장음표시 사용
371쪽
Quia snaquis coniecta mergitur c
leriter , secus quina glacies etiam indui tisma. Haec enim in aqcis supernatat.
) Quia Solis radios fortiter suscipit,
atq; refringendo continet, urit valide ut ima colliquescat. Neque ergo aqua comiactata fuerit. Quia ab igne socario non colliquescit, uti solent illa quae a friti;ore concreverunt: sed a vi ejus superata incalcein redigitur. XXL Scaliger occurrist, quod non pessit MaloreSolis colliquescere, causames e, quia frigus dimurnum tantamilli -liditatem attulit, ut a calore modico vincia a possit. Glacies, ait, nondum evectaci lapidis duritiem, adhuc a Da est , ne V, quicquam Crystalli praeter gradum concretionis habet. Cum vero ebusque provecta est, ut desinat esse illud, cum lapidis serina commutat illam praeparationem,
n: Vr negat, se aliquando fuisse aquam, gar postea formam lapidis subiverit &ia utrit, L L Atqui suppolaris glacies in
Noei Sembi a & Splisberga, multorum seculorum frigore indurata nec densitarem istam accipit, nec calorem ignis susti vet, nee in ergitur aquis. Unde vero ista frigoris validitas,ut novam formam Pro decere possit, mullio. diversiam a forma quae aquae est , cui velut propria qualitas isthaeret v micae resolutiones, per fas oleum eliquatur ab ea atque calcul rari ostendunt, esse minerale. Et con-l untiust Georg. Agricola lib. o de natura.
tagis cap. 1s: Petrus Gassendus Ib. 3. Plo sic ect. 3. cap. 2. Arnoldus Sengueritus lib. . Introduct. P f. par. qa7. Anslielmus Boethius lib. 2. de Gemmis cap. 73. Hieron. Cardanus lib. I. re Subtili late pirum pag. 2 4.Jqh. R Onodaeus in distensatorio Medico lib. a. pag. 1 48. Daniel Senneltus lib'. s. Epirom. P0 . cap. 4. Proinde sormam remateriam aeqpalem minersibus habet Crystallus, atque de marmoris lapidum fodinis ervitur.Et quanquam locis multis inter nives reperiatur, non tamen fit ex
glacie frigoris ope, sed producitur e se co lapidescente proprio , quem Arma
propria elaborar. X XJΙ. Maricoloressiunt, qua ina liter Colore displice, triplice. XXIII. Tales seunt: Achates, Tarcoriti tus, Chus rasus, Ilamatites, iaspis, Tuasius, Sardonyx. J Et quidem Achates
vari color gemma adeo ut uni illi gemma rum aliarum colores omnes vix aequari possint. Candidus est, atq; una rubetis, croceus, cinerius, viridis, caerulius. Reperti sunt,ubi discurrentes venulae& m culae, jam palumbum, jam arbusculam unam, alteram, jam nemusculum, expresserum. Pyrrhus Epiri Rex habuit Acha tem , in quo novem Musae cum Apolline
citharam pulsante repraesentabalatur, ut tum videatur natura cum pictor artiriciosissimo certavisse, Plinius lib. 37. cap. I,
Hieronym. Cardanus libis. de pubtilitate rerum pag. o a. Simon Majplus in diebar canisularibuspag. 17 . XXIV. 'Turcois. J Coibris caerulii&via
ridis. Correcreat, oculorumimbecillita . tem sanat,Boethius & Rueus I. .
372쪽
flavi , punctis aureis interlucentibus. Confortat visum, purgat melancholiam, Boethius & Ronodaeus l. d. Sennertus lib. s. Medic pracf.pare. 6. cap XXVI. Coloris viridis, interspersis maculis aureis. Correcreat, oculorum debilitatem expurgat, micat in tenebris, Boethius & Baccius i. d. XXVII. Haematites. J Coloris serr ginii inter venulas rubeas. Medetur profluvio sanguinis , Boethius & Rono-daeus i. d. . XXVIII. Colo is viridis inter puncta rubea. Exhilarat cor, femori alligatus foeminarum menstrua profluvia cohibet, partum, accelerat, epilepsiam mitigat, renum doloribus & calculo medetur Baccius & Boethius i. d. Dioscorides lib. S. cap. I 7. Plinius lib.37 cap. g. Sennertus lib. .I tui. Medicarumpari. I. fct. i. cap.I7. XXIX. TColoris viridis cum punctulis aureis. Cote attrita liquorem tundit adversus dolorem oculorum utilem. Curat hydropem&passionem Lunaticam, Ronodaeus & Rueus i. d. XXX--Coloris rubet inter punctula alba. Minuit libidinem, curat, exulcerationes unguium, Ronodaeus de Boethius. l. d.
r. Definitio lapidum. a. Dipistolapidum. s. Loides Soli L . Lapides f iles.
s. Magnes. 6. Scaliger notatur.
7. Bodinae referitur. 8. Conperso a polum. 9. Stella potaris.
Io. GaIactites. i I. Aelites. Ia. Marmor. 13. Unicornis.
ro. Testa conchyliorum. I. T Apides sunt mineralia impsirs o ma nus lucida. Vulgd describunt orte lapidum, quod procreentur virtute calo. ris consolidantis, & frigoris excoquentis de huinido unctuoso, si1ve vaporibus tetarce crassioribus in humido aqueo coa- temperatis, Johan. Combacchiusti s. Institui. P0 . cap. 6. Cardanus s. r. i subtilitate rei sim pag. 2o9. Goclenius
lib. s. Dissutat. Pus 3. dist. 3. Sebast
Foxius ub. 3. Philoseph. naturai. g. 20. Thomas Freigius lib. 26. Physicapag. Danaeus pari. a. Phys Chri l. trail. 3 cap.32. Mocenicus contemplar. Philus Lae pari. a. cap.2. Gabriel Fallopius libro tis 'sibin cap.6. 7.8. Johan.Vel curion s. l. Instit. Οὐπ.13. Verum,uti solentilata. bunt vitru,non attinguntpultem. Quod
si calor producit lapides, sequitur oppi do, quod accidens producit substantur.
373쪽
Ia lueenim est sabstantia, calor vero est accidens. Et quamobrem in aquis frigi- is, insontibus, in lacubus procreantur
lapides 3 Non est ibi calor, sed frigus
nerum& perpetuum. Eaedem rationes di litant adversius frigoris activitatem. Mefiigiae quoq; est accidens. Nequela j es t emper locum natalem agnoscunt itidum, unde illos generari in corpore bonistis viventis, ejusdemq; epate, corie, vesica , renibus, pulmone, cerebro, alteriis videmus, & exempla proferunt Pante Sennertus tib a. Institat. Medicar. at, z. cap. 9. Joh Beverovicius lithro de uti si renum ct visi cap. 6. Gerhardus Itosth. Blasius commentariis ad Anaton restilagi pag. gr. I. 8S. I 3. I79.
anό thius Boethius lib.1. de lapicibus o Fanis cap. 3ΟΣ. Petrus Gallendusseel. 3. in imum Physicarum lib.3. cap. 1. Quis crerat, tantum in vivente corpore inesse stips, a quo humores in lapidum duritiem converti possint piPorro nec un-stud uni humidum, id est, exhalationes
terrestres cum vaporibus aqueis commilla, recte constituuntur esse materia i
pilem. Saepe enim illi proveniunt in tu is humidissimis, ubi nullus locus est ei alationibus siccis, ubi nulla humidiersiccatio est, ubi perpetui sunt madores at ille humores. Proinde lapides gen ratidicimus ex sueco lapidescente & spiritalapidifico. Exprimitur verbis illis nateria & efficiens lapidum. Materiatis coeflapidescens,&sale, sulphure, a gra0 Ityo constans. Essiciens est Capy T. IV. a Ispiritus lapidi ficus, sive forma propria,
cujus virtute in profundisinis venis &mineris, in corporibus animantium, in thermis , acidulis, fontibus, lacubus, paludibus, efformantur lapides, qui varios
colores, figuras, virtutes, odores, taliaque plura in se habent. II. Dividuntur in porosos ct solidos: ius las ct vegetabiles. Porosunt, qui kabent partes caverno M. J Ob materiae raritatem. Hinc est, quod aquis immersi sua pernatant uti ligna arida. Nimirum hoe facit aer distractus per poros, a quo sa- per undis continentur, ne submergan-
III. Solidi fiunt, qui habent partes tam strictas. J Sive compactas, ob materiae densitatem. Qui omnes fundum petunt,& non permanent esse in superficie,
quod non contineant secum tantam a ris. Non secus, ac videmus hominem
sitbter alis vesicam spiritu plena habentem ferri super aquis, sine qua merger tur iis. Pors lapides sunt pumex & tophus , instar spongiae rari ac fistulosi. S lidi lapides sunt, silex, pyrites, cos, coci cula, scrupulus, saxum. IV. Fossiessiunt, qui depentinalibus temra eruuntur.J Tales sunt Magnes, Gai ctites, Aetites, Marmor, Unicornis. V. Magnes. Coloris fere caerulii.Duo sunt,quae maxime admiramur in Magnete , tractio ferri & c versio ad polos mundi. Et quidem Veteres sciverunt optime, quod magnes ferrum trahat,&referunt de re illa Aristoteles lib. 7. Pb
sicor. Lucretius lib. s. de natara rerum, Pt irarus lib. 36. cap. Ig. Cicero, Solinus,
Galenus, Plutarchus Aphrodiis , HL Ptolo.
374쪽
Ptolemaeus locuplurimis. 'ae miranda virtus magnetis evadit illustrior , quod licet tabula lignea, pelvis aenea, speculum interponantur, non tamen impediatur virtus tractoria magnetis. Trahit
ferrum, & imprimit ei vim parem , ut
trahat ferrum aliud. De causa alii aliter sentiunt. Certum est,quod detur mutu' consensus & dissensus rerum naturalium. Quae consentiunt, unionem appetunt,
quae vero distentiunt, fugam a se quae-Tunt. Magnes habet insitos ferri spiriatus, quia in ferrifodinis nascitur, proinde uti magnes trahit magnetem, ita &magnes trahit ferrum. Simile enim ad simile, quantum potest, fertur Cum
vero ferrum est rubiginosium, aut impurum,aut succo allii vel c parum oblitum, a magnete non attrahitur. Adamas etiam inter magnetis hostes numeratur,
apud Plinium, S igerum, Fastopis , Georgium agricolam, Christoph. Encelium, . Cui tantum natura ingenuerit dissidium,
Ni praesente eo omnem vim magnetis evanuisse credamus , neque tunc illa ferrum trahat. Hoc tamen fabulosum esse, neque adamantem penes appositum impedire posse, quo minus a magnete ferrum trahatur, produnt Johan. Baptista Porta lib. . magia naturalis cap. dinus lib. r. Theatri naturae pag. 249. Antonius Miraldus Centur. 9. morabiliam siect. ioo. Gilbertus An glus lib. i. de magnete cap. VI. Caeterum Sca liger magnetem non attrahere ferrum, sed ferrum ad magnetem accedere existimat. Movebitur potius ferrum, ad magnetem,
unquam ad matricem suam, cujus abditis principiis perficiatur: quemadmo.
dum ad centrum terra. Est propius utaritatem, ut ab interna virtute potius, quam ab externa, a qua tangitur, moeveatur, veluti movetur catulus ad mam. miliam. Quomodo movetur anima a
beatitudinem , ab intinci principio, quod summi boni appetit fruitionem, Est enim principium nostrum primi ap.
petens principii, ut ultimrfinis, Exeni tat. Ioz.stetit. 6. Laudantista, uti optime dicta, Gilbertus Anglus h 1. de Maagnetepag. 65. David Gorlaus in E itilis Physic. cap. '. ist. F. & ante Scaligerunis a dixerat Hieron. Fracastorius libro si consensu rerum cap. I. Verum refellitFobtunius Licetus de ortu spontam dita pentium cap. II 7. O likl cap. 17. Andreas Libavius pari. 3. Singulari liba. cap. 12. Falsum enim est, quod pra. supponit ille, serrum perfici a magnete cum rectius longe magnes perfici dica tura ferro, intra quod progeneratur&iquo virium sitarum nutrimentum accipit. Quando enim magnes ferro aut ubna ferri destituitur, virium suarum jacta ram facit. Quod ne fiat, scobe ferri obruendus est. Scilicet contactus virtualis, a quo ferrum arripitur, est in interce. dentibus spiritibus, qvi per atomos timsensiles emanant, uti jam olim asseruit Democritus, & nuper accurate defende. runt Cornelius Gemmatib. io Cosmonis Gilbertus Anglus lib. a. de Magnete cap. s. 6. Sebast. Basson lib.Io. Philosoph nastruria.pag. sio. Petrus Gassendus Instita Physicarumsec . s. lib. R. cap.
V II. Repudiat hocrique, ait, magnetem & ferrum simili tu, dise
375쪽
di nequapia conjungi oc copulari putant,
sed non satis argute,cum metallis metalla sint similiora quam saxis, nec tame ullum metallum trahit, aut trahitura ferro. Et
u apost: Ego libenter fateor, quod penitus ignoro causam, sed aliorum filias rationes necessariis argumentis refellendas opinor, ut vel in naturae inquisitioiaem diligentius incumbant, vel de ignorantia non pudeat confiteri, lib. 2. Thea-irmaturaepag. 2 3. Verum non perinde sese habent formae naturales, quae in metallis quidem sunt, & obtusae quidem, ut
per intensiles radios extra se non possint agere: in magnete vero forma inest, iqua profluunt spiritus attractivi, qua virtute spoliatur, cum senescit, naturalemque amorem deponit. Et potest a casibus aliis contingere idem damnum, uti cum maceratur igne, qui spiritus illos erodit. Falsus est Parisielyus, qui scribit, magnetem igni inlectum & ferventem, cum oleo Martis imbuitur ad satietatem, duplicatas vires accipere, lib. 7. de transmutat. rarum, naturat. Namque ab igne corrumpitur, ut non solum vim trahendi serrum, sed alteram quoque ad polum sese convertendi amittat. Quippe spiritu, qui immediatum est virtutis ejus subjectum, exhalante, vires deperditas test tur, quo ex caerulia flamma, quam emittit sub ignibus cognoscitur, atq; experientia comprobat. VIII. Porro quod magnes perpetuo ad polum mundi sese convertit, nesciverunt Veteres, sed postquam innotuit Olbi, maximum incrementum attulit navigationibus. Aristoteles ,
Theophrastus, Plinius , Ptolemaeus, . CIPVT VL et Ide Veteres omnes nullam virtutis hujus faciunt mentionem , quaeque allegari solent e Plauti Trinummo, non faciunt ad rem , uti docui lib. r. Institui. Politicarum cap. 18. dist. II. & consentiunt Adrianus Turnebus lib. ao. a Persariori
cap. q. Samuel Bochardus pari. 2. Geσ-
graphia sacrae Iib. r. cap. 38. Primi quidem exposuererunt Albertus Magnus& Vincentius Belluacensis, quo tempore Sinarum populi a Tatiaris Mogo libus bello maximo pordomiti, arcanum illud & clarissimum pariter naviagiorum lumen propalaverunt, a quibus accepit Marcus Paulus Legatus Venetus, & secum in Italiam adduxit A. C. M. CC. LX. Donec aeud Neapolitanos excoleretur inventum , & a Flavio Amalsitano A. C. M. CCC. ad
nauticum usum traduceretur, uti na
rant Guido Panci rollus lib. a. de novis inventis tit. 13. Petrus Ciegius lib. a. histori icae cap. 9. Franc. Goniara lib. r. hi storiae didicae, Petrus Medinas lib. I. deam te navigandi. Causam rei hujus ad quos. dam montes stib polo existentes di ferro gravidos referunt Geth. Mercator in Atlante minore , Franciscus Maurolycus in Cometraphia, O laus Magnus lib. ia. de regionibus Boreali us cap. I. et . Et
Fracastorius scribit : Nos diligentiustem considerantes dicimus causam, quod perpendiculum illud, ad polum vertatur, esse montes ferri & maguetis, qui sub polo sunt, ut negociatores assirmant , quorum species per incredibilem distantiam usque ad maria nostra propagata ad perpendiculum usque , ubi est magnes, consuetam attractionem facit. Hii 1 Proin
376쪽
Propter distantiam autem cum debilis sit, non moveret magnetem aliquid, nisi in perpendiculo esset. Quare etsi non trahit usque ad principium unde profluxit, admovet tamen & propinquiorem
facit, quantum potest. Rhodii naves forte illae propinquiores sint illis montibus, serrum etia evellitur, propter quod navigiis incolae utuntur clavis ferreis adsti ictis, de antipathia cap. 7. Vertim an montes isti sub polo sint, tantast vires habeant, nondum constat certo , &Monachus iste, qui viae errore abreptus dicitur boreales regiones ipsi polo stippositas perlustravisse apud Mercatorem, mentis errore affectus tasse creditur merito. Et quoniam in Ilva, Guinea, Cr ta , Hispania montes copioso ferro gravidi inveniuntur, cur non potius eo de- Bectit magnes p
hujus naturae nabaculi quaeritur causa.
Ut magnes cum stella potari , quae est
extrema in cauda ursae minoris, occululum consensem habeat, & ob id perpetuo ad polum sese convertat. lta docent Rogeritis Bacon Epistola de virtutibus magneticis, Hieron. Cardanus lib. 7. de subtilitate pag.ars. Kenelmu igb jus Dract. I. de natura corporum cap. 2O. dist. 11. ar. Marsilius Ficinus libro de v,
O cesim comparanda cap. INeque abnuit: Concors, it, atque consentiens rerum natura sibi, omnium tum saperiorum , tum nostratium connexionem admirabili serre hac, qua totum hoc unum est, perpetua necessituditio conjungit. Ita ut non solum
sint in rebus, tanquam gradus, aditus,
recessus, separatis : vertim etiam earllm,
quae seiunctae penitus videntur, substantiarum commistiones, quemadmodum alibi demonstratum est. Qua nova c0gnatione imbelliores species in tertiam quandam firmiorem sirpe coalescunt. consilio equi atque astinae medita. ta est mistionem, ut patientiam alterius vegeta promptitudine alterius temperaret. Itaque cujus parentes aevi brevio. ris exstitissent, mulus ad octoginta annos vitam produceret, Exercit. Isidi II.
Et quanquam Andr. Caesalpinus iij. s.
quastionum Peripatetic. sedi. 3.Athanassiar. cherus lib. I. Artis magnetica pag sa. 8. Bernii ardus Mori sinus commentariis Alibros degeneratione 2 corrutione pag. sΗ istam causae dictionem improbent, moti argumento, quod magnes a steti potiri in diversas in ripartes varie ct inconstanter declinet, non tamen sufficit hoc, post quam clarum est , naturae vires agere cum latitudine aliqua , neque praecise a leb consistere intra fines Mathematicarum designationum. X. Galactites. J Colotis subnitti, quique humorem lacteum exsudat, a quo Decunditas lactis in mammis se, minarum paratur, oculorum destili, tiones δc variae exulcerationes sanam
XI. Aelites. J Coloris nigri, albi, punicei, fusti. Partum sublevat, a celerat , promovet , quamobrem illum aquilae nidis suis imponunt. Tum ut pullos suos adverta serpentes & infecta alia praestent maximE tutos , quia venenorum impatiens est. Suta
stantiam intrinsecus habet stici parem,
377쪽
LIBER Ibine illissis chalybi producit ignem ,
Amatus Lusitanus notis ad Diocridem lib. s. num. Iro. Anselmus Boethius lib. I. de gemmis cap. 198. Antonius letaleus Centur. I. m ora silium sest.
XII. Marmor. J Ejus varia genera sunt porphyrites, quod purpurae instar rubet; Alabastrites, quod laevore pellucido est cum venis subnigri cantibus ; Ophites,
quod viridis coloris & naaculosum est. XlII. Unisornis.J De unicorne librospeculiares scripserunt Andreas Baccius Italus, &Caspar Bartholinus Darius, ita ut secundum Aristotelis, Plinii, cissiliani, Marci Pauli Veneti, Ludovici Vario- manni, Ludovici Catamusti relationem contendant, esse animal diversum ab eo, quod Rhinocerotem vocathus, feram maxime peregrinam in Asiae desertis reconditis ; vel etiam in Groniandiae campis nivosis,si fama vera est apud Petrum Pettium in Tamis contractis lib. 2.pag. 6s-E: qui specierum nulla interiit hactenus, proinde Maeciinque de cornigero animantelia sacris literis dicuntur toties, quando Unicornis hodie non exstat uspiam locorum, verissime, censeri debent,pertinere ad Rhinocerotem, fer cissimum & Elephantis inimicum. Locus euobi o. I .. Ipse estprincipium vi ris Dei quisecit eum, applicabit et gladium tias. Dicit, quod Elephantus sit nobilitate praecellahs inter feras omnes, quas creavit Deus, &quod Deus idem creavit Rhinocerotem, bestiam terribilem , a d impetatur cornu acuto,quod innasbgerit,&prope umbilicumper retur, utriundus concidat, Plinius 8. histor. I. CAP. IV. 44ς
naturai. cap. 2O. Cornu propter acumen, quo perfringit, frameae comparatur. Quae confra disserunt Iulius Scaliger Ex ercit. aos. Laurentius Foretus in Viridorio Philosophico pag. 73 seqq.ea minus fi mo stant talo. Nam: ab Picturis citra rationes haud quicqviam tribui debet. α) Cornua illa quae in Parisiorum,
Metensum, Argentoratensium,Venetorum, Florentinorum, Mantuanorum thesauris rarioribus ostenduntur,uti Andreas Baccius libro de Uni cernu pag. 72. seqq. ordine refert, quaeque alias circumseruntur, medicamenta adversius enenum, non quidem animalis alicujus sunt, verum sunt fossilia & de terrae mineris eruuntur, ut recte monent Daniel
Seianerius lib. 4. Epitom. f. cap. q. J c. Primi rosius by a. de rudi erroribus in me dicina cap. 8. Ambrosius Paraeus lib. ao. Chirurgia cap. 39. Arishelmus Boethius lib. a. de gemmis cap. a r. 2 a. Athanas Icircheru) lib. 8. Mundi subterranii s t. a. cap. s-XIV. Legetabiles fiunt, qui in corporibus animansiumprocreantur. J Tales sunt Ch lidonius, Alectorius, Busonius, BezOM,
XV. Gellianius. J Lapillus in venix culo pullorum hirundinis repertus, te pore novilunii ,ruber &punctis flavis interspersius. Gestatus in corio vitulino sub axilla sinistra curat Epilepsiam & mombum Lunaticum, Alexander Trallianus
lib. I. cap. 2I lib. 2. cap. II. Cardanus lib. r. contraditi . medicaraim tract. a. c p. 7. . Levinus Lemnius lib. 2 e occultis natura mitraculis cap. a.
XVI. alectoriusJ Viridis caloris,fa
378쪽
bae magnitudine , in ventriculo capi, quarto anno, postquam exsectus est, prognatus. Veneris appetitum auget,
compescit sitim ore gestatus & Capones ipsi, postquam lapis hic in eis crevit, non amplius bibunt, Solinus inpol histore cap.
s. Levius Lemnius lib. . de occultis mi randis natura cap. Io. Antonius Migal
dus Centur. q. memorabilium se l. 1'. 9 92. Centur. 6. edi. a. XVII. Bufonius. J Colore fusco,nascitur in capite rubetae in senium vergentis , praesentissimum adversus venenum quodvis remedium, Jonstonus in admirandio ilium p. il. i8r.Levinus Lemnius I. c.
scribit Iulius Maliger: Cervi lachrymam fortasse rem minus tibi notam in nostris Musarum thesauris habemus carissimam. Ante centesimum annum in cervo
nulla est, post eam aetatem accrescit ad oculi canthum, ipsis ossibus atque in os protuberans concrescit illa duritia, qua cornu superet. Qua parte prominet rotunda est, insigni coloris fulvi nitore,non sine vestigiis aliarum venularum, tanta laevitate, ut pene tactum effugiat,ita enim sese subtrahit, ut propemodum seipsam
movere videatur adversus venena remedium praestantissimum, peste correptis
datur cum vini momento, unde tantus cietur sudor, ut fere totum solvi credas corpus, Exercit. IIa. Accepit relationem minus veram a Plinio & Alberto
Magno, & sequuntur Amatus Lusit uus Enarrat. ad Diosioridem lib. I. peci. 39.
Antonius Migal lus Centur. I. memorabilium dist. 7o. Sed recentior experientia
promulgavit veritatem. Est enim lapi: nunc oblongus, nunc orbicularis; alias niger, alias flavus, subviridis, cineritis, spadicius,totus laevis ac glaber, productus in ventriculo caprearum Indicarum, Sinensium, Parthicarum, Americantarum, uti reserunt Garsa b Orto, Ni colaus Monardes, Christo rus a Crusta, Carolus Clusius, Petrus Bellonius, Valerius Martini, Andreas Matthiolus, Johannes Langius, quos sequuntur Jacobus Primi rosius lib. . de vulgi erroribuin Medicina cap. Joh. Rodonaeus is distensatorio Medico pa. 79 . Hugo Lia
schoten pari. .napi gat.Indica cap. 62. Jacob. Bontius notis ad Garctahistoriam arbismatum pag. 47. Caspar Bauhinus libro se lapide Beeoar, Andr. Baccitius libro ege
XIX. Vniones. J Reperiuntur incola.chyliis marinis, &ab Oceano Indico ainos deferuntur. Leguntur in prosus dioribus maris partibus ope urinatorum, allata conchylia a Solis radiis contacta aperiuntur, ac tunc quae ceperint, apparet , in nonnullis continetur nihil, iaaliis uniones aut majores, aut minores, quae pro magnitudine, laevore & rotunditate pluris & minoris divenduntur. Hoc illud aquarum munus est, atque ornamentum ingens, Plinius lib. s. hist r. naturai. cap. 31'. Ludov. Vartomannus lib. s. Itinerarii cap. a. Garsias ab Orto lib. i. historia aromaticae cap. s' XX. eritur, num carni lanasica tur ista, an νπὸ testist Hieron. Cardanta lib. I. is rerum varietate cap. s. g. dicit,
quod in testa generentur, & probare vult, qκonum uniones habent eandes
379쪽
OBER Vt is substantiam. Atqui substantiae si
militudo hocsbium, quod uniones exesdem humore generentur, ex quo testa efficitur. Certum est, quod inta scuntur carni, ut docet Anselmus Boethius hib. a. de gemmis cap. 37. Et confirmatur, quod nostra conchylia, quae aliquid imite unionibus habent comesta & dentibus comminuta prodant, istos in carne latere. Credit inius, esse partum concharum, ut is petito itatione aliqua impleantur rore, a que exinde gravida enitantur uniones. Verum conchae margariti ferae in fundo repunt, neque ad superficiem prorepunt, ubi rorem percipere queunt, itaque urInatores ad viginti passus descendendo venantur eas. Guilhelmus Rondeletius lib. I. detestaceis prodit, quod sicuti in porcis grando, ita in conchis quibusdam humores essiciantur ex humore c ras so&Viscoso, qui vel alimenti convenientis redundantia sit, vel excrementorum superfluitas. Atqui nec hoc valet. Grando enim est porcorum velut mo bidus affectus, non ita uniones, pulcherrimum longe effectum Naturae, ut non debeat credi, quod ex humore su-porfluo generentur,
s. Sal gemmae. . alumen. . chalcantham.
a I. alphaltus.12. Camphora. 13. Succinum. I , hus pistra . II. Notatur Walsonus.16. Veterumsententia. 17. Insulae Electrides. 18 Terra Lemnia
12. Bolus Armenin, 2o. Terra Sama. 2Ι. Ampelitis. 22. Creta.
21. Cinnabaris. 26. Minium 27. Cala.
I. minerales sunt liquoi res in te . M visceribus concreti. Suntque θ cies Salis, Bituminis, o Terra metallic Sales sunt liquores stiabiles, corrodendi vim habentes. Ejus genera μηt Ses am--ιacum, Salpetrae, Sal gemma, Aiu men, Chalcanthum. J Sal Ammoniacum est amarissimum, &sub fervente arena in Cyrenaica erutum. Habet usum in Medicina , quoniam humoribus viascosis expurgata iis convenit.
380쪽
α S INSTITUTIONUM PAT SIC sRVM. II. Sal perra. J In locis subterraniis & suere, quam illi adimit calor paulo velle.
cautibus excavatis instar stiriae concretae mentior. Unde inquam, haec materiata. reperitur. Nitrum alias vocatur, atque lem sortita est potentiam r. inde coquitur pulvis pyrius,admixtis, sul- naturai. pag. ro. Sed quia nitrum stilis spe phure S tiliatum carbonibus. Olim in--cies est, & tantum abest, salem accen-lerviebat foeminarum quotidianis fuca- di posse ut nem fugiat potius & arer
mentis uti apud Nicolaum setur,causam quaerunt rei quae non est. Myrepsum, Trallianum, Marcellum Em. IV. Recte dicit Seniurisis Puto ni Piricum, Ovidium de medicaminefaciei, trum non accendi, sed potius ab igneta Issidorum lib. Is. Eumolagiae cap. a. videresfugere, illumque maxime aversari, Rest. contra ignem nitrum. Etenim si ferto III. Quaeritur: annitrum inflamme- candenti injiciatur nitrum,non accendi tur Θ Respondeo: Inflammari hoc com- tur, sed tantlim exhalat. Si verbineat. muniter ajunt, & causam inflammatio- bonem ignitum injiciatur, tunc flammanis anxie inquirunt. Bassoscribit: Denis equidem excitatur, non quod nitrum intro quaeram, quod tanta promptitudine flammetur, sed quod ignis, cum in carbo dc vi flammam concipit. Unde hujus ne nitrum sese penitus insinuat, nitruae materia talem nacta est disposiιionem ' fugit. Neque adeo volatile per se ride.
Nona coctione, nam nisi valde moder itur esse nitrum, cum etiam issionem Neo calore coquatur nitrum, ignitione rati ut in praeparationes alis prunellavi
perdita degenerabit in salem commu- dere est, ubi etiamti sulfur ei injiciatur,nem. Neque alia materia, quae magis co- ipsum non deflagrat, & evolat, sed sui ut quitur hanc aptitudinem acquirit. An a in se non admittit, unde etiam in super Lloco, de quo terra sublata est Z Terra ex cie ejus sulfur accensum hinc inde trans. qua sal nitrum conficitur, eruitur ex an- currit. Verum si cum igne, quod stpra. tris & locis ejusmodi obscuris,ad quae cipu e in flamma in carbonibus accensis, Sol minime pertingit. Quid illam ibi Osceatur,illum summe aversatur, atque ad tam subitam incensionem fecit ido- fugit, & eo magis hoc accidit, quo magisneam Θ Frigus, quod per hyemes pluri- per minima misceatur, libro de costη θmas eam terram congelavit, ut ne qui- dispensu Gymicorum cap. 29. deni serrum admitteret, non potuit eam V. Candidissimum instar potentiam aptitudinemque corrumpe- aluminis,&reperitur inPolonicis, Transre 3 mam multa de s alium omnium na- silvanicis, Siculis fodinis. tura dicere possim, quae si in aqua distat- VI. a timen. J Est veluti salsus te vas, quam serves in annum, vase diligen- rae sudor, atque usurpatur ad imbuendum
ter clauso, aqua evaporata, eadem inve- chartas pro continendo atramento.
nias. Quod ipsum & nitro competit VII. chalcanthum.J Alio nomine νυ cujus materiam dissolutam aquae frigus triolum,&adhibeturpio insciendi spei. huimiditasque nequeat ea potentia era libus colore nigro.