장음표시 사용
11쪽
Haec reconcinnatio dubitationi obnoxia est locis tantummodo duobus. primum c. 32 40. quae constat eiusdem tituli esSe ac certaS quaternionis sexti reliquias, possunt locum habuisse aut in quinto aut in septimo quaternione aut denique in ip80 sexto medio; quarum rationum cum Secundam primus editor secutus sit, et Hollwegio et mihi tertia magis probatur. deinde c. 317-333 siue tituli de cognitoribus et procuratoribus pars tamquam plane incertae sedis a Maio relata Sunt post reliqua loco extremo. collocanda potius in ipso harum reliquiarum principio, cum et rubra pleraque in his paginis adsint praeterea in sola pri0re uoluminis parte obseruata et membrana in qua leguntur reperta sit in libro uouicio media inter duas ex quaternione sexto reliquas Omnium, quarum quidem certus locus Sit, primos. nihilominus quamquam in tabula quae praecedit liisce paginis l0cum eum attribui, quem uerisimile est eas tenuisse. in ipso libro traditum 0rdinem seruaui; neque enim res plane certa utSa est
et antiqui ordinis i qeuperatio in libro praesertim tam male digestu si in digna, propter quam recepti diuturnoque usu
quodammodo sanciti numeri conturbarentur.
Sylloge haec in libris qui praeterea aetatem tulerunt
nusquam citata et ex Se sola nola, quate HS SupereSi neque auctoris nomen prae se fert neque operis inscriptionem. intini uersum cum simillima sit libris Iustinianis, id est di-geStis codice adiuncto, quantopero Iustiniana syll0ge huic prae8s et prudentia constantia ordino copia diligentia ratione, in editione maiore institula utriusque comparatione p. 400- 403 enarraui. neque cu8u ita accidit, Sed propterea qu0deo Saeculo longe magis floruerunt Orientis studia quam Occidentis; idemque sero discrimen intercedit inter nouae Romae et hoSce Romae antiquae pandectas, quod deprehendimus inter Spiritum uiresque Ammiani Graeci et ieiunam exilitatem Asricani Victoris. - Diuisa fuerunt Vaticana digesta titulis non numeratiS, quorum sex inscriptionibus unica hodie ipsa mutila Superest ante C. 4 i litteris maioribus minio perscripta DE DUSVFRVcTVJ, indicium adest praeterea alterius, quae uidelUr fui88e AD
LEGEM CINCIAM DE DONΛTIONIBVs, in spatio hodie uacuo ante c. 260. eaedem titulorum rubricae redeunt in summis paginarum OriS
bipertitae, seriptae scilicet in binis paginis iuxta positis sere
ut cernuntur in hac editione. earum hae Supersurit ad tabulam Supra propositam ordinatae
p. - . 53 . . t et procuratoribus P. 54 . . de cognitoribuS l . - . . .
12쪽
38. 39quando donator intellegatur l . . . .
42. 43 ad legem Cinciam j de donationibus
13쪽
p. 44. 45 de donationibus i ad legem Cinciam p. 46. 47 de donationibus lp. 48. 49 j ad legem Cinciam p. 50. 51 de donationibus t ad legem Cinciam
p. 52 . . de donationibus t . . unica nona pagina rubrica incontinet totam, propterea qu0d iuea incipit titulus. - situli hi noti sunt et peruulgati. sed quod qui haec collegit post emptionem posuit usum fructum, p0Stusum fructum rem uxoriam, deinde post alia multa enarrauit tutelam, mox paucis tuterpositis egit de donatione irrita uel imperfucta titulos enim quando donator intellegatur reuocasse uoluntatem' et ad legem Cinciam de donationibus' male di
uulsos esse uel ab auctore uel demum a librario p. 82 11. 1 adnotauimu8), in ea re neque a pri0ribus traditum nec ratione excogitatum ordinem ullum Suculus uidetur esSe, Sed fortuito fere et tamquam ad scribae glutinatorisve arbitrium titulos consarei nauisSe. - In singulis titulis prop0nuntur excerptatam ex iure quam ex legibus item ordine nullo iemsere in chartas coniecta, ut tamen non rar0 uideas excerp10rem librum continua lectione percurrentem Accundum auctoriS Ordinem Sua perscripSiSSe. auctores qui haec primum collegit adhibuisse uidetur non nisi tres Papinianum, CuiuS uSu1 pauit responsa fortasse cum notis Vlpiani, u. c. 66) et quaeStione8, Ulpiamini, cuius adhibuit libros ad Sabinum, ad edictum re8Ρ0DSorum, de officio proconsulis, de excusationibus, de officio praetoris tutelaris, denique Inutum, cuius compilauit libros ad edictum, ad edictum de breuibuS, TeSΡOBSUrum, quaestionum, manualium, Sententiarum, de excusatione tutorum,' de ossicio praetoris tutelaris, de iurisdictione praetoris tutelarii editionis secundae, de testamentis, ad legem Falcidiam, ad municipalem. postea demum diuersaque allegandi ratione ad titulum de usu fructu extremum adiecta sunt excerpta
quaedam c. 90-93) ex auctore qui scripsit de interdictis qui quis fuerit, ignoratur; non esse Venuleium Saturninum ut Lenelius sedici. pei p. p. 362 et Krueger Geschichte der Rechssquellen p. 300) mihi probauerunt, ita quominus
unus Sit ex tribus illis, obstat, quod nullus eorum de interdictis speciali tractatu uidetur egisse, neque ii qui commen' tariorum Pauli ad 0dictum hos libros partem esse coniciunt V. Leuel paling. 2 p. 1230), id efficere potuerunt nisi in Scriptionibus coniectura mutatis. inscriptionum ratio eadem fere est quae obseruatur in digestis Iustinianis: adlegantur ductor, opus, libri numerus. uno loco c. 266 Vlpiani ad
14쪽
odictum liber XXVI laudatur tamquam Iiber I ad edietum de rebus creditis. rubrica in ipso opere citatur bis c. 227 et 298; praeterea ad Scripta reperitur cum in supplementis modo dictis c. 90 93 tUm a manu Secunda ad O. 108. ex cerpta ex auctoribus ita sere ordinauit compilator ut ordinantur in digestis: scilicet si quem librum in inscriptione posuit, poruenit ea neque argumenti ratione habita ulla neque locorum omissorum 3d omnia Capita eX eo libro sumpta, donec alius liber succedat. perraro Scilicet solummodo c. 328 331; nam de inscripti0nibus c. 89. 233 iure dubitatur et adlegatio c. 5 uenit ab adnotat 0ru) contra hanc legem in continuo excerptorum ex eodem libro prosectorum tenore inscriptio repetitur; semel c. 115) c0mpilai 0r interposuit haec: idem ibidem refert i alem c0nsultationem et responsum. - Capitasseparantur modo interposito uocabulo item, m0do ut incipiat
nouus Versus in marginem eminens, modo in eodem uersu spatio uacuo relicto. spatia ea etsi indicanda suerunt, maxime
quoniam in locis mutilis eorum ratio habenda est, a librario ex arbitrio ius serposita esse patet, idque ipsum etiam ad distinctionem uersu eminenti indicatam peruenit. uocabulo item capita introducuntur non aequabiliter: scilicet in priore parte operis, nimirum in titulis de c0gnitoribus et pr0curatoribus sque in omnium qui quidem Supersint primum fuisse uideri supra p. 7 diximus) et eae empto et vendito nusquam ossenditur, rarum est in titulis de usu fructu c. 47 50. 53. 56. 60-63) et de re uaeor in c. 122, fortasse etiam c. 107), contra perpetuum fere in p0Steriore parte operis, scilicet in titulis de eaecusatione et de donationibus et certis locis ut c. 3 30-133. 235. 236) ita interpositum, ut euidenter appareat non Significari eo uocabulo id quod enuntiatur c. 93 uerbis post pauca et c. 149
uocabulo cetera, scilicet hoc loco quaedam omiSSA HSSe, Sed eXcerptorum tenorem continuari. aliis locis ambiguum eSt, item illud utrum a compilatore additum sit an poSi tum ab ipS0 quem exscripsit auctore; positum et ab illo ut ab hoc reperitur c. 305. haec indicarρ videntur in his collectaneis com ponendis duos uiros communem operam ita posuiSSe, Ut non ei Silem formulas pariter adhiberent. ceterum quamquam qui busdam locis, ut c. 145. 149. 320 quaedam a eompilatoribus ex ordine uerborum contitiuo resecta esse uel adeo mutata extra dubium est, in uniuersum ut multa praeterierunt, ita abstinuisse eos a breuiando et mutando ostendit excerptorum horum comparatio cum Iustinianis, neque prudentiae Bomanae, qualis 0lim apparuit non in regularum et Sententiarum et institutionum breuitate, sed in commentariorum amplitudine et
15쪽
persectione, aliud plenius et fidelius specimen ad nos peruenit In constitutionibus reserendis qu0d librum non adlegant, ex qua quaeque ueniat, ut laciunt in iuris auctoribus, inde explicatur, quod nomen imperatoris ad auctoritatem sussicere indebatur, neque aliter rem instituerunt Iustiniani prudentes. recedit ab his compilatio occidentalis cum eo, quod temporis Ordinem Seruat nullum, tum quod praeter c0dices Gregorianum et Herm0genianum ab Orientis auctoribus compilatos aliam praeterea syllogen adhibuit in Occidente consectam, siue appendix ea fuit Hermogρniani siue alia denique praeterea ignota collectio. nam cum in Iustiniano codice Diocletianae aetatis non inueniantur
nisi rescripta data in Oriente, id est ab ipso Di0cletiano, apud
Vaticanum auctorem praeter complura eiusmodi ex Oriente
adlata rescripta adsunt quinque c. 41. 271. 292. 313. 315)in Occidente emissa referenda ad Maximianum; qua de re latius disserui cum in ed. maiore p. 396 400 tum in commentario de subscriptionibus Diocletianis u. acta acad. Berol. a. 1861 p. 420 . praeterea hoc obseruandum est imperatorum nomina publice damnata et sex fastis erasa a sylloge Vaticana abe8Se, ut cetast c. 267 qt Maximiani in omnibus Di0cletianae aetatis constitutionibus, contra quam si in libris consectis iussu sustiniani. Licinium denique, cuius nomen a Constantino publice damnatum syllogae in Oriente conlis tae ex inscripti0ni hus sustulerunt. in subscriptionibus ita retinuerunt, ut Augusti adscriptio tolleretur Vaticanae syllogase compilat0r induxit
ibi. ubi in inscriptionibus nomina inuenit enuntiata sc. 249. 273. 28 T), retinuit homo indiligens et parum sibi constat S, ubi latet sub inscriptione I D. c. 33. 34. 35. 36); denique in annis D itandis bis Licinii nomen sustulit se. 34. 35), teret ipsum et adiectum eidem Augusti titulum reliquit c. 32.33. 274). - Theodosiano codice e cl0garius non SolUm Π0ΠeSi uSUS, Sed etiam quasdam leges in eundem receptas pr0tulit non ea, qua Theodosius eas exhibuit, sed pristina et p0Steum codicem editum ab usu forensi prohibita forma. Compilata sunt haec iuris collectanos in partibus Occi denti S aetate Constantiniana. nam quod recepta Sunt in ea rescripta aliquot Maximiani quodqu0 repsertus est codex in Liguria neque ullum Graecae prudentiae uestigium prae Se fert, Sati8 0stendit proficisci ea ab Italico aliquo uel etiam Gallico
prudente. ad aetatem uero Constantinianam ducit inscriptionum eonstitutionum imperatoriarum ratio in imperatoribuSDiocletiano anterioribus a forma communi non receden8 Π3m d. Probus c. 288 siue diuus solvas, siue, quod minus OsseΠ'dit, dominus, sine dubio error est siue auctoris siue librarii),
16쪽
at in Diocletianis et Constantinianis prorsus singularis. Dio
cletianis plerumque c. 270. 275. 297. 312. 325. 328 praescribitur diui Diocletianus et Constantius nullo discrimine facto inter constitutione8 ante Constantium Caesarem creatum a. 293 set post eum annum emi8Sas, neque discrimen ullum admittit sormulae iidem usurpatio ad Diocletianae aetatis constitutiones omnes Pariter rel3tae. rarius praescriptum inuenitur modo Dioci etianus) et suae. Constantius c. 22. 413, modo Diocletianus nude c. 23. 24). in Constantinianis sollemnis formula est aut Iun. et Caess g. 33. 34. 35. 36) aut Constantinus et Caess. c. 249. 273. 287), nisi quod huic semel c. 273) praemittitur d. aut errore additum aut ut 8ignis cetur dominus. haec quoque formula ad omnes Constantini constituti0nes adhibetur etiam per a. 313-316, quibus Caesares nulli fuerunt c. 33. 34. 35. 273 . uides Maximiani
Augusti nomen utpote memoriae damnatae sublatum esse quamquam uerisimile est ex Maaeimiano Iugusto et Constantis Caesare originem ducere peruersum illud uocabulum Maximi Constantio nec magis menti0nem fieri Galerii Caesaris, Seruari non solum Diocletiani nomen, sed item Constantii et utrum que contra harum inscriptionum usum diuorum adiectione ornari. in constitutionibus aetatis Constantinianae Licinii nomen supra iam diximus nusquam in inscriptionibus enuntiari, effugisse obelum ibi ubi lateat sub nomine Augustorum. Constantinum
etsi dubium est dominum in inscriptione appellari, id qu0d non
conuenit nisi principi eo tempore uiuo, ad id ipsum non minuS ducit, qu0d in altera formula sollemni uocabulum omittitur, nam AuguStorum nomine nudo significantur principes eo tem- Ροre regnanteS. haec igitur qui collegit scripsit imperante Constantino primo et recenti etiamtum memoria cum grata tam
Diocletiani quam Constantii patris Constantini, tum odioSa Licinii, nomine eius in hac sylloge obscurato magis quam sublato; scilicet compilatio formata est stante etiamtum Licinio et post cIadem eius a. p. C. 323 ad iussum Constantini impersecte emendata. Scriptus igitur credi poterit liber de quo agimus circa a. 320 Nec tamen ab eo tempore nihil addiderunt siue is qui scripsit haec uolumina siue qui postea adhibuerunt togati saeculi quarti. nam cum ipsum corpus Vaticanum non uideatur continuisse nisi rescripta imperatorum, inter quae quod recentissimum est anni est 318, insertae eidem inueni-λὶ Notas Vlpiani in Papinianum quod adhibuisse uidetur u. ad c. 66 in usu forensi sublatas per Constantinum a. 321, huic opinioni certe n0n
17쪽
untur praeterea leges quattuor generales ipsa prolixitate sua et prauo uerbi rum tum0re a reliqua sylloge uehementer
369 et 372 c. 37 quae quominus postea adiectae Sint, Ut
ad iuris excerpta qu0que item quaedam postea addita e88e supra uidimus, uix uidetur posse dubitari. haec ut 80la ratiocinatione intelleguntur non proficisci a fritogae condit tribus, aliis locis ex ipsa re opparet retractatam eam esse ab homine non imperito et bonorum librorum copia inStructo. eo pertinent auctorum laudationes adnotationis sorma adiectae, scilicet Ρapiniani Paulique responsorum codicumque Gregoriani et Hermogeniani, quas qui addidit, eum uides non sola syllogehac usum eSSe, Sed loco8 in eam relatos, fortasse ut in iudicio eos ex ipsis corporibus adlegaret, in his indagauisSe. eodem pertinent emendati0nes quaedam pr0bae, quamquam aliis locis, ut sit, a prima manu scripta inueniuntur ab adnotatore malumulata, deniqu0 brseuia summaria hic illic adiecta prosecta sinu dubio set ipsa sex usu forensi. sed ne in his quidem corporis Vaticani recentissimis adiecti0nibus reperitur ullum codicis Τh00d08iani uestigium nec practerea quicquam occurrit, qu0d anno 372 c. 3T memorati, recentius sit. denique quod a
Gai libris plane abstinuit set qui haec collegit et qui p08tea
librum auxerunt, explicationem habet, si sumimus librumi ODScriptum HSse ante legem a. 426 latam de iuris auctoribus citandis: nam haec demum Gai librorum usum antea anguStis Byzantiae prudentiae sinibus circumscriptum ad uniuersum orbem Romanum propagauit.
Repperit codicem palimpsestum Angelus Maius Romae in bibliotheca Vaticana a. 1824 idemque paullo post edidit, in libr0 legend0 et recensendo opera usus Friderici Blumit, uolumine quod inscribitur iuris civilis anteius tiniati ei reliquiae ineditae ex c0dice rescripto biblic thecae p0ntificiae Vaticanae' si amnet 823. 8. pp. 118), quae editio mox repetita est et ParisiiS
ad fragmenta haec Blithmio succreverunt, seruat bibliotheca Bonnen8is cod. n. 776). secuti sunt qui fragmenta emacu larent primum Λlex. Aug. Buchholth 1828). deinde ad eiusmodi negotium multo magis et ingenio idoneus et doctrina Paratus Aug. Bethmann-Ηollweg 1833), neuter noua libri
scripti collatione adiutus. nactus denique ego accurat Im co' dicis exemplum a Dei leuo Dei esseno meo iussu confestum, mox ubicumque dubitationes obortae essent libro denuo in- Specto aut confirmatum aut emendatum, typis ad exemplumeserum elementorum quibus librarius usus est sedulo incisis
18쪽
paginisque et uersibus notisque adeo et contignationibus litto rarum omnibus ad archetJpum repraesentatis edidi, iubent se
ita et sumptum faciente academia regia Berotinensi 1860). deinde diuenditis Η0ΗWegianae editionis exemplis cum Holt
wegius ad alia grauioraque munera interim auocatus libri denuo recognoScendi l3borem regi Sauisset, in eius locum mea recensio Succe88it, qUam ΡοSt maiorem editionem emisi Bonnae a. 1861 comm0di 0rem faciliusque parabilem. quod initio cogitaram sussicere accuratam HollWegianae editionis reco gnitionem, mox reiectum eSι propter duaS maxime causas
primum qu0d libro Scripto iam accurate excuSS0 eXemploque idoneo publice edito operis ratio editorisque ossicium plane in ueniuntur commutata esse, deinde quod animus abhorrebat a negotio ingrato et uix recte et probe perficiendo libri alieni emendandi. itaque et ossicio in eum uirum qui priorem editionem Bonnensem recognouit. melius consulere et ipsiuS negotii rationes prudentius administrare mihi uisus sum re ita instituta, ut ex Holi vegianis notis seligerem potiores omissis quarum usus iam nullus esset multis, quae e0 tempore dubia erant et incerta, interim aut doctorum uirorum continuis studiis aut codicis relectione explanatis et patefactis, praeterea Vero meum negotium administrarem periculo meo. adiecta est ad edi tionem minoi sem commentarii de libri indole et uicissitudinibus una cum maior se editi breuis summa, adiunctis item n0tis magna ex parte ii Silem, praetermissis iis, quae ab huiuS editione consilio abhorrere inderentur. Collectanea haec Vaticana iam ut denu0 recenSerem ita, ut pars esset haec recensio reliquiarum i uris anteius liniam Sua cura editarum, egregii amici Ρaulus I rueger et quem nuper amissum lugemus Gulielmus Studemund a me impetrἹ-runt; immo libenter usus sum idonea occasione tollendorum errorum, quos ante hos triginta annos in hac compilatione recenSenda commisi, et addendorum eorum, quae aut ab aliis prolata probarem aut interim addidicissem. usus sum praeter alia subsidia minora cum retractatione locorum codicis ali
qUHt, quoS inSpexit Krueger, tum recensione quam Philippus Eduardus Huschke inseruit iurisprudentiae anteiustinianae, edita primum a. 1860 adhibita editione mea maiore paullo ant uemiSSa , poStremum quinta repetitione a. 4886 p. 718-814).
ea inter multas sordes egregia quoque non pauca Continet neque enim hoc datum erat uiro et acuto et perito, ut tu meraria et Saepe peruersa a bonae frugis inuentis discerneret,
' Hanc intellegit Huschkius, ubi mea citat, minorem n0u in SpeXit.
19쪽
neque omnino ut sines regeret maxime in locis mutilis inter supplementa probabilia et lusoria additamenta. certe quod ait sibi successisse praes. p. 71 T), ut in paginis tertia Sola parte destitutis nullus amplius hiatus mentem uel oculos offendat' et in iis quarum duae partes perierunt ex capitibus numero LXVIII undecim sola reliquerit quae doctioris uel ingeni0sioris opum expectent', ipsum sufficit prudenti ad operam ab Hiisch-kio huic libro nauatam iugle aestimandam. 1 aclum eSt per eam, ut leuiores supplementis Hu8chkiani8 9388im deciperentur, prudentiores, inter quoS Domino prudentissimum Lenelium, interdum etiam a probabilibus inuentis abstinerent deterriti huiusce recognitoris sui fiducia incuriosa. iam ego Hus talitana adnotatione diligenter perlustrata pleraque tacitus reieci, Selegi quae uera eSSe uiderentur uel certo probabilia. sed ibi quoque, ubi rem rectu intellexit, tanta insantia uetustis reliquiis sua accommodauit, ut ubi in ipsa re eum sequi potui, uerba
λὶ Id ne quis pro iniqua obtructatione habeat, adscripsi capita duo
ab ipso optime intellectu, pessime restituta. c. 249 HXtr. p. 784 S. 3:. . eu alienat86 rata hab6bitur, quaes publices faelia est, rsliquorum reiectu uel suspecta habenda allexatis is, liuel contendant u=mici sis studiis, recte recepto iure albi donatum esse sopito e legis Cinelao iure, quod quibusque rebus donatis suam perfectionem praescribebat. uorum pDStea persectione facienda nulla nisi secundum noStrae legis praee ta, etiam uerborum deinde esse quicquaiu uetamus, quod donationes ualeat perhi
cere, cum ψόα lege commutata uerba quoquct Secundum eum conc ta
uili eant in donationibus post iaciendis, Deque ullam controuersiam do nationibus iam factis uolumus eonflare, cum futuris ius per' hanc Consultissimam legem ponamus, quae, ut Omnes cognoScari atqu6 ObS'ruent, quod Statuimus, edicto promulganti tuo praesercnda est. PP. III. NON. Feb. Seuero et Rufino conss. in foro diui Traiani. e. 287 sp. 798): Constantinus et Caess Semel perfecte donata reuocari nec ea, quae matres in filios contulorunt, etsi ii parum grati sint, iuru Per mittunt. sane si genui aliter res suas donasti et tantum in iure e sione uel mauci pati0ne totius patrimonii ea donatio, ut perhibeS, celubrataeSt, id, quod donatum est, stare non potest, cum hoe modo quicquam in alterum transferri non ualent. qua ratione an adurexus silios tuox tibi conSuli possit, rectorem prouinciae interpellares non prohiberiS. . . . . Licinio V et Crispo conss. Poterunt addi consules Pertinax et Aelianus c. 204 relati ad annum 163 cum Angelo Maio propter eiuS anui consulem Laeliatium, quem errorem a Borghesio olim correctum et in In ea editione emendatum Huschhius nihilo minus secure retinuit; Ordo equester municipalis in aduolatione ad O. 18et multis uerbis defensus
adhibitis titulis duobus reli. 3713 C. I. L. Vt, 1 b15'. Xl, 2594)neticiis uel interpolatis; harundinetum squo de genero pates 'familias sue3Ju bat c. 70 propterea quod apud Columellum 7, 9, 7 sues dicuntur libenter
eruore radiculas aquatilis siluae, tamiuam scirpi iuncique et dseueris harundinis, quem tamen harundinis usum grauis auctor addit Orientemigu0rare; alia multa, quae sileutio praetermitto.
20쪽
Leges operis superest ut adscribam una cum notarum
reliquarumque huius editionis proprietatum explicatione. V significat codicem Vaticanum 5766.
νι eundem a manu prima. νη eundem a manu emendatoris. libri scriptor quae ipse emendauit quaeque poStea corrector mutauit quoniam satis discerni non potuerunt, utriuSque generis emenda tiones hac nota scito comprehendi.
eundem secundum D. Detlesseni ap0graphum, W eundem secundum Paulum Krueger, qui per a. 1869 et 1879 codiconi aliquot locis dubiis recognouit diligenter
et perite. Praeterea quosdam locos a me rogatus recognouit Augustus Mau. eundem secundum A. Maium, Fh eundem secundum F. Blumium. Notarum iuris et compendiorum reliquorum, quibuS CO-
dicis librarius usus est, elenchum ad apogr3phum adieci p. 385-388 neque ita scripta a reliquis in hac editi0ne distinxi, cum omnes sint interpretatio uis facilis et certae. a reconditioribus nρc nisi ab iuris ciuilis perito homine commode legendis, quales adhibuerunt
Gaiani libri et apospasmatii de iure fisci librarii, huius
syllogae c0nditor ipse ni fallor abstinuit, scilicet eoi Iectanea destinans communi multorum lectioni, qui quant0pere notos illas horruerint, I heodosiani codicis et Iustinianae compilationis editiones abunde declarant. quapr0pter grauissimos errores in notis illis soluendisper haec collectanea deprehensos, ut c. 47 a factum est pro fumitiae erciscundae, c. 98 misti casus pro mortis causa, c. 249, 8 litium causa pro litis contestatio, c. 26660ntra tabulas pro contra Sabinianos, c. 298 matrimo nisue pro manu mancipiove, c. 311 uel pro utrubi, non tam librarius commisit quam compilator; nos tamen iureconsultorum magis memores quam phil0l0g0rum eiusmodi mendas ubi fieri potuit sustulimus.
SchoIta quae non tam diuersa manu quam diuerso ductu scripta modo inter uersus modo ad marginem addita sunt distinguuntur typis minutis. quae eorum in auctorum laudationibus continentur suis sapitibus praeposui, postposui summaria locorumque similium allegationes. - Ιpse ambigebam aliquando, an non adiecta essent ab huiusce uoluminis domino propterea quod in iis remittitur ad paginas adiecto uocabulo supra uel intra et numero o. 282. 2943. iam uero cum prolatis in Incem scholiis Graecis ad Vlpiani libros in Sabinum constet exempIaria adlegari non solum secundum