Fr. Baconi de Verulamio Sermones fideles, ethici, politici, œconomici sive interiora rerum. Accedunt faber fortunæ, colores boni et mali, &c

441쪽

388 COLOR Es BONI & MALI. praestat; sed tarnen, in Individuo, optima Gemma Martii optimae Gemmae Majipraeseratur. Fallit secundo, propterram Rerum . in aliquibus Generibus aut Speciebus magis aqualem, in aliquibus magis inaqualem: Quemadmodum in observationem venit, Climata Calidiora generaliter Ingenia producere acutiora i ta Frigidioribus, Ingenia illa quae eminem, etiam acutissimis Calidarum Regionum praestare. Similiter . in Exercitibus comia pluribus , si Res Duello inter singulia transigeretur . serrasse ad unam Partem aecederet Victoria: si Copiis universis. in alteram. Etenim Excellentiae & Exuperantiae casum recipiunt: at Genera Natura aut Disciplina reguntur. Quinetiam,in Cenere, Metallum Lapide pretiosius: Attamen Adamas praecellit Auro. i Sophi sma. . Quod rem integram servat, Bonum: Quodsine receptu ess,Malum: Nam se re cipere non posse, Impotentia genud es

H ine confinxit AE pus Fabulam de duabus Ranis: quae in magna siccitate, cum Aquae ubique deficerent, deliberaruor, quid sibi demum agendum esset : Prior autem : Descendamus, inquit. in pnteum rofundum , nequa enim verismile est ibi Aquam

442쪽

rie : si forta ibi quoque Aqua des-

riet, quomodo exinde rursus ascendere poterimm y Firmamentum autem hujus So-Dismatis est: Quod Actiones Humanae sint incertae, & Periculis expositae, ut illud optimum videatur quod plurima ha beat Effiigia. Hue spectant Formulae illae, quae in usu sitiit: Obligarum plane o Obstrictum te reddes : Non tantum quantum Nura, sumes ex Fortuna, &c. Elmehus Fallit Sobima primo quia In Amenι-bus humanis, fortuna urset, ut aliquid de raum deeernatur. Etenim, ut eleganter' 4 quopiam dictum est: Etiam non Statuere,s aliquid Statuere: Adeo ut nepenumero Consilii Suspensio, pluribus nos implrcet Necessitatibus, quam si aliquid statui iasimus.Videtur autem iste Morbus quidam Animi, similis ei, qui reperitur in Avaris: sed transsatus a Cupiditate retinendi opes, ad Cupidi itatem retinendi Arbitrium 3e Potestatem. Siquidem Avarus frui non vult, ne quid detrahat de Summa: Ita de

hujusmodi Seeptieus nil exequi vult, ut omnia ei sint integra. Fallit secundo quia Necessitas, & illud quod aiunt Iacta essauea, stimulos addit Animis: sicut inquit ille,Catem pam, necessitate certe superiores estis. R 3 Sorbi Ω

443쪽

3 so COLOR Es BONI & MALI. Sophisma. 8. nod quis culpasua contraxit, m Im Malum: quod ab externis imponitur,

minus Malum.

Huius Rei Causa est , quod Morsus Conscientiae Adversa conduplicet: Contra, Conscium sibi esse , quod culpa quis

vacet, magnum praebet in Calamitate So. latium. Itaque Poetae ea Pathemata ma- . xime exaggerant, tanquam Desperationi

propriora, ubi quis se ipsum accuset,& discruciet, Seque unum clamat Causamque caputque Malorum.

Contra Calamitates Virorum insignium, le levat & diluit Innocentiae S Meriti Co scientia Porro eum Malum b aliis inte tetur , habet quivis quod libere eonqueri possiit, unde Dolores sui exhalent, neque cor suffocent: Etenim iis, quae ab injuria Hominum prosecta sunt, indignari so- lIemus, aut ultionem meditari, aut dentique Nemesim Divinam vel implorare,vel expectare: Quinetiam , si a Fortuna ipsa inflictum quid sit, tamen datur quaedam cum Fatis ipsis Expostulatio: Atque Deos atque Afra vocat crudelia Mater. Contra. ubi quis Malum aliquod sua Culpa contraxerit, stimuli Dololis intro ver

444쪽

confodiunt. , . .

ElinchM. . Fallit istud Sophisma , primo propter Spem: quae Malorum magnum est Anti-μtum. Etenim Culpae Emendatio, saepe in nostra potestate sita est: Fortunae vero minime. Itaque Demosthenes non semel

Cives suos hujusmodi Verbis affatus est: ad pratari a pessimum, id aή futura utimum ea. Se id hoc tandem sis ρ Hoeipsum silicis , qu Hstra incuria is cuL, rei μ' madet. Misisnt: mosi vos incisivsro ρε -iis perfuncti essetis. ω

futurum a 'iquando metiorem. . Cum vero

Errores vesri in ea a potissimum fuerint , μα Udum plane, os istu emen datu , pristin um statum vesrain recupe- Aturos. . βimit re r. iEpictetus de . Gradibus Tranquillitatis Animi verba faciens: loeum illis attribuit, qui alios accusant f. superimetraea iis, qui se ipsos: Supremum vero illis. qui nec alios . nec se ipsos.. Fallit seciando propter insitam . Animis hu as,is i perhiam: qua aegre

adducuntur Homines . uti Errores proprios agn'scant. . Hoc vero ut evitenr,

445쪽

3s L COLOR Es BONI & MALI. iis malis, quae culpa sua contraxerunt. Etia enim , quemadmodum fieri videmus, ur, eum culpa admissa sit, neque de Auctore constiterit , supra modum excandescunt Homines & tumultuantur : quod si postea in notitiam pervenerit , culpam illam ad Filium , aut Uxorem , aut Graciosum aliquem pertinere, statim sedantur turbae & consilescunt: Eodem modo sit; cum Res aliqua aceidit, propter quam necessitas incumbit culpam in nos

apsos recipiendi. Id quod in mulieribus saepissime conspicitur , quae si quid infeliciter egerunt, contra consensum Parentum , aut Amicorum . qualecunque

Insortunium sequatur , illud sedulo dili-mulabunt. Sophisma. s. Gradin Priυationis major videtur, quam Gradiu Diminutionis r νursus, Gram Inceptionis major videtur, quam Gradus Incrementi. Canon est in MathematieIs . Nulis esse Rationes Nihili ad Aliquid: Itaque Gradus Nullitatis, & Quidditatis, majores videntur Gradibus Increment , & Deincrementi. Sicut Monoculo durius est, unum. perdere oculum . quain utrunque oculum habenti. Similiter complures. 'Liberos habenti, gravius est, ultimum qui super-

446쪽

COLOR 1s BONI & MAL T. superstes fuerit. Filium amittere, quam reliquos priores. Itaque & Sibylla, cum duos priores Libros combussisset , pretium tertii duplicavit et siquidem illius Amissio Gniam fuisset Privaturis, non Dimunitionis.

Fadiis Sophisma primo, propter eas res, quarum Usus in Sussicientia quadam, sive Competentia, hoc est , Quantitate Determinata, consistit. Si quis enim obligetur poenaliter ad solutionem certae Pecuniae Summae, ad Diem certum; gravius ei fuerit, Nummo unico Aureo carere,

quam si,posito quod ille unicus parari noci potuerit. deessent etiam decem alii. Stamiliter in Decoctionibus Fortunarum, damnosior videtur Gradus obaerationi qui primus Sortem minuidet quam extremus, qui ad egestatem redigit. Hue sp ctant Formulae illae usitatae et Sero infimo Parsimonia: Pamm interea, utrum nihil habeas,an quod nihiljuvet, dic. Fallit se-

reν : Adeo ut Gradus ipso Privationis ultimae , minus interdum incommodet, quoniam Aniam & Stimulum praebet novae alie ui Rationi ineundae. Unde etiam Demosthenes saepius conqueritur apudCi-

447쪽

ves seos: Conditiones minus utiles,ct honor ens . quas μ Philippo imositas subibani nihil aliud esse quam Alimenta quadam ipsorumIgnavia =Soeordia:ut multo iis fui,usatim , illis omnino earere: Proinpterea quod Me pacto Industria illarum malim acui possit ad alia paranda Remedia. Novimus eerte Medicum quendam , qui, Mulieribus delieatis, querentibus,se male habere, sed tamen a Medicamentis omni- bus abhorrere, Blebat dieere, non minus

facete , quam morose: Vobis omnino opino, ut deterius valeatis,quo Medicamenta,

etiam qualibet libenter soleretis. Qui etiam ipse Gradus Privationis, sive indigentiae ultimae , salutaris esse possit, non tantum ad exeitandam Industriam, verum etiam ad impetrandam patient Iam . .

od ad secundum Membrum hujus Sophismatis, illud eodem, quo prius, Fundamento de Gradibus Quidditatis & Nub

Iitatis) nititur. Hinc tanta usurpantur,de Initiis Negotiorum, Praeconia, Dimidiasam,qui bene ea it,habet r. Hine Astrologorum Superstitio, qui judiaeium saetunt de Dispositione aut Fortuna Hominis, ex Momento sive Articulo Nativitatis aut Conceptus Eleniam.

Fallit Subi a primo quoniam, in

448쪽

los, phia sua, nilux id est,

. quin enta si alia , quae nihil sunt, nisi terentur, aut psine utur. Ita in hoceasu. Gradus secundus dignior videtur tipotentior, quain primus : Quemadar dum in Plaustris, Equus qua penultimis aest, plus sqnseri ad Morum Plaustri quam p imus, Letiam Mon i pte dici selet;Con-

νeum. Prius enim sortasse praetervolatu

Mim fuisse r. iraque prim Malo Principium si dii, sed poserius modum ab sit. Fal Iit βο-Φ- . secundo propter Dignitatem Ieriς ver m ix a . quae in rogressν. non in Aggressis sita est. Eleuim Casiis. aut Na- ima , 'pranium iu petum progignere possunt. t Assictus vocet odo maturu , R Iudierim,Coinantiam. Fallit tertio talis rebus, qu tum Natura de cursusordinarius in contrarium Mi inceptae sertur. Ita ut prima Inceptio perpetuo evacu tur, nisi: vires controirentur. Quemadmodum in Armulis illis usitatis diciture Non .stro ed. in regredi Et ,-nora proficit, deficit: Ur in Cursu in adversuto Montis , Remigatione in adversum Guris

gistis et At eoot . si in deelivi Montis Motus incipiat: aut secundo Flamiae Re-

449쪽

Fallaeta hujus Sophismatis subtilior pau- B est Iicet Responsio ad Exemplum, Mod adducitur faciliis , Neque enim vim

tus eligitur. Propter summ Popularem.

Cum etiam ilhid praeceptum sit, D quis maxime omnium je ipsum revereatur. I ta ut vir bonus, idem Lerit in Solitudine, idem in The. ' o. Liret Arte: antendatur Virtus nonnihil per laudes, quemadmodum Calor augetur per Reflexionem. Sed Me suppositionem negat, non Fallaciam redarguit. Elanctus vero talis em Dato, quod virtus praesertim ea. quae Labores& Conflictus subie) non eligeretur . nisi quod Laudes de fama, eam comitari se- .leant: haud inde sequitur , quod Apperitus & Motus ad virtutem. non si raeci pue propter se.Siquidem Fama possit esse, Caussa tantum Impulsiva . aut Sine tu

ημῶ neutiquam Veiens. aut Constituens: Exempli gratia; Si duo Rerint Equi, quo rum unus, Calcaribus non admotis, qua vis haud segniter praestaret; at alter, Calinearibus admotis, priorem longe superaret : Posterior iste carbitror Palmam re- 'seret. & pro Equo meliore iudieabitur.' Neque quemquam judicii sani eommo 'verit Formula illa: vaga istum Equum, ju Spiritu sitisum in ruriri .Quandoqui-

450쪽

398 COLORES, BONI & MAII. quidem enim Instrumentum ordinarium Equitanφisi* Calcu, neque ullo modo onera aut impedimetu' ei sit; non mi noras prc'terea aestimandus ast Equus qui Calcara i it mr: etiam ille auter, qui absque jCinaribus mira praestetLeo ipso melior, sed delicati*r tantum haboendus est. Simili ratione Gloria & ΗΟ-nor Virtuti pro Stimulis & Calearibus subserviunt: . Ac licet Virtus, fine illis, paulo sutur/ essit languidior et tamen cintilemper illa praesto sint ei, etiam non inviistata, nil ossicit, quominus Virtus propter ις quoque expetatur r Iraque rectἡ redar. . g-0-ret,quodpropter opinionem 'non propter veritatem Igitur , hac es, quod quis si clamputaret Iρυ, Daurud 'misissest. .:

e quia opera virtute nostra par rum es , .majus Bonum ei modis aliana Benescio , vel ab indulgentia Fortuna E

tum es , minus Bonum.

satia, aut Fortunali ibius Ven traseeua. cis, nou 'multum inest centrudiois: ,Po plaria vero, Industria, aut virtus, semper domi adsunt.. Adeo ut o postquam Bon. . quid nobis hoc modo pira .m silerit, in '

neant Diuitiam by Co le