Institutiones philosophiae naturalis libri decem. In quibus Theoramata proponuntur, additisque Commentariis prolixis exponuntur

발행: 1670년

분량: 618페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

401쪽

LIBER VII. CAPUT UI. Σωhabeat. Quod tantum e putrescente

naterii nascuntur, falsum est; quod tantum ex semine proprio nascuntur, Verum est. Pueri tunc maxime lumbricis abundant de ad vitae periculum, cum frudes hortenses non lotos,& quatenus iis semina vermium adhaerescund , come- eat , uti experientia docet. Exempla totum, qui ranas & busones in ventriculo & intestinis productos habuerunt, quoniam sitibundi ad lacus & paludes se

minibus eorum animalculorum impraegnatas imprudentius accurrendo bib rant, narrant Ioli. Schenckius 3. Ob- 'rationum Medicaron m. 96. Thomas Iartholinus centur. q. historia Analom.

Argumentamur: Quodcunque animam de vitam non habet in se , illud Pon potest animatum & vivens aliquod producere. Atqui putredo animam &vitam non habet in se. Ergo putredo non potest animatum & vivens aliquos

IV. pergit: Tertiuingenuae medio m habet, nam cta suismi tibin interventus minis generantur, interdum verὸ ct expi tii vi materitiriri contingit, ut in muribus of ribvi videre est. I Atqui non est tale genus aliquod Semper dc ubique e se

rime pronalicuntur, quaecunque nascuntur, uti argumentum paulo ante prola tem evidenter ostend t. .

taliarunt, qualitatum materiam in his ibus f stonii , quod etiam inperfeci homo animali, omine inquami, videre est. At ye o hec seminis, nec ullius persedit animalis in i lis causa est coelum. J Respondeo rquo lic esum .di onix materiam , Qqua nascitur homo, certe homo etiam a coelo proxime generabitur. Atqui coelum est causa universetis, & concurrit universaliter ad progenerationem hominis, canis, lupi, muris, erucae, locustae. Argumentamur: Nullus effectus dete minatus sit a causa universali & indeterminata. Atqui muscae, papiliones, mu- res, Vermes, ranae sunt effectus determinati. Ergo non fiunt a causa unive sali & indeterminata. VI. Pergita. Perfecta animantia solius feminis interrentuprocreantur, hinc eorum

tam operos productiones exsistunt. J Respondeo: Non alio modo producuntur animal cula imperfecta, uti author supra

vocabar.

VII. Pergit: Ne fando auditum est, canem vel felem a coelo producitum. J Respondeo: Imo quod muscae, papiliones, erucae accelo, vel ut Hincipali causa, producantur , tantum in libris quorundam legitur, reclamante Natura, Mntam in generatione muris , quain in generatione canis formam substantialem

niustae , tantum is coelo oriuntur, quod etiam in piscibus multis videre e t,. in quorum productione: tantuli materis ct organorum apparatim non requiritur. J. Respori- deo: Falsia haec sunt, neque experientia

comprobat. Generantur vermes in ca

seis , in carnibus , & quaeritur, unde sit

horum origo. Si vermibus concedimus animam vegetativam S sensitivam, quidani& facultates, nutricem, ainstricem, procreatricem Z Gignunt ergo etiam

semina, quibus sese multiplicant. Haec

402쪽

z o INSTIDION m pHTSI CARPMinsunt caseis, et quibus generantur Vermes. Et quidem ita insunt, ut vel in lactea tot mutationibus integra perduraverint, vel amus is circumvolitantibus in persa ex sese ediderii it vermem corrodentem. Hae namq; cum undiq; oberrent & liguriant omnia, vermium quoq; materiam una cum cibo assumunt, al- Amptamque vermes prodeunt, & putredinem secum inducunt. Ex urina

sparsa cum pulices generari putantur , isti dudum ante in cubile aut hypocaustum a canibus , fetibus , hominibus illati fuerunt, & calore urinae humidae, cum in arido non tam bene iis siet, quam in humido, excitati nunc saltem novas vires accipiunt. Putredo &in eam efficax influxus Solis, nullam speciem producere possunt, semen in putri materia absconditum fovere & ad agendum impellere possunt. Quod solum ex se aptum est, ut speciem producat. Seminalis vis est, cujus beneficio sit, quodcunque fit, aut non fit. Neq; igitur lutum & quisquiliae sunt materia

nascentium ranarum de murium intra lutum Z quisquilias, sed semen quoddam

a ranis, erucis, anguillis emissiim, in quod agunt radii Solis , de formam ingenitam promovent, ut operetur, domicilium suum etarmando, ranun)ulos, apiculas, erucas parvas excludendo. IX. Disserit Fortunius Licetis, quod causi essiciens proxima sponte oriundorum animalculorum, a qua immediate animam vitamque accipiant, sit ipsa anima vegetativa & sensitiva degens in cadavere vel excremento a v ventibus projecto, sed latenter, es nec nacta occasiQnem a caloris ambi. entis vigore , ad agendum procedat corpus que fabricet, lib. a. de stent avia entium ortu, cap. 36.37. 38.3'. L spondeo : Non facile credat quisquam, in cadavere portionem animae pristiar remanere. Corporis habitudo & di veris operationes satis docent, an mantia sponte nascentia , quae ex cadaveribus oriuntur, specie & Arma differte ab iis corporibus viventibus, in quibus generantur, apes in bobus, vespae in equis , teredines in homini. bus defunctis. Et cum ab animantium

excrementis generatur vivens, non e credibile , animam in excrementis ina. nere , qUoniam vivente adhuc ani mante nunquam anima in excrementis fuerat. Eorum tamen, quae sponte velut orta sunt , animam seu princ pium seminale corpore corrupto in T, teria aliqua haerere, ac iterum revixi

stere posse, concedimus. Scilicet, possunt muscae & ranae in limo colli

quescere, atque ex materia illa corni.pta verno tempore aliae muscae & mapronasci. Proinde nihil certius est, ac quod ista animalium procreatio sat a multiplicatione formae novae ia

materia contentae.

X. Pergit: Nec tamen puta sim est,

quod coelum sit principalis essectuum isthram causa. Causa enim principalis allimbilior est, aut saltem aeque nobilis est,

atque essectus productus, quod de calu di inon debet. Cum enim fit inanimato η , natura excessentia ct lanietate longe super ω ab antriato, Mallo auem magis i

403쪽

lum, neque semen est causa principalis scaeratiotὶis , quaenam ergo faerit causa principalis & proxima generationis ξceterii in torquet hoc argumentum Comb infici: Recte, Hunt, concludit item , non posse viventia produci ac*lo, ut a proximo & princi pegeinitore: f enim vivens nullum ab alio vitae exserte generatur, alioquin causa principalis esset effectu perfectiore ignobilior, Vetum nequaquam conficitur, ejusmo- ianimantia non posse a coelo generari, ut ii causa instrumentali & minus praeci ea, quae suo effecto deterior esse potest, lib. a. de Caelo cap. s. quasi s. m. I. ct a. Facilis est responsio. quo sit coelum est instrumentalis & mures praecipua efficiens , merito roges, quanam tuerit principalis & proxima caesa, a cujus intervetitu generatio perscitari

prolvinciata congerunt Antoniu Ru-xio Rhodensislib. Caelo cap 3.qMst a. piccolumineus libro de ortis expatri cap. 3. endoeta Di st. Phys. m. Iect q. videlicet, i uastam efficiente inducantur formae. intelligentiae separatae generationi sublu- patiam praefectae, hoc tribuunt Aphr illius, Themistius, Avicenna, Alphar bilis. Rursum Thomas Aquinas,. B payelltura, Capreolus, Jandunus, Son- daas dicunt ,. vim seminariam a Geniis orbictilesti , quem circumvolvunt, inr-ptimi, unde animam accipiant illa, quae non proveniante semine . Commentatac se, recte ajunt Conimbricenses l. I ita ederandi sententiam adferunt, pr bantque, scili et, coelum a primo orta suo per Dei liberalitatem accepisse viri tem seminificam, ut animantia ista procreentur, c a pag. 2as. Neque aliter Franciscus Suarea Distulat.Metaphysi

fict. a. num. Verum non mitius haec commenta sunt, quam ista. De opere generationis nunc agitur, quod a coeli influxu non perficitur, nisi in creatio nis opus convertere velimus, & ranas, musicas, apes, mures creari dicamus, quae nascuntur. Haerent ergo Interpretes in confutandis allatis rationu

bus.

XII. Pergri: Non est in generatione eorum confugiendum ad animam mundi ,

quaae fecerunt Platonici. I Respondeo:

Plato vocat animam mundi, quam N turam vocat Aristoteles. Natura es vicaria DEi, & omnino est causa proxima generationis rerum omnium, qu tenus formam di materiam in semine

communicae.

XIlI. Pergit: Nec vero Intelligentia

motrices orbium alia ratione concurrunt ,

quam movendo coelum. J Respondeo: Non Entis sunt nul li effectus. Intellia gentiae illae motrices sunt noti Ens. XIV. Pergit: Dicamus, coelum es in taligeneratione. non causam principalem, sed tantum instrumentalem. J Respondeo :Non est instrumentalis, sed est univers talis efficiens. Quodsi enim coelum est causa instrumentalis, erit utiq; principalis causa danda alia, quae dirigatinstrumen- tu illud. Neq; enim agitinstrumentumis a causaprincipali motu. Quae si Deus est, nihil novu, nihil peculiare dicitur. Idem concedendu est in generatione hominis, cquiru

404쪽

equi, leonis, ubi nec Natura sine DEO, nec DEas sine Natura agit. Deinde, in Philolaphia novum est, caustas universales vocare vella instrumetita. Tollit onem principalem causam, qui Naturam simplicitet instrumentum DEi vocat, quanquam Natura sit DEo subordinata.

Cariat instrumenta cognitione, carent intentione. Natura tu illam &istam habet. Dicit Piscolamineis : Pro generatione animalium ex putri Sol sive Cc, tum fungitur modo quodam munere

caula nedum communis, Verum etiam

propriae, quatenus lumine & motu ejus constituitur Spiritus proxime formans nimantia, ejusque vitam perficiens, qui proportione respondet Spiritui, per quem semina redduntur scecunda & foetus formatur. Qui spiritus quamvis ab

eminente vita coeli habeat, ut sit vitalis, tamen ut hanc vel illam vitam producat, non habet a coelo uti coelum est , sed quatenus in definita materia cum definita mensura recipitur congruente definitis speciebus animantium, l. d. Re ston eo: Atqui tilem Spiritum in coelo esse, & accelo in haec inferiora demitti, nunquam probabitur. Non potest Coelum esse

causa propria, cujus operatio non magis ad leonem , quam ad vespam aut pulicem determinata est. Sine concursit inferioris cause non gignunt coelum vel

stellae, ut corpora viventia, vernaes,muscas, ranas producant.

XV. Principalis autem causae sDEM , stuprimum movens, cujus est natura

defectus supplere JRespondeo: Ita generatur musca,ut non creetur amplius. Deus

enim cessavit ab operibus sui3, Gos. a. I. a. Si vero influit DEus in prodi stimnem muscae, creabitur illa, namque ab actione principalis causis denomina et effectus. Et annon perquam inepta sententia est, ad vermis & mustae gene rationem Deum speciali influxu concurrere, ad equi, leonis, hominis plode. stionem universali tantum. Flustra dicit Johan. Gallego lib. I. de principiis ' erat. c. p. . quod insecta debilia indigeant ν

hementiore concursu Dei, quari ea qua N-

bustiorem habent vim sibi sinite procrean ii

Ex aequo enim providentia Dei cum omnibus concurrit, ut vires eis inditas conservet, Rique propterea nullus hi

est defectus, nulla debilitas, quae vel icceto, vel ab extraordinario DEi coli cursu suppleri debeat. Quanto recti esita dicimus : Semen musca ponit, a do muscae aliae generantur per concursen

Solis, qui calore benefico fovet semea,& formam in semine latentem prov0cat, ut materiam sibi conjunctam eff0m: latque informet. Ita honorem debit ea Naturae reddimus , neque DEo ablut- dum illud tribuitur, quod magis colicat rat ad generationem muscae quam homi nis. Constat, quod DEus condidit iniomnes valde bons Genes. 1. 31. Tales ita quam condidit, quae viribus necessariis

instructae sint, ut nullus in facultate ipsi, rum multiplicativa defectus sit, debili.

tas nulla, quae vel a coelo, vel ab eminea. tiore Numinis concursu perficienda sit, uti contra hujus assertionis defensores latius ostendit Fortunius Lieetus lib. I. de pontanio virentium orta cap. 72, fetit,

Breviter : In prima rerum creatione vires

naturales concessit DEus rebus, qui, i

405쪽

cam utuntur, speciali concursit opus non Piccolomineus Elam de ortis ex putri cap.

habent. .Io. II. I a. & proserunt rationes istas:

VI. Concludit: Verumpulabra bic i Quorum materia proxima differt D mr quastio: an duo isti mures, quo- .ecie, illa non habent formas ejusdemi alter E semine muris, alter ex putri speciei. Atqui materia eorum , quarta vetia nascitur, sint ejusdem Jeciei ct sp onte nascuntur,specie differt ab eorum raὶJ Respondeo: Supervacania est materia, quae ex semine oriuntur. Ergo. actio. Neque enim datur ejusmodi Resson eo: Minor fallit.Non sunt materiae mutis vel muscae generatio, qualem isti diveris specie, verum est una materia, se- fagunt, citra semen, e materia putrida. men. a Eterna differunt specie ab iis

fit quamvis putredo ex se animantia pro- quae non uini aeterna. Atqui animantium deceret, tamen quae indicare solent veri- sponte oriundorum non est origo arte talem formae specificae, ea omnia in ani- na, non est species perpetua, uti eorum mantibus iis cernunrur, Perseeta mem- quae de semine oriuntur. Ergo nullumbrosii conformatio , naturalis indoles, a- sponte nascens ejusdem speciei est cumstiones omnes, S cumprimis animantiu vivente ullo, quod e semine generatur.

ii dem speciei ex se propagatio&ge- Minor probatur: Viventia de sentanelleratio. . peciem vero non metimur ex producta generando sobolem prorogant agente producente, sed pro naturae iden- speciem sua. atqui sponte orta non contitate&effectuum convenientia. Ita do- servant speciem suam, quia iniscundacent Avicennas, S cum illo Thomas , sunt,&non generant,uti dissentCardanus ei lib. 7.Metaphys et t. s. Johan. Sco- Ib. 9. de subtilitate rerum pag. 27 . Remii Lbement. dist. a. quaist. s. Benedictus stondeor Consequentia negatur. Homoperetius lib. 8. Philo natur. cap. 18. Re- sterilis non differt specie ab illo qui emptus Baranganus lib. Laecaelopag. 3 a. cundus est, eo quod hic speciem sua coi AesoniusRuvio Rhodensis comimentaris servat persebolis propagatione, ille n a lib.2. e sella cap.3.quaest. 3.1ohan. Bodia quaquam.Sed&falsum est illa quae seonnesin Theatro natara lib. Ioag Π3. iis. II7. te putantur esse genita, non propagare a Conimbricenses lib.a.decaelo cap. 3. quaest. se foecundum semen, quod exemplis do-7. artu. i. Gilbertus Jacchaeus In- centJulius Scaliger lib. i. de causisplantaru

P s. cap. s. Joh. Combacchius cap. is. Aldrovandus lib. I9. Ornith luseli . . In litui. Physici pag. 367. Jacob. cap. z3. 0 Species eadem non produci-

Martini Centur. Di putat. 7. quaest. s. tura sorinna&natura. Atqui sponte na- fortunius Licetus lib. q. destonianio vi- scentia producuntur a fortunθ; quae e si DytisiHo cap. 2I. mine fiunt, a natura fiunt.Ergd. Restondeo: VII. Contrarium defendunt Α- Negatur, ea quae in viventium genere overthoes lib. 8. P0ficor. commento. c. riuntur sponte, fieri casu & non a Natu-Johan. de Jandiano lib. 7. qu t. ra. Nec enim aliunde, nisi a causa natuit. Dominicus inadmi bi quast, Ii. rati producuntur viventia omnia, quo-

406쪽

cunque modo fiant, teste ipso Aristotele

XVIII. Pertinet huc dubium vulgatissimum: Anstitia dorsihominis ab obitu suo corrupti progeneret serpentes in sepulchro 3 Respondeo: Veteres ita statuisse, refert OVidius: Sant, qui cum clauso putrifactae lina sepulchro

Mutari credant humanas angue medul

las a

lib. II. Metamorphos Consentit Plinius

ob. Iomstor. natur. cap. cf. &credunt recentiores, Ioli. Bodinus lib. I. Theatri na- pag.s i. dov. Camerarius Tomo I .horaru1nsuccisa r. lib. i. cap. II. Fortunius

Licetus de oontanio viventium ortu lib. 3. cap. si. Barthol. Keckermannus lib. 2. System. P0 pag. 118. Sed perinde facile dicitur, quod a medulla ista procreentur elephas aut camelus. Rectius negant olQ. Francius libro de Interpretat. Scriptura oras. 133. Rodolf Goclenius

in scholis Physicis Disputat. i3. dist. a. Ostendit experientia rerum magistra, quod cadavera in tumulis deposita resolvantur in principia sita, ut neminimi vermiculi indicium aliquod comperi tur. Nisi accedat putredo loculi e caricoso ligno consecti, a quo procreari termites & blattas, probabile omnino est, &ad cadavera prorepere. Nec tamen ortum suu cadaveri debent.

adducendo sierpentes ignitos, qui in corpore Hebraeorum progeneratis int, ut eorum improbitatem morsibus atrocibs punirent,Numeror.aI. s. Resion eo: No nest verum,quod in corporib' Hebraeoru

progenerati sint isti serpentes, quos eriti improborii hominu corpora suill ec . stat, evocatos de locis maxime desertis stlatebris suis ab ultore Deo,in peccatallo, minum irato, Sapiens Io.3.Dipsadas locis iis frequentes & Arabiae incolis admo. dum molestos, notant Plinim, Lucam, Sol nus. Quodsi aliquando in cadareri bus projectis, aut levissima humo conloctis, reperti fuerunt serpentes, pro ali mento acquirendo intra illa condiderunt sese, uti exemplum est apud Plutarchua in i ita Cleomenis. Delectantur enim cibo dulci, estq; humana caro sapore dulci praedita. Non vero etiam de cadaveris substantia originem sua traxerunt. Non omne illud, quod cum corpore quo modo cohaeret , a corpore ipso proget:

ratur.

XX. Eadem causa est, quod intrapa.ces, poma, pyra vermes procreastu Non enim proveniunt e nucis, pomi, Irisubstantia, verum intra ista generanigra semine proprio vermium, quod circa abborum radices vermium copia adsit. St. go una cum succo attracta semina, &intra fluctu recondita, vermes producunt

suo tempore. God fabulo a relatiost, nasci serpentes cadavere, προ

nuit dudum Asian lib. I. de an lila

XXI. Scribit Zabaresta: Quod in ca. staneis& nucibus putrefactis apparent, parva foramina in cortice , id non et quia calor & humor intimae partis eva. porantes faciunt illud foramen, per quo exeunt, ideo intus in ea parte videmus relictum pulverem, quod signum putre diuis est, recedente enim humido sita

407쪽

casput Vis remanet, lib. r. istigenerat.

o misi cap. I. neque multo aliter Ar- angelus Mercenarius Tonio a. Diluci- tithnum Peripatet. pag. 296. Atqui nucis istas putrefactio nonafflixit, sed coi tu οἱ vermibus, qui cum nondum putamina erant solidata adeo , pervenerunt , atque exclusit a seminio pabulum habuerunt a nucleo, quo absumpto demum ut plura haberent , foramen istud in putamine erodunt, ut erepant. Quod ii in in librorum compacturis accidere

Videmus.

XXII. Magis vero etiam lila refelli

meretur Andreas Caesa invi MedicusRomanus, qui dum Aristotelicae opinioni de aeternitate mundi palam cupit patrocinari , fingit, mortalium vetustissimos, instat murium aut ranarum in locis obcalorem Solis efficacissimis, quanquam ob variaimpedimenta inaccessis, ex putredine olim procreatos fuisse, & quoqueliodi E procreari, lib. s. quae t. Peripat.

Eo commento vult solvere nodum, qui nectitur contra Aristotelemi progressit in infinitum, quem alias Peripatetici negant esse admittendum si

per continuam ab aeterno successionem nomines ex hominibus progeniti su

rint. Atqui longe faciliusnobis est negare hoc aliet tum Caesa ini, quam ipse probaverit illud, quando istorum hominum e terrae putredine a Solis influxu editorum, nec vola nec vestigium ullum reperitur, ut recte contra pravam Cae-ulpini opinionem decidunt Beriali. Te-ksius lib. 6. de rerum natu cap. 2 3. Martinus Schogkius libro de anima belluarum

libro de ortu exputri cap 7. 98. Nicolaus Taurelius in Alpibin cae sis pag. 79O seqq.

Fortunius Licetus lib. I. de viventium ortu

spontanio cap. 18. r 9 seqq. Eusebius Niteminbergius Γλs historia naturalis cap. s. XXIII. Instat cisi inm: Dictum Aristotelis es , Solo homo generant hominem, lib. 2.Physicor. unde constat, quos animalium calor foecund' est virtute Solis & caloris ejus. Quod ergo intra animantia Sol operatur, idem ipsiim quoque operabitur intia materia aliami ut illam foecundam es filiat. Respondeo: Negatur, quod seminis vis & foecunditas praecise a Sole dependeat.Erat enim herbarum λα- cundarum progenies a Verbo Domini,

inde : Sol est causa universalis, quicquid autem fit,est singulare,itaq; Philosophus expresse addit particularem essicientem, Sol ct homo, Caesalpinus non recte omi tit ut Soli pares cum Deo vires adscribat, impudente ausu. Σ) Concedit Aristoteles, possibilem esse hominum generationem ex verme, lib. 3. de generat. animat. cap. Io. Et lib. 7. Metaphysten. 22.3Ι. ait,

posse in natura eadem fieri, quae ex semine fiunt, casse, uti pateat in artibus. His ratio accedit: Coeli motus omnem persectionem qualitatum & effectorum producit in sublunaribus, ut quod potestate illa continent, actu perficiant, lib. I Meteoror. s. Ergo quoq; putrem materiam assicere potest, ut animal producat. Respondeo: Mera testimonia a Philos pho, & tam en illa etia in pravum sensium detorta. Loco primo non concedit, 'dianthm λαογε κῶς ponat . Si est, uti Veteres dicunt, initio quosdam homines de terrabim a Pro-

408쪽

procreatos fuisse, omnino vel ex verme et ex ovo prodivisse illos, necesse est. Loco secundo agit desormis accidentalibus, itaq; ad omnia Naturae opera, quod omnia illa Ars facere possit, imperite trahitur. Loco ultimo desse ibit influxum coeli, quem in Elementa derivat. Hoc non probat, animalia posse nasci exquis.

rientia testatur, plantas multas a putredine oriri, cimices, pulices, pediculos in vestibus generari, mures in navibus procreari. Quod natura facit in quibusdam, idem facere potest in omnibus. Rebpondeo: Negamus antecedensia Putredo sola nullam speciem efficere potest , verum seminal e principium ad producendam speciem certam requiri

turis

XXIV. Mures cum mercibus inseruntur. Dicit Scho ius , provenire eos a pice quae est succus arboritas, libro de anima bestiuarum Disputat. Π- ῶν qq.. Respondeo: Males cum ista pix multis ignibus excocta ejus inodi semina exanimaret, atque de arboribus piceis iammo unquam vidit mures progeneratos Instat : Quamdiu pix nondum obducta asseribus , tu ita non genetrantur mures. Quaeras, unde sit ista in asseribus potentia, aqua mures producuntur Θ Aut insultu, cum proximae littori sunt naves , aut aliis modis in naves ingr

diuntur; pediculi ab hominibus pediaculosis in conversatione accipiuntur, &nisi removeasillisb, augentur. Ponde raidae sunt renim circumstantiae, & in aprico erit

veritas.

De Vita & Morte.

r. Definitio rite.

a. Vita seu tritum.

3. Vita est anima operatio. q. Reseditur Scaliger. s. anima ritaprincipium. 6. Vitax est. 7. Solvantur obestiones.

Iria Locus Ecclesiastis ita Iria furentin restituta. 13. Lapis Philosephorum..i Definitio mortis. I Mors vita defectus..is. Separatio animae. II. animarum praexistentia. 18. Veterum siententia. 19. Animarum circulatio.. Zo. Hebraei

22- Rabbinorum testimonia..23- Solpitur instantia.

I 'sta effactae corporis νi vitis, V proveniunt operationes vitasti, JDicitur vita non uno modo, nunc sub stantizliter, nunc accidentaliter, uti loco Thomas

409쪽

Thomas Aquinas pari. I. Summa Theolo- actio erit in anima. At vero actio est in ara. a. ct praeiverat verbis patiente, uti in subjecto, in quo mutat

manifestis Arist oteles lib. a. de anima coni. nomen &passio vocatur, uti accretio,

36. Substantialiter pio actu primo, a motio. s. Si vita est actio, tunc omnis quo velut principio vitales actiones pro- operatio fuerit ab anima. Atqui falsum veniant. Qito sensu ab anima non dif- est posterius. Ergo & prius. Minor p

fert realiter, ipsumque vivere viventibus tet, quia etiam ignis agit urendo, nec t elge est. Accidentaliter pro actu secun- men est animatus, Exercit. IOZ.do, sive operationibus vitalibus. Quales Respondeo: Cardanus desinit vitam insunt, nutritio,accretio, pulsus, spirituum sensu accidentali, qui magis in vulgum vitalium elaboratio, ac similes. Prius si- notus est. Parum igitur valent allatae gnificatum valet hoc loco. contra eum rationes' Nam: I. Vitauna II. Actus corporis viventis. J Ss quidem eademque est qua vivit anima, &quavi- actuat, id est, perficit subjectum, cui in- vit compositum. Etenim anima & se &est, vivificando, vegetanso & operatio- vitam suam communicar corpori, ut nes vitales impertiendo. . Caeterum actus propter vitales actiones, quas corpus in ille subjectum habet, corpus naturale vi- se recipit, vivens dicatur. 2. Anima vivem. Totum compositum. dicitur via vit essentialiter; corpus per essicacem vum, uti totum dicitur animarum. Quar- participationem,, quatenus, intra illud runt: anpita sitsubstantia, . vel accidens Zj quaquaversum permeat anima. 3. Philo- Respondeo di Pholix disquirit Nicol. sophi dictum non obstar, qui loquitur de Taurelius libro de vita ct morte quast. I. motu &nutritione, uti sunt effecta ani- pry t. s. q. Nos breviter dicimus, Od. mae vegetativae in corpore organico. q. sit modus substantialis, per quem animai Vita inest animae, non uti accidens, sed influit in corpus. sibi a, extensibnem aeri uti modus ubstantialis, qui ab indistantis qualem unitum . . Diciturque ipsa animae animae contacta essicinia Anima per em vita esse , quatenus vitalium. actionum nationem substantialen itandit vitam, principium est.. non verδ aliunde acceptam recipit ad si IlI. Dixerat Cardinus, in se. Ita enim passocsset. s. . Verum est, Illa operationem vel actionem. . Reprehen- quod omnis operatio viventis si d ab anidit Antiger ra. Si vita actio est,. erit ita in a. . od agit ignis, est a Brina ignis. praedicamento actionis, Non posterius, IV. A quo proveniunt. J. Scaliger ipse quia si chon possiet dici corpus vivens. r. Sesinit : Vita sunto anima cum corpore, i. d. Si vita est animae actio, vived anima, iota Quae definitio citra metonymiae tropum corpus. 3. Sic vita est actio, datur acti, salvari non potest. Neque enim vita tinionis actio,constat enim quod sentire,ino. est, sed ea unione provenit. Ratio est : LI- veri, nutrire sint actiones animae. Di- nio est tantum relatio quaedam inter parcit Philosophus lib. p. vitam esse ias conjunctas,vere ait Jacobus Scesium anima. Si igitur vita est actio, certe lib. s.commentariorumTopicorumpet Io2 9..

410쪽

ita autem non est relatio, sed potius

absolutus animae in corpore suo actus. Oritur igitur ex unione partium essentialium, quae ad constituendum4 otum con

currunt.

V. Operationes. J Fons & principium

vitae gnima est, a qua dimanat in corpus, de vitales operationes perficit, vegetando, nutriendo, augendo, procreando. Sunt equidem viventia, quae tamen haud nutriuntur, uti Genii & Animae separ tae, Verum nunc agitur de vita Naturae compositae, quae generationi & corruptioni obnoxia est. Tales sunt planta, brutum, homo. Quae vitam vivunt,partim eandem, partim diversiam. Nunc enim convenientias, nunc differentias

notamus.

VI. Vitales. J Una atque eadem vita est, qua vivit anima,& qua vivit compositum, ut bene monet Taurelius tib ore vita ct morte quaest. a. proposit. r. Frustra vero disserunt Rodol Goclenius lib. I.

Institutionum Iogicarum pag. 17 o. seq. ct in adrersariis ad Scaligerum quaest. 68. ct in prodromo Ierici Philosophici pag. 38o.

BartholomaeusKeckermannus lib. 2. Pur-

non Logici cap. 7. loli. Combacchius lib. In litation. Pusic. pag. I s. M. Uendetinus lib. r. Theologia Christ. pag. 321. Henricus Altingius in Locis Theologicis pag. IIJ. quod vita animae diversa sit a

corporis vita, quodq; anima vitam suam non communicet quidem corpori, sed vitam aliam specie diversam incomposito producat. Nos contrarium demonstramus hoe argumento: Assumens &communicans in uno subjecto aristissime copulata non effieiunt diversas numem operationes. Atqui corpus assume a&amma communicans in uno se esto, videlicet corpore vivente, arctissime o pulata sunt. Ergo non essiciunt divellus numero operationes. Rur uni: Ubi dii plex vita est, ibi quoq; duplex vivens et . Atqui corpus animatu est unicum viveas. Ergo in illo non est vita duplex. in Si anima ipsa nequaquam cum facultati bus sitis, versim noviter produistis &l :-cie diversis effectis corpus vegetat, rio Vet, regit,sane erit forma assistens, est contra unanimem Philosophorum coli. sensu uti prolixi' disserit JacobusMarti nius libro de communicat eproprii cap. I

mιs: i) Animae vita permanet, sed corporis vita interit cum morte hominis, di, plex igitur vita in composito est propter duplicem effectum istum. Responoe: N, gatur , quod vita corporis intereat cunmorte hominis. Moritur homo,&cor pus vegetari desinit non quia corpori sit. la conficta vita perit, sed quia unius jacomposito vitae primum sabjectum dei nit influere,anima videlicet. Iti occidente Sole no interit luxSolis, rum cu subje. isto suo discedit ab oculis nostris,citralli luna siti deminumentu. 2) Est in corpore vivente vitalis operatio, est in eo te anima. Haec est vita eslentialis, illa accidentalis& compositi propria. Restondeo: Oper tiones qui te compositi propris, verum jasensu contiolativo, ut non excludantur partes.Ita non tantum homo, vertim et jaanima & corpus operari, vivere, sentire dicuntur. Conveniunt actiones istae toti composito ratione existentiae, animae ratione essentiae, corpori ratione comuni catio-

SEARCH

MENU NAVIGATION