Jo. Frederici Cartheuser medicinæ doctoris ejusdemque in Regiâ Academ. Viadrinâ Prof. Publ. Ordinarii Fundamenta Materiæ Medicæ tam generalis tam specialis, in usum Academicum conscripta. Tomus primus

181쪽

s Terres - gelatinosis. II 'cundum iteratam nempe M Α R s I L II observationem c coralliis recentibus , δίnonnihil adhuc mollibus, succus glutinosus exprimi potest , colore, pro coralliorum differcialia , vel albido , vel flave cente , vel subrubente tinctus , de sapore pariter, nunc aciliusculo , atque subas

strino ente, nunc vero nidoroso , nunc

acri ac plus minusve pungente, praeditus , qui in aqua marina fundum. per irr& vini spiritum flava, ac livida tinctura imbuit a). Cortex quoque, quod in psa cedentibus f. a. y pridem retuli, in rumulis quibusdam recentibus, quando in

aqua marina aliquamdiu macerantur,

sponte secedit , dc in crassam substantiam mucilagineam resolvitur, cujus partes constitutivas, interveniente tamen aliqua metamorphosi sicca ac violenta destillatio monstrat : Observante nimirum vix allegato M A R s 1 L 1 O recentia

corallia transmittunt phlegma lactescens, it que siseritum urinosum , in quo aquae

marinae odor dominatur quidem longe majorem quantitatem , quam cornu cervi , nec non oleum foetidum , quasi bituminosum , ex rubro nigricans , ac reliquis supernatans. Valent memorZta

182쪽

Sest. II. De Inspidis Temiscum vetustis enim , atque perfecte ex si catis & induratis aliter in hoc passi, comparatum est , & nihil haec ipsa , vel exuguam duntaxat, liquidi portionem , accedente severiori Vulcani tortura, sibi ex Iorqueri patiuntur , quemadmodum hoc GODO FREDI examina satis conmfirmant: Quippe qui ex integra coralliorum rubrorum libra vix drachmas duas &grana duo spisitus volatilis urinosi , grana duo vel tria olei foetidi, & ex residuo , ulterius calcinato atque elixi viato , drachmam unam & grana quinquaginta sta

lis fixi obtinuit a .

f. VII. Multum pariter lucis utriusque princ, pii allegati cognitioni LANGE LOTT I

tur. Prior nimirum aliquando integris coralliorum rubrorum fragmentis oleum quoddam blandum destillatum , cuju5 Dullam tam cia specificam fecit menti nem , superfundebat, visurus, an tinctu ram CX traheret; attamcn , cum tale quid haudquaquam contingeret, nec ullam corallia & oleum mutationem subirent, cucurbitam reposuit, tandemque diu a) Vid. Memoir. de I Acad. Royal. des

183쪽

positam digestioni commisit, & post

mensem , quum forsa in eandem agi Laret, .

obse vavit , fragmenta corallina paulo intensius rubere , mollescere, absque ulla tamen olei mutatione. Reliquit proinde cucurbitam in eo fiem caloris gradu, dc, elapsis aliquot diebus, vidit, corallia penitus resoluta esta in nauci laginem rubicundissimam , & menstruurn oleo sum , salva pristina forma , adhuc ni hilo secius supernatare , nec tantillum tincturae suscepisse. Cucurbitulam saepius cule ac satis valide agitavit, at, nulla olei δί nauci laginis rubicundae unio insecuta est, sed oleum semper superio, rem , mucilago inferiorem regionem petebat. Quare, cum unionem digestionis beneficio procurare , aliquamdiu sine successiti tentasset, oleum a nauci lagine decantando separavit, pristinum suum saporem atque odorem perfecte adhuc

retinens mucilaginem rubicundam vero , ast ciso spiritu vini tartaritato , brevi adjuvante di g stione , in rubicundissi mana tincturam resolvit a ).ca Vid. Misiceli. Acad. N. C. G. ann.

184쪽

s 6a Sect . II. De Insipidis Terreis f. VI II. Majoris ferme momenti esse, ac plus ἰ

quam praecedentia , si eventus scilicet promissis pefecte respondet, demonstrando principio coralliorum salino inservire videtur processus chemicus a BORRI E U I O a) communicatus : subtilissimo nimirum coralliorum crudorum pulveritantum aquae simplicis destillatae assui

ditur , ut emineat ad aliquot digitorum latitudinem , poste que coctio, per biis duum , saepius interea pulvere aut vase agitato , continuanda , instituitur, & , ea peracta , atque liquore penitus refri-δerato, aqua , levi jam flavedine tincta ,

a pulvere subsidente decantatur, tandemque , praevia tamen percolatione , in viatro ferme ad siccitatem evaporando redigitur. Magma rubicundum & salinum . inde resultans , & impuris quibusdam partibus adhuc inquinatum , in pauxillo aquae destillatae denuo solvitur , percolatur ,& blando calore eo usque evapor tur , donec tinctura debitae consistentiae atque coloris remaneat, quae , si sensim in vase ampliori , charta leviter tecto , dc in loco temperato , a solis irradiatione a) In Tract. de Hermetis ZEgyptiorum αChrmicorum sapientia P. 32Θ.

185쪽

Terreo - gelatinosis. Ilibero, reponendo, evaporatur, in fundo crystallos format salinas , cubica S , pulcherrimas , sapore acri quidem , tamen alcalico, praeditas. Crystallos has ce , uti Aut litor porro testatur , substantia interjacet rubicundissima , instar succiri bium crassiusculi , quae in aqua destillata facile dissolvitur, eamdemque rubro colore imbuit.

Per substantiam terreo-salino-glutin sani hactenus lustratam ac demonstratam , tenerri sum principium tingens

martiale in coralliis rubris dispersum est, cujus praesentia e rubedine solummodo obscure , ex chymico autem G O-D o F R E DI examine luculentissime cognoscitur. Laudatus scilicet author c

rallia rubra in acido vitrioli solvit, solu-' tionem fit tratam in duas partes divi t, alteri oleum tartari per deliquium instillavit, alteram vero leni evaporati O- ne concentratiorem reddidit: Quo facto, ex portione priori pulverem albicantem alcatino terrete indolis , martialibus tamen mole culis , quae admoto magneti adhaerebant, remixtum , at fundum praecipitari, in posteriori autem , brevi elapso tempore , vitriolam martiale tenerris

186쪽

16 I. Tradens genera Poramum concrevisse, observavit Quot Venerea S autem particulas , reliquis principiis subinde interiectas , attinet , de ita color quidem coralliorum nonnullorum subcoeruleus praecipue testari videtur, aliquando tamen in scripto quodam , quod rursum excidit memoria , me mee quoque legisse recordor, chemicum quendam coralliis pulveri satis, colore rubro , valde tamen ad coeruleum Vergente , praeditis, flores talis ammoniaci sub prima praeparatione adjecisse ; & inde , affuso

tandem spiritu vini, tincturam elegantitissime coeruleam , forma externa tincturae veneris HELVET 11 non dissimilem , obtinuisse

Nonnulli in coralliis rubris etiam sindgulare quoddam fulphur solare quaerunt , ct inde non solum rubedinem , sed confortantem parites atque cardia cam virtutem , quam plerique coralliis rubris tribbuunt , derivare audent. Verum enim Vero, aureum hoc principium in coralliis ad entia imaginaria pertinet, ac nullo unquam experimento solide demonstrari poterit. Color rubicundus, quod facile ex

praecedentibus , aliisque observationibus π L. ca

187쪽

cnalogis cognoscere licet , unice tenerri mis particulis martialibuS, per totam coisralliorum molem dispersis, originem debet , & , cum solaris itaque substantia sulphurea deficiat , non video , quibus

argumentis virtutiS cardiacae ac confortantis patroni putatilias hasce vires an plius probare ac demonstrare velint. Pro

vocabunt quidem ad experientiam , & , nonnihil mutata hypothesi sua , laudatos effectus medicos , quos deficiens principium solare praestare nequit , a Imartiali bus mole culis, quae, ab acido primae cu 'linae in vitriolum tenerrimum mutatae, leniter constringendo fibras & membranas aliquantulum roborare valent, fortassis derivabunt. Lubentius lane posteriorem hanc opinionem , quae primo intuitu non plane destituta videtur verissi-Wilitudine, memet admissur una eisse , non

diffiteor, sit martiale principium majori quantitate coralliis rubris inhaereret , δίjusta igitur inter causam δc effectum proportio adesset; at , cum parcissime saltem illud ipsum reliquis pruacipiis interjOctum sit , calculum meum nondum adlicere audeo.Non movet me sola experientia,

quam, ratione solita desiit Liti , defensores allegare solent : atis enim compertuna habeo, experientiam ejusmodi per saepe

188쪽

16ς Se Z. II. De Insipidis Terreis

tumultuariam , mancam , adeoque etiam

fallacissimam esse, & effectus, quo S medici rudes, aut praejudiciis occaecati , huic vel illi pharmaco tribuunt , quique nubia nituntur ratione solida , plerumque causarum fallaciis sua primordia debe

3. X I. Sed , principiis coralliorum , dc pes

titiis quibusdam virtutibus relictis, videbimus , quousque sese verae eorundem vi res medicae extendant. Profecto, si dicere licet quod res est, corallia alba nihil amplius , in pulvere scilicet exhibita, in corpore efficiunt, quam ut primae culinae acidum praeternaturale absorbendo extinguant, Sc rubra , ob mixtas tenerrimas particulas martiales, per idem acidum iii subtile vitriolum transformata S, paululum simul solidorum fibras astringere valent. Conveniunt proinde cum reliquis terreis an tacidis , & albis nulla prorsus, rubris vero non adeo singularis concedenda est priae rogativa , nisi de nilo cum quibusdam ad imaginarium sulphur solare recurrere , idemque effectuum peculiarium authorem constituere velimus,

189쪽

s Terreoeteiatinosis. I 679. XII. Corallia plerumque sub pulveris forma exhibentur , prostant tamen variae quoque tincturae , diversis menstruis, di versaque methodo ex rubris coralliis p ratae. Praeter acida enim , quae coralliis penitus dissolvendis apta reperiuntur, concentrata pariter alcalia , oleos a & inflammabilia spirituosa , accedem e in psi mis di restione diuturna , aut alia Oper tione ministra, tingens coralliorum principium nonnihil aggrediuntur , etiam Sst haud negandum sit, quod pleraeque coralliorum tincturae inagis menstruis, prae' certim oleo sis aut spiritu oso-inflammabi

libus , sub digestione aut destillatione

plus minus e calore pansis Jc exaltatis, quam avulsis & solutis particulis tingentibus , suam debeant originem ; quemadmodum hoc clare e rubro liquore cognos cimus , qui, praegre isso phlegmate, transtillat, quando sic dictum sal coralliorum ,

ex albis duntaxat coralliis cum aceto pa-aatum , destillationi in retorta subjicitur.

190쪽

,68 Soct. II. de Insipidis Terreis CAPUT V l 1 Ι.

Crystallo montana , Lacte Luna , Oster colla , ct Terris Sigillatis , ac Sigiliaudis Albis.

Uanquam regnum minerale nume-M rosa nobis terrea absorbentia osse Τat, nostra nihilominus aetate pauca saletem in usum medicum vocantur , CRYS π A L L U S MONΤANA, LAC LUNAE, Os Τ EO COLLA,& T ERRAE SIGILLATAE unice propemodum civitatis pha maceuticae jura retinuerunt. C R Y s T AL--L U S M o H ΤANA, Aerg Crystall) , cuius locus natalis la teriae visceribus ac montibus Uandia, Sueciae , AVrvegiae , Germania , fohemiae , Helvetia , Hurizariae , aliarumque regionum quaerendus est , non glacies indurata est , quod Veterum nonnulli cum PLINIO crediderunt , sed lapis durus, trans parens adamantem forma atque splendore aemulans. Constat ex terra mineinali puriori, & pauca substantia salinoratu rosa , quae posterior adeo tamen tuter partes terrea S recondita haeret , ut Dulla eiusdem ratio sub la- pilis usu habenda sit. Partes terreae ma-