Prisca Roma in medicos suos haud iniqua

21쪽

tum hoc probrum, sero Romae medicos fiuili, in quo diluendo post aliorum impensas operas iusto diutius substitimus,

parui in se omanetiti est. nec fortassis multo maioris, urbe alia quando pulsos esse, et diu in seruili conditione vixisse. Alterum ex his, nempe exsilii commentum, dudum eXplosum est, nec, is explodi non posset, plus veri probri continetet. Ridicultura eum PLUTARCHUs vocat, qui exsiliuni cum ignominia coniunctum esse libi persuadet. ΡLIN1vs autem etiam huius sabulae auctor videri potest , rem enim gestam verbis dubii sensus ita exponit , Romam, cum Graecos Italia peli et, medicos excepisse. b) Excepisse enim hic forte non est ab exi, tum numero exemisse , sed nominatim medicos, ut cum Graecis pellerentur, designasse. o. Quamuis enim pronior alter vocis sensus et frequentior sit, in quo CAR. D RELIN CURTIVΜ.0 ex sultare video, nec male ad verba eodem sensu allata Susaeo

Nia prouocare liceat, qui sub Aregulo in graui sterilitate agrorum

o. T. II. p. sis. D. inultos ibidem ait fuisse exules, magnae post mortem famae, cum nulla eorum supersit, qui in exsilium ege runt. Q iis non mallet Themiylocles esse, patrium solum ver tere coactus, quam Leobatus, qui de eo eliciendo retuliti qui non I Eius potius quam Clodirui h) . tur. L. XXI c. a. p m. 6. VII Ir.eb v mi duini notam a i utam lacum Plinii P. n.f. . '; Λ In apolog. - . contra calumvism, medicos 69o annis Romae exu Dispe. O. P. II. p. m. ρυδ. Vbi haec Psinii Verba tanquam aurea et quae omnem litem dirimunt, Vncialibus litteris cedro consignan da considerat. Qito etiam sensu quassi medici exemti fiterint a sin

i tentia exilii, Iac. Sporius Verba illa Pliuit silmsit dans ks ,raehjst ehes Pantiquite p. r. Ita iiiiiiii alii, ut AE Lampe in disi vi ho nor. priuin s iuribus Anglic medicorum. p. M. ad finem.

22쪽

et dissicili remedio multos urbe eiectos esse et peregrinos omno exceptis medi cis et praeceptoribus, testatur; e) in illo tamen Plisnii loco nimis a caussa medicorum fauor abest, quam ut valde dubitem, medicos tanquam communis odii reos sub decreti exsilii sententia comprehendi, Salua tamen res est, nec alio praeter Plinium subnixa, repugnante potius omni aetatis illius test, monio, quo Romae post Catonem nunquam abfuisse medicos.rta vero et fortunas eorum indies efforuisse edocemur. Vulgarium scriptorum turba vestigiis HENR. CORNEL 1 I AGRIP

PAE I), qui fabulam illam primus disseminauit, insistens, haud

recensitis verbis Plinii, quae aliquem etiam inde colorem mutuantur, quod cognitum sit, urgente annona saepius pulsos peregrinos esse , quorum omnino numero medici, quippe maximam partem peregrini, contineri poterant, sed potius illis nititur, quae superius recensuimus, Romanos nempe in accipiendis artibus haud lentos, medicinae etiam auidos fuisse, donec compertam damnarent. Damnasse hic idem temerariis illis interpretibus est, quam ipso senatus consulto , cuius nusquam vestigiuin exstat, eiecisse medicos, cum sine dubio hoc unum note , artem, quam veniente Archagatho benignam et sibi valde optabilem e spectae, In vita Augu fi c. a. p. m. a . it. Dion. Cassii His. L. IV. Edic

in Pulsis saepe peregrinis illo et magis stibsequenti aeuo male Romanἡ audiuertiui. Libanius Orat. XI. f. Antiochen. paneor. O. T. V. p m. 366. Nusto, inquit, tempore coactisumus ius hospitale violare per Iaeuitiam eria peregrinos, quos Romue expulit, quoties et uritas necessariorum adυictum esset. Ita Themi Iius Or. c. Dudet

suis non continua peregrinorum expulsione opus esse, ut in me

tropoli Roma. Iuxe vocat φαρμακον τῆς ἐνώοις

23쪽

spectata erant, mox urendo secandoque cognitam, ut inhumanam et ci udeletra, abhorruisse. Nempe coeperat medicina chirurgica sub manu Archagathi generosiora Moesicaciora remedia tentare,' cum leniora antehac et ob lenitat in inextiora in usu fuissent. Mirum non erat, illa cultioris apud Graecos artis specimina. amtequam de virtute et salubritate eorum plenius constaret, terroris

aliquid sub primo adparentis saeuitiae conspeetu peperisse, hosque, qui blandis olim solibus unguentisque, scilicet imbelli aduersus grauiores laςsiones armatura, molliter .tractari consueuerant, mamma iam secantem urentemque formidaste, ut paulo post ipse Marius, dura licet facere et pati solitus, cum varicos s cruribus laboraret, alterum crus secantis medici arbitrio permisit, altenim iam perspecta experimenti saeuitia postulanti negauit, remedium ratus deterius, quam malum, quo laboraret. t) Neque vero Archagathum neque alios, similem fortassis medendi rationem in gressos, licet ad tempus opinio crudelitatis, quam in opere medico damnabant, premeret, ideo unquam urbe pulsos fuisse legiamus. At non dubitauit A GR I PP A temere pronuntiare, Romanos sub Catone Censorio medicos omnies et Urbe Roma et tota pepulisse. Audax sane assertulia , quod voce primi aucλ-ris tam ambigua nititur, iteratum tamen ab aliis multis, qui ex

fonte tam luctido hauserunt, quin et nouas c iecturaruna soriades adsperserunt. Miror, TH EODOR. IANUS. ab ALME ro v E L N In sericlinio ali qui d ictae antiquitatiS probe versatum Cotoni

Marsi, quod in crure uno tantos dolores vultu immoto et sine gemitu susti miit. Plus miror mollitiem tanti viri, quod idem iii altero sustinere ext multas De incertitud. et et uit. scietat, c. G. p. m.

24쪽

Jatarn legem tritirere, qua cauit,' ne medicus Graecus aut Arabs aut Aeginptius urbem intraret, seuerissime Obseruata in ad Archaia gathi accessum. 6 Quam ineptus est temporum calculus, illud exilium, quod ad Archagathum usque durasse creditur, Cotonitribuens, qui sub illius aduentu puer quindecim annorum fuit, ipse quidem semper in Graecos eortinaque medicos ex dicta ratione iniquior, sed asperis etiam verbis, quibus secundum Plinium filio 4nterdixit de medicis, simul docens, etiam itinc in urbe fuiLse medicos: nam contra absentes et exules qua Opus erat cautione rqua, ne eos consuleret, dehortatione 3 Cum vero errorierrorem generet, factum est , ut fabula exilii cum illa fabula sexden. torum annorum in unum coalesceret. Scilicet Opportunum erat, annos sexcentos, quibus Pliuius, nec sine errore dixerat, Ro

mam medicis caruisie, pro ipso exilii interuallo interpretari. Mirabile exemplum, modo fingere fas sit, eXilii sub ipsis Romae ineuna bulis nati et singulari procerum consensu per tot secula contra artis tam salutaris cultores propagati l Ad haec respondere velle, quid est, nisi otio abuti et cum umbris colluctari 3 M g. F a Nondum hucusque prisca Roma in medicos iniquior adparuit, at natam a seria, li conditione maculam quomodo delebit

Hanzi) ιent. nov. maiiqu. q. . p. ra. M Bona fide alii alios sedi iti hint, et ipsi quidem medici, ut B H. iurbes. pra9. p. o. Ipse vero auctor libelli medicus Romanus fest tim solidis ae stimiatus p cet . dubitat de fabula uxilii, an quis serio illam adseruerit, nisi forte exilii voce contra communem lo- , i quendi rationem valde abusus , aut rerum E--οrum parum gnarus fuerit.

25쪽

Hanc nec delere totam vel diffiteri, nec agnoscere totam sis est, neque illud largiri, plus semper verae maculae in seruitute esse quam dominatu. Natura et virtus nunquam, sed quae utriusque iura toties violat et merita conculcat, sinistra fortuna seruos parit quae vero unquam res et disciplina tam sancta et inuiolabilis erasitit, ut cum aduerso fato non luctata aliquando sit, et communem vicissitudinis sortem experta Erant serui, qui id fati non meruerant, apud alios passim populos, et ipsos cultioris alioqu4n ingenii Graecos.ahenienses quidem cauebant sedulo,ne urbs seruis repleretur, et merito iudicabant, rerum artiumque utilium studi liberos homines decere, et sigillatim, ne rem medicam semus attingeret, lege prohibebant. a) At Lacedaemones contra nihil rei militari dignius rati, quidquid ad vitae necessitatem et commoditatem faceret, per servos agebant. Ita Romani, qui vagorum ab initio hominum, ne latronum dicam, colluuies erant, ciun quibus honestiores gentes connubiorum miscere iura renuerent; unicam in vi et armis gloriam collocabant. Romulas duplex tantum indigenarum Audium esse voluit, rei militaris et rusticae, b) artes sellularias similesque seriais et peregrinis reliquit. bb) Numa quidem reli tionis et iustitiae sanctiora vincula iniecit, et collegia artium ii, siluit,

Iogis. DHιL. 7 . p. m. stor. Cauerant Athenienses , ne quis, ferinicaut femina medicinam disceret. Emendata deinde lex est, ut ex ingςnuis feminis discere eam praeeunte Agno De liceret.

Addit , Iongo tempore M avis talia tractare pudori

26쪽

qui militare decus instaurauit, aliarum extra illud verum fastidium recruduit. Tarquinius collegia etiam sustulit, donee se cesti temporum plebs in patricios insurgens sibi tribunos, et per eos honorum, sacerdotiorum et suffragiorum iura, restitutis simul collegiis, eXtorqueret. Neque vero veteres Romani, quibus in more positum erat, exteros quosvis sine natalium et conditionis discrimine inter ciues subs recipere, d) et quotquot vellent, rerum domesticarum taedio in aliis loeis adfectos sibi sociare, poterant

abundare seruis, praesertim cum captis in bello urbibus nec necarentur puberes nec venundarentur, sed in partem agrorum sorte diuidendoriam, tanquam coloni Romani, venirent. 6 Erat quidem triplex seruorum genus, cum alii ex publica belli praeda venderentur sub hasta, alii ab ipsis dominis suis in bello capti, unde mancipiorum nomen , alii ab iis, qui cepissent, emti serui Te cogerentur , ita tamen, ut et tunc noli aegre sita potiri libemtate possent, plurimi gratis ob meritum probitatis et honestatis, pauci pretio f) Atque illos manu missos suasit Servius Tullius et persuasit patriciis, dato ciuitatis iure in quam br tribus urbanas distribuere. Igitur primis a conduta R a seculis medicos, qui

buso prae reIiquis Numae institimis commendatur illa popuII per artificia

diuisio apud Plutarch. in Num. O. T. I p. 7r. C. D. Hi DHndis Halis L Ant. Rom. L. IV. p. 22Τ, M. O u. L. II. p. SI M. Haec Romuli instituta a successionibus seruata eL fecerunt, ut Eomam diuitas nulli genti, vel populosissimae, nu-

- mero hominium cederet. ' ' . l. .

D. L. Irip adi . Fatestir autem ad sordes et ignbnimiam postea degenerasse Romanorum circa haec probitatem. . Ex D. L.. II. p. n. Ita cum Luc aemones post pugnam Leu Dicam, Ara

27쪽

bus in bellorum periculo versari et capi tam proclive non sitit, 1a seruili conditione vixisse haud facile suspicamur, inter peregrinos

vero, quibus lubenter incolatus cum exercitio artium suarum concessus fuit, locum reperisse, dubio eo magis caret, quod Roma ab initio omnibus asylum esset, blandeque et humaniter aduenas susciperet et iura ciuium conserret, imo haec nec iis negaro qui capti in bello vellent cum sua gente coniungi, unde tam subita virium augmenta nata. Laudat Romanos veteres DIONYSI Vs H A L i C ARN. tanquam aequiores in peregri vos, hinc rebus suis egregie prospiciuntes, cum LacedaemonD et alii Graecorum ad retinendam generis nobilitatem nullos vel certe raro ad iuraehuitatis suae admitterent, quin et ex parte ho ites pellerent, vu- de rit fructus non modo nul Ios sed et maxima detrimenta ad eos

redundasse. Quare iusta non est conmeri Middelton coniectura, artem medicam, quae florente republica seruilis fuit, talem quoque fuisse ea inope, nec hic silentium auctorum refragari posse, cum jbi luculent, testimonia loquantur. De his hestimoniis quos grauent det quousque, paulo post videbitnus, hic tantum ad praeeipitem illam doctissimi viri Conclusionem id respondeo, rudem quidqm et innocentiorem inque re sua flabibenda aequiorem primam Romanorum aetatem fuisse, fauente etiam rerum successi creuisse luxum et Drum cori Uptelam. Ad chogatium usque, qui

28쪽

et se peregrinus ac liber fuit, imo ciuis et inter publica beneficia

exceptus, nullum omnino luculentum inter medicos seruitutis ve- sigium est. Nec vero desunt in progressu vestigia ingenuorum medicorum ante Caesarum ortum, quamuis nec dest turba medi

corum seruorum, qVos propius iuuat in sita origine scrutari. g. Haec seruilis Romani medici imago quat is primum fuerit

ex Graecorum illustrari instituto p0test. Post Aesculaipium taelum Iouis fulmine, a) ars visa est cum auctore suo deficere, siro b credituus, latuitque per annos fere quingentos, donec eam Hippocrates in lucem reuocauito Latuit omnino, sed defecit nun

quam, latuit in familia Asclipiadarum , qui ab Asc io seu Aesculapio orti in templis Numini huic per plurimas ciuitates excitatis, o quibus

mine. Nam fabula refert,in poenam ad querelas Platonis fulmen a Ioue missum in Aesculapium ob mortuos quosdam in Vitam reuocatos At rei locasse ad vitain non erimen est, quid enim diuinitis, poterat 'as arte exspectars 3 sed fabula. Ceterum veritis tradit illum peripneumonia exstinctum esse, his vero, quibus id contigit, latera Jiuere tanquam fulmine tactis. bin Orit. L. IV. c. I. prop e accedunt verba Plinii I. e. sequentia latuisse densissima nosse usque ad Pe Imae siccum bellum, tunc reuocasse in lucem Hippocrutem. Ceterum plus est interunt Ii quam soO penea noriim, quos I9Morus ait alis Assic lapio ad Vn parem effluxisse. Argonantica expeditio, cui ille interfuit, xefertur ad A. M 2721, mors Hippocet utis ad A. M. 362 . Multi periere testes, qui de hoc interii allo egerunt, Eratoysthenes. mereoris etc. 6 Haec templa in Graecia et extra eam LXIl. I. H. Asultetius nil meiscat, nec dubitat, longe plura fuisse, in Hii l. merie. per. I. S. II. c. 3. q. 6. p. MI. D. Seorsim subiicit ibidem Asciulapio AG

g utio, ibi vi et Serapidi dicata

29쪽

quibus sui sendi prouentusque et uberes fatis ex sacrifici Is et donariis conualescentium reditus erant i sacerdotio velut haereditario, in ipsam longa successione progeniem cum nouis passim cubtae arsis praesidiis Fopagato, fruebantur, aegrotisque ex Ore quasi Numinis sui consiliebant Q neque hinc pro sustentanda magis eorum fiducia extra templa sua medebantur. Illo igitur aeuo adeo res medica nihil seruile habuit, ut quodam potius cum ipsis Diis commmercio niti videretur. Haec gentilitia artis exercendae iura ex primo quidem Asopiadarum instituto non nisi ad natos cognatosque transierunt, admissis tamen d sensim etiam aliis iudoctrinae huius et collegii societatem, erectisque non uno loco pro uberiori institutione scholis medicis. Imo sub illis Asel ia-darum in medicinam meritis, nec potuit aliis, quibus cum iis eommercium non fuit, imprimis philosephis, e) via praecludi, ne manum huic segeti immitterent,et inter aemula studia eo facilius praeualerent, cum sibi rem suam A clepiadae intra templorum septa haberent, at illi clinicam extra templa medicinam cum maiori

seminum Ascypia m genus in Asa scholam Cois et Cnidiam, inter se aemulas , condidit, Rhodia quidem primum orta, at et primum eollapsa et ante Hippocratem. Italica schola philosophis potius P hogoreis quam Asclepi is debetur. cons. GaDu. meth. meae L. I. c. r. Op. CD VII p. m. a. F. Certe diu extra templa haud medebantur, nisi in eastris, vel etiam nouissimis temporibus, ubi Asclepiadae aeque quam alii publice annuis ciuitatum stipendiis conducti in maiori luce vivebant, et περιοίευτα lectos aegrotorum adibant. Ipse Hippocrates ex elepiadarim familia ortus relicta patria Coo, Aefc lapis diacata , dities etiam, ut ex Varrone Plinius habet, spolio tabularum in templo illo, antequam deflagrauit, descriptarum, Thessali et Thraciam medendi scopo peragrauit.

, secundum Celsum L. I. proe f. primum pars sapientiae mediet nafuit

30쪽

aegrotantilina, qtaos adibant, opportunitate stabilirent. verum

hie ad illud sine ambagibus propero, ex quo prima seruilis medicianae forma nata videtur. Cum antiquissilua medicina longe silmplicior non nisi succinctas quasdam me elidi leges, obseruationbbus diaeteticis .et chirurgicis nixas, comprehenderet, inter coli ctas sensim ex pharinacia aliisque fontibus opes laborare mole sua coepit, ut medicus oneri suo iam aegre sessiciens leuaretur gubdem ad tempus discipulorum inter tyrocinia artis ministrantium fide et auxilio, oporteret autem in exiguo saepe vel prolis vel discipulorum numero seruulos etiam, per quos viliora et molostiora agerentur, instruere. Huc multum contulerunt, quae cito inualuerant, athletica et gymnastica instituta, quibus ab initio nobili dimi viri exercebantur. Quae ut salubriora essent exercitia pro bono et vegeto corporis habitu adquireodo, requisita est medici, quem υγιαινον adpellabant, victus et vitae ordinem dirigentis. opera. Illius consilio mox in usum venerunt crebrae et fere quotidianae frictiones, inunctiones, clysteres, balnea et similia, quae ad praescriptum medici manu seruili administrabanturi Hos quoque seruulos necesse erat chirurgiae non prorsus rudes esse, cum in lucta, pugillatu alioque exercitiorum genere contu siones, luxationes, fracturae, vulnera pasIun acciderent, praesentemque

fuit et iisdem auctoribus nata morborum curatio et rerum natu-xae contemplatio, Ipse huc resert 'thagoram, qui rem certe medicam minime neglexit, Empedoclem, qui medicos cum poetis et vatibus reliquos longe a tergo relinquere credidit, ac Demscritum, qui in experimentis aetatem triuit. Neque philosophi

solum Praeter saerificulos illos Asclepiadas, sed et antiqui poetae cultae medicinae specimina dederunt, ut Linui, si Neu , Musaeli, Homerui, Hesio fus et alii.