장음표시 사용
21쪽
' S 38. Animadvertere liic iuvat, quod cum liydrargyri dilatatio
sit circiter decupla ad dilatationem aurical clii relata ; nam primi est , et alterius e :': a Elacie liquescente ad ebullientem a-o 4 5 octo quam, eadem tabula VI sine notabili errore etiam praebct correctionem pro dilatatione divisionum. Haec nempe habetur ex decima parte corrcctionis hydrartari per tabulam iuveritae, cum signo trario applicata. Tabula VII vero correctionem solummodo praestat barometris aptandam usitatioribus, quae lignea caiisa inclusa, in parva lamella ex auri calco inscriptas habent divisiones.
Correctiones praedictae, quum uno cidemque barometro Opportunae et usui csse dei cant, possit ut in unicum enunciatum redactaeuitica in tabula exarari, cx qua uno obtutu, per argumenta b ct di, reperies barometrum obscrvatum in m ultis meteorologicas e pressum , a capillaritate atque a variantia CiSternae correctum , et
quod habent it super hydrargyrum et divisiones ad glaciei tempera- tua am reductas. Et quidem lacillimo usui mihi est tabula , quam
Iioc modo ad harometrum hujus observatorii, ex omnibus supra cnu Incratis correctionibus, emcndandum, mihi supputavi.
S I9. Barometrum itia jam emendatum, et ad glaciei temperaturam redactum, ad maris equor insu Per reducere Oportet. Huic rei 1πι- tissimum aptatur uota formula De la Placiana, qua altitudines locorum metuntur, ad usum barometri et thermometri meteorologici jam traducta, ct typis muteorologicis expressa. Si ut porro iii illa I ... altitudo baroinciri ad maris odiam b. . . . altitudo observata harometri, quae jam antea suis erroribus emendata, et ad glaciem liquescenium rei lacta lacrit
.... tliermometrum libero acre suspensum, uno quo observatur ba- metrum tempore acris praemonstrans tein Iaeraturam
Aliud thermometi in liberum ad barometrum B respoudens temperaturam glaciei signare reuitur L ... latitudo geografica loci R. . . radius terrae aequatorialis, qui8667o94 9 mcteorologicis c.
22쪽
r. . . . relatio inter radium aequatorialem, pro unitate assumptum, et radium latitudini ι respondentem, cujus logariimus in t . XII invenitura. . . . altitudo loci, sive barometri b super libellam aquarum maris, Nis expressa factor sibi semper costans, qui fit ex dipis a 9aa ,si, cujus lo-gariimus 4.396594r. Factor isto respondet gali metris 18336 a Gmuudio constitutis. Ex his expressionibus componitur formula ad mentem celeberrimi
Λlterum formulae membrum tribus terminis constat.' I ' log. b habetur ex tabula XI, in qua togaritini inveniuntur altitudinum barometrorum intra certos limites: potest etiam uberius haberi ex tabulis communibus loga timorum. u.' secundus terminus, seu valor a Iog. a iuvenietur ex tab. VIII per argumenta a et L Suapte natura patet hvuc semel iuventum ad omnes observationes in ipso loco iactas retinendum 3.' tertius terminus ex duobus eo ori potest iactoribus. Horum
23쪽
primus ex tribus siet Uibus et ipse essicitur, nempe ex n. 73879,9a, cui iis log. s. 24οa 94,
et ex Secundus factor esta Φ o,ooa588. cos at'. Primi sectoris Iogari tinus pro eodem 4oo - - tloco firmo per argumenta a et i ex lab. IX semel inventus nunquam immutetur ; ad omnes Iue observationes eodem ith loco iactas asse vetur. Hoc postremo toga limo costanti, et thermo metro observato ex tab. X. educitur integer terminus tertius ; qui logari imo b, s eundo termine dempto, semper adjicitur. Et sic conficitur togari Ninus B, qui aut Per tab. XI, aut per communes tabulas logaritmicas, dabit tandem altitudinem barometri B quaesitam, et barometro ob- coato respondentem, videlicetis Barometrum, normulis meloorologicis expressum, suis errori-M bus emendatum, ad glaciei liquescentis temperaturam, et adis maris oram redactum. Facile hic rialet. factorem tertii termini alterum , ' vim
rcspicere temperaturae presentis in aeris massa a vapore aqueo aliter assectae; cujusque densitas ab imo ad summum uniformiter i crescit; ac proinde mediam temperaturam inter observationis locum et maris oram eum etiam exprimere opportere. At cum in loco observationis temperatura sit l, et ad maris aequor, muniversali ri formulae natura, requiratur glacies temperies, seu ror gradus, factor acquirit formam-
Soo Hanc ad expeditioiam reddendam, nullam putavi habendam esse rationem augmento a summo ad imum thermometri, utpote parum aut nillil in calculis imm tanti. S IO. Quin imo etiam omnia haec in observatorio perina rieuler Posito unica eademque tabula coniiciuntur. Nam in formula videre est quantitates α, Π l a situ loci pendere, et inde stabiles et semper easdem esse. Sic in Regio observatorio nostro Panormitano
24쪽
eum sit altitudo a m a 4 pedibus anglicis, qui respondent in Tab. II.
numeri 2,o267or 4 Iogari us est o. 3o67898, et invenitur in lab. IX. Hine consecta unica tabula, per argumetitii b et i, barometri obse vationes Panormi laclas ad maris oram reducuntur. Simili prorsus modo accomm6dare licebit formulam generalem ad Regium observatorium Parisiorum: ubi cum sit a m 88',34930pu, ex tab. II respondentes metris 65.
25쪽
contextas, cuique licere tabulam uni eam suo barometro aptam sibili arare, per quam, et Per alteram ad corrigendum suis mendis propriis baromctrum, supra S a 8. a nobis Proo Silam, temporis momento communis et universalis sit observatio.
S ar. Ad temperaturae relationes per uiermometrum observa das scala etiam conventionalis erit adoptanda, scd talis ut ab signorum mutandorum disti cultate et molestia in adnotationibus thermo- metiricis sub quacunque latitudiue Sit immunis. Id quidem laede es tinctitur, si abhinc couveritionem convelationi substituendo per nise merum I OO temperatura glaci ci liquesceulis, et per numerum 2oo altera aquae ebullieutis, ad oram maris, et sub media pressioue, iudiceutur. Τali tracto observationes circa temperaturam, Sub quacumque latitudine, in qua suumque plaga sectae, una eadem semper durectura laergunt; et nulla nec iii propriis, nec in aliorum chirographis, et in computationi hus Parietur ambiguitas, nullumque occursabit ob mutationem signorum dubium. Si et hoc receptum lacrit, themm metrum metheonologicum, ut Ex usu desumpto insignia itu nomine, nunculiandum. Sit itaque m numerus graduum seu divisionum ab ioc thermometro indicatus; et sint, c gradus respondentes in therm metro ceu tigrado; f in Fuli retinitianu; r in Reaumuriano; tunc expressiones infrascriptas habebimus
26쪽
mi, tu quos gradus cacterorum sunt traustati. S a a. Sed inermometriun quoque et quidem observatum ad oram maris reducere oportet. Cominiuiter ad id assequendum altitudo lata per numerum quemdam sibi costalitem dividi solet. Si loci altitudo exprimatur metris gallicis, juxta montem claris. R GaDLussassi et Dablonii, divisor siet 1 4,'' aut I 87' pro gradibus iliermometri contigradi. Cum ex quibusdam observatiouibus, uuO eodemque tempore, iamotile Elna Nicolosji et Catanae peractis, et liberaliter mihi a claris.
Mario Gemellaro communicatis, tum ex aliis a me die I 6 et II novembris i 83o iii illius molitis vertice, eadem ora et congrueuter illis, quae Nicol ii idem Gemellarus, et Catinae tu audibus Societatis Ioemae meus amicus Clarissimus Catilus Gaglianius peragebaut , non maiorem quam 135' educere contigit divisorem; cum aliae obse vationes a me antea tu summitate montis, cui nomen Cumis, pr pe Panormum factis, numerum milii exhil, riui I 43' metrorum. Quandoquidem vero juxta ScLuchburgii experimunta divisor hic, adeonrultiformis, debeat osse mel rum I95. Pro gradu centigradi theseino metri; ego veluti medium quoddam numcrum II O metrorum pro uiu riuoque gradu a Mum pSi. Hujusmodi medium , qua tonus ad alti ludiuem loci tu is meteorologicis expressam, et ad utermOmetrum meth Moseum aptam , erit a3o ; ac Proinde prestabit augmentum temperaturae in reducenta thermometro ad oras maris. II perto Hrr lah. XV hoe augmento, altitudini loci a accommodato,
lioc semper eodem omnes thermometri observationes augendae. Satis cuique perspicuum , augmentum temperaturae a Summis
ad imum tali pacto obtentum, tu natura rerum minime dari reme. Ilam in Actoris issius lanctionibus videtur debere esse, Primum, Variatio in densitate stratorum atmossericorum, quae inter locum Observationis et mare interjacent, quae profecto quo plus incalescunt eo minus ditarre necessum est in temperatura, et quo plus stis scunt majorem disserentiam importare debeat. Secundo, tu iuncti
nibus illius dehei esse distantia piscit ubi sit observatio a litate ius
27쪽
riore nivis perpetuae, cujus varia altitudo supor maris libellam, in distributione caloris Per strata subjecta , Vim exercere suam necesse est; quae certe distributio diversa est, prout strata atm serica aequa supra mare sublata altiori terrae superficiei , aut altis atmosserae stratis, incumbunt. Facto ;J; g, t m thermomctro meteorol gico observato, iuvenio intra certos limites verius ex Iirimi augmen hoc
s 23. Ex his quae hactenus dicta sunt facili negotio vel normulis
meteorologicis exprimi potest pluviae mensura. Ad hane emetiendam usu comuui adhibetur quaedam notae dimensionis quadrata superficies, veluti pes quadratus sive angius, sive gallicus, sive rhenanus, aut deci inciri quadratum etc. Dehinc aqua pluvialis ab hac super sese collecta pollicibus cubicis metitur et uolatur ; aut a divisione pollicum cuborum per numerum Uallicuin quadratorum supefficiei, quantitas liuearis pluviae deducitur. Ut istae observationes etiam in generalis systematis partes coalescant, ad normulas meteorologicas sunt reducendae. Et quidem datis relationibus invenientur iacile normillae quadratae, quibus supersicius Ηyetometri cujusque componitur. Nam Pes quadratus angius conlinet nonnulas quadratas I 716',3o; poeiluadratus gallicus I94s, 47, quadratus Helianus I 8 I9',83, metrum vero gallicum quadratum normulias quadratas 18474, 78. venietur etiam in Imllice cubico angio contiueri normulas mel cor
logicas cubicas 4r,i48; gallico 49,8ia: in poli. cubiis
co rhenario 44,9 27 . in decimetro gallico cubico normulas cubicas III I, 28, et in uncia cubica sicula a 3,OI i. Pollices cubici aquae pluviae demonsae cx istiusmodi, quae jam extant, hyetometris, in Normultis cubicas conversi, liabentur cx tab. XVI. Quae si dividantur per earum numerum superfidici aequalum normulas lineares aquae pluviae dabuot; sive innotescet altitudo linearis aquae ejus-
28쪽
dem, si a superficie terrae nunquam absorpta suis limitibus conlia
S αέ. Haec pertinent ad hyelometra jam antea constructa; si vero de integro' sint condenda, operae pretium erit horum latins dimidio Vm mei resagio coaequare: quod latus inde foret aequalenormulis ineteorologicis 5O; sive pollicibus anglis r4,48, pollicibus gallicis i 3.7''' , or; sive pollicibus vlienanis I 4. o '' , 78, sive metri Prtibus o ,3679; sive unciis palmi siculi tr. x '' ,r . Cum
superficies quadrata hujus novi hyetometri asoo normulas supe siciales capiat, si per has numerus normularum cubicarum pluviae dividatur, quantitas linearis ejusdem habebitur. Tab. XVII. praebet normulas lineares datis normulis cubicis aquae pluviae in hoc novo hyetometro collectis. clarum, si pauxillum circa omnes alias meteorologiae leges profecimus, admodum parum, aut verius nihil de quantitate pluviae compertum nobis est. Notanda interea. altitudo hietometri s Iaer maris libellam; uam certe eluinentum erit tandem aliquando adliomogeneas reddendas mensuras pluviae variis tu locis delapsae.
S a I. De altero, quo constat etiam meteorologia, clemento, nempe de ventis , et de instrumento , quo de ipsis judicatur et inquiritur, operae pretium est nonnulla cliam dioere. Experientia compertum est, acrem, quacumque id fiat ex causa, velocitate varia, et per varias directiones moveri; et multas proinde atmospherae marnantis, istar oceani aquarum, seri excursiones, quibus columnae a reae mole sua, nunc horizontaliter, plorumque cx summo ad imum sub quocumque ad horizoutem angulo, et nuuc quoque, sed rarius, ab imo ad summum transieruntur. Certum etiam cst, hanc aeris translationem, ex qua ejus impetum, notabilem inducere variantiam, quae nedum in barometro et thermometro, verum etiam in evap
rationibus, praecipitationibus aqueis, et aliis in rebus, quae ab ipso
29쪽
Isassiciuntur, notabilito proditur, et evidenter conspici liu . Magni hine refert, juxta harometri thermometrique observationes, illius vculi , qui dum hac sunt obtinci, iam, directionemquct con nolare, itidem que inclimitλvis angulum, quem cum horizonte ipse coiistituit. Ad venti directionem dignoscendam, salis erit ejus statui expo-ucre quamcumque circa axem mobilcm sui,ci sciom, quae irruentem vim excipiat, ut impulsa ad optiositam, qua stat ventus, partem Δ-cillimo se vergat. Ilac communitaer constrinuitur arte cinctu cuia, quorum Sempliciora sunt Parvula vexilla, quac templorum iliolis ominent, aut illi Plumarum vel gossipii nocci, qui ast ac sto susi, rnsi ventorum salibus libere agitandi traduntur. Quod dissicile liae in re habetur cognitu est oes itas, quae Semper virium quantitati debet esse prola rili natis. Ex liydro lynamica pei pectum jam est suidi impulsum in datam supersiciem propriae v locitatis duldicata osse ratioue; nolum itidem est Planam suori sciem, quocumque sub angulo excipiat impulsum , im Pelli senηγer secundum lineam ii,si perpendicularem. Hi sce pra pactis principiis innituu-tur, quae adhuc ad ventorum vim dimetiendam iuveniae suci uulmachinulae . Nonnullae enim ex his verilorum impulsioui objici uulvcrsatiles sulterficies , quae cum debeant ex laropria constructione tollere in altum determinatum aliquod Polidus, ex notata C duritate, qua hoc tollitur, vis ipsa impellculis venti cognoscitur, atque dijudicatur. Est eadem res, sed alio modo, quum Dimirum pondus incontinetitor superadditur, quousque nequilibrium attingatur, et inde ex cumulatis ponderibus insumpta ventorii in vis existi inatur. Extant quoque in liunc usum aliae machinaliolam : cx litis suut quae relas quibusdam velitilantibus instructas habent , quae celeritate , qua certo tempore ipsae circumvolvuntur, per indicem supra quadrantem circumlatum, quam excipiunt impulsionis vim, designant. Verum linec machi uanaenia quum doliend ani omnia a quantitatu supersciet, quae unam tantummodo verticalcm ivisituram Vcutorum incutsui objicit, nequeunt maximum et mininium in irium extimatione iudicare. Quum euim ita sit coustituta et posita illa sullei
30쪽
scies, uno tantum casu, ni minam quum horizontaliter irruit ventus, ex toto ipsius vim poterit excipere et indicare ; caeteris autem in casibus, quibus sui rficies concutitur, vi tanto minori, quanto in jor crit angulus qucm iucurrens ventus cum liorizonte etarmabit; adeoque quum magis miliusque di inimitam vetiti impulsionem excial iat, nunquam poterit tolam, quam ipse profudit, iudicare impetus quantilatein. Falso igitur principio istiusmodi machinae innituntur, quia suptionitur id , quod cxpericlitia negat , nempe quod Veutus semiter spitet et deseratur horizontaliter. Ignoro 'si ii dein adhuc, an aliquid ad si uxus nerei inclauisionis angulum, qui in rerum natura liabetur, dignosccndum alibi sit excogitatum.'S 26. Haec mihi cogitanti, ad cognoscendum uno eodemque experimento venti directionem, velocitatem, et inclinationem ejusdem ad Nauum horieton Lile, novum simplexque auemo metrum ConStr endum iii hujus Panormitaui observatorii culiniue visum est; ex quo triplicem finem quem tutenderam, uou siue animi voluptate, accumrale sum assecutus. Duo tu hac machina extant aequalia vetitilantia, quae quatuor alis. decussatim limitis sunt praedita, quarum unaquaeque dimidii quadratam lypi mensuram halbet. O mutum harum alarum suli scies sic est in taxa, ut efformet arcum, cujus sinus versus sit cordae suae. Hoc ideo iactum est, ut ventilans semper versum eamdem partem peragatur in orbem, quicunque perstaverit ven ius. Amba ventilantia circumseruntur simul cum proprio, uitius Verticali, alleriusque liorizontali, axc. Utius tuis que axis liabet tu una e tremi sui Imrte ii arvulum ex calybe cylindrum Sextius striatum, italice dictum m hetto, qui movet propriam cx auri lco rotam. Quum volae sexaginta dentibus sint instructae, et hae moveantur a sexdente cylindro, necessario eveniet, ut dum peragitu his uita tantummodo circuitio, vetitillans decem absolvat. Quaelibet ex duabus rotis ha- Ict in sui axem extremitate, in subiectum atrium prodacta, itidicem, qui supcr proprio quadrante in centum partes diviso designat motum, et uuim: at gyros, quos quaelibet rota couscit. Ita re conclu