petitionis principa, peiere est non demonstrare propositum . i. Dori notitieare illud quod proponimus in Duenti ne no sita noti 'care demonstratio quia petit in principio, ergo non norificat propostumi ergo non est demon.
itio. Respondetur, petitio in principio est dii. sela.
plex: Quudam in genete, Se in communitate diei a. i. Dupleae apparens petitio, re non existem in ueritate,ut patet petitia. s. topicorum penultimo de petatione, prinopn Aue. se habet definitio demonstrat passionem de subie isto. apparet petitio,sed non exivit,apparet uti ar,nauadet ut definitio esse eadem eum definito,& non ali.
9쪽
quid diae sum ideo uidetur idem per idem dem strare. DOM in principio,quia id e notiscat se ipsum,
sed no existit, quia lixe est demotistiatio simpliciter,
io qua min extitit petui 3 viuia primo phy nco tum. detinuio ie disteti aestinato, subqua .ista est nota, A sub at ei aderi nitione agootum,& ideo nota.& ignota ,sine petitione uer. tici cari poli urit .s Ahas:t pctitio exi ens petitio, quae destruit de mori stratione. tyllogismum,ut notum, pet agnotum,& aeque notum, per aeque notum, Naque ignotum , per aeque ignotum iri tres modi,sunt uete petitione a m pran
cipio,quia uere non demonstrant propositu. I a uesianie liae distanetione, Respondetur formaliter ad argumentum, quod quando posteriora demonstrantvriora petitur in principio,non intendit vere,quae de tituit demonstrari oena α syllegistium, quia primo posteriorum. Hs .inueni aliquis pci sterius notos, de aliquod prius ignotum, ii ne peritide principa .s Quito arguunt moderni: si dui et ut scire quia, α demon stratio quia cin primo polletiorum, ubi Arist.loqui. turde demonstratione dixisset,sed i ntum A r. dedit detinitionem destite per cautam, ergo non datur ira libro posteriorum aliud scire alia demonstratio, nam id dicetur, in primo posteriorum quod proponatur in principi ,.s Respcdetur ad hoc argu.utae. Ari. in hoc libro posteriorum qi ipse esi sequius ordinem nobilitatis. 3e non ordinem secundum notius uel se. cundum necessitatem,sed ordinem secundum nobili, tis quia incepit a specie nobiliori ipsus dem stiatio xvi idest a scire simpliciter,& non sequutus est ordi. rem necessitatis, res secundum notius, quia secunda iecessatatem,uel secundum notius esset ancipiendum a te uiniuersat anilogata. Hoc igitur se ante. Respondeo formaliter ad argu. . ideo sequutus est Arist. ordinent nobilitatis. quia uoluit speciem nobiliore de monstrationis tractat e, Se primo proposuit piincipaliter intentum, Mnobilius.c Alia responso, re no tandum est . quod intentio praeponenda in pi inci pio debet esse clara , ct non obscura , si est clara , praepoti itur clara , si chlauta . obscura , quia esse generi η stetitiae,& demonsitationis quia tio erat Harum ideo non proposuit hanc intentiorem, sed subdubio,ct conditio e declaranda fi Et dicit A risto intex. Si aliud genus latenti r demonsi racionis sit, po steri u dicetur sub conditione proposuit quia non erat clatum .s Neplicant in reni contra hane secundam iesponsioneni, ae dicunt sic, si proposuit sub conditione tractauit postea in illo loco.tiee tamen ibi definiuit demonstrationem quia. Respondetur ad haete. licam, P in multis locis libri posterior se dici Aj. sed principium sermonis de demonstratione quia,patet in tex,cialia. ς ε .uhi non solum,probat talem stientiam dari sed ipsam de nit,& dedit definitionem a
Lientia causas Adhuc quarunt moderni. si At. pri. mo posterio tum dedit conditiones praemii rum demoti strationis Limplicitet. quate non dedit conditiores praemii sat una demonsitationis quia, ergo appatet Q demonstrario quia.nora sit demonii ratio. Nespondetur ad liane interrogationem, di notandum e. q, cocdiciones praemissatum demoti strationis quia, sunt illsmet demonstrationis causa ditarunt tamen in hoc, quia demonstratio causa tantia, addit aliquas conditionis quae non conueniunt dem sistrationi uata in sit per causam priorem in esse.& ideo simul t ra. laudo conditiones demonstrationis stirpliciter, tractauit etiam de conditionibus piamissarum demonis filationis qu:a, studens breuitati,secundo posterio tus a. Primo mei .omnis scientia, &c.s Sexto arguunt
medeant,omnis kientia persecta,& uera est per ea sam,primo de anima undecimo aceidentia magnam
Pa item conserunt ad cognoscendum quod quid est,s ergo magnam pallem tunc non totam noritia λε sol a. tilicam,sed ei diracem tantum,& topicam. s N elasset lux ad limarnq, ad sciendum definitionem duo requiruntur primo Q, inlit,s seeundo-perse iniit de , hinto, ut praedicatum inquid,accidentia solum Dori ficam, . iniit,quod quidem est magna pars quia disficilius scatur dicit ergo magnam partem, Non quia, o iacit scite esse, dc in insit quae ambo sunt tota cognitio definitionis. Septimo arguunt quadam pro suli modernis hoc modo, primo posteriorum. s. cite si placiter uolo des nite dicit Ai.& non scire sophi si ieii ηρ F. iergo scire per accidens,quod est demonstratio quia, eit scite sophi l cicum Sc lacu do de anima tertio aequi uoci tale,quia analogum uel utiturium.quod est taphisticum est stibile. Respondetur e et Au. a. met se solutio. cundo, non uniuersaliter scire per accidetis,est scire sophilistum: Vult hoc dicere . . una species scientiae εscientia simpliciter,& ueta altera sophistica quae syllogismosophistico aequitatur,est aequi uoce scientia de altera quae per accidetis acquiritur,& per posteri' demonstratione quia, re non aequi uoce sed si setius scient ia secundum posterius e analoga, nam quae per postellus, Ec per prius dictitur, analoga sse ariet.secundo,quod dictum Au .e uel um,sed no ad propositum, Nam At.non dicat duo esse diuersa sci re. sephistaeum,& rei accidens non uult dicere. pluuicum, siue pet accidetis,sed sophisticumve,paccidens. Clisior ideo datur responso,quod ptraccidena e duple v. s. per accidens proprium, α pet acri clarior. deus per se,& ista e demonstratio quia primo posi . Duplex motum. .secundo per accidens datur commune, M per vicis. non proprium , de hac distinctione stante, Dicitur, Q scite per accidens dixerunt sophasticum illud .squε per accidens commune,& non intellexit Ara. de P t .aecidetis eliantiali, Ac per se: Nam iecitat Au. primo resco .&.u .v si Aut entia arguit quoniam dicit A ii. in i ex .necv .s per se e scietitia in dem sine quia, Argum. ne .s si non perse non facit scieriam .se demo quia sit Alatrina
ex accidente pet se,erg3 non facit scientiam. ergo noe de mori Lespondit Auabim et v, quando Ari. dicit . accadens per se, dest demoriem quia non iacete scientiam,iniendit tunc scientiam uetam,quae s t per causam, id non scientiam analosam,& probat hoc esse uerum ex A N.nam dicit A ra accidens per se, non tacit stientiam,vera e me causam per se,qualis non e accidens,etro excludit a silentia uera quae pet eausam, ct non a stientia analoga.s Octauo arguunt modet ni .e, iliemistio secundo posteriorum. O.nullum in . commodum sequitur,s causa cum esse hi te torque 'tur idest si causa effectum inierat de eae dius causam re dat causam quia non eodem modo adiuuicena se monstrant sed diuerso,si essectus causam demonstrat est laetum syllogismus,& non demonstratio uocat, si causa este dium, tune e demo simpliciteri: Tunc arguunt moderni, si este eius demonstrat causam, ε syl. logismus tantum demonstratio quia, e ab essectu ergo non e demonstratio: lit subdit Themistiua non plures causae,non plura medici,nis per accidens on. cludunt. Respondetur ad stoe,ut dicit Au ad Ara. Soluti, primo post. e .u, demonstratio quia, e syllogismus iatum, in re pectu demotis rationis simpliciter,& persedis, non autem respectu demonstrationia analogicae,in communi: Datur Gemplum,ut leo, animal est talimra,respectu hominis.& non respec tu animalia, sic demonstratio qui est ire persedia species respe diu demonstrationis simpliciter,non auteni respectu de monstrationis ui communi, S. sgnum huius est . quia .
10쪽
Themistius in eodem eap. vorat, demonstrationem ut se, demonstrationem quia, signum secundum hu-
Nisara us de monit ratione e visae, uocat syllogismum causaeti. m,d ,. Primo posterio. G. dicit Themistius Ansu non scietia habetur,noti demonstrat io, quia non facit scire causam rei sed tem tantum demonstratio quia praepotnitur sensui,de facit scite rem tile,& non causam, erigo non demonstratio ergo non facit scientiam.
soliso. Resp6detur quod non facit scientiam simpliciter niectam, quae est per causam, eigo non analogam incommuni, tantum ualeti Et ut ipse dicit primo physia quarto syllogismus faciens scietitiam, debet habere medium , causam ellendi, de cognoscendi quae tit, Ac
dictetat a reliquis syllogismis qui ex salus uerti iti se tui Κhetores plurimum, x syllogismi qui argu ut ex D tima signis, ut sunt demo n strationes quia .s Fune se argudiatio. unt moderni. ignis disteti, quia ditiit ex syllogis. rno, ergo non est demonstratio. sero resoluti e no MMρ tandum ut di initiam primo post: ii. Aliud est eui dens,le alius certum, Euidens est, quod est magis sensatum , de magis notum, inductio est euiden. v syllogismo.quia est eu particularibus magis sensatis .ic magis notis. Certum uero est illud, quod per medium,3c causam essendi certiorem. 5c hoc modo syllogismus est certior inductione quia a eausa. Ee a toto ad partem procedit, inductio uero a parte . ad totum,quae Don est, pars totius. Quo uanie , d eo Φι est probatio euidens, 'emo nutatio ab enectu ad causani Euidens enim quia ab e flectu magis sensato de magis noto : Non celto,quia non est ea essendi ad di stetentiam demon si rationis .causae tantum,quae non est ita evidens. quia non procedit ab na sensatis.&motis,certior quae est eausa, quod dictum, non excludit demonstrationem quia,non esse analogam respectu demonstrat ioniς in communi.sed non est ita certa, sicut demonstratio quae e per causam .s Ultimo argui
vahes. tur ex Themistio primo posterio. p. 1 o .ab e flecta ad ea usam argumentatum est quod tidem facit scien , tiae,α noti iaciens fidem syllopi mus topicus est, de, non ea demonstratio. s i 'esponctitur clare, vsαώιιβ inpii mode animaeommerat. qulio fides est duplex, Quaedam est cum formatione quae est ex praemissis probabilibus quae possum inserie uetum. Ad mori uerum ista enim est topica fidea , syllogismus facienteam topleus,ex primo post. p. penultimor Et quae,
dam est fides nectitaria,& impossibilis aliter se habere,quia a loco dicto ea praemissis nece ita in s. impossibile est aliter e fle.ista est demonstrati seientia, de' syllogismus faciens eam est demonstratio. Et hoc stante dieitur se quod dem5stratio quia ab esse ciueonuertibili ad causam, facit fidem . Ad demon
strationem necessariam.quia primo posterio. s e. praemista causa eius demonstrationis,sunt nec ellariae.
Distiti, s Vera ratio est Avicennae, ut refert Auer. primo po- sterio. . .&m quaesit posterio.σ.A: Avicenna supma ratio potiti duo fundamenta. Et primum est hoc, uxpra moder omite. demonstrationis prim illae, debent esse essennis. tialea.i per se propria,& conclusones,& nece stariae. Nola φ in istud iundamentum Aristo t. A Averr.concedunt inhoearru. primo posterio. 3. s 4. quod omnis speciei demoti .d ita ait o inmune est,ut pomissae Ee quaesia sne
essentialia.& plus dico, pta missae demoti se talionia 'st ' non solum debent este et edit tales, sed notae quod sutes lenii ea.& propter hoe fundamentum necessatisi, pineriori praemii tu inserunt iunctim, inquantum sunt motae, sic si tibi quia ignotum nihil inlati secundo priorum cap. as διεν. Re quod est petitio prineipn, sed inserunt inquantum Fbtii ha sunt essentiales ergo debet esse notae, inquatum een, tialis,de hoc dicebat Ara .primo poster. a. oportet arg. Aur.
scire causam, Ad Q illiva est ea, smiliter oportet scite dicentis stpomisna essentialea te in stit essentiales. s de d monti racundum fundamentum Avicennae,est hoc, P pr mi ita a non iis demonstrationia quia,no possunt cognoscι uti a Πιὸ iso sint ementiales, nisi eognoscatur causa propter qua Atinteisentiale ix hoc patet exempla , demonstratio quia est,ut omne risibile est rationale.omni, homo e nullire derisibilis,ergo omnis homo est rationalis, demoti sera. tiaraturtio abesse effectus.stis bili Sc ab esse causae Lilicet latu eoma rationali. s Pro quo notandum est unum,quod meu 9 ibi notat,u, demonstratio quae procedit ab elis ictu irii ,
ad causam .est duplex. s. quaedam simpliciter, Ad quai r Udam composta. simpliciter, est quae habet eat . it sentiam simplicis effectus ad e, istentiam simplicis Demo ea
causae ut motus aternus est,ergo motor aeteinus e , est duplex
hie demonstratio est demonstratio dici a simplici Demon. ter.quia ex eise ea istentiae simplicis .inserimus existε- simpleae. iam causae en itatis simplicis. s Composita est de exemplo dato A est, oua ex esse accidentis, seu eri. fius compositi ipsi subiecio inserimus in ei te ipsam I Ucausam subiecto, quod est in esse composito, Ec ideo demonstratio quia omposta est , quia insisti eise
nimus dictum Atticennae,pomissam demori utationis quia esse compos iam, ut omne risibile est ratio male omnis homo est risbilis ergo omnis homo ea rationalis per suridamenta dicta minor det esse egentiat is . Ad debet eme notari si essentiaris. Ad non petcognosci in si ellentialis , niti cognostamus causam propter quam est elliantialis .c rationale, re probae
Doe Avicennae et post praedicamentis,cap.de priori, ueta cognatio est quando, quae in mente, sumi extra AU. ω.
mentem .s non , ese talo. Iunc arguit A uic . sic, huic hae
extra mentem risibile essientialiter, proprie conuenit
ipsi homini per rationale,rausam, oc Dora per aliud ,ergo si non scitur uete . st essentialis, re non nati per iliam causam cognitam, quod si non cognitio e sentia lis,est salis quia cognostietetur elle ellentiatis.& non
per aliud ,per quod ea eisentiali ,nis per causam. s Diceret aliquis ad Avicennam cognoscit ut indu E .as..ctione sensat inductione facita, non tribus homini has ad senium,& tuam iudicamus esse ueram.& ei letialem in demonstratione, sine cognitione cause.
et Arguit eontra hane euasorem Avicenna inductio P pucat.
Ne cognoscete omnem carnuimelle album, de omne Avicerinaee tuum, elle nigrum, Id tamen cognitae non sunt essetiales nec notae et se tiales nec pr.eaulsae de mons ea
titiae,ergo inductio Mon susticit ad notitiam essenii
lem. pr millatum ei lentialium, nee aliquis Duirituain sthiopia,qui non uidit hominem album inductione in omnibus, istam uniuersalam corti scit omnia homo est uiret quae uniuersalis .nee eis etialis est. nee motu et lentialis, Nerii de Iutatiua ergo habere ex hac te praemittam demonstativam et sentialem , Meognitam essentialem, non polle haberi per inducti nem,sed solum per cognitionem eausae, per quam est Hellentialis. s Ex hoc futidamento.arguit Avicenna, ergo syllogismus ab esseetu ad causam. uel erit ratio rhetorica, Ac se non erit demonst ratiua, uel erit de monstratio circulam s. dem per idem monstrans de eodem,& sic non ei it demonstratio. sed inutilis , Heuulgatis ratio, primo potierio. 1'.nulla est de monas ratio: Quod hoc sequatur, probat ipse de facili urina praemisia,uel qualibet praemilla demonstatio tionis. ista omni homo est tis bilis et est nota bili u, Le est entialis uel tion est nota Si non est nota, ergo non est demotis ratio, sed ratio thei tiea. uel poetica , uel topica quia per primum scinda. mentum, Omnia demonstrat io, e ex essentialibus etia ii notis