C. Cornelii Taciti Opera

391쪽

A. . l. LIB. I AP. 54.-56. 36sCIMalo uitae, Praelaetum ala Treverorutri Cis meus nobilitata vi aqua ante alios. Regium illigem et paeae belloque viam origo. mal erias aius hostia Populi Romani quam foet , -- L Mimuere aea Iulius Tutor et Iulius himis hie Trevir, hic legon. Tutor L o Rheni a Vitellio praelaotus Satanus, super anaitam vanitatem, salsae at mi gloria incende tur proaviam tuam D. Iulio, per Gallia bellanti, eo ore atque adulterio laeuisaa. Hi ae etiagermonabus nimo ceterorum scrutari ubi, quos idoneos ovantur, eonaeientia obstrinxere, in vi

axia Agrippinenti in domum privatam eonveniunt. nam publice eivitas talibus aeviis abhorrebat: attamen interstrem quidam Vbiorum Tungrorum s. Sed plurima vis potis Treveros ae Ling

naa: ne tutore moras consultandi. eriatim prool

mant: furere discordiis Potnilum Romanum, caesas legiones, vastatam Italiam, 'i cum maxime urbem, omnes ellemitu suis quemque bellis tineri si Alpe praesidiis firmentur, eoalita liber iste, dispeeturas Gallias, quem virium suarum edi

minum velinti' maee lota pariter probataque deis ealiquiis Vitelliani exercitus dubitavere. Plerique

interfieiendos censebant, turbidos, infidos, sangui ne Dueum pollutos. Vicit ratio parcendi: ne,

Qvim metus, jactabat Hostem se populi Romani potius, quam socii , aetabat. Ελληνικω autem dictum Maia, oeius ut apud

Sensit medios delapsus in Maias. μοι. Probataque Merito dixit Caesar, Beli. Gall. III, 10. Omnes fere Galis novis rebus studere, et ad euum mobiliter, eleriterque instigari. Brat.

392쪽

370 nisTORIARUM A. v. m. sublata spe veniae, pertinaeiam Meenderent Αὐ dieiendos potius in societatem. Legatis tantum

legionum interseolis, eterum Vulgus, conseientia Melerum et spe inpunitalis facile aec aurum.' Ea primi eonsilii forma missique per Gallia comeitores belli Simulatum ipsis obsequium, quo imcautiorem Voculam opprimerent. Nec defuere, qui Vocula nuntiarent. Sed vires ad coercendum d erant, infrequentibus infidisque legionibus. Inter ambiguos milites et occultos hostes, optimum iraesentibus ratus, mutua dissimulatione, et iisdem, ubhus petebatur, artibus grassari in coloniam Agrippinensem deseendit. Illuo Claudius Labeo, quem captum et extra conventum amandatum in Frisios, diximus, conruptis custodibus perfugit pollicitusque, si praesidium daretur, iterum in Batavos et potio rem eivitatis partem ad societatem Romanam m tracturum; aceepta peditum equitumque modiea manu, nihil apud Batavos ausus, quosdam erviorum Belasiorumque in arma traxit. Et surit m gis, quam bello, Canninefates arsacosque incura bat. Voeula Gallorum fraude inlectus, ad hostems eoniendi Nec procul Veteribus aberat, eum Classicus ac Tutor, per speciem explorandi pra gressi, cum Ducibus Germanorum pacta firmavere. Tumque primum discreti a legionibus proprio vallo castra sua circumdant, obtestante Vocula, mon adeo iurbatam civilibus armis rem Romanam, ut Treveris etiam Lingonibusque despectui ait Sm per se fidas provincias, victores exercitus, fort. nam Imperii, et inore Deos. Sic olim Sacrovi- rum et Aeduos, nuper Vindicem Galliasque, im

393쪽

gulis proeliis concidisse. Eadem rursus Numina, eadem sata, raptores foederum exspeetarent. Με- lius D. Iulio Divoque Augusto notos eorum ani mos Galbam, et infracta tributa, hostiles spiri tus induisse. uno hostes, quia molle servitium; eum spoliati exuitque fuerint, amicos rore. Haec ferociter locutus, postquam perstare in perfidia Clasticum Tutoremque videt, verso itinere, ovesium

concedit. Galli duum millium spatio distantibus

campis consedere. Illuc commeantium Centurionum militumque emebantur animi ut flagitiumine nitum Romanus exercitus in externa verba iurarent, pignusque tanti sceleris nece aut in eulis Legatorum daretur. Vocula, quamquam plerique fugam suadebant, audendum ratus, vocataeoncione, in uno modum disseruit Νumquam 58 apud vos verba seci, aut pro vobis sollicitior, aut pro me seeurior inam mihi exitium parari, ui- hens audio mortemque in tot malis honestam, ut finem miseriarum, exspecto. Vestri me pudet miseretque adversus quos non proelium et acies parantur, id enim sas armorum et ius hostium bel dum cum Populo Romano vestris se manibus ges- turum, Classicus sperat Imperiumque et sacramem tum Galliarum ostentat. Adeo nos, si fortuna in praesens virtusque deseruit, etiam vetera exempla deficiunt: quotiens Romanae legiones perire rum optaverint, ne loco pellerentur socii saepe nostri, exseindi urbes suas, aeque cum coniugibus ac libe- iis remari, pertulerunt: neque aliud prelium exi-

tus, quam fides famaque Tolerant cum maxime inopiam obsidiumque apud Vetera legiones, neo

394쪽

teri ore aut promimia demoventur Nobis super arma et viros et egregia Mauorum munimen Ἀ- mentum ei ommeatua, quamvis longo bello pares. Peeunt nuper etiam donativo suffeeit quod ve a vespaesano, sive a Vitellio datum interpretari mavultis, ab Imperatore erio Romano acee sus. Tot heliorem victores, apud Geldubam, xpud Ve- uera sus totiens hoste, si pavetis aciem, indig- num id quidem sed eat vallum murique et trahem di artes, donee, proximis provinciis auxilia exedi eitusque concurrant. Baae ego displieeam sunt

alii Legati, Tribuni, Centurio donique, aut miles. prodigium toto terrarum orbe u intur, vobis satellitibus. Civilem et lamicum Italiam invasuros. An, si ad moenia urbi Germani Gall, qua duxerint, arma patriae inseretici Horret an, mus tanti flagitii imagine Tutorin Trevero agentur exoubiae ' unum belli Batavus dabit l Germanorum catervas supplebilist quis deinde

seeleris exitus 3 eum Romanae linone contra l- rexerint transfugae e transfugis, et proditorea e proditoribus, inter reeens et vetus ancramentum invisi eis errabitis 3 Te Iupiter optime maxi- me, quem per elingentos viginti annos, tot tri- imphis, coluimus, te, Quirine, Romanae pnrens di bis, recor venerorque, ut, si voltis non sui eoedi, me muce haec castra in nrupta et intemerata servari, at eri pollui foedarique a Tutor et Classico ne sinatis. Militibus Romanis aut ia- nocentiam detis, aut maturam et sine noxa --59 nitentiam. Varim excepta oratio. inter opem metumque a pudorem Digremum Voculam, et

395쪽

Λ. D. I. LIB. IV. CAP. 59. o. 373 de supremis agitantem, liberti serviqire prohibuere,

foedissimam mortem sponte praevenire. Et Clas-aieus, misso Aemilio Longino desertore primae legionis, eaedem eius maturavit. Herennium et Numisium, Legatos, vinciri satis visum. Dein sumptis Romani Imperii insignibus, in castra venit. Ne illi, quamquam ad omne lacinus dura to, verba ultra suypeditavere, quam ut incrementum recitaret. Bravere, qui aderant, pro Imperis Galliarum. Intersectorem Voculae altis ordini-hus, eteros, ut quisque flagitium navaverat, praemiis adtollit. Divisae inde inter Tutorem et Classicum eurae. Tutor valida manu circumdatos Agrippinenses, quantumque militum apud sui eri. rem Rheni ripam, in eadem verba adigit, ceIsis Magontiae Tribunis, pulso castrorum Praesecio, qui detrectaverant Classicus corruptissimum quem que e deditis A pergere ad obsessos iubeto veniam ostentantes, si praesentia sequerentur aliter nihil spei, famem serrumque ei extrema passuros ' Adie 60cere, qui missi erant, exemplum suum. Obsessos hinc fides, inde egesias, inter decus ae flagitium distrahebant. Cunctantibus solita insolitaque alimetita deerant absumptis iumentis equisque et ceteris animalibus, quae profana laedaque in usum necessitas vertit. Virgulta postremo et stirpea et internatas saxis herbas vellentes, miseriarum patientiaeque documentum suere donec egregiam laudem fine turpi macularent, missis ad Civilem legatis, vitam orantes. Neque ante preces asinissae, quam in verba Galliarum iurarent. Tum, pacius praeiam castrorum, dat custodes, qui pecuniam, calones,

396쪽

374 nisTORIARUM A. v. 324. gaminas retentarent, a qui ipso lave abeunt prosequerentur. Ad quintum sero lapidem morti Germani an utum agmen adgrediuntur. Pugnaci almus quisque in vestigio, multi palantes, Oec huere eoteri retro in castra profugiunt; qum entemne Civile et increpante Germanos, tamquam fidem peraeelus abrumperent.' Simulata ea suerint, an retinere saevienies nequiverit, parum adfirmatur.

Direptis castris, laees iniiciunt eunetosque, qui 61 proelio superfuerant, incendium hausit. Civilis,harbaro voto, post coepi adversus Romans arma, propexum rutilatumque crinem, patrata demum en

de legionum, deposuit. Et serebatur, parvulo mlio quosdam captivorum, sagittis iaculisque puerit,bus figendos, obtulisse. Ceterum neque se, neque quemquam Batavum, in verba Galliarum adegit: fisus ermanorum opibus et, si certandum Mu disus Gallos de possessione rerum 1 et inelitus a. Ita et potior. Mummius Lupercus, Legatu legi nis, inter dona missus Veledae. Ea virgo natamnis Bructerae late imperitabat vetere apud Garmanos more, quo plerasque seminariam satidicaa, Et augescente superstitione, arbitrantur Deas. Tun que Veledae auctoritas adolevit nam ima ma Germania res et excidium legionum praedixerat.

Sed Lupercus in itinere interfectus Pauci Cent rionum Tribunorumque, in Gallia geniti, reservantur, pignus societatis Cohortium, alarum, degumum

ilia barbaro voto Patrium et solenne Germanas Me votum. Taeitus de moribus eius gentis 3l. Aliis Germanorum populis usurparum, ara e In vota uiuaque uuaeritia, apud Cauos in consensum vertit, crinem barbamque summitter e nec nisi Mue aes eaeuste

--- bligarumque virtuti oris habήιum. Mansit inferiore aem

397쪽

A C. l. LIB. IV CAP. Gl.-63. 375 hiberii subverea eremataque iis tantum renetis, quae Magontiaci ac Vindonissae sita sunti mero ea

solae ima cum auxiliis simul decutis a Novesio in eoloniam Treverorem ira gradi iubetur, praemnita die, intra quam castris excederet Medium

omne tempus per varias curas egere ignavimimus quisque eaesorum apud Vetera exemplo, paventes;

melior pars rubor et infamia: quale illud iter ' quis dux viae at omnia in arbitrio eorum, quo vitae imisque dominos seeissent. Alii, nulla d seoris eum, pecuniam, aut earissima sibimetipsi cireumdare. quidam expedire arma telisque tamquam in aciemaeeingi. Maee meditantibus, advenit profiolaeendi hora, exametation tristior quippe intra vallum deformitas haud perinde notabilis raetexit ignom, viam campus et dies vulsae Immeatorum im gines, inhonora signa, sulgentibus hine inde Gallorum vexillis silens agmen, et velut longae exsequiae dux Claudius Sanetus, effosso oeulo dirus

ore, ingenio debilior Duplicatur flagitium, postquam desertis Bonnensibus castris, altera se legio miscuerat. Et, vulgata captarum legionum fama, euntii, qui paullo ante Romanorum nomen horrebant, iroeurrentes ex agris uectisque et undique

effusi insolito spectaeulo nimium Duebantur ontulit ala leontina gaudium insultantis vulgi spretisque aneti promissis an minis, Magonitaeum abeunt ae sorte obvio inter etore voeulae Longi--, eoniectis in eum telis, initium exsolvendue in posterum culpae iacere legiones, nihil mutato itinere, ante moenia reverorum considunt Civilis sasti lassicus, rebus secundia sublati, an coloniam

398쪽

376 IaTORIAR M A. v. 824. Agrippinensem diripiendam exercitibus suisse ab terent, dubitavere. Saevitia ingenii et upidine praedae ad excidium civitatis trahebantur obstabat ratio belli et novum Imperium ne antibus illuelamontiae ama. Civilem etiam Mnesiei memoria texit, quod filium eius, primo rerum motu, ineolonia Agrippinensi deprehensum, honorate Misedierant. Sed Transrhenanis gentibus invisa civitas, opulentia uetuque. Neque alium finem belli m niur, quam si promascua ea sedes omnibus Germanis oret, aut, disiecta Vbios quoque dispereasset. Igitur Tencteri, Rheno discreta gens, missis lega tis, mandata apud concilium Agrippinensium edi iubent quae ferocissimus e legalis in hune modum s4 protulit: Redisse vos in corpus nomenque Germa' niae, communibus meis et iraecipuo eorum, Marii, grates agimus vobisque gratulamur, quod tandem theri inier liberos eritis. Nam ad hunc diem flumina a terras et caelum quodammodo γ' aum clauserant Romani ut conloquia congressus que nostros arcerent vel, quod contumeliosius si viris ad arma natis, inerme ae proia e nudi sub custode et pretio coiremus. Sed, ut amicitia socie 'tasque nostra in aeternum rata sit, postulamus Vobis, muros coloniae, munimenta servilii, detrv

latis. etiam sera animalia, si clausa teneas, virtu tis obliviscuntur : Romanos omnes in finibus ves tris trucidetis haud facile libertas et domini mis

centur, bona interfectorum in medium cedant, ne clis occulere quidquam, aut segregare caussam suam possit. Liceat nobis vobisque utramque , pam colere, ut olim maioribus nostris quomodo

399쪽

lueem diemque omnibus homini a ita omnes te . eas sortibus viris natura aperuit. Instituta Eultum quo patrium resumite, abruptis voluptatibiae, quibus Romani phis alvereus subiectos, quam Remis, lent sincerua et integer et saevitutis oblitus γνω lus, aut ex aequo agetis, aut aliis imporitabitis.'Agri'pinenses, sumpto consultandi spatio, quando 65 neque auiam eonditiones metua suturi, neque palam spernari onditio in ena, inebat in hune mclum respondent quae prima libertatis laeultas

'data est, avidius quam cautius, sumpst mus, ut is 'his eterisque Germania, consanguineis nostris, ium garemur. Muros ivitatis, congregantibus se cum maxinis Romanorum exemitibus, augere nobis,

quam diruero, tutius est. Si qui ex Italia, aut provinciis, alienigenae in finibus nostris fuerant, eos hellum absumpsit, vel in uas quisque sodes refugere. Deductis olim, et nobiseum per Onut 'hium a latis, quique mox provenere, hae patri Es Nee vos adeo iniquos existimamus, ut inter fiet a nobis parentes, fratres, liberos nostros velitis. Veetigal et onera commerciorum resolvimus. Sint transitus incustoditi sod diurni at inermes doneo nova et Mentia iura in eiustatem consuetudine vertantur. Arbitrum habebimus Civilem et vele- dam, apud quos aeta sanetentis. Si lenitis Tencteris, legati ad Civilem et Valedam missi eum donis, cuneta ex voluntate Agrippinensium e petravere. Sed oram adire adloquique Veledam negatum Arcebantur adspectu, quo venorationis plus inesset. Ipsa edita in turre delectus e

Propinqui consulta responsaque, internuntius

400쪽

3 8 isTORIARUM A. V. m. 66 Numinis, portabat civilis, societate Agrippino tum auet , roximas civitates adlaetare. aut adversantibus bellum inferre, statuit. Ocem patisque Sunicis, et iuventute eorum per e hortes omposita, quo minus ultra pergeret, Cla dius Labeo Betasiorum Tungrorumque et Nerviorum tumultuaria manu restitit: laetus loco, quia o tem Mosae fluminis anteceperat. Pugnabaturque in angustiis ambigue, donec Germani transnatantes ie ga Labeonis invasere. Simul Civilis, ausus, an ex composito, intulit se agmini Tungrorum, et elara non ideo,' inquit, ' bellum sumpsimus,

ut Batavi et Treveri gentibus impereut irocul

hae a nobis adrogantia accipite societatem trans gredior ad vos, seu me Ducem, O militem, ma-

vultis. Movehatur vulgus, condebantque gladios; eum campanus ac Iuvenalis, ex primorihus ungrorum, universam ei gentem dedidere Labeo, antequam circumveniretur, profugit. Civilis et sim quoque o ervios, in fidem acceptos, copiis auim adiunxit ingens rerum, pereulsis civitatumor animis, vel sponte inclinantibus. Interea Iulius Sabinus, proiectis foederis Romani monumentis, Caesarem se salutari iubet magnamque et incondbiam popularium turbam in Sequanos rapit, eonterminam civitatem et nobis fidam. Ne Sequanira trectavere certamen. Fortuna melioribus adfuit. Fusi Lingones. Sabinus festinatum temere proelium

pari formidine deseruit, utque famam exitii sui s oeret, villam. In quam perfugerat, cremavit: ID