장음표시 사용
391쪽
delitescit nemo. ipse sibi lucem in tenebris parit,& vita functus toto terrarum orbe peruagatur: ut iure gloriari postat, ac dicere. Nono me lacrymis decoret,nec funera fletu
Faxit: eury volito viuu per ora virum. Eu egi monumenIum aere perennius. Disnum laude virum Λίusa vetat mori. Nullum in tanta stitia reperiet exitum oratio mea,si tritas, vulgaresque ad nobilitatem vias enumerare velim uniuersas.Fuere,qui nouum hominem ex arte militari accersire sibi polie crederent nobilitatem ue quod tradunt Iurisconsulti: Andraeas Alciatus in primis in eo libro quem de singulari certamine posteritati teliquit.Fuere,quia Rege, ac primo Rei p. magistratu plebeios, obscuros'; putarent polle priuata lege nobilitari. id quod etiam ad unum sequuntur omnes Iurisconsulti, laudantque nobile Plinij dictum in eo panegyrico, quem ad Ti ai anum dixit, & coram
Τraiano: Caesaris esse partes emcere nobiles, ae conseruare. Quare dicere solitus erat Solon, eos, qui apud Reges in pretio essent, calculis, quorum beneficio in exponendis rationibus utimur, esie persimiles . Ut enim, qui eos dilponit, maiorem . interdum significare numerum iubet, interdum minorem, ita Rex eorum quemque ut libitum suerit, nobilem interdum evicit, ignobilem interdum, ac popularem .i Fuere,qui ab astris quasi diuinitus nobilitatem . inge-
392쪽
ingenerari se spicarentur . Hac in haeresi video Firmicum esse Maternum equi diserte,planeque
confirmat, Iouem in primo cardine,ac prima ho roscopi parte constitutum,quos aspexerit,em no .
biles facere sistitum ae generosos. Sed haec ludicra sunt, & iocularia ipsi Pythagorae apud
Laertium, Plutarchum,& Theodoretum; sunt ridicula Carneadi ,Bioni, Eudoxo,Plotino,Porphyrio, Origeni, Auerroae, Avicennae. Sunt ridicula Dionysio Halicarnassensi, Pico , ac Francisso
Mirandulis, & cuius longe plurimisit auctoritas, viro sanctissimo Augustio . Sed qui de his exquisite,ac diligenter edoceri volet,eum ego allegare pollum ad Plutarchum,qui duos reliquit libros, quorum altero laudat, altero improbat nobilitatum. ad Stobaeum sermone quarto,& octogesimo;ad Rodericum Zamorensem in eius operis primo libro, cui humanae vitae speculum iudex,& titulus est : ad Pogium Florentinum , ad Paleolum,ad Platinam, ad Clitoueum, ad pon- gradum Pilioriensem, ad Franciscum Patritium ,
ad Osorium Lusitanum,qui duos de Civili,duos de Christiana nobilitate libros inscripsit. Neque enim laudare positan antiquos auctores: citi Diogenis Babylonij, Metrodori Atheniensis,atque Aristotelis Stagiritae , quae de Nobilitate
promulgarunt in vulgus opera, iniuria temporum interciderint. , Haec ita contraximus, ut postremo censoris' . Z nos ri
393쪽
nostri Iuuenalis verum,ut ipse quidem existimat, de nobilitate iudicium copiosius exponeremus :qui virtutem non modo certam , sed unicam, ac sisti taliam cxcudendae nobilitatis rationem, ac viam elle pronunciat: sic pro lsius, ut qui ea munitus , instilictusque sit, nihil habeat quod ad elaritatem inueniendam debeat a diuitiss,a literis, a generis antiquitate pol talare . ἡ .
Fuit haec plurimorum auctoritate celebris de nobilitate sententia. Theodectus enim, ut hine exordiar, Aristotelis testimonio libro Ciuilium, primo,virtute nobiles, ignobiles vitio definiebat. Menander,nili mendum in nomine sit, πηρ α ιπσουιι Asaiebat. Vir optimus utique non ignobilis est. Multo planius Euripides apud Stobaeu: De nobilitate inquit illud habeo dicere, bonum uirum mihi nobilem videri,improbum vero,atque iniustum,etiam si a patre , Ioue ipse sanctiore sit genitus,ignobilem lac plebeiu. Concinit Epicharmus egregia sine voce. Quisquis in-diictione naturae ad probitatem, morumq; facialitatem propender, quamquam matre natus Aethiope, nobilis est. Concinit poeta paulo ante laudatus: qui soties, ac iustos, vel a seruis natos, .nobiliores esse ait, quam aliena gloria, hoc est, elaritate generis arrogantes . Recte Phalaris,primus A grigentinorum Tyrannus ille quidem, sed doctus, Arpicho interroganti quid de nobilitate sentiret, ita respondisse dicitur : Ego vero nullam
394쪽
aliam noui nobilitatem , nisi virtutem, quae nostra est : cetera fortunae adscribo . nam humili genere natus, si bonus sit, Regum .atque omnium nobilitamus euadere potest sed parentibus natus
clarissimis extemplo ignobilisimus fiet,si fiat improbus. Aur ea vere vox ab homine plane ferreo
pronunciata, digna philosophorum primis, digna
Diogene,a quo non absimile prolatum est nobilitatis elogium, cum de nobilitate requisitus,nobiles existimare se dixit contemptores opum s ,
gloriae, ac voluptatis. Quod ne putetis ab homi ne Cynico magnifice potius dictum esse, quam vere, Platonem, hoc est, Philosephorum, ut dixit ille, Deum, ex ara,& tripode loquentem audiamus. Is, ut est apud Laertium, nobiles uniuersos in plures qhiasi classes diuidebat: in eos, qui aut ex honeltis, iustisque parentibus nati essent, aut ex potentissimis , virisque principibus, aut ex
notisiimis, S recte factoriun, in primisque belli
gloria claris: addebat postremum nobilitatis genus , quod omnium volebat esse praestantilli- naum, eorum, qui per se ipsi propria excellerene animi magnitudine,ac probitate. Nonnihil ali-eer existimabat de nobilitate Tlaeopompus. ciru e tuitis, siancti sique parentibus ortos ita nobiles diceret, si honesta, hoc est virtute,& clara malo. rum suorum facinora sequerentur, ut est apud Antonium Monachum libro secundo Melissae. 'Venio ad Poetas,quorum,& videtur esse sea-
395쪽
7 tia vendibilior, & vox in audientium auimos influere facilius. Ac primo quidem milai venit in mentem illud Aiacis apud Ovidium, cum praeterita maiorum serie,spes omnes in se iri lauaq; ipsius virtute collocataS putat. Atque ego si virtus in me dubitabilis esset, , Nobilitate potens essem Telamone creatus, Moenia qui forti Troianasub Hercule cepit,d Littoras Arratiis Pagasea Colcha earina . Quid externa,& longinqua conquiro'In manibus est Iuvenalis,qui multos obscuro loco natos in aspero virtutis tramite nobilitatem indagaile, atque adeo reperisse demonstrat. Plance tumes alto Drusorsi sanguine , tanquam Feceris ipse aliquid, pnpter quod nobilis uses. Vos humiles inquis , vulgi pars maxima nostri, Luorum nemo queat patria mmonstrare pareris. - ego Cecropides. vivas a is originis huius Gaudia longa feras. tamen ima plebe Sutrit m Facundum inuenies . seler hie defendere causas Nobilis indocti, veniet de plebe rogata . Κui legum naris, Iurisi, aen:gmata fomae . Hic petit Euphratem iuuenis, domitique Bataus Custodes Aquilas armis industrius . at tu Nil nisi Cecropia s,truncoq; illimus Hermari Nullo quippe His vineis discrimine, quam quod Illi marmoreum eaput est,tua vivit imago . Merito itaque Moecenatem laudat Horatius,
quod tametsi u clarissimis auis , hoc est ex Regibus
396쪽
gibus ipsis ortum seducere intelligeret, tamen nec floccifaceret ignobiles,nec vellet illo solum nomine nobilis appellari,quod e nobilibus natus parentibus esset. Non quia Moecenas Ddom quicquid Hetruscos Incoluit fines, nemo generosior est re. Nee quod auus tibi maternus fuit,ars paternus olim qui magnis legionibus imperitarim, io ple rique solent, naso suspendis adunco, Ignotos; ut me libertino patre natum . Cum referre negas qualis sit qui'sse parente . Natus ; dum ingenuus . persuades hoc tibi vere, Ante potestatem Tulli atque ignobile regnum Multos saepe viros , nullis maioribus ortos Et vixisse probos,magnis se honoribus auctos. . Haec Horatij,seu potius Moecenatis extrema verba,quibus significatur,non esse hominum in- . simo generi viam ad nobilitatem interclusam , ingens Regum, ac virorum Principum comprobat numerus, qui ab humili, obscuroq; loco virtutis beneficio ad summum sibi gloriae gradum iter aperuere. Vt enim ait Seneca ex Silii Bassi sententia,nobilis Declamatoris,quis fuit Marius, si eum in sitis maioribus aspexerimus t humilis. In Consulatu nihil habet clariti quam se auctorem. Pompeium,si haereditariae extuli si ent imagines,nemo Magnu dixisset. Seruium Tullu tulit Roma, in cuius virtutibus humilitate nominis
nihil est clarius. Quid tibi videntur illi ab aratro
397쪽
adsciti qui paupertate sua beatam secere Remp. Quen lintq; volueris,leuolue nobilem,ad humili ratem peruenies. Quid recenseo singulos, cumh riae Urbem tibi possim ostendere Nudi stetere colles. inter quae tamen effusa moenia nihil est humili casa nobilius.Fastigiatis supra tectis auro perlucet Capitolium: potes obiurgare Romanos, cum obsciiritatem suam,atq;hunailitatem ostendunti Haec non putant magna, nisi appareat ex paruis surrexisse. Iure igitur optimo Marius ipse homo nouus apud Sallustium in Iugurtina, eum ageret aduersum nobiles,qui sibi triumphos, Inivperia, Cosulatus inuidebant. Contemnunt inquit nouitatem meam: ego illorum ignauiam e mihi fortuna,illis probra obiectantur. Nunc videte qua iniqui sunt. quos ex aliena virtute sibi arrogant, id mihi ex mea non concedunt Scilicet quia imagines no habeo,& quia mihi noua nobilitas est:
quam certe peperille melius est,quiim acceptam corrupis te. Haec ille non omnino,si serocem animum spectes,intolerater. Et profecto si in omnes pene Reges, atq; antiquos imperatores intueamur , peImultos genere obscuros una virtutis visumo nobilitatos honore reperiemus. Tarquinius ille Plistus,domi, risq;clarissimus, patre merca tore natus est, ut dicitur a Valerio: addo etiam matre serua,quantum ex Honorato Grammatico intelligere possum. Seianus Tullus,qui Tarquinio succen unon selum e patre vetna,ex An
398쪽
cilla matre ortus putatpra Senec. Liuio,eodemq; Valerio, sed ipsinis quoque Tarquinij scrvus habetur ab Acrone, iq; ab eo, luem interpretamur, Iuvenale subobscure dicitur ijs versibus. --αurd Tullius' anne aliud quam Sidus , ct occulti mirant. ι potinii afiti 'Seruis regna dabunt ρTullus autem Hostilius,qui Tullum ipsu Seruiui ic Tarquiniu antecelsit,iam humile genus habuit, nihil ut heri possit humilius: cuius videlicet insantia tugurio sit excepta, Sadolescetia pruscendo pecore fuerit occupata. Quare ipsius Hostili j ea est apud Dionys Halicarnalselem oratio, in qua plane decernit, non alio nisi xii tutis loco si am esse nobilitatem. De Regibus ita diximus. Quid vero Imperatores λ An non etiam ipsi virtutis via grassati, aditum sibi ad nobilitatem patefecerunt Augustus,quem sottunae filiu 2'pellarunt,auum habuit argentarium,patrem adispulatorem,utrumq;precarium quaestum quotidie facientem:quod ei exprobrat amare Cicero in epiliola quadam,&Suetonius Tranquillus pluribus testatur locis in vita .Vitellium libertini generis autorem,eumque sutorem habuisse permulti memoriae prodiderunt. Pertinax optimus Imperator auo seruo, patre libertino,&qui liguariam negociationem secisset, est editus. Immo vero tradidit Capitolinus, eam sordidam mercaturam Pertinacem ipsium ita pertinaciter feciste,
399쪽
ut inde nomen acceperit Pertinacis. Quid dicam de Martio, qui Gallieno ad triduum stantummodo successit e ex fabro ferrario, teste Pollione, Romanus, hoc est orbis terratum lactius est Imperator. cuius orationem, qua se populo in publica concione de tam sordido purgat opificio, ide desicripsit Pollio,que laudaui. Quid
de Galerio Armetario qui,ut ab Aurelio Victore accepimus, paretibus natus agrarijs, ab at metis,
quae pauerat, Armentarij nomen inuenit. Quid de Probo,quem dicunt ab olitore genitumquid de noIo, quem a paedagogo,ac ludi magistro iquid de Diocletiano quem pleriq, scribae, ac librarij silium crediderunt ' Quid de Valentiniano, quem tradunt etiam funaliam exercuisse Nil enim attinet externos commemorare: Antipatrum Macedoniae Regem,Alexandi succesio. Ieni,mulieris mimae, ac tortassis etiam meIetriaculae nepotem; Archelaum eiusdem regni mode ratorem, seruae filium, ut est apud Platonem in Gorgia, Hieronem Siciliae Regem vilissima susceptum ancilla,Ηypei bolu Atheniensium Plincipem,cilius pater lucernas iaciebat aereas, habebatq; venales,ut est apud August. in libris de Ciuit Midam,cuius opes fabulae locum secere, plaustrarium, atque aurigam, Protarchum Syriae Regem,ssitum n egociatoris,Tyridatem ex serito Parthorum Regem, aliosq;pene innumerabiles, quos e postLemo gradu extulit viatus ad summua
400쪽
in primisq; Ventidium Bassiim, ut ad nostra iterum redeamus, ex mulione Conliilem Distum Romanorum. Id quod veluti monstrum qiaoddam antiquitas admirata Satyricorum vocitata , t est apud Gellium, exclamauit.
Coucurrιι omnes augures , haruspices , Portentum Mustatum constatum est recens .
Nam mulos qui fricabar Consul factus est. Hic tamen mulio Parthos bellicosissimos teriusto praelio fudit; eamq; nomini Romano ma culam eluit,quam ei Crastus multis,ij sq;turpistimis cladibus acceptis,asperserat.Florebant nimis rum ea tempellate, valebantque illa Romanae laudis documenta, quae Theodosium Honorio filio magnifice praedicantem iacit Claudianus . Si tibι 'arthorum solium fortuna dedisset re puer erris, proeul vonerandus Eois
Barbarus Arsacio eonssurgeret orbe, tiaras
Sufficeret sublime sonus , luxus fluentem Deside nobilitas posset te sola tueri.
Atera Romanae longe Rectoribus aulas Conditio . virtute deret, non sianguine niti.
Sed finis ac modus hoc loco sit vosq; Adol lescentes, qui in hac nobilitatis ossicina laboratis,mea tadem aliquando compellet oratio. Per gite norio, & qua virtute,qua liberalibus. hon stis'; studijs, vel alienam,atque a maioribus acceptam sotiete,vel quod viri est, ipsi per vos es-tagite nomini vestro nobilitatem Non est homi-