장음표시 사용
11쪽
dam honestatis, ut ea esse bonesti, quorum merces esi honos quae nota non prosint ed aliis: γ quae mortuo potius,quam vivo cotingunt. quae quis pro patri uis commodis negle tu fecit , similia. Laudationem autem sic
definit,orationem quae virtutis magnitudinem declarat.
Sequitur deinceps de accusatione γ defensione distulatio,quarum quia iustum m iniustum sunt'es, docet tria esse intelligenda et,qui ex iusto iniusto propositiones elicere velit: quorum primum enε, cuius rei gratia quis ali
ri iniuriam faciat: alterum quomodo quis affectus alteri iniuriam inferam. tertium qualibus potissmum hominibus iniuriam facer oleamus. Atque hoc loco primum δε- mit quidsit iniuriam facere: γ ait esse alteri nocer a
voluntate contra legem sea voluntate autem, id est cientem n nulla Gi coactum. Lege autem aliam esse Ariptam, aliam non scriptam: quem locum pluribus verbis tractat posterius eodem libro , ubi de probationibus artis expertibus disserit.Deinde ostendit unumqueque alteri iniuriam facere meipropter incontinentiam,velpropter vitium, a que improbitatem: idque insingulis viiij m in tinentiae generibus per equitur oepercurrit ut inteperans alienam uxorem adulterat propter intemperantiam: auarus depositum no reddit sed inficiatur atque interuertispropter auaritiam, pecunia cupiditatem ignauas arma abiicit, locum in acie relinquit propter mortis metum immode ratum vitae amorem: iracundus alterum ini te pulset ira elatus, m propter irae impotentiam: libidinosus virginem mittat libidine micius,& ita de ceteris. Deinceps quia acricusator ostendere debet in eo quem accuset vel omneis,vel
12쪽
plurimas fuisse causa quae homines ad iniuriamfacienda impelluc contra defensor in eo, quem defendit vel nugas, Gelpauciores, leuioresfuisse: septem causas enumerat
actionum,rerumque humanarum, fortuna,vim,naturam, consuetudinem,rationem,rram, cupiditatem: quarum tres nonseunt in nobis, fortuna,vis,natura: na neque res formiata aeque violentae,neque naturales in noma pote talepostasiunt : reliquae quattuosunt in nobis. Quicquid enim vel consuetudiue,vel ratione,velisu,tel cupiditate aiam ii agimus,id a nobis agi dicendum e A. Quibin omnibus singillatim una cum iis, quae ad iucunda oe voluptatem pertinent,descriptis atque explicatis,docet qui, quo mo
do affecti hominespotissmum ad aliquod facinus iniustua rediantur. ait eos esse, qui sepesciendi facinoris facultatem habere putat. Ita de talibus hominibus, de iis rebus quae facultatem viseri posint, habent, oe qua non habent, accuratissime disserit. Deinceps, quod erat temtium,qualibus hominibus potissimum iniuriast, sedit, nempe imbecillis, incautis,o iis qui sunt inopes ab amicis,
similibus.Restabat iam,vi de iustefacti iniuste factis dissereret: quod copiosi me oe plenissimefacit. κε primum quidem docet quid intersie J ferant ἄμαρ roram
quae Latinipeccataleu errata nominant, jure infortunia, αδ μα-,quae iniustefacta: deinde onendit
quid a iure disserunt aequum m bonum, quod Graeci appellant ἐπιεικέσ.Po Aremo grauiores m leuiores iniurias distinguit atque explicat, ea ue inter ste comparat: atque imia absoluit totam de probationibus artifciosis distulationem. Sequitur deinceps ea,quae est de probationibus arte b 3 carenti-
13쪽
r D. LAMBI NIcarentibus: qua fiunt apud eum numero quinque, leges, i fles, conuentiones, torment eu quaestiones, iusiurandum: quom di Ein honibus, ac descriptionibusprimum librum concludit. Ea igitur parte, quae tum adprobationes artiociosus,id est enthymemata, eas propositiones,ex quibus constant enthymemata, tum adpropositiones artis expem teispertine absolutasequitur deinceps, ut qua ratione orator, quos velit, motuF in animis auditoru gignere,atque
instrerepsit: po tremo quonam modost dicendo consem mare: id es, quam de se opinionem apud auditores excitare debea cognostamus: m ira ad li-
14쪽
terarum Graecarum doctoris Regij dediscedo& ab optimis discendo oratio, a. d.tertium nonas Octob. pridie quam orationem Demosthenis II ισαο ἱεως explicare inciperet,habita. Onstitueram,auditores,quo diescussi Aristotelis de Arte dicessi libri explicationem absolui , tantister docendi operam, laboremque intermittere, quoad T. Lucretis Cari de Natura rerum sexcentis a me locis ex auctoritate codicu manuscriptorum emendati praetere chobi ortasse non inutilibus illussiati editionem ad exitum perdux fem. Sed ita me asserit noua huius urbis steries, ac de repente commutata totius rivitatis lucies: tata me totum voluptate quas erfudit necopinato oblata ex turbulentissima tempe late tranquillitas hoc est remotus ab oculis no iris armorum fulgor: sublatus ab auribus Impanorum militarium sonitus, tormentorumque bellicorum horribilis Iragor crepitus:depulsetis denique ab hominum ceruicibus populi furentis oe concitatae multitudinis violentus , m cruentus impetus, ut continere me non potuerim, quin consilio mutato pri linam docendi consuetudinem a
15쪽
me dies aliquot, more maiorum hanc licentiam nobispem mittente,intermisam quamprimum repeterem, meque ipsum ad meum munus en umquepaucis post Kal. Octob. diebus reuocarem.Quoniam autem data mihi a Rege Carolo litterarum Graecarum docendarumprouincia, cepi tim hoc consilium, ut duos optimos ac probati mos huius lineuae auctores Homerum Demo uenem essumto tiam Aristotele in iis, quae ad artem dicedi pertinet, altemnatim vobas explicarem,ut hocpacto duas res assequerentnam,ut in duobus di milibussermonisgeneribus,pore,co m oratorio vos exercerem alteram,ut tali varietate fastidium vitare exisιmaui me,absoluta trium Iliados H meri voluminum,undecim Demosthenis Philippicarum, duorum Annio tetis de Arte dicendι librorum explicati ne,m ossicio meo fun diorum, studiis ve iris consiliu-rum,si reliquas Demonuenis conciones squas a. ιηγορὶς appellant Getci vobis deinceps interpretarer,ut his explanatis,ad nobileis S praeclarus illas A chinis in Ctesiphoris, oe Demo nenis pro Ctesiphote eu de corona orati nes ad quas audiendas concursus Graeciae dicitur esse fictus ceteras item iudicialeis ainore eis explicandas
me conferrem. Ordiar autem ab oratione M ordinem receptum ac vulgatum secutus: quia haec oratio proxime excipit illum .id quandam Philippi oratiunculam, indecimam Phlippicam, quam post emam intenpretati sumus. Alioqui oratio e oratione πω συμoepo Zerior videtur esse. Id quod nonsolum Dion V Halia carnasses testimonio atque auctoritate confirmari po:est, qui orationem primam omnium Demosthe
16쪽
nis concionum habitam esse scribit Diotimo praetore, Demosthene aetatis annum circiter vicesimum extum agente, merum etiam ex hac ipsa orationeper 'icere licet. Atque
mi hoc verum videtur,ita S illud verisimile est, hanc eandem orationem ante Philippicas esse habitam. Sedpriis quam hanc, quam explicare institui πω σιω-ἱεiae orationem attingam, de dipedi utilitate atque adeo necessitate, si expetenda virtus ac sapientia esi, deque adhibendo in distendo magisborum ac librorum delerita pauca dicam. Quibus de rebus dum apud vos rationibus atque exemplis aliquot conquisitis oe collictis di 'uto, quae si, ut me,
quemadmodum antea cosseusis,diligenter atque attente audiatu. Duoseunt hominum genera, ditores,qui quam-ui cientiam inscientiae praesare aperte negare no audeat, omnino tamen disicendum esse negant, atque uno nomine
omnia doctrinaesudia, oe disi linas omneis reiiciendas ac damnandas putant. Vetum genus est eorum, qui distere
laboriosum atque molestum esse querutur: alterum eorum, quisuperuacaneum, atque inutile esse contendui. Ouibus
utrisque hoc loco paucis restondere libet. Atque ad alteros quidem eos dico, qui propter laborem ac disti cultatem abhorrent a discendo,breuis sane ac facilis restonsio est,immo vero silentio potius, quam verbis sunt refellendi. Namsi, quae dis ilia ac laboriosa seunt, ea continuo asternari, aut fugere debebimus: virtus quoque ipsa nobis erit fugienda, ac repudianda: cuius miam a 'erum atque difficilem oeseudorisplenam auctore Hesiodo, dii immortales esse voluerunt. Iam vero quid in hac vitapraeclarum, quid laudab, k,aut orisum est,quod no magnis laboribus dii homini- e bus
17쪽
is D. L A M B I N I 4bus redimedum proponas seu mobrem horum ignauiam inertiam,acsocordiam, qui nihil, nisi quod in promtu, atque ante pedes sit positum, lucunt expetendum,valere iubeamus, atque influis lectulis stertere sinamus: ad alteros Geniamus, qui ad virtutem ac sapietiam negant quidquaconferre doctrinam,contiaque di putant, plures sine litteris ac doctrina, quam litterarum oe doctrinae adiumento sapieteis S minutepraestant eis extitisse. His igitur, qui aliquid dicere Gidentur, sic re fondeo: neminem unquam ulla in re ceteris hominibus antecessuisse hoc dico amplius, neminem unquam hominis nomine dignum fuisse,qui non didicerit. Sed, ne quis erret, quemadmodumscire duobus modis dicimur uno modo cum causeas rerum exploratas habemus altero cum effecta causarum: ita distendi duaesentviqvna a causis, generibus,& definitionibus, niuersis:altera ab iis,quaesiunt causis po teriora,a partibus, a singularibus. Atque hocscientiae genus,quod ex rebus-gularibus conflaticum in iis rebus versatur,quae ad vitam sunt utiles,proprio nomine φρ mς, id estprudentia appellaturi cum ad alias res pertine latissimo nomine. - ,ides, si dicere liceat, rerum peritia,' experientia nomin tur. Itaque longa aetate oe multo se quaerituri atque iccirc olis senibus oe iis,qui diu mersat uni in rebus age dis, multaque m viderunt,m audierunt,m meminerui, contingerepote i. Illud autem alterum sciendigenus scientia proprie dicitur, studioque,m litteris,m ratione, oe mentis agitatione comparatur. Sed urgent nos hi litterarum ac disiiplinarum oppugnatore proferuntque Homericumittam Demodocum euμbDemodoci persen Homerum
18쪽
ipsum,qui dese ipsi ita loquitur,
Ipse ex me didici,donarunt di, mihi cantum. En tibi inquiunt Demodocus apud Homerum perse, Ssine magi-sro hoc enim valet nomen αυπίακρος artem canendi consecutus est. Atqui,si Demodoco di, cantum do uauer ut, quomodo est α δ πακτοςr videntur enim haec inter sepugnare, esse ρωτομδακ' μ, a diis cantum accepisse. Quid igitursibi vult Homerus bosiopinor, Demodocumeo que omneis fui a nemine mortali doctore quippiam didicerui, saltem a diis immortalibus didicisse. Nam,proh deuma
que hominu dem, quid est aliud singularis quaedam σpraecipua in uno aliquo natu prae tantia, quam D eus Non enim,ut ait Nisius illi Virgilianus -Deus in nobissit dira Cupido: sidpotius, In nobis Deus eximia est,m miuida virtus. Quid ea mero in homine omnino boni,quod non a Deo optimo maximo,omniumque bonorum fonte manarit ' Si id scire in bonis numerandum,m expetedum est quomodo ia,quoad istu eruenitur ue a Deosiue ab homine quis didicisse dicatur,repudiandum est es Quid quod nonnulli philosiophi fuerunt,qui cum auctoritatem apud homines consecuti non essent, neques apteteis essesdem facerent hanc et nam ob causam, quia magistrum, a quo didicissentimortilem proferre possent neminem: aduersus ita male credulos hominum animos sese didicisse,quod diuinitusperceperat, coactisunt profiteri s Notum plerisque vestrum esse puto, quod dicturusum.Fuit in Proconneso Propontidis insula sapiens quidam Aristeas nomine.is cum rerum omnium di
19쪽
D. L AM B IN Iuinarum,atque humanarum visama es) cognitionem diuino quodam astutu consecutus esset propterea quia a nemine didici sse visius erat, vulgo insipiens, m omnium rerum imperitus habebatur. Vt igitur falsem istam de se opinionem ex hominum animis funditus euelleret, oe veram infereret,hoc commentum reperit. Finxat animussum compore relidio totam Graeciam, totamque adeo barbarie per agrasse omnia maria, omneis infulas, mina omnia,monteis omneis percurrisse: omneis maris aestus, accessus, ac recessus, omnium uiorum ostia,omnium fontium origines,
oe capita pers exisse: omneis omnium populorum leges aemores,iuraque omnia cognoui et etiam ea quae in caelo*ren apertius, liquidius quam, qua in terra gignantur, in 'exi se: fam autem peregrinationem Hyperboreorum ibus terminatam esse. Haec cum diceret risteas, tum filicet multo magis fidem faciebat hominibus sistentem esse quam multisponε annis xenagoras, aut xenophanes, aut Parmenides, aut quiuis alius eorum, qui naturam rerum posterius explicarunt. Nondum enim temporibus illis a me, aut ab opinionibus hominum peregrinatio animorum abhorrebat: neque tum illi homines quantumuis rudes, corporis oculis rerum causes cerni, neque ullo alio sense externo rem obscurarum cognItionem comparari posse exissmabant: sed contra animi e domicilio corporis quasi disi one,eaque,qua eme atque iterum iam dixi, peregrinatione, ad rerum contemplationem, σveritatis inue ligationem opus esse iudicabant. Vid tis igitur, auditores, eum qui nilui disicere unquam visius erat,no ante vulgo scire existimatum esse,quam se didicissi
20쪽
s etiam falso professus sit. VBue adeo incredibile est eum
scire,qui non didicerit. Sed quid cinifleam virum fortas
ρ non omnibus notam vobis narros Socratem istumphilosephiae morulis parentem,a quo Peripateticoruin veterum Academicoruschola orta est, qui Apollinis oraculosapientissimus est iudicatus,a nemine,qui modo aliquid sitireputaretur, distere antpigebat, autpoenitebat. A Theodoro geometriam,a Cono musicam,ab Eueno poetica, ab Iphomacho agri colendi, O rei familiaris tuendae rationem difrebat a Prodico Chio,ab Hippia Eleo, a Gorgia Leont,no , a ceteris,quae quisique profiteretur,cognsebat. Quid quod ne mulieres quide si modo e sent eruditae, magistiras contenebat Nonne ab Mam artem dicendi a Diotima rerum amatoriarum sitientiam petebates Sed quid homines ab hominibus distere osedo Etiam a bestiis quaeda didiciamus.Purgandi ratione eam, quot per alui irrigatione abibibus AEgyptiis eam,qua per vomitionem,a canibus a cepimus.Aliquot litterarum clemeta, rationem instruendi exercitus,vigilias militareis, S castrestis Palamede grues docuerunt. Quid quod animates ipsae rationis expertes di sunt 'Non enim discere dicimur tantum m res uniuersas, S genera,m formas rerum mente m ratione coprehendimus, utpaullo ante diximus, verum etiam cum quippiam vel siense, vel u consuetudine, vel meditatione σexercitatione percipimus. Atqui haec omnia no hominum propria d nobis cum animatibus ratione carentitassent communia. Ergo equos quotidie dissere videmus.