장음표시 사용
21쪽
Estque laloranti similis:tum cursibus auras
Prouocat,acper aperta volans,ceu liber habenis, quora vix summa vestigiaponit arena, inquit Maro. Flaccus autem sic, Fingit equum tenera docilem ceruice magister Ire viam,quam monstrat eques. Canum vero docilitas cui est ignota Soli nomina tenentsua: fu domesicorumetocem agnosiuntseli dominum norunsum. In venando quanta eni eorum non modo innatasagacitas Od etiam is, studioparta dissiplinas -venaticus ex quo Tempore ceruinam pellem latrauit in aula, Militat insiluis catulus inquit iterum Flaccus. Sed quid equorum, quid auium docilitate refereda vobis aureis obtundo, cum urserum atq; elephantorum, vastarum, atque immanium belluarum meditationes, oestudia non 'lum sint litteris mandata, verum etiam usu vita quotidianae compertas Vidi ego ursos bipedes incedere,atque ambulare vidi orbe altatorium mersere:vidi corpus quasi exossatum quod admiratione ite Elatores assicereri in unum
complicare, σ conglobare. . Commemorantur etiam ursi venatores. Iam vero elephantorum quanta docilitas e Betis credibiliasunt,quae de iis memoriae siuniprodita, qu uis huic animali quandam cum genere humano secietatem esse res ipsa declaret. Distunt numeros, disiunt legere, d,scunt scribere.Traditumui quendam Graecis litteris, σGraecosermone huncversu cripsisse,
Haec egomet scripsit,armaque Gallica capta dicari. Fertur alius cum,quia tardius,qua docebatur, perciperet,
22쪽
ORATIO. 23 sepius verberibus castigatus esset: nocte quadam,quae erat tradita,meditans repertus esse. Cui inaudit ut elephantifunambublam bessatores Primi quidem mortalium et
phantos domuisse, ' docuisse,ut his domitis oe condocefactis uproeliis uterentur dicuntur Poenivi testatur Lucretius, Inde boues Lucas turrito corpore retros Anguimanos belli docuerunt volnera Poeni Sufferre magnas Adarris turbare cateruas. De auibus autem quam mira,-nisi quotidie oculis cenneremus,quam incredibila trantur' Lusciniae quos iubentur,versus edimi, pronuntiat. Audit discipula metna attentione mamori voces: vici mque tacet loquiatur. Misimae fere omnium aurum carduelis etiam ipsae imperata faciunt nec voce tantum magistroparent, ut quasi libet voces imitando referat,merum etiam nostro, pedibus pro manibus utuntur. Fuit olim quae boum mugitus: fuit quae equorum hinnitus imitaretur. Egregie porro prae ter ceteras aueis vocem humanam exprimulpsittaci, adeo ut etiam sermocinentur , γ' quae primo non perceperunt, ponis ecum accurate meditentur. Comus quidam Tiberium, Germanicum, Drusum Caesares per medium forum transeunteis: γ item populum Rom.eosprosequentemsalutare e rostris didicerat ita proxime sermonis humani v ritatem, v cum a quodam Atorepropter nesso quid irato interemtus esset is quidem amplo funere, lugeteprope tota ciuitate lublice elatus δε honorific pultura affectus:
setor aute a populo necatussit. mirum tanta admiratio
ingent, indisciplinae ess, ut populus Rom. populus ille omnium gentium , atque adeo orbis terrarum uictor auem
23쪽
o RATIO astergo praevolantium colla γ capita reponere : quod quonia ipsi dux facere non potest, quia non habet ethi nitatur illum,uti e quoque quiescat,revolare: in eius locum eam, quae diat ime acquieueri succedere eamque vicis tudinem in omni cursu conservari. Idem fere de ceruis memo. riae proditum est. Dicutur enim aestate ex Sicilia'ctuum cupiditate ductistetu Siculu ad Rhegium natando transmittere.In longa autem nauigatione longam dico, ut animanti ad currendum, quam ad natandum aptiori naturu)cum ceruus necesse habeat ceruicessura aqua ablatas habere: id autem diutius facere propter cornuum grauitatem non possit: hanc di cultatem sic expedit, atque hunc laborem hoc modo leuat. Natant alterpost alterum locuti, seseque mutuo longo ordine,continuataquestrie pubsequentes, quemadmodum exercitus cornu directo, atque in Amgum producto iterfaciens. Natando autem siua quisique capita in eius,quiproxime antecedi lumbo reponit. Iccirco, qui toti agminipraeit, ubi defessus fuerit,ad extremam agminis partem regreditur: m ita alius exercitum ducit, a-hus extremo agmini praes.sta etiam hae ferae ordinis militaris etiam seuosibi iure quodammodo vedicarepo sunt: quam si non ratione,at velfensis,vel Uu didicerui. Quid est enim aliud scientia, quam a pensibus profecto itas
rationis unosemper tenore progredietis, alienasiparantis, coinata congregantis: discrepantia disiementis, constentanea coniungentis milia comparatis,dissimilia distinguentis:composita diuidentis,di pata costigentis disconuenientia, discordantia ad conuenientiam,concoratamque L ducentis' Sequitur nunciuta qualibus magistris discedum
24쪽
sit, ostendamus. Cum multa igitur in bonarum litterarum ingenuarumque artiustudiis videndasiunt,auditores,tum hoc in primis curandώ, ut cui unque rei cognoscendae dis ducamur, eius rei scientiam ab optimis doctoribus ae
magistris petere animum inducamus.Non temere dixit optimus Latinorum poetarum, -a teneris confusere multum Q. quod de arboribus dictum, latius patet,ut etiam ad animat eis ratione p*ῶ-tus pertinere,oe quadrareposse videatur. Ex eo enim hoc
quoque intelligere licet,quae primo didiceris,m quibuscu-que assueueris siue ea recta sis siue praua, totam fere aetat permanere:a quasententia non admota distrepat mulgatissimum istud Horatiana, seu mel est imbuta reces. nostis cetera. Itaque quotidie Uu experimur,pueros infanteis,qui nutricibus balbis, aut blaesis alendi trantur, una cum lacte nutricum, linguae vitium, haesitantiamquepse gere:m tametsi lingua habeant expeditam, oe fluta naturagratiis tamen ta atque adultos balbutire.Sic Leonides isse Alexadri magni custos,ac magisteriis eum pueramitiis imbuit, quae robustum quoque, iam magnum rege ab illa institutionepuerilisuntprosecuta.Quocirca non immerito musicus quida eos distipulos, qui ab alio iam δε-ctore ante instituti est possea de integro ab ipse docendos,m quasi recudendos ei traderent, duplicem mercedem po-sebat. Duplicem enim sibi labore,unum in dedocendis,alterum in docendissumen ta intelligebat.Qaemadmodum porro in cera,aut in charta multum intere A qualis siriptor
initio fribat. optimi enim Ariptoris optimae m rectisi mae litterae detemmi, deterrimae S prauissimae lent esse;
25쪽
quaiscunque autem fuerint,diuti e manent reque t mere su onte oblitterantun S quo modo lana quencunque fucu, aut colorem imbiberit, eum perpetuo retinet, neque unquamsῖum pristinum candorem recuperat: - neque enim amisos colores
Lana refert medicata fuco, sinquit Flaccus. sic qualis
que fueri rima institutio,ea nos usque ad ultima en Elutem itque adeo vis lue ad extremum stiritumprosequi consueuit. Praeterea eadem propemodupare tum ratio est, atque magi Brom. Fortes aute creantur fortibus oe bonis. E i in iuuencis,s in equis patrum Virru neque imbellem feroces Progenerant aquilae columbam, inquit Flaccus. Liafere Lucretius. -acris violentia triste leonum Semini sequitur: dola vulpibus,mfuga ceruis Apatribus datur, patrius pavor incitat artus. Sed melius m verius Homerus,vtpleraque alia,
Pauci etenim Milesgenitoribus inueniuntur: Pluressiunt patre peiore pauci meliores. Nam nequeferemnquam ex parentibus improbis oe vitiosis,probι S mim tute praestantessiij nasiuntur: σ a bonis oe virtuteprinditis patribu aepe deterrimi, atque improbi mi liberi Lgnunturi praeclareque cum hominibus agitur,cum ex bonis
oe fortibus,boni fortesue procreantur. Idem de magistris sentiendum. Nam ex bonis magistris existunt interdum discipuli aeque boni: interdum,si Deus valde propitius sit,
26쪽
18 D. LAMBI NIquamuis aliter sentire Euripidem non ignorem versu illi
Multi meliores discipuli do Aioribus. Ex malorum vero atque indoctorum magistrorum os inis nuquam auditument excellenteis, ac laudabileis disicipulosprodiisse. Quin
potius,ut ex malo coruo malum ouumparitur ita ex indocto, m inepto magistro consimiles disti is exister lent. Quodsi ab indocilis, atque imperitis magi iris ij, qui aliqua in repraestare cupiunt, refugere debent: quid arcemus de fanaticu,infini amentibus,ac furiosis' quid de Christianae religionis contemtoribus eratis,atque impiis res ipsa loquitur vel tacete me, quam simi in omni repub. capitales, atque pestilentes. Quod autem de magistris vocaliabus ac loquentibus diximus, idem de libris, qui muti quidam ac tacitisunt magi ,di tam intelligendum eni. sis enim nostra sit oratio necesse es, quales ij libri sunt, quos
quotidie tractamus,acperuolutamus. Si dod ii, O Genusti: Molite, ex arte, eleganter, ubtiliter,sive etiam copiose, ornate ripti . nos quoque do B,omnique elegati doctrina,m orationis me ubtilitate,velubertate,Sco
pia instim i umus futuri sin mali impolitis crufo,
inerti m arido invenu is orationi lo contexti: nos quoque ingenio: oratione talei uturos esse credibile est. Quemadmota enim qui infle totos dies aperto capite ambulant, aut iloqua in aprico loco totas . et horas conterant,colorem e te contrahut ita ex iis,quos a due anibus terimus, oculisique legimus libri oratione nostra, oe fortasse etiam n nos animos vel in hunc, vel in illum habitum conformamus. Quin multo faciliu multoque ci
27쪽
ORATIO. tius ex librorum lectione, em quasi contactu, qui etiam ad animos interdum permanat, quam ex eorum quibuscum ntidie versamur,congressu σ conuictu varios animoruitus,nis raecaueamus,contrahere, σquasi corradere solemus. Quoddam enim ant pabulia testio est.Quemadmodum igitur ex cibis salubribus bona corporis constitutio, bonaque valetudo esscitur: ab insalubri mictu valditudo laeditur, ρο corrumpitur, corpusique male affectum, Gitiosum redditur: ita boni σ docti libri animum rectis opinionibus implen atque imbuunt,ingenium expolia unctinguam ad bene dicendum acuunt: contra ex malorum, indoctorum, oe barbarorum librorum lectione , nisi caute legantur, oe mores corrumpuntuF, m imgenium deprauatur, oe lingua barbariem, infantiamque contrahit. uocirca valdeseunt reprehendendi, qui philosophiam ex aliis,quam ex Platone,xenophonte, Plutiarcho, Alexandro,Themistio, plicis,m simitibus.ius ciuile ahude,quam ex Iuliano, Papiniano,Vlpiano, Scevula,m ceteris antiquis iurissonsultis: artem medendi ex aliis, quam ex Hippocrate, Galeno, Celpo tradendam si cipia undiqui linguam Graeca non ex Homero,Herodoto Thm
ydide, Euripide, Anstophane, Demosthene, O Dibbus: sed ex scriptoribus Asiaticis non germanum helleni um
sonantibus: Latina,non ex Plauto,Terentio,Lucretio,
28쪽
factum ullo modo probare possum, quisonteis ipsos vel
contaminant,vel minuunt, atque angustiores reddunt, ut
pro Iontibus integris postea riuulos exiliis, atque aridos sitibundis auribus propinet. Nihiloque magis eos laudo,qui in docendo non seorum discipulorum studiis consulunt sidfluae gloriastemiunt: qui no a sensum sincerum, neque approbationem incorruptam audientium quaerui sed opiniones, atque errores aucupantuΠqui non id agunt,ut suos auditotes erudiant, H,vsupefaciant: qui denique no antiquae, O merae Lyrinae lume uis discipulis ostentat repraes runt,sed cru Has tenebras offundut. Veru nevos me tam attente audiendi ine faciatis priusquam ego dicendi, constituendus tandes meae orationi modus. Cum igitur con- set inter omneis nisi inter eos, quipraeter steriem nihil simile hominis babent ,scientiam inficientia longe potiorem, ac prae labiliorem esse, scientia enim oculus quidam memtis est inficientia caecitas nullius autem rei scientiam, nisi distendo comparui eposimus: cumque demonstrauerimus
etiam animanteis rationis experteis discere: tum praeterea
ab optimis,ac praestanti mis magistris esse discendum:eia
agite,auditores primum sic vobispersuadete, multo magis nobis, quorum maxime propria veri anquisitio, oe cognitio est,quam ceteris animantibus distedi laborem, si discendi labor es, S non potius toluptas, ubesidum ac perferemdum esse. Atque utinam reges, principes, magistratus, omnes denique, qui reipub.praesent, quos aequum erat ceteris hominibus esse doctiores,acsapietiores ibipetcipue disiscendum esse existimarent. Vtinam nobiles quidam viri, a quibus istiplinas omneis libero dignas, bona que liti
29쪽
ORATIO ras non filum contemni,verum etiam merari ac lacerari, falsi que criminibus in odium atque in inuidiam vocari quotidie audimus,quasi litterae harum calamitatum,quas re tu accepi culpa ustineant, errare desinerent: sic enim diθutant, patres, auos ,proauos nostros, quorum aetas minuου fuerit erudita, minusue litteris
distiphnis exculta, talibus de reli orie distoriis tor,
tali que malis,quibus hoc regnu coquassatum,acpropemodum euersium,ac deletum e hcam; s: nos eorum ios, nepotes,ac pronepote quorum ae Late litte forere dicantur, dum plus pere volumus,quam debemus,non mosteda mouisse , res nouas quaesitu se maximas tragoediam excitase caelum terrae mimissurinam hi inqua) sistralibus miled Elis litteras oe litteratos homines inserit in ab haesimum omnia reipub. mala ab ignoratione litterarum fuere,ac manare omniumque,quae in repub peccantur' culpam in inscientiam esse coferendam: utinam viderentinos auoruma proauorum nostroru caecitatis gnas dare: ignorationem litterarum, quae illis ipsis, qui in muχima rerum obfuritate vel siua, vel temporum culpa mersati unt, nullum detrimentum importarit, nobis, qui, hac quidem parte, ulpa vacamus, quique, quod vel eorum negligentiae;
30쪽
tractum,o' conflatum, initio paruum, acpusiarum,sin adultum σ Grroboratum in noratam aetatem erupisse. Quam vellem denique pessiceresibasDn semM resp. Hadrisi pauissimasque calamitates non litteratorum, doctorum viminm culpa, sed inertium,ignavorum, libidis
noesorum,ambitioserum, uarorum, iudacium,sceleratoru,
impiorum hominum ver amentiaque accidisse.Primum igitur ut ad vos redeam hoc vobispersuasium habete, bis i homines ire esse,θ dici volumus,nullam distendi iaborem recusandum aut fugiendum esse: deinde ad Dem
si benem audiendum sic animati venire,ut a Graecorum omnium, qui unqua uerunt ,praestanti mo oratore, at que ab optimo magistro ac doctore non Graecas modo liti ras, verum etiam eloquendi, oe bene dicendi facultatem: hopesi verborum elegantiam, oe nitorem sententiarum acumen, o grauitatem: sermonis munditiem, oe sanitatem: argumentorum neruos, a lacertos, prudentiam denique ciuil petituri, atque accepturi. Hic e E enim illi orator, quem maxime admiratae sent Athenae, 6 quo ne
ipse quidem, quas dixi Athenae, magis fuerunt uicae. Hic Hi,de quo extat hocpausimum m honorificentissimum M. Tussi, te limonium ab ipsa veritatesiilicet empressum solet enim interdum M. Tullius non omnia D mo neni dare,oe in eo quaedam desiderare sed tamen homo Roseuis si perplus nimio tribuens,Graecis multasaepe detrahes, hoc de Atheniensi Demosthene testatur acprindicat: nihil acute inueniri potuisse in eis causis, quas ille vel egit, vel crapsit: nihil Abdole, nihil versute, quod illino viderit inibi utiliter,nihilpresse, nihil enucleate,quo