장음표시 사용
641쪽
In stereometriam Doliorum Appendis.lpo. omnino mihi pnnetum satisfeeit. At non valdo puto roeeptam iri hane loristieam
ab ullo hominum genero, ne quidem si octonaria progressio pser omnia obtineat. Νe-eossitas enim nulla et plus est in confusione disseitItatis, quam in reductione ad denariam laboris. Quare orgo sexagenaria recepta sit ab astrono tonaria recipi non possit' uuia sexagenaria magnam gummam, pura accumulat, Octonaria minusquam tu; et quia sexagenaria quamdiu et quatenus infra 10 manet, novi nihil a denaria lacit in mensa Pythagorica. octonaria plane vertit abaeum.
Jam respondi sere quantum quaeritur. Etsi enim nomina ponderum in octonaria ratione institui possint, non su&serim tamen vulgus onerandum nova numprandi arte. Quin potiug, quia schema edmParationis progressuum octonariae et denariao hoc X. eap. introducitur, loco schematis hujus aliud schema et lypus a quationis omnium mensuramim et nominum, etiam in proportione discontinua sese mutuo subsequentium in vulgus detur. Sic enim rectissime vulgus juvabitur relictis nomenclaturis et consuetudinibus et adjuta nihilominus memoria. In omni mutatione plurimum habet invidiae subtilitas: hane exseerantur subditi potiori ex parte; Iopulus enim in commune eum ipsis adpo minoribus magistratibn hebes est. Itaque hujusmodi optima etiam eonsilia eurio itatis nomino ealumniantur et in scholas ablegare solenti Qui vero nostrae non subsunt jurisdictioni, tantum abest ut nostro exemplo invitati brevi sequi velint haec subtilia, ut potius longius etiam a nobis sint discessuri. Existimo itaque, rem adeo popularem. ut fiunt mensurae, et in usum populi futuriam felicius et utilius expediri non posse, quam si quam fieri potest tradatur popularissime.
Quia liberalissimo quaesitum fuit, his 10 capitibus candide etiam duxi respondendum. Veniam itaque precor eonfidentiae meae pronuntiandi de rebus politicisa mea professione alienis, ni quae nulla ex arrogantia, mero vero ex eandore fuit
Parerga inserui delectandi tanga: si minus hic felix esse potui, Sat certe volui. Pragae 24. Dec. anno Perseripsi I. Keplerus. Post scripta. In hoc scripto haec gunt: lὶ Dico valde utilem esse Reientiam aequationis ponderum mensurarumqne. 2ὶ Difficulter very aliquid in iis mutari tonsusionesquo tolli a vulgo
posse. 3 Itaque non consentio, ut aboleantur vocabula propria singulis regionibus, nsque ut nova plane imperentur univerRis. 4 Quae vero sunt omnium regionum vocabula, ut librae, eentenarii. pedes, lilnue, canthari, nego in tantum mutanda, ut multis in locis triplo, quadruplo, decuplo evadant majora vel minora. b) Concedo autem, ut medium aliquid inter extrema regionum eligatur, ad quod conformentur illorum mensura , qiu habent m jorps minoresvo meuSuras eo, quod sumus electuri. 6 Hane ipsam tamen mutationem suadeo pedetentim introducendam, scilicet in iis contractibus, qui sunt magistratibus inter se aut cum substitis. Nempe jus dicatur Recundum id, quod sumus electuri, non secundum discrepantes variarum regionum pedes. 7ὶ Continuam bisectionem assis admittimus. tollectionem vero Rssium in continua proportione
vulgo imperandam plane dissuadeo. 9) Permitto tamen. eniendari paulatim formas collectionum receptarum ad unam aliquam, sic ut omnibus loeis G mmer sint Fuderunum, omnibus locis 1 pondo sit contenarius 10 His conseqnens est, ni disgii deam, vulgus adstringendum ad unitatem latoris omnium assium. lli Et tamen largior commensurabilitatem lateris omnium assium. non in unitate instituendam, sed innumeris pulchris et reci ptissimis. 12ὶ Numerandi modum per octonariam progressionem a vulgo plane aufero.
642쪽
audaeum Kepleri de me urinam aequatione.
His loctis D. Ampydon respondit, vulgo non dilaendum, qnod affectemns laterum
assis unitatem. sed simpliciter imperandam ulnam. cantharum. libram etc., retinendum iri arcanis, quod Ox unitato lateris :LAsium procedat. Eodem modo et numerali ii methodum vulgo reini it. ad magistratiis revocavit. Ilis au itis vicissim ego larmor et laterum assis uuitalem. dummodo nR Sit magnus, Puta Rmphora Romana, et divisionem collectionemque in proportione conti ima. Is an 0ptari in t NKe Sexagen riam, ob articulatu in nurnerum et quia jam ante est introducta. Concedo tamen, ut sit octonaria, Si ii uis hic si ecte ir, ut maneat in arcanis. Quodsi hae stent c0nditiones, non erit opus, huic methodo, quae in magistratuum et scribariun arcanis est sutura, conciliare voeabuta vulgo usurpata; imo caveri haec omnia necessum erit. Quomodo ergo loquentur 3 Tech uico eum astronomis. Nam
ut in vulgo assis uomen ne audiri quidem debet valentibus bis conditionibus jam eo cessis . ita in nostra arcana arte nil nisi assis numen debet audiri. Post T vero antpost b9 asses numerabimus unum octonarium Primum, aut unum sexagenariam primam assium; et aute integruiti assem mi inerrabimus vel sexagesimas vel octavas primas, secundas, tertias etc. assis. Et quia dilacrepatur, sumimus nomenclaturam cum a
veteribus . tum a nostris; nihil etiam probi bobit nos metiri ipsam otium drachmam
veterum, n0Sirum vero assem ex circulo inagno Telluris dueere.
9, pag. 5: T. Intor eos. quos in Praemissis sequitur Kep rus nuciores, priai cipue Danies Spe elo is 1589 lue ruit e lito libro, quem inscrip it: Architectura v0n V 'Atlangen . Argent.158 9. 1608. . I evinus Uulsius. matbomaticu A tuat. Gaudavi, m0rt. Franeos. a. v. 1606. , pedis Νnrib. sit Francos. longitudini in sex Libot in libro in eripio: I raietat der m uehmiseheu in 1 tr nitimiten si raneos. I 604. l. Quo loco Crugorus cornp Vol. l. p. 3 59 hane dimon- filouem prodiderit. Destinius. Iu literis certe illo tempore ad Keplρmiu datis nil hujusmodi depreheudimus. Kepinoa tranfinii sit. quod obiter ille notiamus, Cingero Νtere motriam sum, illuni adhortans, ut distra et lotii operis prospieiat, quod ex hac cregeri respuit Sio ite sippnret: De distrat uotio exemplarium, ut literis ad nstinem tuum is atrem uxoris Eo pleri. opistcem arcus reum, civem Dalitii natiuitii dutis a me voluisti. verba Dei ad bltilio Polas nostros, praesertim primarium. Sta is, ut ii Liuio vellet ieeuui mpreari, non iam ou aud t. propterea quod pauci sitit. quibus vendere talia posset. Et verum est, quaecimquo in mathematicis in scripta solidiora odii utur . si unum Oxemplar habet mathoniaticus Dantiscanus, alterum Retri om0ntanus, tertium bibliotheea Regi non tuna, quartum Nobilis quidam Doru iis. NieWl sevius ky, praeterea nunum exemplar in hae tota Bomissi a divenditur. Risu quidem et lu- dignatio no res digna o t. sed vera traneu. Bibliopola noster Pr terito nutum Do unicum ex inplar tuae Stere mettine Frisiici iurio accepit, quod, quia egi, abs te Jans Auto donatus
non emerim. adhuc vende te nequit.
ficas, ii ullam spem esse distractio uis exemplarium, id nihil habet incommodi, jam totius negotii eram oblitus Scripsi pro Mistri a jamque solveriint et solvent aliquid
10ὶ pag. 6IU uuae in m0do praeuitissis Keplerus proposuit. theoreticum a gens, agendo eous axit UImao anno 1627. imitatus ea. quae in hoe libro de Romani ruin nimis ura P DPonit. Qim tempore hae in urbo vot abatur t7ptim dirieens Tabularum B idolptilitaruna findea moti e Νοτ. 1020 ad Nov. l627 . magistratus Ut meus is in is erat, tit ita tisuras et Pondera de moto construenda curaret, eum ea. quao nutiquitus in usu erant, Plus minusve avero aberrarenti Kepletus, enius consilium magistratus hae in D expetiit. Judleium suum
seri lii litoris ait malistratum datis, quod ineuii putres urbis eoiasset jusserunt vas a Deum Fecundum Kepleri Prue Pin, quod hue usque muservatur Elmae. Literas has Kepleri e Bibliothei a Ulmensi desumtus primum publici juris se eit editor Epbemeridum. quaa inseri Pt . Sunt: -Nuoiber ger luit ter' s Noti i80 3 eas iue exhib tit se saeuies P in . Hoc tantum Praemittendum consemus, virum . que in dieit Koplerus a in Auxtu sibi ad hanc rem adjuturo ui datum. J0anneim I 'auras berum sti0n tantum are lotectum suisso suo leni Poro celebrem . sed etiam in latuisse multis eoiiserii fis Iibris eum matbematicis, tum architectonicis et militaribus, tum deniqu6 e instidis hisisque Mithmetieis. cs r. vol IV. P. 173. His igitur Keplerus ad quaestiuitem seu attis Ulmen si ro putidit:
643쪽
In Storeometriam Doliorem Appendis.
644쪽
Judicium Kepleri de mensura Ulmensi.
645쪽
De eousteienda mensura, quam tu praemissis describit, haec postea superaddidit Kepleras:
646쪽
Judietum Kepleri de me ura Ume l.
647쪽
Praemissis adjungimus ea, quas Κoplerus Pragas 26 annis ante mechanica aggressus est, quibus finem facimus hujus voluminis. In praelatione ad Opti eam svol. I l. p. 8l.3 paueis diximus maehinam hydratili eam a Replero inventam. Quas do hae inventione supersuut documenta inter manu eripta Pulvoviensia, haec de lita habent. Iter artus d. 2 l. Nov. l602. haee dedit Κeploro: Es hali mir D. Pistorius vermeld t. dos De Malostfit steti in Pneumati eis deleetiren vnd das s dor Hrer .ns der Porta deris--gen jungst aus gehen lassen, tu horrigi ren im Werch sey. Woue des ogen gem et as
Ad hane quaestionem Keplarus respondit d. 12. Jan. 1603. hune in modiim:
' Quaeris ot de Pneumaticis. Est in narratione agnosco R. D. Pistorii, quo me complectitur, favorem. Narrabo rem explicatius. Prodiit anno 97. Francolarii Magia Portae. in qua libraim peentiarem obtinet haee materia pneumattea. Ego itaque Graetii etiamniim delpetatus argumento, converti me ad ea, quae maxime videbantur digna peculatione, periclitanda: ubi Portae errorem et simul artiscium ipsum deprehendi. Est autem hoe: datis duabus aequis partibus aquae in aliqua altitudine, per alterius aquae partis descensum alteram in aequale perpendiculum sursum impellere. Postquam hie igitur in D. Pistorii notitiam veni, ut est philomathes, libelltim Spiritalium Ileronis mihi exhibuit, ubi statim illi monstravi eosdem errores, qui sunt in illa Portae editione. Paulo post nactus est peculiarem libellum ejusdem Portae, anno 1600. editum, ubi et suos et Horonis errores corrigit, at quo ego gloriabar invento, id pulchre locupletatum proponit. Quodsi mihi lieet indulgere ei affectui, quo Tycho magister meus exercebatur quidem non sine probabilitate asseverarim, Poriam ex me edoctum. Nam exemplar artifieii s raptii exhibui D. a Diet telistrin. praesidi emerae, eui cum Istriaearum fodinarum praelaeto Adlero nomine, ratione officii multa necessitudo. Saepe una aderamus uterqtie in monsa praesidis, et ipso Adlerus tunc tractabat eandem materiam, studens metallis inis exhaurionilis. versabaturque in eo Prrore seum aliquo sane sumtu quem mea resutabat inventio. Porro ei cum Porta literariim consuetudo tutereedit; itaque mihi
648쪽
pollicitns est Adleres, se meum Cosmographiae Mysterium prima oeeasione ad Portam
transmissurum, de aquatilibus tacuit. Res tam n ipsi curae suit et omnino mihi persuadeo, instigasse Portam, ut hanc rem ad uSum transferat. Ita me namque adhortatus est in Mia invsentione, de qua postea. Sed ad D. Pistorium redeo. Is eum non posset se expedire ex male formatis leonibus et vitioso textu, mo jussit manum adhibere. Faetum id obiter, nee in ullo censu habeo hune laborem, nam per se brevis fuit. Unum hoc accedit: praecipuum Portae artificium. do sonticulo, qui aquam duplo altius Haculatur. quam est casus in sonticulo, id artifici iam leone et literis quidem aptis, textu vero plane mentito exprimitur simul et oecultatur. Ea' ego strophas evotri textumque addidi, veritati et diagrammati convenientem. quod alius sane vix deprehenderit. Sed quid hoc 7 Praeterea ne lue correxi in hac ultima Portae edition qui equam, nec adjeci. Percommode vero admoneor rei necessariae. Inventionem habeo exprimendae aquaB comparatam, perquam utilem, si quis arti sex mihi illam sexemplari exprimati Nullae adhibentur valvulae, quia circulariter hoc agit, quod vulgo dictae pompae in linea reeta, subindst intermittonte. Cum diu jam, Re. ab . anno M. hoc Saxum Volvam, tandem incidi in Angustanum artificem, qui, pecunia 27 ss. a me aecepta, pullieitus est seripto et sigillo. se perfecturum Augustae exemplar; quo ad praescriptas leges perfecto, debeo illi summam integram b8 eire iter talterorum, pro libra aeris Se . Augustana 52 l, cruciatos. Cautum est, ut persectum opus duo examinent artifices, alter a me exoratus, alter ab illo; qui si exemplar praescriptis legibus dixerint ton-grne inon considerato esse tu , pecunia artifici residua est numeranda, Sin minia S, , restitutio mihi 27 floron ornm est saetonda. Haec ita pepigimus, quia spera ham. aliquem ex meis familiaribus Augustam ad praescriptum tempus venturum. Cum hac spe exciderim. nescio quo me vertam, nisi ad M. Tuam, cui plurima est Angustae notitia. Rogo itaque majorem in modum, si commodo fieri potest, ut ad collegium opificium ber Nabi finib perscribat, ut, qui sunt inter eos jurati. opus inspieianti Tempus plapsum est, nec ten 'or, quia D. a Dietrie tein, qui jam hic legatum agit et cujus fiducia nitobar, brevi Praga discedet. Si manum sorte non admovisset hactenus, adigondus ost mihi ad solution m , quod opto; nam sinistra fama eum sequitur, quasi mo ira viribus susceperit, imo quaSi non liceat illi vel fratri suo in hae materia v rsari, eum ipso sit lignarius et aquRe diaetorius simplex, frater vero ejus Balthasar fusor quidem . sed nondum magister.
Hoc addendum: patrem ipsis esse aqua eductorium, ipsos vero ambos coelibes. Primum atque rescivero, exemplar ad logos expressumi reliquum pecuniae mittam. Spero, si non suturum sit M. Tuae commodum, hic me adjuvaro, me documenta illaesa recepturum.
Post scripta. Dum litoras detineo, Augusta rescisco, hoc opus nondum in choatum esse, nec Augustas haerere opificem, sed hic Pragae. Poteram itaque totum liunc locum praeterire, nisi pagina esset mutanda, quae etiam alia continet. Sed tam n . M Τuae liberum est, hie nio consilio juvare, aut percontari de hominibus istis, aut dexteriorem nominare opificem. aut tale aliquid
649쪽
In Stereometriam Doliorum Appendix.