Fragmenta semiologiae obstetriciae

21쪽

oriuntur. Explorationis ope potissenum innotescunt: ceterum consulantur observatores, inserius Sectione secunda allegati, aliique scriptores de arte obitetricia.

c) Causarum ab incauta et imperita manu ortarum. Has dignoscimus praeprimis explorando et inquirendo. do Causarum ad foetum referendarum. α. Malae conformationis. 3. Numeri excedentis, gemellorum, trimell0rum etc. γ. Situs perversi signa. In his casibus cognitio status naturalis difformita umque observatarum et exploratio accuratissima unici et optimi indices. Confer. Sectio tertia et quarta dissertationis

nostrae.

13. Signa puerperii morbosi.

Praeter morbos genitalium nr. I. d. enumeratos huc pertinent lochiorum, Viarum Urinariarum, secretionis lanis multaque alia vitia. Super his cons scriptores de morbis puerperarum.14. Signa morborum neo natorum. Ejusmodi sunt: asphyxia, fracturae, luxationes, sugillatione S, anus Imperioratus, urethra clausa, labium leporinum, hydrocephaluS etc. De his agunt, Mich. Eit mulieri Ualetudinarium insantile. Lips. 1675. q. Wol g. Ne delii Liber de morbis infantum. Jenae T717. q. - L Stor clis

Abhandi. V. Kinderkr. Ei senach 175o - 1771. 4. B. 8. m. K. - G. ArmstrongVon den vorZ. K inderkrankhelten. Regensburg I786. - A treatici ora the diseases of insanis and chil dern. Lond. 177 . - Raulin, Mellin, Althen l. c. p. a17. breviter. - Van Do everen observationes de ano infantum impers. Diff. acad L. R. 178 I. c. s. - C. I. Oel, me de morbis recens natorum chirurgicis. Lips.1773. - I. U. Si eget Dis . de cura necinatorum medica. Goere. IT 82.

Permulta quidem demum hic addenda novi; quibus autem supersedere me posse arbitrer, quum Semiologiae obstetriciae ambitus, momentum et dissi

22쪽

cultates ex his praecipuis et generalioribus ejus lineis, jam satis ap

pareant. S. 9.

omnia signa partim sensibus, et prae primis lac u, apprehendi, parti in cogitando reperiri, parti in comparando erui possunt. De priori pluribus hic loqui, ex proposito nostro esto b). Ut autem eo facilius et certius signa status praeternaturalis partium genitalium, iunctionum sexus sequioris et foetus, sensibus percipiantur et cum fructu e Xerceatur tactus; necesse est, obstetriciu S cognitione anatomica et physiologica foetus et matris bene ac probe imbutus sit. Fontes, ex quibus illa hauriatur, nostra aetate tot ac tam boni et noti sunt, ut longe superfluum esset, de his fusiori sermone proponere e . b) vid. Iphum 7.

eὶ Ut ex multis quosdam tantummodo enumerem , sequentes Praeter numerosos alios liuc pertinent et prae ceteris nominandi sunt.

uid uterus. Lond. I77S. fol. max. B. S. Albini. Tabulae septem uteri gra- - vidi. Leid. I749. fol. I. G. ROederer, icones uteri humani. Goet. I7s9. De eadem materia Huber, Nortwycli, Ienty, aliique. Guil. Sine ille, tabulae anatomicae. Lond. 27 4. sol. maX. ed. 2da. ib. I76 I. A. B. Roel pin de sti uctura meminarum.

C. F. Wolf theoria generationis. Halae,17sO. q. germ. Vers. Heil. I764. 8.I. C. Trew de praecipitis inter h. natum et non natum differentiis. Norii lib. II 36. Φ. c. f. B. S. Albinus, Icones ossium foetus. Leid. 777. 4t . . S ch Nam merdam miracula naturae uteri inutieb. fabrica. Leid. I 67a. et. 729.

, Phil. Ad. Boehmeri observationes anais tomicae rariores Fascicul. I et 2. notabilia cilcauterum c. fig. Halae Ipsa - S6. Regn. de Gra af de organis generationis muliebribus, Leid. 167a 8. Nico L Hoboli en Anatome secundinae humanae repetita. Ultraj. 67s. s. s. P.

23쪽

Sensibus apprehenduntur signa diagnostica in arte obstetricia dupliei

modo, nempe

I. exploratione per inspectionem, quam autem rarissime obpudicitiam in Stui patiuntur feminae; quae hinc non nisi in foro conceditur. Exploratio dicta etiam non sussicit, exceptis perpaucis casibus, propterea, quod quam saepisti me, quae eXtra conspectum veniunt, in arte obstetricia examinandae sunt partes. Hinc praecipue a. EXploratio per tactum, enchirosis artis obstetriciae utilissima et unica via, qua ad certam status naturalis et praeternaturalis diagnosin pervenire licet. Est autem haec, vel a) externa seu ab dominalis vel b) interna seu uterina. Illa fit, dum vel alterutra vel utraque manu abdomen assidue contrectatur, vel apposita mala, seu tota facie ut quidam proposuerunt tangitur d):

quod autem varia incommoda respectu ex Ilorandae et explorantis secumvehit: praesertim cum non tanta' ejus utilitas et praestantia sit. Usus explorationis externae ceterum fere aeque insignis es , az ipsius internae: ea nempe agnoscimus figuram et conditionem abdominis, situm foetus, mutationes umbilici, distensionem ossum ilei, inflexionem ossS sacri et coccygiS etc. : hinc numquam in explorando omittenda. S Cum autem, prae ceteris, partium internarum cognitio requiritur,

huic omni jure princeps tribuendus est locus. Hujus operationis summam utilitatem ac neces statem nemo ullo unquam jure in dubium vocabit, qui perpenderit multiplicem ejus instituendae finem. Mox quippe varii generis

24쪽

dubia commovent seminas, ut huic operationi sese subiiciant, mox fama et potissmum sanitas, immo vita ipsa ab ea pendent. illius beneficio ergo

quamplurima deteguntur, quorum cognitione et obstetricans et medicus tam practicus quam lorensis, carere neutiquam potest. Ejus ope deteraminatur I. in arte obstetr cia practica: utrum pelvis et ceterae partes genitales bene an male formatae sint: an graviditas vera an spuria e); an uterina Vel eXtra - uterina; qualis ejuS periodus; uteri situs et

conditio qualis: an restiis vel obliquus; quae obliquitatis species: an

antrorsum, retrorsum aut in alterutrum latu S; an dolores, et quales: veri seu spurii etc. - conditio velamentorum quae: an sint integra, an lacera, an tenuia seu crassa; partus num propinquus; ejuS progres

sus et stadia; partus qualis: an iacilis seu dissicilis, naturalis seu praeternaturalis; impedimenta qualia; num et quaenam matri, quaenam

foetui adscribenda; situs et conditio foetus qualis: an vivuS an mortuus, gemelli, etc. placentae adhaesio, solutio; haemori hagiarum uteri causae D, et alia. a. In medicina practica eXplorationis ope manifestantur morbi locales uteri ceterarumque partium genitalium nec non adjacentium; Vesicae urinariae, recti etc. causae nonnullae sterilitatis et deiectus

e) orificii uterini exploratio, rite instituta, sola est, quae signum graviditatis, fallere nescium nobis suppeditat Ne ipse quidem motus infantis

signum indubium: mox enim similis moti s a spas-mis, vermibus in intestinis etc. oritur, mox, quin Per omnem gi aviditatem sentiatur, mater legitimo tempore vivum laetum pei sectum enititur. Conse-rης hac de re van Doe vereri obs. acad. Cap. II. 8. et O. La Mot te, Traite des accouch: Liv I.

C. IX obs 27. Maurice au trai te des malad: Zeb seirmes gros Liv. l. Cap 3 p 73. Smelli e Collection N. I. T. 2. Baudet Ocque I. c. Prεῖace. II ne foedere rus, quamquam ad certissima illud referret, tamen in Element. ε ist. Ω-tetur, graviditatem hydropi conjunctam, me, quin ovissicium uteri exploretur, dignosci et tas Explorationis internae necessitatem et damnum ex neglecta illa ortum et in his casibus, testatur inter alias, observatio in De a se 's fle-merkungen liber die Enibindvngs uiast, aus d. Engi. Eit tau uud LeipZ. 7SS. P. I 8s.

25쪽

mensium variorumque morborum ab alieno situ et conditio no uteri gravaginae, foetus. Demum permulta alia sine eX ploratione vel plane non, vel saltim haud ita perspicue cognoscuntur. Exemplo praeter allatam observationem sint: polupus, uteri seirrhUS, Ulcus, eXcrescentiae, prolapsus vaginae, uteri, aliaque; pelvim opplentes tumores sarcomatos, oste o - steatomatosi etc. : in omnibus his casibus explorationis utilitas ac necessitas sese eXserit. Denique

3. in medicina forensi e . gr. ubi determinandum, an virginitas violata; sterilitatis causae an in uxore an in marito h); graviditas an vera an simulata io; laesio hujus vel illius partis internae genita lium; an partus dissimulatuS et celatus etc.

Praeceptoris, illustr. Mechelii, occasio mihi fuit, ejusmodi casum observandi, quem, quod eX plorationis necessitatem etiam medicis piacticis comprobat, huc referre detur. Rultica in pago Halae vicino, XXV. circiter annorum, tertium jam gravida, per priores graviditates et partus opti ine sese habuerat. Nunc

Vero . quintum graviditatis mense in cum attigisset , .

urinae suppressione per plures dies angebatur. Au Xilium retit a Medico, qui, ob alia ossicia

eam adire nequiens, aliuin mittit. Hic, veram suppressionis urinae et alvi causan non conjiciens, remediis internis aegrotam ab Glvit et suae sorti r linquit Decimo quarto ab illo die maritus mise-xae, vehementissimis doloribus, urina continuo suppres; a atq ie alvo desiiciente cruciatae, celeb. Meeli elii auxilium exorabat. Hic illam adiens, comitem me sibi junxit. introducto vaginae digito, de conjecta suppressionis urinae atqDe alvi eausa ita tim certior redditur. Rerro vel si nis signa, uteri nempe fundus pansus distentusque; orifici in altum supra pubis symphysin vili attingendum, dignoscuntur coifirmantque causam. Cathedriselastici ope, non sine omni dissicultate urinae cra Diae, cruentae . nec non purulentae copia educitur: quo facto aegra, in huiumque cubitiam et genu reclinata, lecto committebator. Mox manus

de trae digiti, dicto in situ, genitalibus immittebantur, ita, ut vola uteri sundum, dorsum vero vaginae posteriorem parietem respiceret. Flectendo

et elevando mox contigit, uterum ex aberratio

nis loco ad verum habitum reducere. Femina dictum situm per aliquod temporis spatium tenens, et pollea sedantibus atque demulcentibus remediis, vcsicae statui evidenter phlogistico . commodis utens post paucas hebdomades a restitutione uteri absque ulla molestia subsequente optime se habuit et julto tempore infantem sanum enixa est. Plures ejusmodi observationes, jure consissendae , reperiuntur apud Levret in Iournal de Med. 1773. N. Huntes s med. u. chir: Beobach-tungen, ed Κilhn l. B. p. Io6. seq. et p. 22 a seq. In Stariis Archiv passim; apud van Do everenin Actis N C. VII. Saκ torph, in Colleci. Havniens. I Ol II. ex in illi ch et waiκ in Rich- ters chir. Biol. B. v. in Wali Di s. de uteri grav. retroveisione Halae I pSa. et nuperrime in Jalinconun. de utero retro v. Jen. I787, aliisque per

h) de Lemos Diss de sterilitate utriusque

sevus ete Halae 37s Si) Sunt F. g. captivae, quae gravidas se esse

profitentur. in his casibus summa cautione Opus est, ne gravidi as vera prosmulata aut finivitata pro vera habeati r. Istius modi tristissima exempla com memorat Mauriceata libro: Trai te de3 malae tes

26쪽

Facile foret, ad stabiliendam laudatam explorationis nece si talem et utilitatem, quam plurima afferre eXempla, sed 1 uniciat eX magno illorum numero duntaxat illustriora protulisse l. .

g. XI.

Quae operatio cum tanti momenti sit, valde mirandum, et ejus recte instituendi modum a plerisque autoribus, praeter De venter l), Ρuetos m), Roederer n), aliosque paucos recentiorum o), vel plane omissum vel leviter tantum discussum. Hinc neminem fore existimo, qui inutilem habeat laborem meque reprehendat, si hujus rei non saepius repetendae et commendandae, rectam instituendi methodum, praemissis quibusdam in ea observandis regulis et cautelis generalibus, hic fusus des gnem. Sane enim in explorationem illud Seneca, quadrat: numquam nimis dicitur, quod numquam satis discitur.

Ut eo facilius intelligantur, eoque cautius exerceantur, quae inferius de instituendae explorationis methodis, tam generali quam specialibus quibusdam dic urus sum, licet multi eam, tamquam facilem, parvi

habeant operationem, sequentia praemittere necesse duco: equidem I ' priusquam ipsam eXplorationem instituat obstetricans, est, ut quasdam generales, pro ratione rei diversaS quaestiones praemittat, V. c. de signis antecedentibus, de aetate, cessatione mensium etc.

lo Copiosius tractavit hanc rem C. Fr. M ichaelis in Dissi. de orificii uteri cura clinica atque forensi Lips. Ips6. l) Nieuru ligi voor Vroedmeesters Amst. 76s.

27쪽

ad' Ad partum vocatus, quin adsit periculum in mora, eXplorationem disserat, donec adjuncta eam poposcerint: plurimae enim te minarum opinantur, Ut primum eXploraverit obstetricans, et partum, etiam naturalem mox esse vel absolvendum vel saltim promovendum p . 3xjQ, Si gravida vel parturiens, intempestivo pudore prohibita aut stulto et ridiculo praejudicio capta est, rei necessitatem obstetricius ei ob oculos ponat et adhortatione commovere ad eam admittendam sudeat omni, qua fieri potest, humanitate atque prudentia.

ς' Pertinacem omnemque explorationem nihilominus respuentem, praestat suae sorti relinquere, quam incerta molimina tentare: nam

5 ' prudentis medici aeque ac sagacis obstetficii est, nil nisi praeviaeXploratione, moliri. 6 Q- Parcat operator pudicitiae, optimo sexus sequioris ornamento. Perficiat omni, qua par est, modestia et gravitate postulatam operationem, ne tener pudicititae sensus provocetur, atque ita femina eam recuset. Caveat semper, ne et casu removeantur vestimenta, immo occurrat

denudationi panno peculiari. ' Aggrediatur rem leni et cauta manu, ne partibus eXplorandis ulla violentia inferatur. Provideat, ne improviso clitoridem irritet, aut crinibus involvantur digiti, quo dolor efficeretur. Hoc evitabiS, illos ac labia digito explorante paululum reclinando et eXtendendo et digitum in vaginam a perinaeo, introducendo , ut inferius docebitur.

8'ψ Manus vel digiti explorantes, unguibus praescissis sint, ben0qHepurgati ab omni irritamento e. gr. pulvere sternutatorio, si eo Utitur operator. Inungantur halitu, pinguedine, butyro insulso, saliva

p) Alienum hie loci non esse putem, remedii sum bonum effectum huius remedii simplieissimi,

mentionem sacere , quo inter eκ plorationem dolo- ab illust. Praeceptore iam laudati. Vid Baude re* ad partum excitari pol sunt, nempe prossione locque's Enibindvngsi uast. 2 1 h. P. 26P. nos. v. in ligamenta sacro - ischiatica. Ipse saepius eripertus

28쪽

vel alia quacunque substantia, leu oleola seu mucilaginosa , ut eo

magis lubrici, sine ullo dolore vaginam ineant, nec facile, ii suspicio virus subsit vel vulnus quamquam leve in digitis eXplorantibus, vel ab hoc vel ab ipsis poris virus resorbeatur. ωΤ0 Quamdiu explorare possumus uno digito, eoque indice praeceteris,

numquam plureS intromittantur. rom'. Exercitatio. sicut in omnibus rebus, ita et in arte explorandi,

optima est magistra, qua sine, omnia praecepta inutilia et frustranea q). Hinc toties, quoties fieri licet, equidem magno cum fructa in cadaveribus, virginibus, in gravidis et non gravidis instituatur. I IN' Semper, si licet, explorationi relaxatio musculorum abdominalium , depletio vesicae urinariae et recti praemittatur. Quae cautelae observandae, ut eo facilius ad uterum pertingamus ejusque conditio nobis innotescat, praesertim incipiente graviditate. Nam repleta intestina et vesica, sicut et te lasso naturalis musculorum abdominalium, aeque ac voluntaria in iis, quae graviditatem dissimulare student. magna sunt in explorando impedimenta. Iam', Adsuescat obstetriciae arti studens, explorationi sinistra manu eadem promptitudine, qUa deXtra instituendae, sive ea a posteriori sive ab anteriori, in hoc aut illo situ, sit instituenda. I 3D'- In explorando habeatur simul ratio conditionis pelvis ceterarum,

que partium circumsitarum. νψ Non omnes feminae eadem dexteritate explorantur. Faciliori

negotio macilentae et quae plures jam ediderunt partus; dissiciliori

Hoe argumento ut De venter et Pii- reconnu, comme bien d'a It es, Me rien ne pou. Eo S defendar B a ud e l oc que, utitur scribens: Si volt dans ce cas suppleer a l'eXercipe Uid. I 'axi Di venter et PuZos qui ont donne des prece tes des accouchem et T. I. g. 37a. DOuv. edit. a. PMisimpotans sur cet obje , paroissent avoir laisse IS9.

29쪽

primiparae, obesae, hydropicae et bono corporis habitu, quibus sunt rugae prominenteS, stricta vagina etc. r Harum uterus dissicillime attingitur, quare eo diligentiuS et accuratius e Xploretur. 15. Plane abstineatur ab e X plorando, vel saltim caute explorentur eae, quae Ulceribus, malo Venereo, fluore albo maligno, scabie aliis que infectionibus laborant, vel succumbunt menstruationi, dummodo exploratio sine damno disserri possit. 6. Examinans suspectam virginem, cujus illibata sit virginitas, suspensae manu eXploret, ne hymen destruatur. II. Exploratio non subito et temere, sed diligenter et circumspecte absolvatur, tam in gravidis, ut de orificii uterini situ et statu deque foetus existentia non nisi certi redeamuS; quam in parientibus, quibus praesertim in dolorum intervallo instituenda, nec nisi finito proximo dolore abstineatur, ut eo melius eorum vis et gradus, quin opus sit saepiuS repetere operationem plurimis molestam, dignoscatur. g. His praemissis ad varias instituendae explorationis internae rationes

Exploratio interna, seu ea operatio, qua sensu tactus, genitalium internarum, partium adjacentium, foetus aliorumque in utero contentorum conditio atque phaenomena, unius pluriumve digitorum, immo totius manus Ope agnoscuntur, generatim sequenti modo, pro mea quidem

sententia, optime instituitur: Digitus index s), vel hujus vel illius manus, soluS, praemissis praecipue iis, quae no. 8 et II fphi antecedentis monui, orificio vaginae inseratur ita, ut ejus parti inferiori prope perinaeum applicetur. Caveat

i Plura ejusmodi invenies infra, Sect. IU. rarus inde usus. Vid. Roedereri l. c. g. Q Medium suadent quidam iungendum; sed asy.

30쪽

tyro, ne a Vagina aberrans, indicem ad ani orificium dirigat. At hu eorrori loci facile occurritur observando ea, quae no. T. phi I 3. dicta reperiuntur. His observatis polleX eXtensus ante os pubis montemque Ueneris dirigatur: ceteri digiti, inter nates perinaeo appositi t), hoc ipsum lente sursumque premant, atque elevent, ut si vagina solito longior, quod saepius accidit) aut orificium nimis altum haereat, quin attingi possit, vagina

evadat brevior, quo altius pertingat indeX. Hic ita rectus nunc in vagina, leniter et caute ducatur, ne partibus ulla laesio inferatur, neve obviiS vaginae plicis, rugis aliisque eminentii S confundatur, donec orificium attigerit, aut obstaculum, quod ulteriorem progressum impediat. Index se ad fununitatem vaginae latus, circumcirca ducatur, eoque et status orificii, colli atque segmenti inferioris Uteri, pelviS, vaginae ceterarumque partium conditio investigetur. Altera manus abdomini feminae imponatur, tum ut simul externa exploratione distensio et ascensus fundi uterint, abdominis conditio, motus saltatorius foetus aliaque multa dignoscantur; tum ut leniter deprimatur et figatur abdomen, praeprimis, si orificium difficile attactu sit.

Alia explorandi methodus ea est, quae tota manu absolvitur. Huius necessitas iis in casibus elucet, in quibus ob pelvis angustiam nec uteri nec foetus partes eo descendere valent, Ut digito indice attingantur. Hoc rariori casu, ille frequentior occurrit, quo foetus pars objacens vel indice solo non omnis disquiri possit, vel eXactiori situs ejus examine, directio reliqui corporis foetu S determinari. Atque hisce in casibus praesertim indicata est methodus jam tradenda. Manus exploratura sit vel dextra vel sinistra, large quoque inuncta. Digiti prius in formam conicompressi, singuli deinceps ingerantur vaginae, ita ut priores, eam caute dilatando, ceteris viam aperiant atque ita sensim omnis manus ad orificium

tb Non flexi intra manum haereant, unde ge- nis diminiatio , piae reliquis minus favens ex-nitalibus incommoda pressio, indicis longitudi- plorationi.