장음표시 사용
131쪽
acidis emervescit. Os sepiae foetidum pariter odorem spargit sub exustione , magis
tamen falinum, quam empyreumaticum
oleo sum , & deinde calcem omeri spon-oiosam , saporis subsalsi alca lini, quae vehementer cum acido vitrioli ebullit, &odorem di mundit, similem illi, quem in praeparatione lactis sulphuris percipimus.
Lapides cancrorum , ut & conchae δίostreae stibi item ac vix sensibilem vasto rem eructant, sine ullo olei empyreumatici vestigio , & calx, e lapidibus cancrorum relicta , admodum subtilis est , Scalbicantis coloris , ex ostreis & coralliis
vero calce viva adhuc acrior . Sapor caeteroquin aperte salius & non nihil alcalianus in calcinato osse sepiar, sine dubio a sale marino , poroso huic corpori copiose inhaerente, derivandus erit ; quem admodum etiam sub calcinationis initio strepitum quemdam exaudiri , & sensibilem decrepitationem contingere , certum est. g. IV. Neque oleo sis aut spirittioso inflammabiljbus , neque stilinis mediae aut alca licae indolis , neque mere aquosis , sed acidis solummodo menstruis terrea haec corpora obtemperant. enim alibi
132쪽
1 io Sect. II. De Insipidis Terreis a in de solutione quorundam per aquam& olea dicuntur , a regula ordinaria longe recedunt , & valde diuturnas digestiones , aut varias operationes che micas, postulant , rariorisque praeterea observationis sunt. Sola proinde acida iisdem resolvendis apta existunt, dum terream portionem , quae glutinosam quantitate longe superat, prompte aggrediuntur , eamque , praevia effervescentia , corrodunt , atque deinde cum particulis corrosis in corpus falsum coeunt, ita ut pristinus acor prorsus evanescat ; in inime nihilominus credendum est, ex novo hoc terrae acidi connubio completum sal medium enasci magma enim , sub unione memorata resultans, solummodo terreo- falsum est , quod totum quidem in aqua solvitur, crystallos tamen perfecte salsas nunquam format , quippe qUM
tum demum concrescunt, quando acidum cum perfecto sale alcalico unionem subiit. f. V. Pro diversa acidi solventis indole Mactivitate , nec minus pro discrepante
dissolvendi corporis terrei textura atque densitate,solutio nunc citius nunc tardiuS
c a Cap. de Coralliis & Crysalio monu
133쪽
succedit, & inde enata substantia terrea non linguae tantum diversum inprimit saporem , sed diversum pariter in corpore effectum edit. Observante enim laudato Hos EMANNO a , solutiones alcatinorum , spiritu salis factae , valde amaricante sapore , & laxante, stimulante , atque aperitiva virtute pollent: Cum acido vitrioli susceptae, fere in sapidae deprehenduntur, & temperantem , adstrin-
'entem , roborantem ac diu reticum effectum edunt. Distincti tamen gradus circa amaritiem solutionum , quas acidum
salis praestitit, pro corporis soluti diveris sitate notandi sunt. Omnium qui phe amarissima sit solutio os s sepiae, minus
amara solutio testarum ovorum , adhuc mintis solutio lapidum cancrorum , &om tum minime solutio concharum. Di Dferentia haec sine dubio ab inaequali olei, quod mixtionem conglutinantis gelatinae ingreditur , 'quantitate dependere videtur : Testae ovorum enim & Os sepiae, uti antea relatum fuit, fortiorem foetorem sub calci natione spargunt majorem , quam lapides cancrorum &c.. , Olei por
134쪽
uir Sect. II. De Insipidis Teneis
9. V I. Expertos denique latere nequit, acidum aliud promptius alio terrea haec concreta aggredi , majoremque quantitatem solvere : Una quippe spiritus salis
uncia , testante HOMBERGIO a ,so ru lapidum cancrorum drachma S tre S,
matris perlaram drachmas duas , perlarum drachmam unam & grana quinquaginta sex , ostrearum drachmas duas & grana duodecim , cornu cervi drachmas duas cum granis vivitati & uno , coralliorum drachmas duas & grana triginta sex, lapidis be Oar ici orientalis drachmam
Unam & grana quadraginta sex , lapidis
heno ardici occidentalis drachmam unam cum granis quinquaginta uno, calcis vivae drachmas duas & grana quinquaginta quinque , calcis Extincta drachmas duas S grana quadraginta novem: AEqualis autem spiritus nitri quantitas solvit lapidum cancrori unciam dimidiam Jc grana noVem , matris perlarum drachmas duas & grana quinquaginta octo , perla drachmas tres ,& grana tria, rum drachmas tres ic grana viginti , cornu cervi drachmas tres & grana viginti octo , coralliorum drachmas tres & a) Vid. Memoir. de I Acad. Royal. des sciences Ania. Ioδδ.
135쪽
ct Terreo-gelatinosis. II grana septem , lapid. beet Oardici orientalis drachmam unam & grana triginta sex, lapidis beatadia, dici occidentalis drachmas duas, viva drachmas dua8 grana triginta sex , & calcis extincta drach
De modo operandi ct virtutibus medicis Alca lino erreorum. g. I.
TErrea alca lina , per se considerata, ac stibi relicta , sola pollent virtute antacida ; hinc , acido in ventriculo Mintestinis absente, nullum prorsus est 2C- tum in corpore humano edunt, Ulto
inus , etiamsi in pulveres subtilissimos redacta fuerint, ad sanguinem & lympham transferuntur, sed merae terrae az fatuae calces sunt , quae ventriculo, prae sertim largiori quantitate exhibitae, mo lestiam creant, ac sine praestita utilitate cum excrementis denuo per alvum elimi nantur. Nonnulli quidem , mole culas
hujusmodi pulverum exilissimas cum aqua per chartam bibulam penetrare, adeoque cum chylo pariter , aliisque pri- Raae culinae liquoribus per vasa lactea ad
136쪽
humores circulante S transire posse , per hibent : At prius, & per consequens etiam posterius , falsum esse , autopsia me ed cuit. Tenerrima enim illa crusta albicans, qua fundus & latera vitri , post fili rationes , & a JUae trajectae evaporationem , Obducuntur , quamque sententiae hujus patroni probandi fine allegunt, non tant Una nasci cur , quando aqua , cum lapidibus cancrorum pulveri satis aut similiter reo corpore aliquamdiu trita , post fil-rrationem evaporatur , sed pari modo ac pari crassitie concrescere Observatur, quando sola aqua simplex fontana, praevia fit ratione, evaporando consumitur, ut inde igitur satis pateat , crustam memoratam ex praecipitata , relicta & apposta subtili materia terrea , qua aquae fontanae plerumque refertae sunt, suam trahere originem. β. I I. Aliter de actione ac viribus terreorum sentiendum erit, quando acidum , praesertim potentius , in primis viis copiose stabulatur : Protinus nempe hoc ipsum terrea haec corrodendo solvit, & arctiori unione sua salinam iisdem indolem conciliat , ut postea a liquoribus aqueis facillime solvi, & ad sanguinem transferri
137쪽
T- gelati nos; s. II sp 0ssint Non extenditur igitur laudata virtUS an tacida ultra primae culinae limites : Sola enim terrea, ab acido nondum corrosa , vasa lactea , aliaque bibula subire atque permeare nequeunt, &Ierreo salsa , corrosionis beneficio producta , acido absorbendo non amplius apta existunt , sed, sub falina hac forma atque indole ad humores circulantes de
ducta , lenis lime duntaxat solida stimulant, Liida spissiuscula bland ncidendo
nonnihil resolvunt , atque abstergunt, ct aliquam proinde , quanquam valde exiguam , virtutem aperitivam , diu reticam , quin diapnoicam , vel subinde etiam , contrario plane effectu , debilem adstrictoriam exerunt. Unde patet, ii los ia gravi omnino errore versari , qui
a) ςς Denique, BOER ΠΑΑ v I Us scri di, bit in Cthmia T. I. p. m. 48'. , aqua potest , dissolvere multa terrestria corpora, quae sola,1 nunquam ab eadem aqua dilui poterant, neque ,, distatui. Ostracodermata, piscium mollium che
ao thecaeque cancrorum, gammarorum, Coch
di, leae limacum, pi ciumque, tam in fluviis, quam ,, in mari degentium; illorum cornua, ungueS, ,, ossa & alia similia, postquam primo in acidis,, suis propriis solventibus erosa penitus fuerunt, a deinde queunt in aqua omnino dii trui. Idemaa etiam creta corallia, margaritae , mates perla ar rum, saxa calcinata, silices, dudum docuerunt
138쪽
1 16 Sect. II. De Inspidis Terreis acidum , per massam sanguiuis ac lymphae quandoque dispersum , itidem antacidis hisce extingui posse opinantur. g. III.
Non desunt quidem , etiam inter neotericos, qui istud, quod vix negavimus, nisi immediata misceta , certe tamen Paulatina liquotis gastrici secreti , ac de nubad anguinem reducti , edulco ratione , in ipso ventriculo fieri poste perhibent : Astrectius assertum ejusmodi ingeniosis com
mentis , quam probabilibus hypothesibus
annumerandum esse , pronunciare nullus dubito Quis solide elum demonstra re audebit, singulas particulas acrCS, uni versae imasta sanguinis ac lymphae immersias , successive in ventriculi glandulis cum liquore gastrico secretum iri , ut ibi per terrea alca lina destrui atque inverti , ad eisque humores circulanteS praete naturali acrimonia liberari queant ξ Immo , quis sibi persuaderi patietur, noci-Vas partes falinas in cruore animantium crebro genitas, crebro quoque acidae indolis esse 3 Acidum profecto , quod in prima culina reperitur , & solventis munere interdum perfungitur , rarissime exsanguine ac lympha in glandulis memoratis secernitur, sed ordinario infertur
139쪽
se Terreo ela tinosiis. 7 3 7 i cum ali trientis solidis vegetabilis prosa l pice acido dcbili, vel etiam acriori , t scatent, nec minUs cum potulentis , ferial mentatione paratis, i semque cum lacte& laci iciniis , aliisque nutrimenti generibus , quae vel explicitum secum adducunt, ac sii ne mora gastrico licitiori misiacent, vel implicitum , diutius scilicet inventriculo relicta, lenioris demum fermentationis beneficio evolvunt. Utrumi que postea majorem acrimoniam contrahit, & tandem , mole Magis magisque auctum , vel fortuito etiam e foco suo excussum , laedere , variosque morbos vellicando , erodendo, coagulando, producere incipit. f. I V.Clare ex praemis is constare arbitror, quod terrea haec medicamenta hominibus
qui lacte , lacticiniis , pultibus farinaceis
placentis, acetariis , fructibus horae is , leguminosis &c. frequentius Vescuntur ,& vina acida , austera , cere visiam aces centem , & potulenta similia copiose hau riunt , itemque infantibus tenellis, solo adhuc lacte , & pulticulis nutriendis , praecipue commendari mereantur, &l quod unice Patiter in iis morbis certum spondeant auxilium, qui venenis caustin
140쪽
118 f Se l. II. de In spidis Terreis
cis , ac colastrictorijs mineralibus , aut abundanti & acriori saburrae acidae, uti ardor ventriculi, bulimus, ructus acidi, febris intermittens quotidiana & quartana, tormina ventri S infantum , epiles' sta infantilis, eaque stomachalis, ut &variae vomitus , cardialgiae, colicae, diar-r liceae , immo dysenteriae , species &c., praecipuam originem debent. Facit prae
terea concedi poterit , nonnunquam ea aliquam pariter utilitatem praestare, nul latenUS tamen , ut mere terrea , sed ab
acido ventriculi peregrino corrosa priUS, ac solubilia reddita , adeoque ut salsa , in obstructionibus viscerum , sabulo re- Dum & vessicae , dysuria, scori, ut O , affectibus arthriticis 3c rheumaticis, sanguine congrumato , alli male pituitoso &c. , dum ratione praedicta in simpliciter falsa , vel salso-amaricantia transformata, blande stimulant , abstergunt , aperiunt, & , quod antea pridem dictum lenissimam diu resim ac diapho resin provocant. Quae
omnia tamen cum grano salis accipienda sunt , ne , denuo in vulgares errores delapsi , inertibus hisce corporibus plus,
quam revera possident , tribuamus , S virtutibus quibusdam imaginariis pridem rejectis novum patrocinium procurare vi-βeamur