장음표시 사용
411쪽
nunquam perfunduntur, qui non ab alia causa fluunt, quam a D Ap-
seri sanguinis diathesi, qua in corporis habitum gestit effundi, b
ob modo memoratam sanguinis ἀταξίαν. 88. Frigus quod attinet, quo toties algent parte eXternRe Frigus, in Assectibus Hystericis luce clarius est, illud e eo Recidere, quod spiritus, suam in illis stationem deserentes, se nimio opere in hanc illamve partem inserant. Nec est dubitandum quin tam fletus, quam cachinnus, quem tollunt haud raro eius, et Hysteriene, etiam nulla data ansa, a spiritibus animalibus procuretur, Organa, quae his functionibus animalibus inser-Viunt, magna Vi pulsantibus. 89. Obiter dicam mares etiam quamvis rarius id eveniat,
fletu ex nulla προφάσει quandoque obnoXio reperiri. C Casus ei cersebar aliquando ad virum tam ingenio quam genere O in bilem, qui non nisi paucis diebus a febre convaluerat, alterius modico Medici consilio usus, qui et sanguinem detraXerat, et har sthbφάrecimaeum catharticum ter exhibuerat, tum etiam carnibus illi hi Q λJ- interdixerat. Hunc ubi vestitum conspeXerim, et de rebus quibuslibet cum judicio disserentem audierim, rogabam quor- Sum me conveniret; respondit familiaris quidam ejus, modo CXpectarem pauliSper res ipsa loqueretur. Considens itaque et Sermone cum aegro trahens, mox Observavi labrum inferius pendulum protrudi, cum motitatione crebra, uti solent infantes morosiores fletum adornare, et exinde aegrum in tantas solvi lachrymas, quantas ViX lin vidi unqURm, iam gemitu ac suspiriis tantum non convulsivis qui tamen repentinus torrens non ita multo post detumuit prorsus. Hanc ego assectionem a spirituum ἀταξία partim a morbi diuturnitate, partim ab evacuationibus quas θεραπεία necessari exigebat, orta, pendere existimabam partim etiam ab exinanitione, et abstinentia a carnibus, quam etiam ad dies aliquot posteaquam convaluerat imperaverat MediCUS, quo eum a recidiva praestaret securiorem. Hinc eum pronunci avi Xtra omnem febris aleam jam constitutum, Symptomaque praedictum inanitione tantum deberi ac proinde suadebam ut pullum gallinaceum assum in prandium uberet parari, et simul vinum modice hauriret quo facto, et carnibus eiu-ces moderate escens, nunquam deinceps fletum hunc con
90. Ut tandem Diam: caetera enim in in hoc morbo
412쪽
Infirma spirituum quot animi et Or-p0ris intemperies parit.
materia non delitateScere, instaritia elucidatur.
Spectantur phaenomen jam missa facio: ab hac ipsa spirituum inordinatione nascitur perturbatio illa, et varian Subinde tam animi quam corporis intemperies, quae tum in HyStericis, tum Hypochondriacis dominatur cum enim utrisque desit ea spirituum firmitas, quae in robustioribus, atque ii quorum facultates jugi spirituum vegetorum subsidi actuantur, Semper invenitur, impressiones rerum minus gratarum nequeunt
perferre sed vel ira vel dolore subito perciti, perinde sunt irritabiles atque illi quorum )γεμιονικον mollius et debiliHS vel Natura primo procudit, aut longior aegritudinum SiVe Series Sive mora tandem reddidit. Etenim animi robur et conStantia, quamdiu hoc corporis luto is incrustatur, a firmitudine spirituum eidem famulantium maxime pendet; qui quidem Supremum in scala materiae gradum constituunt, in ipso Entis Immaterialis confinio positi. Cumque animi com
pages si fas est ita dicere, longe magis affabra sit et delicata
quam Si corpori structura, utpote quae in harmonia facultatum praeStantissimarum et pene divinarum consistat, Si huju συστασις quoquomodo fuerit interrupta conturbataque,
major inde Sequetur ruina, quanto praecellentius erat et magiSexquisitum opificium, dum integrum perstaret. Et hic quidem miserorum quos depinXimus, animoque fractorum, Statu eSt; cui malo non citius remedium adseret pertinax aliquod vel insolentissimi Stoici decretum, quam oδοντ γ. praecaVeritis qui firmiter statuerit, se nullo modo permissurum ut denteS
9 I. Satis itaque jam constat, opinor, omnem hunc morbum ad spiritus animales non rite dispositos referri debere;
ne a Semine aut Sanguine menstruo corruptis, quod asSerunt
nonnulli authores, et halitus malignos in partes assectas ele-
vntione, Sive etiam humorum acrium congestione, ut alii volunt, sed ab iis quas modo assignavimus causis. Quod enim morbi fomes in materia non delitescat, unica hac iΠ- Stantia satis elucescet. Foeimina, verbi gratia, quae rectis- Sima Semper valetudine uti solet, modo delicatula sit illa et teneriore corporis habitu, si sorte errore aliquo, Sive emetico, sive cathartico quovis fortiore, nimium fuerit debilitata X-hRUStaque, Cert certius symptomate aliquo ex iis quibus hic morbus Stipatur, multabitur; quod tamen ejusmodi vomitio
413쪽
vel iatharsis inmoliretur magis quam invitaret, si morbi m Arminora in humore contineretur Idem diei poteS decim i sit ei. modico sanguinis dispendio, sive phlebotomia is fuerit extrae tus, Sive in puerperio debito copiosius manaverit, uti et de exinanitione et justo longiore a carnibus abstinentia quae omnia ad Assectus Hystericos praecavendos potius facerent,
quam ad Osdem accersendos, si illorum fomes in materia aliqua involveretur eum e diverso, non alia causa ita Onstanter paria hujusmodi affectus, ne solent dictae evacua
92. Quamvis autem satis pateat originarium hujus morbi Spirituum fomito in humoribus nullatenus tabulari, fatendum St 6ph pu tamen quod res est. spirituum aτayta illam, cui morbus trios Mi-
cum tam illarum partium functio quae vehementiori spirituum impulsu distenduntur, quam earum quae illis priVantur, omnino pervertatur. Cumque inrum pleraeque organa Sint quasi Separatoria, excipiendis cruoris recrementis designata, si earum functiones quovis modo laedantur, fieri non potest quin ingens faeculentiae colluvies accumuletur; quae quidem eliminata fuisset, totaque proinde sanguinis massa depuratior facta' , modo Singula organa munus Suum Xple SSent Cui nullo modo defuissent, si debita spirituum oeconomia universa inVigorasset. Huic ego causae adjudico caeheXias insig- hine etiamnioreS, νορεξίαν, Sive appetitus prostrationem, in juvenculis chlorosin, sive febrim albam, quam quidem Speciem esse chlarosis, Affectionis Hystericae nullus dubito, aliamque omnem malorum Lernam , in qua immerguntur misellae quotquot hoc morbo diu elanguerunt quae Omnia a Suceis putreSeentibus in Sanguine congestis, atque exinde in Organa Varia depluentibus, succrescunt. Hujus farinae est hydrops testium in et hydrops
foeminis quae jam diutius Assectu Hysterico laboraverint,
natu a Succis depravatis e sanguinis massa in organa rejectis unde perversis eorundem facultatibus, primo steriles sunt mulieres, et destruitur prorsus Oeconomia partium, indeque Serum et Sanies gignuntur, quae non tantum nodulos
ovaque testium inferciunt, sed etiam in tunicarum inter
ii facta, modo si ed. 82. plurimis in unum congestis. Cf. Erasmi in-dubito om. d. 82. Adug. i. 3. 27 Gaissord, Paroem Graec. Λερνη κακων, dicebatur de malis is Praef. f. m.
414쪽
D APQ stitia se insinuantia, testes in molem ingentem eleVant; quod sicuiei. In earum diSSectionibu Cernitur quae hoc morbo pereunt.
Di,thogi ' Diathesis interim mysterica horum aliorumque humorumhhthali, Simillum enuS Si primaria, quamlibet ejusdem cum illa
priinaria; prosapiae non fuerint.
qu6mad 93. Quemadmodum in febre quartana, qua Vel pancra- 'tis is hia rite Valen quispiam Corripietur, Si modo duos tresv dios inrituosum locis paludosis ac lacustribus egerit, primo Spiritu0Sum quod- qu, ikn, dam μι- in morbi hujus anguini imprimitur, qu d diuturnius inhaerens, laesa tandem Naturae oeconomia, Omne Corporis Succos inquinat, aliena prorsus indole eos imbuens; unde aeger maxime si aetate grandior fuerit ac in senium jam vergat , cachexiis aliisque malis obnoxius redditur, quae febribus intermittentibus itu affigentibus Superveniunt. Quae tamen febres non sunt profligandae remediis quibus rectissime Xpurgantur hujusmodi humores, sed specificis iis quae abigendis istis febribus immediate dicantur. Praecipua 94. Ex omnibus quae nos hactenus congesSimVS, abunde euhktiva mihi conStare Videtur, praecipuam in hoc morbo indicationem 'DgVini curativam eam esse, quae sanguinis qui spirituum fons et
mgJ - orati eum servare possint tenorem, qui et totius corpori et Singularum partium oeconomiae Competit. Cum vero haec Quare e Spirituum ταξία quod supra fieri posse concessimusa morac o,inis,s longiore humore VitiaVerit, e re fuerit eosdem jam corruptos Prdemit et phlebotomia et catharsi prius imminuere, modo aegrae
VIre permiSerint, inuam ad Sanguinem Corroborantium nos accingamus; quem quidem Scopum ViX SSequi poterimus, quamdiu saeculenta humorum colluvie rae mediam, quasi Obicem, interposuerit. Quandoquidem autem dolores atrociores, Omitiones, et diarrhoeae enorme ita nonnunquam
efferescant, ut inducias non ferant usquequo primariae illi fortificandi sanguinis intentioni possit satisfieri, quandoque ab effectis consopiendis missa aliquantisper causa, curationis A anody tela necessari ordienda est, exhibito scilicet medicamine uno- η' ''μμ' dytio dei spiritibus, quorum crasis infirmior morbi causa est, rectificandis opera nuda est, quo ejusmodi symptomatis et remediis deincep occurratur Cumque Xperientia doceat, permulta ii, ik,f. SSin quae laetori Xhalatione repellendis spiritibus raedi-
415쪽
tionem molientibus, et in loco Suo Continendis, si nata Ap- sint, quae idcirco hysterica audiunt, neque illa Sunt negli ikhidi gonda, quoties dictis intentionibu implendi Operam ma euratio
95. Ad hanc ego metam collimans, venam in brachio secari jubeo, dein ut pergetur aegra tribu quatuorVe Ruroris continuis Per hos dies, in quibus venae-Sectio et Post 1i
catharsis celebrantur, ita plane nihil emolumenti capere ae- , bi
gra, ut in pejus ruere sibi videatur, cum dictae evacuationes catha in
morbi lenio. tu, fuerit. vitiosi cisti humores, quos ramorbo diuturnior coaggeratos IuppOnim S. MundantenUS sunt detrahendi antequam primariae intentioni iereOmmode satiStacere quenmUS. 96. Post has evacuationes, ad sanguinem confortandum Remedia et proinde etiam Spiritus X e prognatos, remedium aliquod ' bi, martiale, seu chalybeatum, ni dies triginta praeScribo SSu sumantur. mendum, quo non aliud certius hic votis respondet : etenim Nihil in massae sanguineae jam flaetae et languescenti Volatile quod ii idam fermentum, ceu calcaria, subdit, a quo eXcitantur et quasi eriguntur spiritu ante jacentes et suo pondere preSSi. Cujus rei indicium est vel apertissimum, quod, quoties chalybs indicio est in litorosi propinatur, pulsu derepente major fit et celerior, inibios . 'eXteriora corporis incalescere, netes non amplius pallida et mortuis concolor, sed vivida cerni et sanguine purpurata. In quibus, Attamen hic notandum, quod non semper venae- sectio et cathartica chalybis usui sint praemittenda, cum viribus ad catharsimodum imbecillis et diuturnitate morbi attriti fractiSque eum elia Omitti ea possint ac debeant, et cum chalube statim incipi lyh QVt
endum : quod diligenter adVertendum. dum. 97. Commodissime ver aut ego fallor, in SubStanti Nuda ha- exhibetur atque ut nec observavi unquam ipse, ne fando 'μ' accepi, eum ita Sumptum cuivi nocuisse, ita certiorem me quavis socii experientia mutiplex nudam Chalybi SubStantiam et priosas, felicius et breviore nemporis spatio iurationem absolvere, iiDPQ si'
quam 1 18 quΟVIS OX SAEUI Vulgo Ieruntur modo fuerit prae Al, mei paratus cum tam in hoc quam in aliis melioris notae reme 'lue
diis, id quandoque praestiterit hymicorum officiosa sedulitas, sedulitate
416쪽
P nativis Spoliantur viribuS. Crudae
SyrusUS chalybis a substantia ejusdem
non tantum V δραστικωτερ non sint, Sed etiam a perversa eorundem diligenti et per plusquam otioSa, magi CVileScant. Audivi etiam quod, si modo verum Sit, Ssertionem hanc nostram fortiter sustinebit, ipsam mineram, prout a terrae visceribus effoditur, crudam efficacius in morbis sub-jugandi operari, quam ferrum ignem jam passum et fusione depuratum cujus rei fides tamen pene Ruthorem Sit me nondum Xperto Siccine Se res habeat, an vero aliter. Id certo Scio, nullum remedium praeclarum atque εξαιρετον uspiam gentium fuisse procusum, quod non amatur praecipua vires acceperit unde Θεων χειρας Ρ,' non ero hominum, praecellentiora quaevis medicamina antiquitas grata
compellavit. Quod vero Dativa quidpiam bonitate praestans et efficacia mirandos edat effectus, quacunque demum forma ingeratur, testes hic adduco par illud nobile, papaveris lachrymam sive pium, et corticem eruvianum. Neque enim tantum in medicamentis praeparandis medica cernitur peritia, quam in iis seligendi appropriandisque, quae Natura Suo igne elaborata atque evecta liberali manu porrigit. Id tantum nobis agendum restat, ut medicamenta in eam formam reducantur, qua Vel eorundem Substantia, vel saltem vis et efficacia, melius corporibus nostris impertiri queat cui muneri beundo facultates nacti sumus plus quam pares. Ost chalybis substantiam, ejusdem syriapo lubentiu et prae caeteri utor. Fit autem e ferri aut chalybis limatura, in vino Rhenano in frigido infusa, usque dum vinum satis impraegnatum fuerit, quo facto liquor colatus cum sacchari quantitate sussicienti in syriapi consistentiam Xeoquendu CSt.
98. Nec mihi solenne est, toto illo Spatio quo Regra chalybeata sumit, catharticum aliquod statis intervallis exhibere eum, tam in genere Hysterio quam Hypochondriaco, chalybis vires a cathartico intercidi atque infringi mihi videantur. Quando enim id mihi palmarium sit, ut spiritus in
ordinem redigam, atque eorum Systema redintegre firmemque, quod toto vi octiduo reSarciveram chalybis Ope cathartico vel lenissimo exhibito die unica rursus demolior atque ita diruta eximendo, atque a me extruet Subruendo, et Regro et operam ludo, vanus et infelix ardelio Qui quidem mos cum etiam in usu aquarum mineralium obtineat, quae
v f. lex Trail. De Medi . ix. s. p. 36 ed Guint , et alibi.
417쪽
ferri minera sunt participes, haud mihi dubium est enSdem DL Ap exinde minus efficaces reddi On sum nescius quosdam LςΥ
fuisse sanatos, catharticis non tantum intercalatis, sed etiam quotidie cum chalybe propinatis; quod tamen non tam Medici prudentiam, quam chalybis virtutem ἐνεργητικγη mihi Comprobat, eum, si ea mittantur, breviori temporis spatio
99. meque sane video in aliis affectibus multis praeter jam dictum, quid emolumenti, sive potius quid non incommodi, tam repetita catharticorum exhibitio tegris adferre queat Quamvis enim haud negandum est quin intestinae impuritatibus liberent ea, et pariter e maSS Sanguinea humores noxios in ea tabulantes aliquantulum extrahant, econtra tamen haud minus certum Si quod frequenter re Ropolita
petita in corporibus imbecillis maxime vero in aetatibus te
nellis, plurimum ossiciant; tum me hac 'γocμίσει ingens lis et in- humorum colluvies in viscera eliciatur, atque ii in partibus hiurimum depoSita fermentationes praeternaturales invitet ex quibus inviunt; deinceps tumores in infimo ventre Oriuntur, tant magi in unde tu- dies mole augescentes, quanto Saeptu aeger purgetur. Atque sint,'' id demum accidit, ut sine partes, prae imbecillitate et caloris venire, nativi jam sub humorum onere quasi obrutia defectu, tabefacit assiciantur ac putrescant Quandoque etiam, Oeconominviscerum ob causas jam dictas penitus eversa, glandulae glandulae praeternaturales, Strumae ObOleS, et id genu Similia, meSen ius,i iii teri accrescunt, et ad mortem viam sternunt His ratio mesente-
nibus adductus tutissimum AESSe uille in fantibUS, OSt Post eva-eVacuatione universales easque perpaucas, eo indicationem VRxk00ζβcurativam dirigere, ut consortentur Sanguis et viscera quod es con&rvinum Mispanicum, vel 4olum Vel herbi corroborantibu stus hi s alteratum, emcere potis est, modo mane et sero cochlearia Qer , aliquot pro ratione motatis aegri, satis diu exhibeantur. Cum veros quae Xterius admoventur, tenera insantium corpora facile penetrent, proindeque Sanguinem ipsum qualicunque Virtute sua penitus assiciant, e re erit in tumoribus qui Ventrem eorum oecupant, sive scrophiilis sive rachitidi verae originem illi debeant, linimentis uti, quae Sanguinem ne ViScera corroborandi, ne pariter labem aliquam morbiscam
iis inductam delendi, vi pollent.
418쪽
formulae quae huic intentioni inserviunt. In ventris tumoribus post lcngas febres in
vel bis ad plurimum, et dein al
Forni. 72. Foliorum Absinthii vulgaris, Foli0rum Centauri Minoris, Foliorum Marrubii Albi, Foliorum ChamaedryOS, Foliorum ChamaepityOS, Foliorum Scordii, Foliorum Calamininae vulgariS, Foliorum Parthenii, Foliorum Saxifragae Pratensis, Foliorum Hyperici, Foliorum Virgae Aurene, Foliorum Serpylli, Foliorum Menthae, Foliorum Salviae, Foliorum Butae, Foliorum Cardui Benedicti, Foli0rum Pulegii, Foli0rum Abrotoni, Foliorum Chamaemeli,
Foliorum Tanaceti, Foliorum Liliorum Convallium, omnium recenter collectorum et incisorum, an manipulum Unum, Axungiae Porcinae libra quatuor, Sevi vini, Vini Clareti, an libras duas; Macerentur in olla fictili super cineres calidos per horas duodecim; deinde ebulliant ad humiditatis consumptionem, et OStea Olentur, ut fiat unguentum quo venter ac hypochondria illinantur mane et Ser per triginta vel quadraginta dies continuas, uti etiam axillae utraeque.
100. Quoad rachitidem autem hoc notandum, quod in tumoribus istis qui ventres insantium post longas intermittentes febres olim infestarent, verae rachitidi non multum abludentes, repetita catharsis omnino videretur indicari cum ante usum corticis eruviani istae febres in diuturnitatem longam se Xtenderent, ac proinde Sedimentum deponerent, hujusmodi tumorum causam, quae ideo non nisi purgatione repetita abigi poterat attamen in rachitide vera, cathartica locum non habent, nisi ut semel, vel bis ad plurimum, aeger surganduS, antequam Sum alterantium aggrediatur. Per totum autem tempus quo partes illinuntur, intus assumat vel vinum modo dictum, vel si fieri possit, pro potu omni bibat cerevisiam, in qua quantitas suffciens herbarum prae-
419쪽
dictarum, vel earum Saltem aliquammultarum, una in dolio in Ap
inclusa fuerit x. Denique hoc quod innui diligentur adver 'tendum volo, cum non pauco infante atque puero a cathar Non patietticis saepe repetitis quae sorte ventris tumor invitaverat. Diu insente a
teremptos fuisse satis c1am. Sed hae obiter saepe re-
lol. Si quis objecerit, limaturam chalybis, nisi aeger
Subinde fuerit expurgatus, in visceribus laerentem ei qui sunt illam devoraverit nocere poSSe respondeo, primum, me nihil si bk munquam tale in quoquam deprehendisse deinde longe verisi si ob ly- milius esse, eandem muco et Xerementitii partium humori in intesti bus involutam una cum istis tandem omnem elabi, quam me P yy dicamentis purgantibus exagitatam, quae adStrictione inSolita purgentur. et viseerum torsione contractionesque asserunt; qua quidem compressione chalybi particulae, Viscerum tunicis impactae, in iisdem penitius defigi posSunt. 102. Interea dum chalybs adminiStratur, ad Onsorian Hysterioudum scilicet sanguinem et Spiritu animales, remedia, Vulgo h si, dicta hysterica, in usum quasi Obiter revocanda sunt, idque eo Drma -
quidem si in forma solida fuerint deglutitae a minus fastidiosis, uni potentius longe spiritu in ossici et loco Suo retinebunt, quam si in liquid hauriantur, hoc est, Sive decocta, Sive infusa: ipsa enim substantia ventriculum diutius Sapore suo assicit, et corpus inficit penitius. 103. In summa indicationibus qua Supra attigi uni Methodus versis satisfacturus, paucula haec et Vulgaria praeScribere sumtis soleo quae licet nihil magnifici prae se ferunt, ut plurimum mulae, tamen id praestant quod Volo. Mittatur sanguis e brachi dextro ad uncias octo.
Fb . 3. IV Galbani in Tinctura Castorei soluti et c0lati drachmas tres, Tae aliacae drachmas duas; Fiat emplastrum umbilico admovendum. Sequenti mane aggrediatur Sum Sequentium pilularum Form 71.4 R Pilularum Cochiarum Majorum scrupulo duos, Castorei pulverat grana duo, Balsami Peruviani guttas quatu0r; Fiant pilulae quatu0r, capiendae h0ra quinta matutina Superio intend0 repetantur per duas Vel tres alias vices, idque singulis
420쪽
DE AP Forni. 75. quae Cerasorum igrorum, . . Aquae Rutae, Aquae Bryoniae Compositae, an a Uncia treS, Castorei in nodulo ligati et in vitro suspensi Semidrach
Sacchur crystallini quantitatem susscientem Fiat julapium, de quo capiat cochlearia quatuor vel quinque in omni languore cinstillando primae dosi, modo parOXySmu urgeat, Spiritus Cornu Cervi guttas viginti.
104. Ρost pilulas purgantes modo supra descripto SumptaS
utatur et sequentibu Form 76.J limaturae Chalybis grana octo cum sussciente quantitate Extracti Absinthii ;Fiant pilulae duae . sumat summo mane, repetanturque hora quinta pomeridiana per dies triginta, superbibendo haustum Vini Absinthitis.
Vel pro usu quotidian :- Form 77. imaturae Chalybis,
Extracti Absinthii, an uncia quatuor MaSSa asservetur pro usu capiat iisdem temporibus grana sedecim vel viginti in pilulas tres redacta.
Vel si forma boli magis arrideat:-
Conservae lavedinis Aurantiorum, ana Unciam Unam, Angelicae conditae, Nucis Moschatae conditae, Theriacae Andromachi, an Semiunciam, Z in Ziberis condit drachmas duas, cum sufficiente quantitate Syrupi Aurantiorum Fiat electuarium. Form 79.J Electuarii praescripti sesquidrachmam, Limaturae Chalybis probe tritae grana octo, cum sussciente quantitate Syrupi Aurantiorum Fiat bolus, sumendus mane et hora quinta pomeridiana, Superbibendo haustum Vini Absinthitis. Forna. 80.J' Myrrhae electae, Galbani, an seSquidrachmam, Castorei grana quindecim,