De Iure Protectionis Clientelaris Commentarius Academicus

191쪽

staretur, 'rudentissimis consiliis eos,&maxiuia fortun hactenus usos fui ise, aravitate animi, constantia,similiabusq; ad univerium orbem gubinnandum dotibus a natura g. esse instructissimos.Et sane de naturali Hispanorum prae aliis nationibus Mine, forsan haut digniorem fide testem reperiemus, quam ex ipsa Gallic ratione Hispanis intensissi εν mi Ex iis vero disertissimus,publicoq; eminentissimiCard natis Richelii sumptu olim conductus Scilptor non solum gloriam istam Hispanis tribuit, sed & Gallos suos eorum e emplo ad virtutes maxime heroicas hortatur, ejusdemo gentis exemplis passim utitur, triplici ratione institutum suum defendens: Si quelu Q sunt verba Autoris trouuem uvau quei asteguesi frequemmeri des exemples Esset lis jele

Hispanorum exemplis in discursibus meis requentius utor, is reputet quaeso non absque rationc hoc a me factum eis . Primum enim ita Gallorum est ingenium, ut facilius alienismoVeantur, quam domesticis deinde Hispanorum ita consilia nobis reddentur funiliariora, quorum certe inqui-Πtio hodie aliorum omnium Principum ministris est nece 3 Π ,utpote cujus gentis industria careerisChristianis perpera ςgotium facessit, dum aut amicos aut hostes estesυνx tertio quodnia allagen magis calliat artem gubernam

192쪽

di 'δημῶ homines Ita disserit te Sietir de Simon ἐὼ ν sevisse. Mini re e stat, O veritabis usam de apoisique moderne pari.x. Quo quidem testimonio quod ne quis callide prodi c8. tum existimet, ipsi procul dubio veritas expressit nullum possitat Ferri luculentius. me potentia vero, quod diximus, diticinumque amplitudine am superiori seculo res ipsa loquebatur Burgundia quippe cum annexis ditissimis Belga

provinciis, tum Lusitania, una cum utriusq; Indiae Insulis partim mataimonio, partim bello quaesitis,tum Neapolitani ac Siciuae regnorum, tiam Mediolanensiis Ducatus aliarumque in Italia amplissimarum possessionum accessione auctis, ut vix paremuiter Christianos Regem haberet Europa. Itaque o.

omnium norum regnorum ac terrarum conjunctioneri

tanti aestimavit JCtus Hispanus, ut ad Tridentinum concilium Orator ab Rege suo missus, pro obtinendo superiori loco publice contenderit Regem resamarum majorem esse

cunctu mordalium,cumsad novum Indorum .d orbem innumerae

genus ae Provincia in oste erent, non solum longius latim sese imperium eum porrigere, iam aliorum Principum, qui nuneone, verum , Miam omnium aliorum, qui ab origine mundi unquam

uertinta idq; adeo manifestum esse existimat, ut quemadmodum in aliis, quae I Ctis notoria dicuntur, ka hic quoq, nuda allegatione opus sit. md Fernand. V -iomun pra- ut isto M.quas.partis o Psib num.as.vers. Cum ergδ majorib-

FbHd.mam. I. ιnsin qui iteruuisa. prae si num.po haec habete Nam praeter bonam totitis Europae partem in orbe nobibore ejus do. πιnatuisubjacentems notum orbem,quem temperat,restexers,tu. 'venies monarchiam Vis reliqu.rs omnes mortalium Principum lon- ὸ anteire ac pracesiere sive E Regessint, sive Imperatores. Haecilita

193쪽

ero D Iust. Roracet. CLIENT. n. Christianos imperium condere,deprehenderunt tamen alii

vanitatem rei nec persuasuros magis ulli Iesestas genti aut nationi, ipsam Suadam qumvis imploraturos, credibile est, uidi necestarium, o utile credant tactum caeteri Rege uniRegi omnium fasces submittere,quamCrantΣiusClericus BamburgensisProceribus acStatibusImperii persuasit: Meli a

facile in Majestatis consortium quenquam recipit, nedur Coronam deponit in sinum alterius, alienigenarinesertim aut peregrini,nisi sorte aut necessitate adductus, ut ille olim Syracusanonam Tyrannus,de quo Erasim Chiliaci ema. .r, aut pietatis quadam religione,ut proximo seculo CarolusU. Imperator, corte natura ipsa α ingeniorum diversitas refragari videtur operi non magis commodo, ac si quis idem velit calo podium, quod dicitur. omnium pedibus induere. Habent quippe gentes singulae suum ingenium, nec eundem omnes facile recipiunt sessorem unde insimillini stione laudatus nobis antea Hispanus I Ctus ipse, brocudium illud;

ν 1. AEn imperatoi Romanissit tostiis munδι Domin- eXcutiens, necesse Mundi totius unum Dominum, nec fuisse unquam, nec futurum 3 imo futurus si sit, monstrum naturae fore, non te, τε gitimum imperium,docet quasi arta. lib. . east.2 ... o. Itidem Mundum uni Principi subesse, nec Iure natum, neque gentiu neque civili,neq, divino consentaneum asterit eod. cap. P .

194쪽

possent se totita mundi dominosρνιberes escere, ρει beta, praelio. vulneribuw,ea lamitatibuν,urtium incendis,puerorum num, vir rum,farminei generis internecionibuν, agrorums vasiationibis de Imperio contenderunt: non mundi uuiversi, se epissime unius civitatu aut oppiduli. Jet etiamsiomnes leges, ἐ-Civilν, quam camini rituro, contrarium expressissent nihilaliud gerent. qiam nuga agere, Usabesta componere sed absit in legibis Civilibus au Canonicis tale quid reperiatur,eum poti reperiatur opposum,c.vid. d. num. 27.μοπ.ayr tandem absurditatem agnovit metiam Cardinalis Bellarminus, ipse quamvis Jesulta,α acris Monarchiae Pontis cire,etiam in temporibus propugnatoria. Etsi enim hactenus cum sociis suis sentit eXpedire omnii 16 generi humano, ut omnes Provinciae mundi ab uno aliquoiummo Rege gubernentur in rebus Politicis,sub se habendo non noReges aut Vicacios sed veros Principes, quemadmodum summus Pontifex sub se habet Episcoposci duas tamen notabiles addit conditiones, si possit eo perveniri: ibiae injustelata sine beΩHadibus Meliarm lib. I. de PontifROM.cap. s.Quod utrumque cum nullam veri habeat similit dinem, tecte videtur sociorum suorum Uanitatem notassie . Quanto rectius forte nos sentiemus cum D. Augustino lib. ., de tavit.Dei. cap. Is Feliciores fore res humanas, si essent ubiqr ''parva regna concordi unitate lariantia, quam quod unusquisq; Regum per fasin nefas imperium suum prorogare contendit,vid.Campan.d.append Monarch Hissans.m.sa . Sed quicquid ejus tandem, sit, sive arteetaverit Hispa go. nia univeriale imperium, sive falso hoc eis imputatum, tanta unius Regni velut alluvione quadam sortunarum ac successuum indies aucta, jam maxime post initam cum domo Austriaca Imperiiq; Romani Majestate arctissimam necessitudinem ista b Illi potentia, cum non pol set non aliis

195쪽

de quos n.e Ac jam coeterae vicinaruin Regionum nationes mutuo sese intuentes, taciti quodammodo inter se decernebant, quid quisque sibi iaciendum contra statueret: Nempe, quod de Atheniensibus Historicus ait, odio immoderati eorum imperii, omnia Graeciae regna, Velut ad commune incendium extinguendum concurrille Uintab. AhiR. si casta. In quo superiorum temporum consilio, ante onmes Galli priinas tenuisSe videntur,constituta sibi regula Hispanu undis obnιιι, ubιd neg/ti faesere heii u tum ipsos, tuis amicos eorum Hsmerea fies pecunιa milite abuυ ubsidias juvare:eamq; velut praecipuam StatuS sui rationem murmn - maxInved Emio sequuntur hodie&magnopere commendant , addita ratione quod aliter tuti esse a dominatu Hispano Lum nequeant, suam potentiam extraneis bellis alere sat

83. 6. Et quamvis iisdem vestigiis inhaeserunt hactenus plerisqό occasionibus,Veneti, He .lvetii, Resormatae praesertim religioni addicti ue Belgi quoq; ea pars, quae nunc Faederatum dicitur, Anglia, non ita pridem Dania, ac nuper Micissime omnium Suecia quia tamen Galli prae aliis rigidi atque operosi fuere in exsequendo hoc consilio,factum est, ut harum duarum gentium, Gallicae nimirum viispanicae aequilibrio universus Christianus orbis sustineri visus fuerit. Beseia lib.apolit. cap. .s .a8. Una ιcι Scriptores huj--τι passim: interjeos Celsi βλι Dueu Rohanii libelrur, a Lee sub ti usi: les I--

196쪽

PART. IlI CAP. VILI A scissusque factionibus, Hispancia nempe αεihispanica,Christianus orbis,& superiori quidem&hoc

nostro seculo multas magnasque edidit tragoediasci natam inde quarto gradu ut quod coepimus nium perimamus

nova iterum Astrictior quodammodo MM-ratu his pro communi conservatione adversus Hispania potentian

illis contra nitentibus , Et cumprimis quidem ea factio, quae Hispanis obtinebatur, quod Imperii Romani pos

sessionem x Majestatem plurimum conferre, M quasi pro Xlmum aditum, ad universalis Monarchiae gradum fore iudicarent, sua communiter interesse existimarunt, ne quid 'Germaniae'OceruinStatuumquibertas detrimenti caperetrracile enim imperium universi obtenturam Hispantania, qua ἰΠprimum Germanico regno pro lubitu imperitareta

coeperit itinc jam olim Carolo V. Imperatori e Dania ac Γ οrvegia responsulam se non Coini ed Imperio dor amicos 3.

. . . . .

197쪽

ς με. xv. m. 9 Belgium quoque foederatum, & SVecia. quid nuperis temporibus eo nomine praestiterint, in orex oculis omnium versatur Via Hi raumuli. Belgic Amst mrte mlhelmi selinx.Henristae Iustichesti Siser aedi acta molutim Germanis se. Sed quemadmodum pleraq, sunt humana plenaasseetibus,& nullus potest naturamsic retine. re, ut non peccet nihil hoc enim proprium est ii Dei,s; sicut scribit Imperatorii Novet meu surahas ipse partes, quae Hispanum contra jam coaluerant, non potuit comminis utilitatis respectus satis continere, ut unanimi stabilique concordi in mutuaside persisterent. Testatur quippee Perientia,nullibi sere actiores simultates exstitisse dum quilibet eorum, uti in Hispanum accensus, ita novo seu metu seu invidia coepit angi, ac omnes tantum non immortalibus inter se dissidere odiis non aliter quam apud Graecos s. olim Rhodii, habebant quidem cum Eumene uno maxime Regum & privatumo publicum civitatis suae hospitiunia, nempe Graecinatione cum Graeco Rege, nihilominus p tentiam ejus veriti, societate Romanorum eandem ibant νς imminuturm Gυλλ3 .hsar.es.s δε exorta Lacedaem morum atque Atheniensium factione interea ait historicus,

Graecisomna ducibis L cedaemonis eae Atheniensibis in duarδωμpartes ab externu beta velut in viscera siva arma convertit μαι igitur de uno populo ἀώoeorro, Mereundem Urs-- homines in duas ho es inrcuti Hilduntur u in historuomca , ρη. Sic nostra quom aetate corpus illud quod Hispanicae domis nationi met hactenus coagmentaverat, non in duas Iabeem sed multo plures partes ruptione fac dissiliit pomsuam Gallus abcingio, a Sueco Danus, quin Moemanus 2φrm odiscessionem secere, ac plus quam Vatinianis

'' quidemuthune quasi σοirium gradum constituamus odium

198쪽

odium Religionis in diversas partes egit Imperii ordines et

Correspondentias, Alliantias, α si quae sunt alia ejus generis vocabula: de quibus vi Horiled illo ursalin Matut Riti Eritqis Alpinica Londorpii, cte. 'Sedd hinc ulterius ad si in gradum descesino facta est, divito ipso tam Pontillatorum, quam Evangelicorum agmne aliis defensioni publicae communisq libertatis studio unice intentis,aliis in privati emolumenti arrogataem nimiae potentiae suspicionem adductis Quo fretus consilio Ferdinandus Rex Romanus, Caroli V. Imperatoris Fraten. yy. communi Statuum atque in his simul Evangelicorum causae velificari, quam Fratris Imperatoris conliliis, quae cunctis iooupariter ordinibus ob Hispanicae S. Burgundicae factionis aemulationem invisa erant, in haerere maluisse dicitur,auto Te Lazaro xliet υωδ'tribus quondam ImperatoribuS,CarO- Io, Ferdinando I 2 Maximiliano II a consiliis intimioribus,

frinsiluui Abir Religion ubi inter alia haec notula digna

199쪽

Ideos Mauriti Saxoni, postquam pro liberando Lan rasi riges puta Neratorem Carolum oppugnarestituiser, sacιle luit reliquos Germania Principes consiliisui asseclas habere , quod ommum animis 'eionibω at invidita Hispanicorum consiliorum maxime labo.

rabant, qua posea Mauriti adΣentante satu erupere, dum nemo non ex omni Germania cum eodem clancultim sentiret . Imperatore penitis destitiat ac desirto. Ex qtio mox in Conventu Passavienosi,quod Mauritim intendebat,stro communι omnium causa acceptumes,cuncto eadem gravamina ct querelas approbantibω, paulo post 'erum in summo si communis omnium periculo exeιta mi De prosinguiarisiua bonitate lorus simum sanctifimum,

Peratorem Ferdinandum,verum VPatriae Patrem, qui Carali ιntemsio ιbω m. nequaquam assentire voluit, eum iam an ea multa

200쪽

motait,efectis μά demum industriaac paterno erga Imperιum asse icto, tiis Pax Nigioso a avis D eonferetur, fretiquo queν elumodus statueretur, renitentibuν ac ιnvi u licet ipso Imperatore Caro. loes Pontifice Romano vid Goldas inlata ut aerescript Nerio. ad ann. γ .pet to9.EOSdemque videlicet Imperii ordines M. tam Catholicos quam Evangelicos, eodem tempore seorsima

ab Imperatore sensisse pariter innuit Albertus Brande bu gicus in apologia sua, his verbis: Darum btiandit Chur

Nystim minitia h. e. lectores , Principes numi Albe=tum merito expekitionem Jam suscepisse Caesaream econtra Majestitem praeter milites suos conductas, neminem in temperio, quod cir posset habere assentientem, cum tamen sii ι quidem inique amquam hostes imperii egissent, Matibia tis ossicii, um Paco pubticae causa necessit- incubuise investiti Caesareae assi endi. Nec aliam rationem nuperis annis secutus esse fertur ex Catholicorum ' 'censu terventissimus alioquin religionis Vindex,Maximilianus Bavariae Elector, ut WreVerendissimus p. m. Antistes Moguntinus, Anshelmus,l Trevirensis, Christoferus ue quo rum hic quod publici boni amore nimium ut ita dicam GalliZare videretur, aliquot per annos gratia Imperatoris caruit. Λ certe ne quid detrimenti capiat Respubl. ejusq; liber. tas, cumprimis annitendum esse lectoribus constat,utpote quorum dignitati hoc specialiter tributum est, ut tanquam Depositarii,Custodes acProtectores privilegiorum liberta-

isque Imperii habeantur. Unde haec verba in formula Abdi- i Z cationis