장음표시 사용
211쪽
meritus, sperari poterant emendatione ex fontibus ductae, certae, conjecturae felices, interpretationes non contortae. sed textui convenientes. Et quid amplius in brevibus auim. adversionibus'iiaerendum esse existimes Ostentatio ambitio. si eruditionis, nullo modo ad librum pertinentis, longe aliena esse debet ab his animadversionibus, stis vere doctorum hominum laboribus. Sed age tamen, commemoremus quasdam animadversiones emendationes Doctis Rubn emi Pag. pro περιτομας τοι
τῶ Θηκας, quod invenit in Sto, legit προτο unt quo Velabo imagines denotantur, quodque ut in nota doctillime docet, reeentioribus temporibus dicitur de Imperatorum essgie, quo sensu hic suini debet. Per Θήὐκ autem intelligit quasdam cellasis aediculas, in quibus hae imagines asservabantur. Q. costendit in nota, Graecos interpretes Ulpiani verba in I. g. i. h. t. quae vehementer torserunt interprete , recte convertisse, aut passi sint, se in scena honorari. καλῆνεσχοντο τι λαβεινών τω υνεν κέ τιuin a . Nam honorari eo in loeo nihil aliud est, quam praemium aecipere. quod in nota pluribus adhuc exemplis conficinati Pag. 7
ribus suis invenitur, recte emendat καμιτ- ραει- ΕΣ
quibus jam satis apparet, quanta ingenii vi meruditionis ab indantia hae Fragmentorum editio ab eo parata atque
Jam sequuntur Nicolai Antonii de Exilio Libri tres, eeleberis rimi notique eruditis viri per Bibliothecam Ilispana . Cum vero hie vir praecipua in literis humanioribus floruerit doctriana laude, quis non vel exinde statim colligere potest, quali esse debuerit Juris interpres Meedit huc praeceptoris auto. ritas, Francisci Romo de Manetano, e cujus schola Ddiscipliana prodiit, quem si quis cognovit, statim dc de discipulo magaifice sentiat, necen est. Eruditionis laude famaque conis Ipieuus, magnis in republiea honoribus fuit ornatus. Hosis Exilio Libros, cum vix a aetatis annum attigunt, scribere coepit, quos cum Osionducti praeceptori, Francisco Ramos, hie
212쪽
eos monstravit of eo. Retesio, qui eo tempore de eadem
materia serhere in animo haberet. Antonius eos postea majori midio laura elaboratos . i6t edidit. Recessit in te dum a sententia commilitonis sui. Retesii, qui hae dissensione
commotus, proximo anno novam Commentarii ad D. D.
de Interae ineleg editionem fecit in quo honorificentissime Antonii sententiam aut approbaret, aut justis, validis argumentis refutaret. De horum duumvirorum studio labore in hac re hoc est Majansi judicium: Si utriusque scriptoris opera inter se conferantur, M. Antonii Libri de ilia externa eruditione praestant etesii Commentario eis gali. Illius doctrina amaeuioris magis exqui ta lusera minurexquista, e paratu docilior. Eius dictio duritistilo i 4bscuriuscula hujus suaviora dilucidior Nicol Antonius ferimis eruditis M. Nessus omnibus, uterque summa diligentia smaximo judicio. Antonius ante obitum abori suo ia d. ditamenta in exemplo suo adjunxerat, quod posse in Bibliothecam regiam fuit delatum. Hinc Maja sus eoruin e piam inermami fecit, qui ea quoque in hoc Thesauro suis Io eis inseruit. Sed jam de totius operis ratione quaed im di cemus tiber primus continet XVI Capita, quorum primum enumerat eos criptores, qui recentioribus α antiquis temporibus ante Antonium de exilio scripserunt. Cap. II traditur orthographia etymologia. dei finitio, exilii. Ducitur a s. Ium ut extorris a terra, definiturque per commutationem Ioel eum ignominia Cap. III ostendit exiluit non recte numerari tute poenas serviles a Quibusdam JCtis Cap. IV demonstratur, exilium esse antiquistimam poenam, quam aes ipsa natura duee elegerint. Unde Cay. V commemorantur antiquissima exilii exempla apud Romanos Antiquitus enim Romanis usitatum fuit, ut alicujus criminis accusati, o inluntario exilio ante sententiam cenam effugerent. Unde
ero dicit Exilium non es supplicium, sed perfugium, σportu seupplicii Cap. VI nomen sc usus exilii voluntarii per exempla confirmatur. Cap. VII agit de aquatit ignis interisdictione. Cap. VIII uuaeritur, a quonam tempore is ius civitatis
213쪽
uitatis ambiat, quem populus ossibus tradiderit. De quo
inter antiquo JCtos non convenit quod patet exemplo stilii Mancini, quem eum propter invidiam Numantun lederis pater patratus ex SCto Numantinis dedidisset, eumqtie illi non recepissent, posteaquam Amminus domum rediisset, ne-nue in enatum introire dubitasset, P. Ruti s Trib pleb.
d. Senatu jussit educi, quod eum jus civitatis habere negaret, uitem pater patratus ex SCto jussu populi tradidisset cit. ires. I, ο Eaque qua stio dc iste acute definitur, ut ipsius adeo Balduini diligentiam in Iurispr. meiana, ubi de de re agitur, superare videatur. Cap. X git de poena proscriptionis sullati QTriumvirorum. Cap. X continet ripi ieem divisionem Marciani in L si de Interae de exilio ratione loci, ostenditque, latam figam eta prohibitionem ueniendi in certum locum, quod deinde pressius explieatur Cap. XII loquitur de potestate magistratuum urbanorum in exilium mittendi Cap. XIII de eadem potestate ma-oistratuum provinetalium Cap. XIV de prohibitione omnium locorum, excepto unico, quod alterum genus exilii es: Co XV de tertia specie, nempe de relegatione in infulam Cap. XVI de insulis, ii quas relegabantur, ut Balearibus, Sardinia, Corsica, Gyaro, Seripho, Britannia, χαLiber II habet triginta quinque Capita Prim Capite uetitur de divisione exilii in inrtationem ιχ reviationem. cap II ostendit disserentiam inter utramque primo scilicet,
hanc nunc perpetuam, nunc temporariam, fuisse, illam semper
'perpetuam. Tertium loquitur de exilio tutorum, quod vel ad certum, vel in perpetuum, tempus duraret, ejusdem Diactibus Cap. IV de Ostraeismo, Graecorum relegatione de-eennali Cap. V de origine deportationis, per eamque amissione juris civitatis VI de deportatorum iure te. seandi, de quo vehementer pu8natur inter Interpretes. Cap. Vi ostenditur, deportatum frui quidem jure gentium, sed non jure civitatis VIII dicit de matrimonio deportatorum. Cap. IX de donatione inter conjuges exilii causa, ct an per exilium confirmetur donatio, mortis causa fa
214쪽
.e a Cap. X docet, deportatum non prohibitum esse rebra facti, sed rebus uris, diseernitur, an electio sit res facti. quod in Capito sequerat ulterius explicatur, demonstraturisque deportatum posse eligere, quia lit res facti Cap. XIIollendit, cum deportatione non oonjunctam esse amissionem libertatis ut quidam doctores voluerunt. Cap. XIII oee .
per relegationem non amitti jus civitatis Cap. XIV loquiis tur de infamia, quaeritque an conjuncta sit eum relegatiove, quomodo in eo ademnatione possit effugi Cap. XV oste uis ditur alterum diserime inter deportationem, relegati nem, scilicet deportationem semper sequi eonfiseationem honorum, relegationem non item. Cap. XVI ostendit. deportatum jus suum persequi debere per actiones utiles. cap. XVII de bonis dicitur, quae deportatis non eripiebantur, aut quae per testamentum militare acquisita Cap. XVIII quaeritur, an fidei commissum, servo deportati relictum, vim sesam habeat Cap. XIX, an fidei commissum possit relinqua deportato, ad M. i. de Leg. t. Cap. XX ostenditur, sportatum non posse relinquere fidei commissum. Cap. XXIIocus Cic. Verri I de Sullana proscriptione, tae inreir scriptoriam, aequirendi per testamenta, explicatur. Cap. XXII de divisione bonorum condemnatiis deportati ante Iustinim num agitur. Cap. XXIII eontinet iura Iustinsanea mkspanica de bonis proseriptorum cap. XXIV loquitur de via. tino exulum, doeetque, per relegationem non amitti bona Cap. XXV docti, Meum satisfarere debitoribus condemnati. v. XXVI adhue aliae differentiae traduntur inter deportatos i rea legatos ratione Ioci δ ludicis, uti simul auaedam notantur datur gladii praesdum provincialium,quod deinde Capini. re
sus explieatur, doceturque omnibus temporibus Romani imperii Praesides Romano omnes habuisse jus gladii Cap. XXVIII ea quaestio solvitur, an Proeonsules di Praefecti Praetorio ais erint jus deportandi Cap. XXIX docetur, cur Imperatores aliis non facile jus deportandi dederint. Cap. XXX continet Hltimam diiserentiam inter deportationem re relegatione
quod scilicet illa est capitalis hae non α cap. Tra ea quae.
215쪽
si discernitur, an relegatio sit poena eorporalis. Cap. XXXII de relegatione dicitur secunduli Jus Canonicviri Cap. XXXIJ de poena eorum, qui non obtemperant poenae exilii Cap. XXXIV docet, an, qui sine permissu ex exilio redierit. in templa tuto confugere possit, quod α in equenti Capite explicatur, refutanturque argumenta adversariorunia Pan is s. Tertius laser divisus est in IX Capita. In prim Capite agitur de restitutione a temporali exilio Cip. II de restitutione a perpetuo exilio, de potestate restituendi Cap. III quaeritur, an judex interdum possis sine permissu, autoritatae Imperatoris restituere Cap. IV agitur de restitutione indulgentia scilieet de indulgentia generali, speciali ἀCap. V docet, tiaenam jura per restitutionem re perentur
Cap. VI agit de bonis, irae per restitutionem redduntur. Cap. VII de usu bonorum; Cap. VIII de juribus, quae olliri
deportatis competebant, aut speranda erant; Cap. IX e ba no hodierno de discrimine proscriptorum, eorumque tr- ribus.Ceterum,quae jam a nobis commemorata sint,omnia sinini gulari prorsus eruditione doctrinaeque abundantia ex omnibus
seriptoribus sunt explicata, testanturque de eximia in omniliterarum genere cognitione Cujus rei, nisi propter angustias paginae properandum nobis esset ad reliquas injus Thesauri partes specimina quaedam proponeremus. Ur Tertium loeum obtinet Guulielmi Rauchini Tractatus de ece me ab intestate, qui Lugduni Batav. A. isa 4 in ossicinamoni a Porta editus est primo. si jus et Viri quamvis
multa jam exstent in rempublicam Iiterariam egret a merita. tamen hie liber praxipuum locum obtinet, quippe cum ex alitiquo Jure Romano, Responsisque veterum JCrocum, Con-nitutionibus Imperatorum, praesertim vero ex. Non. CXVIII, χJute Gallieci, materiam de suecesimne ab interito egregie explicet, longe omnibus anteponendiis est, qui te eadem re scripserunt, inprimisque dignus erat, qui, cum ejus exempla desiderarentur, denuo prelo subj ceretur. Notandum est, D. libareum mendam hunc libellum suo nomitie Francoirti . Hos edere auium .esxhun te satis apparet, quam incognitus,
216쪽
- aerit ICtis Germanis hic Tractatus Persequitur Ranehinus omnes gradus suecuit ionis ab intestato unde non necessarium existimamus, uberiorem ejus deseriptionem Lectoribus dari. Id tantum monemus, utorem conatum esse restitutionem
Sol Orphitiani QTertulliani. Sequitur ejusdem Ranebin Edictum perpetuum Salvis D Pag. 3s.liani resilutum, quod Parisiis ex officina Plantin apud Hadri Perries A. IS97 8, prodiit. Dudum jam Ouinarius Baro in Minualibus uris verba hujus Edicti ex legibus restituere α lligere tentaverat; sed saepe ad Edichim perpetuum perii ne-
re putavit ea, quae responsis interpretationabus prudentum debebantur. Secutus hunc est Stephanu Perraeus, qui Edicta Praetorum ex libris Pandectarum deinceps excerpta edidit Parisii apud Gulielmum Nigrum A. s64 4, non feliciori tamet luccessit. Nann ea tantum istagmenta collegit, quae in Digestis reperiuntur, sed tanta negligentia, ut plura praeterierit; neque meretur inter compilatores Edicti perpetui nume.
rari. Viriunque longe superavit Rambinus, sed tamen multa reliquit adhue eruditorum diligenti disqujsition j. Neque ordinem Edicti perpetui servavit, sed fragmenta tantum Oeundum ordinem Titulorum in Pandectis proposuit, quem s euti sunt plures, in quibus xvir. Nistin tu in editione Fragineutorum Edicti perpetui Franeqv. 733 4 Ranchinus quo ille promiserat,ordinem Edicti perpetui animadversionesque supereo, se editurum, sed ea spes eventu caruit. Ceterum hoc Ramelisi Edictum reperitur in Stamine ii Collectione. D. Matth. agni Gali te Granae Rationum ae difffreno ἀriarum Iuris Civilis Libri duo, qui sequentem locum obtinent, non eodem tempore prodierunt Liber primus de actionibus arbitrarii prodiit primo separatim A. i6oa Andegavio apud D. Hernabum postea rursus A. 6oo sinu eum libro Geo, quod interes, Parisiis apud Petr Bortalium, , editus est.
Vitam ejus describit mermannus in Praefatione. Dicitur in titulo Carnutenses, ae line tamen M. Lironius iu Bibliotheca Carnutens hujus agni memionem facit, eum tamen aliorum virorum erusti totum aruutensium vitas deseribat diligentillime. Ma-C a gistro
217쪽
gistro usu est summo utario, ne ipse Lib. I CV υ
ao,in Lib. II CV. N praeceptorem suum appellat, quanquam non veretur, interdum a sententia C acii praereptoris sui, idoneis argumentis commotus, recedere. Professorem fuisse eum uris, patet ex indieatione quanquam incertum es utrum Aureliae, an vero Andegari. Eum certe postea fuisse Prose rem Aureliae, autor es Franciseus Davi Drgentis in Praefatione Notarum Iuris selectarum. Horum hhrorum scimhendorum occasionem ei praebuerunt duo seripta de eadem re Gabri de Gas, quorum alterum de actionibus arbitra
riis Aureliae apud Iu Gibier. Λ is76, 4, alterum ad D. Cod de Sentent pro eo, quod interes apud eundem, A. 378.4, editum est. Neque negandum est, gni de hae re operam inter praestantissinna ct praecipua Iuris Romani scripta referri debere. Neque ullum invenies Iuris Interpretem, qui de dif-
selli hoe loco actionum arbitrariarum tam erudite R. acute egerit. Meus autem de eo, quod interes, etsi iam a multis inter pretibus tractatus est, tamen hiemagni labor riton.
Comitiis Donesi de hae re seriptis, nisi praeponendus, at certe aequiparandus, eth primum Capus tib I tradit divisi nem fundamentumque divisionis actionum stricti juris xhonae fidei Cap. II ostendit, cur dolus malus, musam dans contractui bonae fidei totum contractum ipso jure irritum s eiat. Ubi Autor adhue antiquam illam, sed a Modio in Tractat de Formula emendandi doli mali recte rejectam,sem tentiam defendit ' Cap. III agitur de actonibus in bonum ct aequum conceptis. ωde discrimine ab actionibus4 cinae fidei Cap. IV explicantur Quaestiones duae, de actioni hus stricti iuris sciliret, de pastis in eontinenti adjectis, ct de usuris ex litis contestatione praestandis Cap. V venit ad actiones a bitrarias, ostenditque, quomodo aifferant ab aliis generibus actionum. Ipsa actiones arbitrarias se describit Actio sarbitrariae sunt, quarum formulae ex Edicto Praetoris additur arbitrium iudieis, quo judici permittitur ut ex arbitrio suo lubeat actori satisfieri ita,ut, si reus ante sententiam dictam aris bitrio judicis pareat, condemnationem effugiat Atque haec sen-
218쪽
tenti miihi, idoneis argumentis eonfirmatur. Cap. VI osenaditur, rei vindieationem non esse actionem arbitrariam, tum
quia ipsius natura o formula, tum qui ct alia Iuris Civilis prae. eepta, id non permittant. Cap. VII expiseatur differentia arbutrii iudiei in his aestionibus, ct litis aestimationis quae post sententiam demum arbitrio judicis fit,in ex hae observatione
leges enodantur, ex quibus doctores omnes actiones reales aris
hitrarias putant. Cap. VIII loquitur de actione e litaris negatoria, docetque,eur non sint actiones arbitrariae. Canu eontinet diserimen litis aestimationis ex jurejurando actoris post sententiam, hujus arbitrii judicis, a quo actiones actistrariae nomen habenti cap. X ostendit discrimen inter has actiones arbitrariasin eas, qua Iure Romano appellantur aris bitria. Cap. I rejiestur sententia quorundam ICtorum de hi arbitriis, ostenditiarque, cur ea stire non possit. Cap. XII explicat, in quonam disterat condemnatio, quae fit in litis aest,inatione, a sententia ludicis. CV XVI docet, quaenam acti ne ad arbitrarias sint reserendae, ubi funu explicator . Pr terra Instit. d Actionitas. Cap. XIV agit de actione quod certo loco ostendit fundamentum dicti praetorii, docet, quando locus sitanic actioni, o quid emeia disserentia loci temporis Cap. XV agit de causis actionis arbitrariae ix eur haec prae aliis praecipue ii nominetur Cap. XVI tradit
de effectu actionis arbitrariae in alternativis Oeorum rerum,
e per narum Cap. XVII de mei judiet in actione arbi-
raria, ct quaenam res in condemnatione possint comprehem
di Cap. XVIII desvitur, an ratione temporis arbitraria acti. Ioeum habeat, ubi simul discrimen ratione loe ct temporis
ad Z quod Ephesi pr. . ad Tit ostenditur, atque explis eatur. Cap. XIX agitur de obligatione fideiussoris in aestione
.rbitraria, eamque non majorem fieri debitore prineipali nousolvente ostenditur, quod seeus est in actionibus bonae fidei. Simul explieatur dimellis ille Ioeus I. Centum Capua D de , auod certo loco, de comparatur eum g quaero. D. M . cap. XX ostenditur disserentia earum rerum, quae Oriuntur ex obligatione, di earum, quae officio judicis conti. ceci Rem
219쪽
nentur, ubi simul I ult D eoae explicatur Liber II de eo, quod interes, continet Capita XIV. Primo ostenditur, qui lii sententia, decretum, interlocutio, res iudicata, o quomodo die possit, sententiam semper esse certam. Deinde sequente Capite explicatur, quid sit. M interest, o an non tam uocruiri, quam damnum, contineat. Cap. III agit de elausula illa, quanti ea res est, quomodoque at eo, quod interes, diis ratis p. IV docet, quomodo poena usura, ct quod interest, sint diversa. cap. V varias species ejus, quod interest, propin Muntur quaedam divisiones veteriti rejiciuntur. Qquaestio
definitur an ex vindicta ad id agi possit. Caput VI agit de
eo, quod communite in quod lingulariter intei cessi, cuin ueteri, tur, an quoad jus spectetur singulariter, quod interest; Cap. VII de eo, quod interelicire rem Cap. VIII traditur dul rentia .rmularum ex re, circa rem di extra rem Cap. IXostenditur, quomodo id, quod interest, sit aestimandum, lauid quoque in iis speciebus fieri pollit ubi duplum excedit. &denique quinam dicantur easus certi ct incerti Cap. X loqui. tur de fraudibus in contractibus, bde imperitia artifieis, a tem aliquam profitentis,in ratio cominemoratur, quare in his speciebus castis obligationis locum habere non possit. Cap. XI continet disserentiam obligationum dandi faeiendi, doeet naturam obligationis, ex quibus peti potest id, uiuod interin, quaeritur, an is, qui factum promisit cogi possit ad fastum illud necessario prestanduin, quod recte negatiar C put XII loquitur, de tempore, a quo id, quod interest, e Ompustatur in negotiis stricti iuris Cap. XIII agit de natura o usu condictionis triticariae, tempore computandi id, quod inter est in obligationibus stridi juris cap. XIV de tempore cor putandi id, quod interest, in negotiis bona fidei, ubi simul omeurritur dubitationibus quibusdam contra hanc sententiam. Hie est eonspectus totius hujus libelli, ex quo satis apparet. quanto ingenio & eruditione conscriptus sit, quantumque testimonium sit de seientia hujus Magni in Iure Civili: Non minoris pretii est sequem Tractatus Guillelmi Λ, meni Tractatur de Formulis quibusdam copulati s disjuncti
220쪽
ad Saloii Juliani Deum ex libro de ambiguitatibur Lova u. spud D. M um, Mo 4 Natus emenus Roterodami A. so8, patre usus Arnoldo, matre Hadriana x vaniove. Primo Lovani literis humanioribus operam dedit, postea ad alias quoque universitates literarias prosectus, Aurelia Doctor
Iuris factus est Post reditum in patrian primes m Mechii, res deinde Iutrajecti, multis maximis honoribus perf-ctus A. imi mortuus est Acutissimum ejus ingenium, indissignisque eientia, satis apparet exutoc libro, in quo D de Reb. ub praesertim ex Dialec stica explicare, illustrare,
ex collatione trium editionum, Haloandri Roberti Stepha-- Taurem, verba Iuliani restituere, conatiis est, ubi di iuniui multas alias leges, in quibus aut copulationes alis disjunctiones, teperiuntur, explicat emenuis Digna erat haeo materia, quae a memeno, acutissimo viro, explicaretur. Nilii dissicilius obseuriusque est in totam a lectica, quam hic locus, in omnibus legibus Pandectarum nul la est, quae tantam molentam creaverit interpretibus,quam eadem illa lexis . Atque I x meis omnium eorum, qui ad hau legem eommentati sunt,
quorum fere infinitus est nutarerus, diligerulam, udaei iner- manni, superavit, quanquam adhue quaedain loca invenlimtur, in quibus ei assensum praebere non possumus. libellus qui dem brevis est, sed tamen tota lex is explicatur tam ex Di lectica, o Iurisprudentia, quam ex literis humanioribus. D. I Gendro Episcopale Pudicium adversus calumnia Pag. 333. De Gothosted acerrime defensium, ne non ab omnifalibus elon puni me vindicatum, ito nunc sequitur, Patisita apud Rulandum A. I69o, , editum est. Acerrimus defensor in Amenae Episcopalis Iudicii. In hoc Tractatu tres leges, hundac. Gothisee suppositas putaverat, d ad cal-oem Lib. XVI CH. Theodos ediderat sub titulo de Epigeopali
Judicio, ab ho criini ne liberare tentat, arom autoritatem ex documentis ecclesiasticis muli eura ingentia demonstrare Onatur: qua re quo majorem gratiam iniret, sex ipsit ho Opa ad Episcopos Ecclesiae Gallicae. Por sequitur ordine omnes tres Constitutiones, easque a Gotho