장음표시 사용
441쪽
Non fingendum, aut XCogitandum, sed inveniendum, quid atura faciat, aut ferat. Bacon.
Capitis Episcopalis in Coemeterio D. Pauli 1685.
443쪽
EN Tibi, Humanissime Vir Traetatulum de Podagra et Hydrope loco spissioris voluminis quod animo destinaveram Historiam intellis Morborum Chronicorum, eorum azime Circa quos mea PraXis potissimum versata est. Cum ero omnem coFitandi vim atque omnes nervos his rebus plus satis intendendo, atrociorem podagrae paro smum mihi accersiverim quam quo alias ut puto, fueram mulctandus res ipsa monebat ut has lucubrationes vel invitus ponerem, et mihi tandem ipse conSulerem, hos tantum morbos duos quadantenus eaepedivisse contentus. Quoties enim ad haec studia me recipiebam, toties et podactra recurrebat. Hoc itaque operis, quale quale demum id est, accipere digneris, quod Tibi duabus potissimum de causis dicandum censeo Primum, quod earum quas jam olim in publicum dedi observationum, a quibusdam despectarum, utilitatem
aliquam, non tantum me coram atque in os, sed etiam coram Gliis, actnOScere atque asserere nullus dubitaverim Deinde, quod eae aliqua consuetudine quam mutuam habuimus, consilia in commune Pro Geyrorum commodis conferentes, S Tuum senium
deprehenderim ad Praxin Medicam apprime factum quodque, tametsi doctrina omnis generis in larescas, Te tamen Natura ad eas potius subtilitates determinaverit quae e praX nascuntur, quam ad inanes speculationes;-quae duo haud minori intervallo a Se invicem distant, quam sapientum res seriae ac mayimi O- menti a puerillorum ludo ac crepundiis disterminantur, et fortasse si is me fallit observatio mea, perraro in eodem subjecto conveniunt Quae rua sagacitas, juncta opportunitati quam Tibi suppeditavit ingens medicandorum copia ad verimenta stabilienda, Te ad Artis nostrae fastigium v it et morum comitas versus omnes haud uti aris existimationem, quam nactus es, facile tuebitur. Si quae heic disserui, neque ibi, cui ista inscribo, nec paucis illis, at spectatae probitatis viris, quos amicos habeo, vitio dari possint, haud multum alios morabor, qui nulla alia de causa mihi infensissimi sunt, nisi quod aliter tam de ipsis morbis quam de eorum curationibus sentiam, atque illi sentiant. Quod ut ita non feret, penes me nullo modo fuit quando sic
444쪽
EPisT Natura factum atque dispositus uim quod temporis 2 alii libris Sendis. id eyo omne meditationi impendere Soleam neque tam quaeram, an alii eadem mecum aSSerant, quam utrum quae So trado cum veritate consentiant utpote qui rumores et vulgi plausum haud magni faciam. Et sane quid tanti est, si osscio civis boni strenue perfunctus, et publico commodo etiam cum privato damno inserviens, nullam tamen eaeinde gloriam reportem 2 cum si rem recte perpendam, consulere existimationi meae, quijam senex sim brevi perinde erit ac si non-enti consuluissem quid enim mihi post obitum pro- deSSe queat, ut octo elementa alphabetica in istum ordinem redacta ut nomen meum componant, eorum linguis jactentur, qui non vis aliquam mei deam animo possint e fugere, quam Sojam queam concipere qualesnam tandem illi futuri sunt, qui Omne et mortuos prioris seculi ignorabunt, et aliis tum dialectis
tum moribus utentur, pro rerum humanarum omnium inconstantia ac vicissitudine 2 At quorsum ego de aliorum judicio sollicitus sim Si meo aliquo conatu in promovenda et morborum et eorundem curationum scientia aliquantulum promeritus fuerim, haud diu ista laude fruar atque e diverso, si cui minus placuerint mea scripta, is puto me alia additurum cum non patiatur ratio sanitatis meae, ut mundo ulteriores rem medicam tractando molestias facessam. Et profecto vel in hoc Tractatulo quem jam edo, cum manu tremula Calamum Sere nequiret, operam mihi commodatam ab amicissimo viro ' Iohanne Drahe, Bacca
laureo in Medicina ex Aede Christi apud Cantabrigienses,
gratu agnoscere debeo quem quidem virum et nativus morum candor et vitae integritas amicum perquam eaeoptabilem, animi vero dotes tam a Natura subministratae quam studio G ultae, humano generi utilem admodum reddent et beneficum, ubi eam artem Gercere placuerit, quam ita probe callet De caeterorogandus es, Vir Spectatissime, ut huic meo in Te osscio, si permolestior fuerim, veniam concedas:-quod tamen non aliunde nasci Gistimes velim, quam eae illo honore et obsequio, quibus emerito atque eae animo prosequitur
445쪽
ΡROCUL dubio aestimabunt homines vel morbi de quo agi- mu naturam δυσνοητο ac fere incomprehensibilem esse, Vel me, quem jam ab annis triginta quatuor vexavit, ingenii tardissimi ac prorsus hebetis, cum meae tam de ipso morbo quam de ejus curatione Observationes ita parum Oti reSpondeant. Ulut tamen se res habeat, ego bona saltem fide tradam quae hactenus rescivi omnia dissicultates salebrasque sive rationem morbi ipsius, sive curationi methodum, Spectantes, Tempori, duci veritatis, evincenda complanandaSque relinquenS. 2. Podagra eos plerunque Senes inVadit, qui, OStquam Quos prae-
meliores vitae dies mollius ac delicatius transegerint, epulis Itis a
lautioribus, vino, aliisque liquoribus spirituosis liberalius in agra'. dulgentes, tandem ob pigritiam, aetatis ingraVeScentis Semper comitem, en corporis exercitia penitu misere quibus juvenes assueverant. Ad haec isti qui huic morbo sunt obnoxii, crania habent grandiuscula habitu corporis ut plurimum Sunt pleniori humido, et laxo et constitutionem habent omnes luXuriantem virosamque ditissima atque Optima vitae
3. Non quod odagra eos solum adoriatur, qui eraSSO et corpulento habitu donantur, cum aliquando etiam etsi rarius, graciles ac macilentos invadat; neque quod hic morbus in omnibus senium praestoletur: quandoque enim etiam aetate florentes corripit, quoties scilicet in elicia morbi Semina a parentibus quasi ex traduce acceperint; et, si hoc non fuerit, immodicae Veneri praematurius indulserint, aut exercitiis omnino valediXerint, quibus prius etiam Vehemen-
446쪽
DE On tioribus utebantur edaciores insuper fuerint et liquores SpirituOSOS immoderatius hauserint, postea derepente ad liquores tenues et refrigerantes e contulerint. Diversus 4. quem non nisi jam seni confectum primum adOph6 ibit riatur, nunquam DStea Vel tam statas habet periodos, vel Subjecti, et tam immaniter saevit, quam si juniorem Occupaverit; tum invadondi quod ita ut plurimum elabitur antequam morbus naturalibus Symplomati ratipatus ad Maen pervenerit, tum etiam quia calore nativo et vigore corporis imminutis, nec ita jugiter nec vellementer in articulos displodi potest At si quem matu-rtu IacesSat, quamvis nec sedem adhuc figat, nec eum ita male tractet, sed incerta periodo pro data ansa ingruat, leviter ad paucos dies torquens, et nulla methodo invadens recedenSque Sensim tamen castra metatur, legem 'ibi ponenS, typumque praeformans, tam quoad anni tempu quo Rrma quotannis OVebit, quam quoad paroXysmi durationem: ad haec ferocius quam prim insultu debacchatur. 5. De hoc morbo dum ita regulam typumque SerVRt, libet primo disserere postea de ejusdem phaenomeni RΠΟ- malis atque incertioribus, quoties scilicet vel praeposteroinidoneorum medicamentorum usu de statu suo dejectus
fuit, vel ob subjecti debilitatem et languorem ad propria et
Quo tem genuina Symplomata nequit assurgere Quoties itaque remoti pha gulari S iodagra. hoc fere mod aegrum aggreditur. agra re Ianuario exeunte, aut incipiente Februario, derepente et grum ast nulla fere praeSenSione antecedente ingruit, nisi quod ven-gyςdyxVI triculi cruditate atque inrεφί ad septimana aliquot aeger Quo ordi laboraverit, corporis insuper intumescentia quasi Ventosa et
bus stipata graVltate, quae indIe Rugetur donec tandem elone parox-ph 'ζHψmst ysmus quem paucis diebus praeit torpor et quasi flatuum
tum etiam pridie parOxysmi appetitus Oracior, non tamen Paroxys naturalis Sanus lecto somnoque committituri hora vero
phie do Secun in OS mediam Oetem Xcitatur a dolore pollicem P gJ Vr pedis ut plurimum occupante, quandoque Vero Calcaneum,
Suram, ut talum. Hic dolor eum refert qui ossium dictorum diStoeationem comitatur, cum sensu quasi aquae tantum non frigidae partis assectae membranis affusae. MOX Sequitur rigor cum horrore et febricitatione aliquali. Dolor nutem
hic prim remissior gradatim intenditur, et pari passu rigor
447쪽
atque horror recedunt, idque in singulas horas, donee tan DE POD-dem sub noctem ad apicem pervenerit. Se ad arietatem OSSiculorum ars et metatarsi, quorum ligamenta ObSidet, perbelle accommodans nunc tensionem violentam Vel ligamentorum istorum dilacerationem, nune morSU Cuni rodentiS, quandoque pressuram et coarctationem, XprimenS
ad haec ita vivum exquisitumque habet Sensum par affecta, Ut nec linteorum Super-incumbentium pondus, nec cubiculi a fortiori ambulatione concussionem ferre valeat. Atque hinc fit, ut nox non tantum in cruciatu transigatur, sed etiam cum irrequieta partis assectae hac illae rotatione, et mutntione Situs quasi perpetua. Neque minor est totius corpori8jactati inceSSans, quae semper parOXySmum, RXime Vero Recedentem, Omitatur, quam torti membri agitatio et dolor. Hinc etiam mille conamina, situs tum ipsius corporis tum membri affecti mutatione assidua doloris sedationem inc Sum ex ambiunt quae tamen non contingit ante horam Secundam tertiamve matutinam, decurso scilicet nycthemerispatio a primo appulsu paroXJ Smi, quo tempore aeger OSt
materiae peccantis modicam digestionem et dimationem aliqualem Subito a dolore respirat licet hanc ille liberationem
isti membri assecti positurae qua postrem USUS erat, immerito acceptam reserat. Jam leui madore perfusus Somno concedit, a quo evigilans dolore multum imminuto, partem
assectam tumore recenter Oecupatam cernit; cum Solum
antehac quod in omnibus Odagricorum parOXysmis Olenne est, insignior intumescentia venarum membro VeXat interteXtarum se in conspectum dederat. Sequente die, sorte etiam ad biduum triduumve, si materia Podagrae generandae apta fuerit copiosior, dolet nonnihil pars affecta, idque vehementius die jam advesperascente, levatur autem sub galli
Cantia. Intra paucos dies, alter pes eodem dolore torquetur Nunc hic,
quo is qui prior doluit vel, si prior iste jam dolere desierit,
debilitas quae eum inlirmaverat, O evanescit, tam viribus XVitat.
quam integra sanitate isti pedi statim restitutis, perinde ac
Dunquam laboraverat, Si modo dolor pedem nuper tentatum serocius lancinet. Nihilominus easdem hic excitat tragoedias quas prius in altero pede, tam quoad doloris Vehementiam, quam durationem. Quandoque otiam primis morbi diebus, eum materia peccans adeo exuberat ut ei capiendae
448쪽
DE OD se unus impar sit, utrosque simul pari vehementia fatigat; Sed ut plurimum pedes successive ut diximus, aggreditur.
Dol0 seni Ρostquam utrumque pedem Xercuerit, qui Sequuntur RrOX-
titur dolor noctu recrudeScat, mane ero remittatur Atque exEX eri serie horum parozusmulorum sit verbo enia. constatiarOX-
mulorum aSmHS HI Ie1tur Odagrae, diuturnior breV1orve pro aegrib, k. aetates meque enim cenSendum St, quoties quis cum hoc mus morbo ad menses duos Vel tres fuerit conflictatus, unum illum paroxysmum fuisse, sed Seriem potius et Catenam parOX-ySmulorum, quorum posterior quilibet priore et mitior fuit et contractior, donec tandem, materia peccante prorSUS In diversis Sumpta, aeger pristinam obtinuerit sanitatem quod in ege hibis, tioribus, et ii quos odagra rarius invisit, diebus saepe qua- solvitur tuordecim fit; in senioribus, atque iis quos Saeptu amixit, duobus mensibus, iis vero qui vel annis vel diuturniore morbi mora fractiores jam sunt, non prius valedicit quam Quomodo rueStas jam adultior eam fugaverit. Ad quatuordecim primos,ino duo die Urina coloratior St, quae OS Separationem sedimentum ad urinam, rubrum et quasi renulis resertum deponit; me aeger ut plurimum nisi tertiam potulentorum quae SSumpSit partem alvum, odi per VOSicam reddit alvus item ad dictos primos fere dies RPP'xin Vm constipata est appetitus prostratio rigor totius corpori S Sub veSperam, partium etiam non assectarum gravitas et O- Pruritus in leSta Sensatio, integrum parOXysmum comitantur Receden-hi odum tem arOXySmum excipit pedis affecti pruritus vix serendus, de8qua maXime inter digitos, unde decidunt furfures, et pedes ipsi quasi ab epoto veneno desquamantur orbo a discusso, Pr maj0 aegri tum υεξία, tum appetitus, redeunt pro rata doloris quo noti utilii SaeViebat parOXySmu nuper elapSuS, et in eadem proportione P r0Xy3mi servata vel acceleratur vel differtur SequenS parOXySmHS:
I' 'g' G. Atque hoc se habet modo odagra regularis hae
terata, Vel nomeni genuinis propriisque se ostendens Cum ero Vel modio, is Ru indebit medicatione turbatur, vel ob diuturniorem morbi QDe turbR pertinaciam corporis substantia quasi in morbi fomitem per
mona sunt VertItur, neque par St Natur eidem methodo consueta 11m1-
449쪽
nando, phaenomen multum sunt diversa a jam descriptis D Pon
Nam cum hactenus dolor pedibus tantum fuerit infestus, qui
peccantis materiae Sede Sunt genumR, quae eum lIRSAEURS cantis ma-
libet partes occupat, certissimum est vel morbi methodum ' -
inVersam Sse, vel corporis rigorem paulatim jam imminu na sunt. tum, jam itaque manus, carpos cubitos, genua, aliasque 'm 'Π . regiones occupat, ea jam, sicut pedes olim Olebat, diScru partes occians Quandoque enim unum pluresve digitos distorquens 'P'
ti priVans, tandemque concretiones circa articulorum liga g*Π'x' imenta Ophaeea generans, quae articulorum cuticulam ip-Samque cutem destruentesq, nudos tophos cretam vel Oculos canerorum Remulantes, acicula eruendos, exhibent conspectui. Nonnunquam materia morbum committens cubitis impacta in cubitis
tumorem subalbum excitat, sere ad ovi magnitudinem, qui . P.k sensim inflammatur cum rubore. Est ubi femur occupans citat. sensum exhibet quasi ingentis ponderi appen Si Sine dolorelasinuque, tamen notabili a genu exinde petens id acrius urget mo Sς Vt m tum Omnem inhibens, ut quasi clavo transacto lectulo affixum ne latum litum a loco in quo est se queat dimovere. Et quando, Vel propter totius corporis inquietudinem huic morbo ita familiarem, vel urgente necessario aliquo vitae issicio,
aeger aliorum opera est OVendus, Omni cautela Opus est ne forte vel minima motus contrarietas dolorem accersat, qui eo tantum nomine potest tolerari quod confestim evanescat. Quae quidem corporis latio, ita caute et delicate peragenda, haud exigua pars est aerumnarum quibus odagra oneratur; dolor enim vehementior non per omnem RrOXySmum CX- tenditur, si modo pars affecta omnino quiescat. 7. Cum Podagra antehac non nisi Xeunte hyeme Soleret Per an-inVadere, OS duo tresVe menses pro more recessura jam ' μ' per annum integrum VeXat aegrum, demptis duobus vel tri durat par-bus mensibus calidioribus atque aestivis Et quod insupor ' in '
est observandum, quemadmodum InrOXySmu major SiVe Paroxysmi generalis jam protractior quam Olim fuerat inveniatur, ita 'I lςV ' otiam paroxysmi isti particulares e quibUS generalior Om saeviunt, ponitur, singuli diutius aeriunt cum enim antehac particulares cisti non ultra unum alterumve diem excruciarent, jam ubicunque sedem figant, maXime Si pedes Vel genua Oe-
450쪽
DE OD CupaVerint, non ante diem decimum quartum RStra movent: primo ad haec aut secundo poSt appulsum die, aeger, praeter
libiti 14ium dolorem, aliqualem etiam aegritudinem patitur, atque simul ... ' omnΓmodam appetitus prostrationem. 8. Postremo, cum antequam malum Sque adeo incruduerat, Reger non Olum longioribus frueretur parOXySmorum intervallis, sed etiam durante ista intermissione recte valeret tam artubus quam reliquo corpore, facultatibus singulis natu- In intor ratibus officio suo debit fungentibus jam artus habet feruis obh undiquaque contracto atque impeditos, ita ut quamlibet tracti stare possit, sorte etiam aliquantiSper procedere, greSSu tamen ita claudicante ac permolesto prorepit, ut etiam cum ambulet Quanto quieSeere rideatur; et, si ultra vires ambulare perstiterit quosth isti se MDu rectiu Valent, quanto magis ipsos ambulaudo con-lando eo firmat et dolori excipiendo minus Obnoxios reddit, tantor ob toti moro lames, unquam per hoc omne intervallum perfectedit, tant dissipatus, visceribus periculosius imminet, cum in pedes ita
lam imi ISer, non ut Ita dulcedine Vel in1mum uuatur Urma, si as. f. quam Prm Coloratiorem, maXime in paroxySmis, et in pauca excerni quantitate solebat reddere, jam illam tam colore imitaturgum at 16 quam copia quae in diabete excernitur Dorsum aliaeque que 'rte partes moleste pruriunt, maxime sub horam omni .
pruriunt. l 10. 1 etlam In hoc morbo, quot1e jam conΠrmat1or est, incommodi accidit, quod ab oscitatione, imprimi Vero matutina, ligamenta Ossium metatarsi vehementer ConVelliantur, moi,t, kr eum SenSu HIS CORrctationis vel compressionis foetissimao laneinan a manu valida. Quandoque etiam nulla scitatione praece- mi in siti dente, Reger jam e Somno committens ictum quasi clavae 4λmhV motatarsum confringentis derepente persentiscit, unde Umrum tibiae Hulatu Xpergiscitur. Tendines musculorum quae tibias
suffulciunt subinde spasmo corripiuntur ita acri et violento,