C. Cornelii Taciti Opera

231쪽

angitiis aut saxis incessere neglecta, aut aevo nux cominus adgredi ingerunt desuper Othoniani pila, librato magis et certo ictu, adversus temere nubeuntes ohortes Germanorum eant truci, et more patrio nudis orporibus, super humeros euinquatientium. Legionarius, pluteis et ratibus tectus, subruit muros, instruit aggerem, molitur oditas. Contra Praetoriani dispositos ad id ipsum

molare ingent pondere ac fragore provolvunt. Para subeuntium obruti pars confixi et exsangues,mut laeeri, eum augeret stragem trepidatio, eoque morius e moenibus vulnerarentur, rediere, intrietapartium ama. Et Caecina, pudore coeptae te 'mere ol,pugnationis, ne inrisus ae vanus iisdem eastris adsiderei, traiecto rursus Pado Cremonam

vetere intendit. Tradidere sese abeunti Turullus Cerialis eum compluribus classicis et Iulius Briganticus cum paucis equitum hic Praefectus alae, In Batavis genitu , ille Primipilaris et Caee nas aud alienus, quod ordines in Germania duxerat. Spurinna, comperto itinere hostium, defensam la- 23eentiam, quaeque aeta, et quid Caecina pararet, Annium Gallum per litteras docet. Gallus legionem primam in auxilium Placentia dueebat, dim-aus paucitate cohortium ne longius obsidium et vim Germanici exercitus pae um tolerarent ubi pulsum Caecinam pergere Cremonam accepit, aegre coercitam legionem, et pugnandi ardore usque alaeditiovem progressam Bedriaci sistit. Inter Ve-

Bedriae' sicus parvus, sed duabus Romanis cladibus insimi , nee indignior cuius verum nomen norimus, quam Cannae aut Piutippi

232쪽

2Io IsTORIARUM A. V. rex ronam re matrique altus est vicus, duabus iam Romanis eladibus notus insa tuaque Iisdem diebus a Marii Macro haud proeul Cremona prospere Pugnatum namque Dromptus animi Maritus tran veeio navibus gladiatore in adversam Padi ripam repente effudit Turbata ita Vitellianorum auxilia et, ceteris Cremonam fugientibus, eam , qui resibterant sed repremus vincentium i 3etus, ne umvis subsidiis firmati, hostea fortunam praelii mut -rent. Suspeetum id Othonianis suit omnia meum lacia prave aestimantibus. Certatim, ut qui que animo ignavus, procax ore, Annium Gallum et Suetonium Paullinum, et Marium Celsum nameo Otho quoque praelaeerat variis criminibus imcesseban Acerrima seditionum ae discordiae imcitamenta, inierseviores Galbae acelere et metu vecordes, miseere uncia, modo palam turbidis vocibus, modo occultis ad Othonem litteris qui humillimo cuique credulus, honos metuens, tr pidabat rebus prosperis incertus, et inter adverea melior. Igatur Titianum, fratrem, accitum bello praeposuit. Interea Paullini et Celsi ductu res 24 egregiae gestae. Angebant Caecinam nequidquam

omnia coepta, et senescens exercitu sui fama

pulsus Placentia, caesis nuper auxiliis, etiam Perconcursum exploratorum, crebra magis quam digna memoratu proelia, inferior; propinquante Fabio Valente, ne omne belli decus illuc concederet, re-

rambus . R. eisiariis Altera Othonis, victore Vitellio altera Vitellii, vincente Vespasiano, de qua noster lit, I sq. a vulgo dieitii ad Cremonam saeta sed inter Cremonam et Bedria mpugnatum est, eaque de eatissa utriuiae loco praelium, more script

mim, adsignari potest. Nid dicta ad Xenoph. Mem S.IlI, I. Em.

233쪽

A. C. N. LIB. II. CAP. 24. 25. 23 Ieiperare gloriam, avidatas quam eonsultius, proporabat. Ad duod imum a Cremona, locus Cati m voeatur, semeissimos auxiliarium, inminent, a viae uel Meultos, componit equites

re ongis iussi, et inri- proelio sponte ringi,

festinatiomem sequentium incere, donee Maidis eo. iremtrari Proditum id Othonianis messius et euram p ditum Paullinus, equitum Celsus, sumsere Terilao-deeima legionis vexilliun quatuor auxiliorum eo dites et quingenti equites in sinistro loeantur aggerem via tres Praetoriae et nam altis ordinibus obtinuere dextra fronte prima legio ine sit, cum daalnis auxiliaribus cohortibus et quingentia equitibus. Super hos e Praetorio auxiliisque mille equites, eumvlua prosperis, aut subsidium laborantibus d oebantur. Antequam miseerentur aetes terga edi 2Itentibus Vitellianis, Celsus, doli prudens, repremit

suos. Vitelliani temere exsurgentes, edente aensim Celso, longius secuti, ultro in insidias praee, pitantur nam a lateribus ohortes, legionum adverta fronte, et subito discursu terga cinxerant equites. Signum pugnae non statim a Suetonio Paullino pediti datum cunctator natura, et eui aut potius eonsilia cum ratione, quam prospera ex asu, se eerent, compleri fossas, aperiri ampum, pandi aetem iubebat aaiis it incipi victoriam, ubi

provisum foret, ne vincerentur. Ea unctatione

spatium Vitellianis datum, in vineas, nexu traducum inpeditas, refugiendi et modica silva adhaerebat: unde rursus si promptissimos Praetorianorum

complemi fossasy Nempe, quae ibi sorte saetae ab rusticis, ree pistulis aquis, aut alia de mussa, ut bene monet Pichma. Em.

234쪽

212 Iset ORIARUM A. V. GR ultimi latet egre vulneratur Rex Epaphanes, Ἀ-m pigro pro Othone pugnam lens. Tum Othonianus pedes erupit protrita hostium ele, versi in fugam,

etiam qui subveniebant nam Caecina non imuleohortes, sed singulas acciverat quae res in proelio invidationem auxit, eum dispersos, nee usquam validos, pav- fugientium abriperet orta et in atria sedltis, quod non universi ducerentur. Vin tus Praes tua astrorum, Iulius Gratus, Hamquam satri, apud Othonem militanti, proditionem agereta eum fratrem eius, Iulium Frontonem, Tribunum, Othoniani sub eodem erimine vinxissent. Ceterum ea ubique formido sul aim tugientes, oeeursantes, in aete, pro vallo, ut deleri eum universo exercitu Caecinam potuisse ni Suetonius Paullinus reoEm eeeinisset, utrisque in partibus pererebuerit. U- mulsae se, Paullinus serebat, uantum insuper I horis aeritineris, ne Vitellianus miles, reeensis est ' tria sessos adgrederetur, et perculsis nullum retro subsidium foret. apud paucos ea Duela ratio proh ta, in vulgus adverso more suit.

si Haud perinde id damnum vitellianos in metuam

compulit, quam ad modestiam composuit: eo in

Ium apud Caecinam, qui culpam in miluem eonis rebat, sessi re magis quam proelio paratim F hii quoque Valentis copiae iam enim ieinum vinnerat posito hostium contemptu, et recuperandi decoris cupidine, reverentius et aequalius Duciis

Reae Diphanes Filius Anti hi, Regis Commageni euius in rebus

Vespasiani et apud nostrum mentio. Is tum Romae fuit, sive orie regnante adhue patre, sive alia qua de inussa, Othonemque emnitatus est. De eius paresitisque satis . losephus B. I. . . Rex vocatur Vetere more, quo etiam Regum filii, et quieunque Regiae stirpis in Reges vocantur, ut ap. Graecos μι- Em.

235쪽

A. c. 70. LIB. II. CAP. 26. 29. 2l3rebant. Gravis alioquin seditio exareerat, quam altiore initio neque enim rerum a Caecina gest rum ordinem interrumpi oportuerat repetam. C. hortes Batavorum, quas bello Neronia a Mari decima legione digressas, cum Britanniam peterent,

audito Vitellii motu, in civitate Lingonum Fabio

Valenti adiunctas retulimus, superbe agebant ut euiusque legionis tentoria accessissent, coercitos a se quartadecimanos, ablatam eroni Italiam, atque omnem belli fortunam in ipsorum manu aliam, laetantes Contumeliosum id militibus, acerbum Duel: conrupta iurgiis aut rixis disciplina ad postremum Valens e petulantia etiam perfidiam suspectabat. Igi 2siur nuntio adlato, pulsam Treverorum alam um grosque a classe Othonia et arbonensem Galliam

circumiri r simul eum socios tuendi et militari astu, eohortes turbidas, ae a una brent, praevalidas, dispergendi partem Batavorum ire in risidium imbet quod ubi auditum vulgatumque moerere a eii, fremere legiones: orbari ae sortimimorum b rorum auxilio veterea illos et tot bellorum vic- iures, postquam in conspectu sit hostis, velut ex acie abduci si provincia urbe et alui Imperii potior sit, omnes illuc sequerentur: in victoriae sanitas, austentaculum, columen in Italia vertere- tur, non abrumpendos, ut eorpori validissimos artus. mae ferociter iaciando, postquam inmis 2ssis lictoribus, Valens coercere seditionem coept bat, ipsum invadunt, saxa iaciunt, fugientem sequuntur, M spolia Galliarum, et Viennensium aurum, et pretia laborum suorum oeculiare, clamitantes,

direptis sarcinis, tabernacula Duuis, ipsamque hin

236쪽

mum Illa et Ia eis innatantur nam Valens aedivit veste apud Deeurionem equitiam tege tur. Tum Alphenus Varus. Praesecius astrorum, d stagrant paullatim seditione, addit consilium, sitis obire vigilias Centurionibus, mimo tubae tono, quo miles ad belli munia cietur. Igitur torpere euneti, ei umspeetare inter se adtonita et idipsum, quod nemo regeret, paventes silentio P uentia, postremo precibus a laetamis veniam quaerebant. Vt vero deformis et flens et raditer spem ineolumis Valens processit, gaudium, mi

eratis, lavor versi in laetitiam, ut est vulgus utroque inmodieam laudantes gratantesque eidi eumdatum aquilis signisque in tribunal serunt. Ille utili moderatione non supplicium euiusquam popos eli ae ne dissimulans suspectior laret, Paucosine avit gnarus uisuinus bellis plus militibus, 20 quam Duelbus, liuere. Munientibus astra apud beinum, de adversa Caecinae pugna adlatum, et prope innovata aeditio, clamquam fraude et cunctationi bus valentis proelio demisseni.' olle requiem,

non exspectare Ducem, anteire signa, urgere igniter . rapido agmine Caecinae iunguntur. Inyros

pera Valentis tam apud exercitum Caecinae erat: expositos se tanto pauciores integris hostium viribus,'

querebantur, simul in suam excusationem, et ad ventantium robur per adulationem adtollentes, ne

ut victi et ignavi despectarentur. Et quamquam plus virium, prope duplicatus legionum auxiliorumque numerus erat Valenti, iudi tamen militum in Caecinam inclinabant super benignitatem animi, qua promptior habebatur, isnam vigore aetatis,

237쪽

prooeritate eo oris, et quodam 'nani favore Elaeaemulatio Ducibus Caeetna ut foedum in macia sum, ille εὐνα- - tumddum inridebant. Sed condito odio, eandem utilitatem fovere, erebris epistolis, sine respectu veniae, probra Othoni obieetam tes: cum Duce partium Othonia, quamvis uberrimaeonviciorum in Vitellium materia, abstinerent. Sane ante utriusque exitum quo egregiam Otho is 3Imam Vitellius agitiosissimam meruere, minus Diellii ignavin voluptates, quam Othonis flagrantissimae libidines timebantur. Addiderat huic errorem atque odium eaedes Galliae contra illi initium habli nemo inputabat. Vitellius ventre et gula sibi linis hostisa Otho luxu, saevitia, audaeia, Reipublicae exitiosior dueebatur. Coniunctis Caeetnae ae V lentis opiis, nulla ut ira penes Vitelliano mora, qui totis viribus certarent. Otho consultavit, trahi bellum, an flartunam experiri luceret. Tum Sumtonius Paulli nus dignum sum sua ratus, qua nemo illa tempesint militaris rei callidior habebatur de isto genere belli censere sestinationem hostibus,

Medain et mactuarum valet in omne animi vitium et labem

ammissi vox tamen θreor ut hie proprie in ignaviam a timorem. 81 antithesi, qua inquitur maspiseris set magis ex hoe Ammiani

me tu, seviosos tutis appellans et sordidos Lim. Non ignavhimet timorem interpretor, sed libidinem et rapaestatem qua in homine arguit et i, M. Nemo immgabat Selabant, a suis paene coactum ipsum ignavum,sunquam ausurui quid suisse ideoque excusabant potius, quam oderant. Em.

um, vetustissimum Consularium, ut infra vocat, et non una militia clarum. Prassuit Britanniao, ut habes A. XIV. s. et in Agrieolabell4. sed et in iste bothim erati, e linio V. I. uelamus, inquit, multin . quem Consulam vidimus, primm Romanorum Du- ια rana eam Atti am, -

238쪽

2I6 IsTORIARUM A. v. 23.22 moram ipsis utilem disseruit Exereitum Vitellii

universum advenisse ne multum virium a tergo,

quoniam Galliae tumeant, et deserere Rheni ripam, inrupturis tam infestis nationibus, non conducat: Britanninum militem hoste et mari distineri ut,

panias armis non ita redundare provinciam adi honensem incursu lassis et adverso proelio contre mulsae elausam Alpibus, et nullo maris au idio, Transpadanam Italiam atque ipso transitu exemitus vastam: non frumentum usquam exercitui nee exere, tum sine copiis retineri posse. Iam Germanos, quod gonus militum apud hostes atrocissimum sit, tracto in aestatem hello, fluxis orporibus, mutationem

soli eaelique haud toleraturos. multa bella, inpetu valida, per taedia et moras evanuisse. Contra ipsis omnia opulenta et fida: Pannoniam, Moesiam, Dalai, uiam, Orientem, cum integris exercitibus Italiam et

caput rerum urbem Senatumque e Populum, num quam obscura nomina, etsi aliquando obumbrentur; publicas privatusque opes et inmissam pecuniam, inter civiles discordias ferro validiorem eo ora militum aut Italia sueta, aut aestibus obiaeere flumen Padum, tutas viris murisque urbes e qui bus nullam hosti essuram, Placentiae defensione exploratum. Proinde duceret bellum paucis dim ius quartamdecimam legronem, magna ipsam fama, eum Moesiacis copiis adfore tum rursus deliber Murum, et, si proelium placuisset, auctia viribus

23 eertaturos.' Aee ehai sententiae Paullini Marius Celsus, dem laeer Annio Gallo, paucos ante dies lapsu equi adllicto, missi qui consilium eius sciscitarentur, retulerant. Otho pronus ad de-

239쪽

A. c. o. LIB. II. CAP. 32.-34. 2IT certandum frater eius Titianua, et Praeseetus Pra torii Proeulus, inperitia properantes, Fortunam et

Deo et Numen Othonis adesse consilias, adfore conatibus, testabantur neu quis sulam ire sententiae auderet, in adulationem cone serant. Postquam pugnari placitum, Interesse pugnae Imperat rem, an ei ni melius foret, dubitavere. Paul- Iino et Celso iam non adversantibus, ne Prineriri mobiQetare perieulis viderentur, iidem illi deterioris eonain auctore perpulere, it Brixellum conred - ret, ae dubiis proeliorum exemptus, summae rerum et Imperii se ipsum reservaret. Is primus dies Othoniana partes adflixit namque et eum ipso Praetoriarum cohortium et speculatorum equitumque lida manus discessit, et remanentium ructu animus:

quando sustinet Duces, et ut Othoni uni apud D litem fides dum et ipse non nisi militibus credit, imperia Ducum in ineerto reliquerat. Nihil eorum Vitellianos allebat, erebris, ut in civili bello 32

transfugiis et exploratores, cum diversa sciscitandi, si a non occultabant quieti intentique Camelna ac Valena, quando hostis inprudentia Ieret, quo loe sapientiae est, alienam stultitiam opperiebantur, inchoato ponte transitum ad simulantes, adversus oppositam gladiatorum 'num, a naipsorum miles segne otium tereret. aves, pari inter se 'aiio, validis uirimque trabibus eonnexae, adversum in flumen dirigebantur, lactis super anco-

sine vi essent, ii ndo milites iis non satis fiderent, adeoque nee promte parerent. Em.

c. a diverin aesarisandi Dum iiisque in hostium partibus et eastris quid ageretur, explorare tentant. Em. OL. I . Is

240쪽

2Is HisTORIARUM A. v. saruris, quae firmitatem pontis ontinerent. Sed am

earum lanes non extenti fluitabant, ut augescemis flumine, inoffensus ordo navium adtolleretur. Claudebat ponsem inposita turris et in extremam n Vem dueta: unde tormentis ac machinia hostes ab propulsarentur. Othoniani in ripa turrim tru raut saxaque et laeea iaculabantur. Et erat ins is acin medio, in quam gladiato a navibus monentes, Germani nando praelabebantur. Ae sorte plures transgressos, completis Liburnicis, per promintissimos gladiatorum Macer adgreditur. Sed que ea constantia gladiatoribus ad proelia, quae militibus ne perinde nutantes e navibus, quam stabili gradu e ripa vulnera dirigebant. Et, cum variis trepidantium inelinationibus, mixti remimpropugnatoresque turbarentur, desilire in vada ultro Germani, retentare puppes, scander ωms, aut eominus mergere quae euncta, in oculis uiriu

que exercitus, quanto laetiora Vitellianis, tanto acrius Othoniani caussam auctoremque eladia detest 36bantur. Et proelium quidem, abruptis quae .upedierant navibus, fuga diremptum Macer ad exitium poscebatur. Iamque vulneratum eminus lancea stri tis gladiis invaserant, eum intereursu Tribunorum centurionumque protegitur. Nec multo post Vestri- pius Spurinna, iussu Othonis, relicto Plaeentiae mindico praesidio, cum cohortibus subvenit. Dein Fla-v um Sabinum, Consulem designatum, Otho reetin rem copiis misit, quibus Macer praesueratri laeto milito ad mutationem Dueum, et Dueibus ob erebras seditiones uam infestam militiam adspernantibus. 37 Invenio apud quosdam auctores, pavore belli, seu